ihalede ek süre verildikten sonra sözleşmenin feshi
Yargıtay 15. HD
E:1993/4977
K: 1994/3379
2-Taraflar arasındaki 9.8.1982 tarihli sözleşmeye göre işin bitim tarihi 3l.8.l984 olarak öngörülmüşse de sonradan tarafların anlaşması ile işin bitim tarihi 5.4.1988 tarihine kadar uzatılmıştır. Davacı yüklenici buna rağmen işi bitirmediğinden 31.8.1988 ve 20.9.1988 tarihli ve 13.10.1988 tarihli uyarılar yapılmış buna rağmen işi gene bitirilmediğinden davalı idarece 12.12.1988 tarihinde sözleşme feshedilmiştir. Sözleşmenin 6/3. maddesi gereğince sözleşmenin eki olan ve o tarihte yürürlükte bulunan BİGş 3l.Md. (yeni şarntname Md.47) uyarınca süre vererek ihtarlarda bulunmasına rağmen iş bitirilmediğinden idare sözleşmeye uygun olarak fesih hakkını kullanmıştır. Mahkemece buna rağmen birleştirilen davada feshin haksızlığına ve teminatın iadesine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
3-Öte yandan yukarda açıklandığı üzere sözleşmenin eki olan BİGş.33.md. gereğince ara hakedişlere o maddede öngörüldüğü şekilde
usulüne uygun olarak itiraz edilmediği takdirde ara hakedişlere daha sonra itiraz edilmez ve yüklenici bakımından kesinleşmiş sayılır. Bu hüküm delil sözleşmesi niteliğinde olup HUMK. 287. maddesi uyarınca iddianın başka türlü ispat edilmesi mümkün değildir. Davacı fazla haklarını saklı tutarak eksik olan imalat bedeli fiat farkı ve ara hakedişlerinin geç ödenmesinden dolayı toplam 50.000.000 TL.nın tahsilini istemiştir. Bu istek kalemleri ara hakedişlere girmiş ve bu yönden usulüne uygun olarak itiraz edilmediği için sonradan itiraz edilip dava konusu yapılamaz. Fesih tarihine kadar 42 adet hakediş düzenlenmiştir. Davacı yüklenicinin bu hakedişlere 33. maddedeki şekle uygun olarak yani bağlı kayıtta açıklanan ihtirazi kayıtlarla denilerek hakedişlere eklenen dilekçelerle itiraz edip etmediği incelenmeden yazılı şekilde davanın kabulü yolunda hüküm kurulması bozma nedenidir.
4-Sözleşmenin idarece haklı olarak fesih edildiği 12.12.1988 tarihinden sonra idarece davacı yüklenicinin işten el çektirildiği 17.2.1989
tarihine kadar davalı idarenin barajın su tutması nedeni ile mevcut yolun su altında kalmasından dolayı emanet çalışma yapılmak suretiyle eksik olan l0.294 M3 Stabilize alt temel malzemesinin serme ve sıkıştırılma işlerinin taşarona yaptırıldığı iddia edildiği halde, bu işin davacı tarafca yapılmış gibi değerlendirilmesinin hatalı olduğu 25.1.1993 tarihli itiraz dilekçesi ile belirtildiği halde bu itiraz üzerindede durulmamıştır.
5-Dava dilekçesinde imalat bedeli olarak 30.000.000 TL. ve ara hakedişlerin geç ödenmesinden dolayı 10.000.000 lira faiz fiat farkından
dolayı da 10.000.000 lira’nın tahsili istenmiştir. Davacının bu konulardaki fazla hakları saklı tutmuş olması bu davadaki istem kalemlerinin miktarlarının aşılmasını gerektirmez. Mahkemece alacak kalemi olarak sadece imalat bedeli ve fiat farkına hükmedildiği halde talep edilen kalem miktarları aşılarak 50.000.000 lira’sının hükmedilmesi kabul şekli bakımından usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.