İhale işleminde yanlış değerlendirme sonucunda daha yüksek fiyata ihale edilmesinde aradaki farkının tahsili

Karar Veren Mahkeme: Sayıştay 6. Dairesi

Karar Tarihi: 22.3.2007

Karar Sayısı : 11512 Nu. lı Tutanak

Olay Özeti Karar ve Sonuç :

Sulama sistemi yapım işine ait ihalede, en avantajlı teklifi veren firmaya, ticaret odası faaliyet belgesi ve imza sirkülerinin fotokopi olması nedeniyle ihalenin verilmediği ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifi veren firmaya ihale edildiği tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 37’nci maddesinde: “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir.

Ancak bu açıklama, hiçbir teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz. Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerin eksik olması veya belgelerde önemsiz bilgi eksikliği bulunması halinde, idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik belge veya bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede eksik belge veya bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılır.” denilmektedir.

Madde hükmünden, teklif mektubu ile geçici teminatın mutlaka usulüne uygun olması gerektiği, bunlarla ilgili herhangi bir belge veya bilgi tamamlama işleminin söz konusu olmayacağı anlaşılmaktadır. Yine madde hükmünden çıkan bir diğer sonuç, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerin eksik olması veya belgelerde önemsiz bilgi eksikliği olması halinde, idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik belge veya bilgilerin tamamlanmasının yazılı olarak istenilmesi zorunluluğudur. Bir başka ifadeyle belge ve bilgi noksanlıklarının tamamlanıp tamamlanmayacağı hususu ihale komisyonunun takdirinde olmayıp, komisyona görev ve isteklilere de bir hak olarak verilmiş bir uygulamadır. Komisyonun değerlendireceği husus, tamamlatmaya konu edilecek bilgi ve belgelerin teklifin esasını değiştirecek nitelikte olup olmadığının tayinidir. Yapılan incelemede söz konusu belgelerin asıllarının istenmesiyle ilgili herhangi bir yazışmada bulunulmadığı tespit edilmiştir. Yukarıda yer alan açıklamalar uyarınca, en avantajlı teklifi veren şirkete eksik belgelerinin tamamlanması için gerekli süre verilmeyerek ihaleden elenmesi ve ihaleyi daha yüksek fiyat teklifi veren diğer şirkete verilmesi sonucu yersiz ödenen tutarın sorumlulara ödettirilmesine karar verilmiştir.