İhaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yapmaları

İhaleye katılmak isteyen veya katılan kişilerin ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında açık veya gizli anlaşma yapmaları (TCK md. 235/2-d)Bu bentteki düzenlemeye göre, failler ihalenin objektif ve serbest rekabet şartlarında yapılmasını engellemekte, bu sebeple faillerin hareketleri yaptırım altına alınmaktadır.

Burada suçun oluşması için anlaşmanın yapılması yeterli olmakta ancak bunun sonucunda ihale şartlarının veya fiyatın etkilenmiş olması aranmamaktadır. Yargıtay’ın bu yönde birçok kararı bulunmaktadır. Nitekim burada anlaşmanın yapılmış olmasını aramak Kanun metnine göre yeterli ve yerinde olmaktadır.

Sonuç olarak suçun meydana gelmesi için ayrıca bir neticenin oluşması aranmamaktadır.

Yargıtay 5.C.D 18.04.2013 tarihli, 2012/4500 esas, 2013/3662 K:”

… TCK’nın 235/2-d maddesindekisadece ihaleye katılmak isteyen ve katılan kişilerce işlenebilecek olan ihaleye fesat karıştırma suçunun oluşumu için öğretide de çoğunlukla benimsendiği üzere, ihale şartlarını ve fiyatı etkilemek amacıyla anlaşmanın yapılması suçun tamamlanması için yeterli olup, fiyatların etkilenip etkilenmemesi ve ihalenin tamamlanıp tamamlanmamasının önemli olmadığı,… Dava konusu olayda ise; ihaleye girmek için teminat yatırdıkları anlaşılan sanıkların açık artırma suretiyle satışı gerçekleştirilecek orman emvallerinin fiyatını etkilemek amacıyla aralarında yaptıkları paylaşımı kağıda aktardıkları sırada olay yerinde bulunan görevli polis memurlarınca olaya müdahale edilmesi ve ihaleye fesat karıştırıldığının bildirilmesi üzerine ihalenin ertelendiği,

bu itibarla, ihaleye katılmak isteyen sanıkların ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında anlaşma yapmaya teşebbüs ettikleri, sanıklardan A. tarafından düzenlenen ve sanıkların hangi tip emvale pey süreceklerini gösterir adli emanetin 2007/157 sırasında kayıtlı bulunan iki sayfadan ibaret belge içeriği,tanıklar B. ve H.’in beyanları ile tüm dosya kapsamından anlaşıldığı ve sanıkların mahkûmiyetlerine karar verilmesi gerektiği halde yazılı şekilde hüküm kurulması,

Yargıtay 5. C.D, 19.04.2016 T, 2014/2267 E, 2016/4055 K: “

… 27.2.2012 tarihli … Bölge Müdürlüğü’ne bağlı … İşletme ve Tesislerin… personel ile koruma ve güvenlik hizmetinin malzemeli ve silahlı özel güvenlik hizmetleri alım ihalesine sanık …’in … Güvenlik Firması adına, diğer sanık …’in ise … Güvenlik Firması adına katıldıkları, ihalenin…Güvenlik isimli firmaya verildiği, … Güvenlik firmasının ise geçici teminat mektubunun teklif zarfı içerisinde olmadığından bahisle ihaleden elendiği,

ihaleye katılan söz konusu firma yetkilileri olan sanıkların gerek ihale sırasında gerekse ihale sonrasında bir araya gelerek görüştükleri yapılan fiziki takip neticesinde tespit edildiği, sanık …’in bu bir araya gelme sonrasında yakalandığında üzerinden ödeyecek kısmında sanık …’un ismi olan*TL bedelli senet,… yazılı telefon numarası ve ihaleden elenmesine sebep olan teminat mektubunun ele geçirildiği,

bu suretle sanıkların ihale öncesinde ihalenin…Güvenlik’te kalmasına yönelik olarak ihalenin şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek için aralarında anlaşma yaptıkları, sanık … ‘in ihaleden elenmek için bilerek teminat mektubunu teklif zarfına koymadığı, sanık …’in de bunun karşılığında sanık …’e söz konusu senedi verdiği anlaşılan olayda;

sanıkların eylemlerinin TCK’nın 235/2-d maddesinde tanımlanan ihaleye fesat karıştırma suçunu tüm Düzenlemeden görüleceği üzere, fiilin bu bent kapsamında cezalandırılabilmesi için, gizli anlaşmanın ihaleye katılan veya katılmak isteyen kimseler arasında yapılması, anlaşmanın konusunun da ihale şartlarını kendi lehlerine çevirerek ihale fiyatını etkilemeye yönelik hareket edilmesi gerekmektedir.

Böylelikle anlaşmada, ihale şartlarında istekli lehine değişim veya oluşum sağlanırken yine istekli lehine de piyasa fiyatı meydana getirilmek istenmektedir.

Anlaşmanın içeriği, kullanılacak malzemenin kalitesinin düşürülmesini sağlamak, iş teslim süresini uzatmak veya birim fiyatın istekli lehine artmasını sağlamak şeklinde olabilmektedir.

Ayrıca anlaşma, bir veya daha fazla kişinin hiç teklif vermemesi, anlaşmada belirlenen şekliyle teklif vermesi, ihalenin belli bir kimse üzerinde bırakılmasını sağlamak veya ihaleyi alması istenmeyen bir kimseyi engellemek maksadıyla yapılabilmektedir.

Yargıtay uygulamasında, firmalarca verildiği ileri sürülen teklif mektuplarının bu firmalar tarafından verilip verilmediğinin, verilmişse içeriklerinin doğru olup olmadıkları hususunda firma yetkililerinin tanık olarak dinlenmeleri, teklif mektuplarındaki yazı, imza ve kaşelerin teklif veren firmalar ve firma yetkililerinin eli ürünü olup olmadığının araştırılması gerektiği kabul edilmektedir.

Ayrıca ihale teklif mektuplarının aynı daktilo veya bilgisayardan yazılarak verilmesi halinde bu firma veya kişiler arasında gizli anlaşma olup olmadığının araştırılması ve sonucuna göre ihaleye fesat karıştırma suçundan hüküm kurulması gerekmektedir.