isteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamaların belgelere dayanması gerektiği, belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamaların kabul edilmeyerek söz konusu tekliflerin reddedilmesi gerektiği dikkate alındığında ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının belgelere dayalı olarak yapılmadığı hk

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

…

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

…

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü ulaşım, sigorta, vergi, resim, harç ve sözleşme giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.-Mevsimlik bitkilerin taşınması ile ilgili tüm sorumluluk ve nakliye ücreti yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.

-Nakliye esnasında zayi olan bitkiler yenisi ile değiştirilecek olup, teklif fiyata dahildir.

-Rulo çimlerin temini, taşınması, kamyon üzerinden indirilmesi ile ilgili tüm sorumluluk, nakliyesi ve serim işi yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.

-Bitkilerin dikileceği alanların dikim öncesi hazırlığı ve dikimi yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.

-İdarenin kontrol teşkilatı ile koordinasyonun sağlanabilmesi ve yüklenicinin çalışanlarının soyunma-giyinme, yemek vs. ihtiyaçlarının görülmesi amacıyla yüklenici tarafından bir konteynır ya da karavan temin edilecek olup, teklif fiyata dahildir.

-Tüm çalışmalardaki uygulamaların miktarı ve periyotları ziraat mühendisliği kuralları çerçevesinde kontrol mühendislerince değiştirilebilir olacak, yapılacak değişiklikler için yüklenici herhangi bir ücret talep etmeyecektir.

-Yüklenici, kontrol mühendislerinin bilgisi ve denetimi dışında yapacağı her türlü bakım çalışmalarından hiçbir ücret talep etmeyecektir.

-Yüklenici çalışma alanlarında işin devamı sırasında her türlü emniyet tedbirlerini almak ve çalıştırılan işçilerin ve çalışmadan dolayı etkilenecek üçüncü şahısların da hayati riskleri ile maddi ve manevi tüm zararlardan sorumludur.

-Alanlarda yapılacak temizlik ve bakım işlerinde kullanılacak olan çöp torbası ve işin devamı sırasında gerekli olan tüm malzemeler (kazma, kürek, sulama hortumu, çapa vs.) için ayrıca bir bedel ödenmeyecek olup, teklif fiyata dahildir.

-Yüklenici, sözleşme süresince kontrollük hizmetlerinde kullanılmak üzere özellikleri teknik şartnamede belirtilen en fazla 2 yaşında 1(bir) adet binek aracı şoförsüz olarak tahsis edecektir. Araç günlük ortalama 100 km yapacaktır. Aracın temini, sigorta giderleri, yakıtı, haftada en az bir kez iç ve dış temizliğinin yapılması, bakımı ve işletmesi ile ilgili tüm giderler yükleniciye ait olup, teklif fiyata dahildir.

-Yüklenici karı teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İşverene Tahsis Edilecek Motorlu Araç” başlıklı bölümünde “Yüklenici Yer Teslim Tutanağı imzalandıktan itibaren 3 gün içerisinde, sözleşme süresince İdareye kontrollük hizmetlerinde kullanılmak üzere 1 adet Binek Aracı şoförsüz olarak geçici kabul yapılana kadar tahsis edecektir. Araç günlük ortalama 100 km yapacaktır.

…

Binek Aracın Teknik Özellikleri; Araç 0-2 yaş aralığında, en az 1400 cc motor hacminde, en az 90 Hp gücünde. Klima, Çift Airbag, ABS fren sistemi, trafik seti, yangın tüpü donanımına sahip ve dizel motorlu. Hatchback ve otomatik vites araç olacaktır.
Aracın temini, sigorta giderleri, yakıtı, haftada en az bir kez iç ve dış temizliğinin yapılması, bakımı ve işletmesi ile ilgili tüm giderler yükleniciye ait olup araçla ilgili olarak yükleniciye ayrıca bir ödeme yapılmayacaktır. Araç üçüncü şahıs sorumluluklarına karşı tam sigortalanacaktır. Araç kaza sigortası tam ikame değeri üzerinden yapılacaktır. Kaza halinde, bütün sigorta kesintileri yüklenici tarafından ödenecektir.

Motorlu araç, teslim alma belgesinin çıkartılmasında sonrası da dahil olmak üzere sözleşme süresince, iş şartlarına göre akşamları ve hafta sonlarında da İdare tarafından kullanılabilecektir. İdarenin kullanımına tahsis edilecek araçların öngörülen süre içerisinde temin edilmesinde temerrüde düşüldüğü takdirde idare, öngörülen araç tahsis edilinceye kadar ihtiyaç duyulan tüm araçları temin etme hakkını saklı tutar. Aracın temin ve bakımı ile ilgili giderler yüklenicinin hak ettiği veya edeceği tutarlardan mahsup edilecektir.

Teknik şartnamede belirtilen iş kalemlerinin yüklenici firma tarafından İdarenin istediği tarihte yapılmaması ve işlerin gecikmesi durumunda yapılmayan ve gecikilen her gün için sözleşme bedelinin %0,I (binde bir) oranında günlük ceza kesilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Diğer taraftan, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması talep edilen iş kalemlerine ilişkin ihale dokümanı içerisinde birim fiyat tariflerine de yer verildiği görülmüştür.

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.09.2019; işi bitirme tarihi 28.02.2022

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İtirazen şikayete konu işin İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığına Bağlı Yeşil Alanların Bakımı işi olduğu, ihaleye 9 istekli tarafından teklif verildiği, idare tarafından sınır değerin 3.934.189,40 TL olarak belirlendiği, sınır değerin altında teklif verdiği görülen isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, Öz Demireller Harf. Nakl. Tic. ve San. Ltd. Şti. ve Oben Dan. Bilgi İşlem Eğit. İnş. Tem. Yem. ve Tur. San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap vermemesi nedeniyle tekliflerinin reddedildiği, Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunarak ihalenin üzerinde bırakıldığı ve başvuru sahibi Has Emlak Müş. Orm. Paz. Kom. San. Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

İhale üzerine bırakılan Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığına gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesine ilişkin 23.08.2019 tarihli yazıda “4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19. maddesine göre Açık İhale Usulü” ile ihale edilen “Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığı’na Bağlı Yeşil Alanların Bakım İşi” ihalesi için vermiş olduğunuz teklifin; İhale Komisyonunca. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38. maddesi, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79. maddesi hükümlerine göre incelenmesi neticesinde sınır değerinin altında kaldığı tespit edilmiştir.

Bu nedenle;

Teklif edilen hizmetin özgünlüğü, dikkate alınacağından teklif fiyatınızı oluşturulan iş kalemine ait birim fiyatınıza ilişkin, Kamu İhale Genel Tebliğinin 79. maddesindeki düzenlemeleri doğrultusunda açıklamaların yapılması gerekmektedir.

Teklif mektubunuz eki teklif cetvelindeki iş kalemleri ile ilgili olarak;

1)Yeşil alan bakımına ait 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9 sıra no’lu iş kalemleri,

2) Bitki ve malzeme teminine ait 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 21, 25, 26 sıra no’lu iş kalemleri,

3) Personel giderleri,

4)Özellikleri ve çalışma koşulları Teknik Şartnamede tanımlanan ve kontrollük hizmeti için tanımlanan 1 adet binek araca ait giderlerin açıklanması gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen teklif maliyet bileşenlerine ait açıklamanızın yazılı olarak, 29.08.2019 tarihi mesai saati Bitimine kadar İZSU Genel Müdürlüğü Genel Evrak birimine teslim edilmesi, aksi takdirde teklifinizin değerlendirme dışı bırakılacağının bilinmesi hususunda, bilgi ve gereğini rica ederiz.” ifadelerinin bulunduğu görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde incelenmesi neticesinde;

Anılan istekli tarafından 27.08.2019 tarihli aşırı düşük teklif açıklamaları sunulmuş olup, açıklama üst yazısının ekinde, birim fiyat teklif cetvelinin 1, 2, 3, 8, 9 ve 10’uncu sırasında yer alan ve aşırı düşük teklif sorgulama yazısında açıklanması talep edilen iş kalemlerine ilişkin Nd Peyz. Yapı Pro. Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına düzenlenen 27.08.2019 tarihli fiyat tekliflerinin, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 21, 25 ve 26’ncı sırasında yer alan iş kalemlerine ilişkin ise İzmir Flora Süs Birt. Üret. Paz. Peyz. Nakl. İnş. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından istekli adına düzenlenen 27.08.2019 tarihli fiyat tekliflerinin sunulduğu, satışlar üzerinden düzenlenen fiyat teklifleri üzerinde iş kalemlerinin birim fiyat tariflerinde yer alan açıklamalarına yer verildiği, mevzuat gereğince bulunması gereken ibare, meslek mensubuna ait kaşe ve imzanın bulunduğu, teklifleri düzenleyen şirketlerin ticaret unvanlarından da anlaşıldığı üzere fiilen teklife konu alanda faaliyet gösterdiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin “Fiyat teklifinin rayiç fiyatının %50’si oranında olduğu, bu fiyat avantajının nasıl sağlandığına dair belge ve bilgilerin sunulmadığı, fiyat teklifinin dayanağı oklan EK-O-5 VE EK-O-6 belgelerinin talep edilmesinin gerektiği…” şeklindeki iddiasına ilişkin olarak;

Kamu İhale Genel Tebliği’nden aşırı düşük teklif açıklamasında kullanılacak yöntemlerin belirlendiği, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin de söz konusu açıklama yöntemlerinden biri olduğu, mevzuatta belirlenen şartları taşıyan fiyat teklifleri ile açıklama yapılması durumunda söz konusu fiyatların piyasa fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığı yönünden ayrıca bir inceleme yapılamayacağı anlaşılmıştır.

Ayrıca, Kamu ihale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, tutanakların fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği açıklanmıştır.

Yapılan incelemede, anılan istekli tarafından fiyat teklifi ekinde maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunulmasına ilişkin bir zorunluluk olmadığı ve idare tarafından bu tutanakların meslek mensubundan istenilmesinin gerekli görülmediği, dolayısıyla inceleme kapsamında istenilmesine de gerek olmadığı, fiyat tekliflerinin mevzuatta aranan şekil şartlarına uygun olarak düzenlendiği anlaşılmıştır.

Diğer taraftan, birim fiyat teklif cetvelinin 4, 5, 6’ncı sırasında bulunan iş kalemlerinin tevsikinde kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan birim fiyat analizlerinin kullanıldığı,

Bu çerçevede birim fiyat teklif cetvelinin 4’üncü sırasında yer verilen “Tırpanla çim veya çayır biçme” iş kalemi için DSİ tarafından yayınlanan DSİ/37.090 poz numaralı analizin yayınlanan analiz formatına uygun olarak kullanıldığı,

5’inci sırasında yer verilen “Fidan diplerinin 50 cm çapında çapalanması” iş kalemi için DSİ tarafından yayınlanan DSİ/37.10 poz numaralı analizin kullanıldığı, ancak analiz içeriğinde yer alan erbab işçi girdisine ilişkin miktarın analiz formatına aykırı olarak düşürüldüğü,

6’ncı sırasında yer verilen “Ağaçlarda 0 ile 2 m. Yüksekliğe kadar yan dalların budanması” iş kalemi için söz konusu iş kaleminin 2010 yılında yayınlanan 37.081/KH poz numaralı analizin kullanıldığı, analiz içeriğinde yer alan bahçıvan ve fidan ustası ile düz işçi girdisine ilişkin miktarların analiz formatına aykırı olarak düşürüldüğü görülmüş olup, anılan açıklamanın bu yönüyle mevzuata uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.

Aşırı düşük teklif açıklama üst yazısında ihale konusu işte kullanılması öngörülen araç maliyetine ilişkin “Binek araç 1400 cc 90 hp ve otomatik vites bu özellikleri taşıyan 2 yaş araç piyasa günlük kira bedeli 80,00 TL olup, günlük ortalama 100 km ile toplam yakıt 35,00 TL mevcut ihale süreci boyunca 104.880,00 TL tutarındaki bedeli makine ile çim biçimi ve tırpan ile çim çayır biçimi pozlarımızdaki ve diğer iş kalemlerimizdeki kar oranlarımızın içerisinden karşılanacaktır.” ifadelerine yer verildiği fakat araca ilişkin hiçbir giderin belgelendirilerek tevsik edilmediği görülmüştür.

Kamu İhale Genel Tebliği’nde yer verilen açıklamalar uyarınca aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan isteklilerin aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin yazıda belirlenen önemli teklif bileşenlerine ilişkin açıklamalarını belgelere dayalı olarak sunmaları gerekmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği‘nin 79.4.1’inci maddesi gereğince isteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamaların belgelere dayanması gerektiği, belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamaların kabul edilmeyerek söz konusu tekliflerin reddedilmesi gerektiği dikkate alındığında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının belgelere dayalı olarak yapılmadığı görülmüş olup, bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olarak yapılmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca, 4734 sayılı Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin birinci fırkasının (e) bendinde “5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri (MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatları, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketler; merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü, mahalli idare ve şirket bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamaz ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümleri uygulanmaz.

2) Bu bendin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; bu Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konuşu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade eder. Mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilir. Hizmet alım sözleşmesi kapsamında niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin bulunması halinde personel çalıştırılmasına dayalı olup olmama yönünden yapılacak değerlendirme her hizmet türü için ayrı ayrı yapılır. Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmez.

3) Kurum, hizmet alımının personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı ya da niteliği itibarıyla bu sonucu doğurup doğurmadığı hususunda (2) numaralı alt bentte sayılan kriterleri ayrı ayrı ya da birlikte dikkate almak suretiyle usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

4734 sayılı Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin birinci fırkasının (e) bendinde 696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan değişiklikle, anılan maddede sayılan idarelerin ilgili bütçelerden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerine göre başvuruya konu ihalenin “Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığına Bağlı Yeşil Alanların Bakımı” işi olduğu, işin süresinin “İşe başlama tarihi 01.09.2019; işi bitirme tarihi 28.02.2022” olarak belirtildiği ve niteliği gereği süreklilik arzettiği, yaklaşık maliyet hesabında ihale konusu işte çalıştırılacak olan personel sayısının 19 adet olarak belirtildiği ve personel ücretlerine ilişkin tam zamanlı çalışma karşılığı hesaplama yapıldığı fakat dokümanda personel sayısı ve çalışma saatlerine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı anlaşılmış olup, ihale konusu işin 696 sayılı KHK kapsamında olup olmadığı hususu ve bu konuda varılacak sonucun idarenin takdir ve sorumluluğunda olduğu anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Başak Orm. Har. Müh. Turizm İnş. ve Malz San. ve Tic. Ltd. Şti. – Newlife Yapı Pey. İnş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. – Adr Pey. İnş. Tem. Hayv. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Toplantı No : 2019/056
Gündem No : 33
Karar Tarihi : 26.12.2019
Karar No : 2019/UH.II-1722