ihalelere yönelik olarak itirazen şikayet yoluna başvuru yetkisini içeren veya bu anlama gelen özel bir yetkinin bulunması gerekmektedir

Toplantı No : 2019/006
Gündem No : 6
Karar Tarihi : 30.01.2019
Karar No : 2019/UY.IV-137
BAŞVURU SAHİBİ:
Siemens Sanayi ve Ticaret A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/1 İhale Kayıt Numaralı “Zonguldak-Amasra-Kurucaşile Yolu Çakraz (T2-T3) ve Amasra Tünelinin Enerji, Havalandırma, Tünel ve Yaklaşımları Aydınlatılma, Haberleşme, Yangın, Telekontrol, Trafik Kontrol, SCADA ve Diğer Kontrol Sistemlerine İlişkin Elektrik ve Elektromekanik İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 15. Bölge Müdürlüğü tarafından 12.02.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Zonguldak-Amasra-Kurucaşile Yolu Çakraz (T2-T3) ve Amasra Tünelinin Enerji, Havalandırma, Tünel ve Yaklaşımları Aydınlatılma, Haberleşme, Yangın, Telekontrol, Trafik Kontrol, SCADA ve Diğer Kontrol Sistemlerine İlişkin Elektrik ve Elektromekanik İşi” ihalesine ilişkin olarak başvuru sahibince 17.01.2019 tarih ve 2593 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile başvuruda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/89 sayılı dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde ön inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:
Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Başvuru dilekçesinde özetle, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Kırtur Tur. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, bu sebeple teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, bu fiyatlar üzerinden sözleşme imzalanması halinde kamu zararı oluşacağı gibi 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan ”İhtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması” ve “Kaynakların verimli kullanılması” ilkelerine de aykırılık oluşacağı, idareye yapılan şikâyet başvurusunun şekil yönünden reddedildiği ancak idarenin işleminin mevzuata uygun olmadığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının 15 gerekçe ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesindeki açıklamalara aykırı olduğu, ihalenin kendi tekliflerinden 9.985.000,00 TL daha yüksek bir teklif sunan istekli üzerinde bırakıldığı, ihaleye verdikleri tekliflerinin 28.11.2018 tarihli Kamu İhale Kurulu kararı ile değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak bu durumun şikâyet başvurusunda bulunma hakkını engellemediği, ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;
…
c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler, hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında “(1) Başvurular öncelikle;
…
b) Başvuru ehliyeti,
…
yönlerinden sırasıyla incelenir.
…
(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar” başlıklı 17’nci maddesinin birinci fıkrasında “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir.” hükmüne yer verilmiştir.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikayet başvurusunda bulunabilecekler” başlıklı 3’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday ve istekliler ile istekli olabilecekler şikayet başvurusunda bulunabilir.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin ikinci fıkrasında “İtirazen şikayet başvuru dilekçesinde Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında sayılan asgari bilgilerin yanısıra; başvuru bedelinin ve Bakanlar Kurulu tarafından başvuru teminatı alınmasına karar verilmesi durumunda başvuru teminatının Kurum hesaplarına yatırıldığına dair belgenin, varsa şikayete idarece verilen cevabın bir örneğinin, başvuruda bulunmaya yetkili olunduğuna dair belgelerin (imza beyannamesi/imza sirküleri, ortak girişim beyannamesi veya sözleşmesi, vekaletname, temsil belgesi, ticaret sicil gazetesi vb.) aslı veya yetkili mercilerce onaylı örneklerinin eklenmesi gerekmektedir. İstekli olabilecek, aday veya istekli ile bu kişiler adına yetki verilmiş temsilci veya vekil tarafından itirazen şikayet başvurusunda bulunulması durumunda, yetkilerin tek tek sayılmak suretiyle belirlendiği temsile yetkili olunduğuna dair belgelerde, ihalelere yönelik olarak itirazen şikayet yoluna başvuru yetkisini içeren veya bu anlama gelen özel bir yetkinin bulunması gerekmektedir. Diğer taraftan, başvuru sahibinin gerçek kişi olması durumunda bu kişi tarafından yapılan başvurularda imza beyannamesinin sunulması zorunlu değildir.” açıklaması bulunmaktadır.

Aktarılan mevzuat hükümlerinden, başvuru ehliyetine ilişkin olarak iki temel şartın öngörüldüğü, bunlardan ilkinin ihale dokümanı edinilmesi ve/veya ihaleye teklif sunulması, diğerinin ise ilgilinin ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu ortaya koymasıdır. İtirazen şikâyet başvurularında, başvuru ehliyetinin bulunup bulunmadığı, her somut başvuruda başvurunun özelliğine göre değerlendirilmelidir. İtirazen şikâyet başvurularında ehliyet hususunun değerlendirilmesinde başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılıp bırakılmadığı; teklifi değerlendirme dışı bırakılmışsa bu konuya yönelik başvuruda bulunulup bulunulmadığının da incelenmesi gerekmektedir. Bu inceleme başvuru sahibinin güncel, hukuken korunmaya değer ve kamu yararıyla uyumlu bir hakkının olup olmadığının saptanması için önem taşımaktadır.

Yapılan incelemede, Kamu İhale Kurulu’nun 28.11.2018 tarihli ve 2018/UY.II-1985 sayılı düzeltici işlem kararı üzerine ihale komisyonunca 25.12.2018 tarihli karar alınarak başvuru sahibinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmaması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, itirazen şikâyet başvuru tarihi itibariyle teklifi değerlendirme dışı bırakılan başvuru sahibinin, ihalenin sonuca bağlanmasından herhangi bir hak kaybına veya zarara uğraması ihtimalinin bulunmadığı, ihalenin iptali halinde ise ihale süreci sona ereceğinden ortada güncel, meşru ve hukuken korunmaya değer bir hakkının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, kendi teklifinin geçerliliğine yönelik iddia veya itirazı olmayan başvuru sahibinin ehliyetinin bulunmadığı tespit edilmiştir.

Diğer taraftan, başvuru sahibinin dilekçesinde iki imza bulunduğu ve dilekçe ekinde sunulan vekâletnamenin Kamu İhale Kurumu nezdinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunma yetkisini içermediği, sadece ihaleyi yapan idare nezdinde işlem yapma yetkisi verdiği anlaşılmış olup, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 11’inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “İstekli olabilecek, aday veya istekli ile bu kişiler adına yetki verilmiş temsilci veya vekil tarafından itirazen şikayet başvurusunda bulunulması durumunda, yetkilerin tek tek sayılmak suretiyle belirlendiği temsile yetkili olunduğuna dair belgelerde, ihalelere yönelik olarak itirazen şikayet yoluna başvuru yetkisini içeren veya bu anlama gelen özel bir yetkinin bulunması gerekmektedir.” açıklaması gereğince başvurunun şekil yönünden de reddedilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi ile İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 17’nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca başvurunun ehliyet ve şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Başvurunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.