iş bitirme belgesi anılan Yönetmelik hükmü çerçevesinde incelendiğinde iş sahibinin adı, işin yapıldığı yer ve niteliği, yüklenicinin adı, sözleşme bedeli ve tarihi ile işin bitim tarihini içerecek şekilde düzenlendiği görülmüştür mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden,  A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Özbek İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti. –  Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Niğde Belediye Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/415491 İhale Kayıt Numaralı “Niğde Belediyesi Kayardı Tünel Yapımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Niğde Belediye Başkanlığı tarafından 12.09.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Niğde Belediyesi Kayardı Tünel Yapımı” ihalesine ilişkin olarak Özbek İnşaat Taah. San. Tic. Ltd. Şti.- Muzaffer Kaygın İnşaat Mad. Hazır Beton Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 06.10.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.10.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.10.2017 tarih ve 56375 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.10.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2570 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş.-Bahadırlar Mad. Nak. İnş. San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı olarak belirlendiği, ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığının pilot ortağı Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş.nin sunduğu iş deneyim belgesinin ihalede benzer iş olarak belirlenen AII Grubu veya kapsamında tünel yapım işi olan AVIII Grubu işlerden elde edilmediği, sunulan iş deneyim belgesinde tünel işlerine ait iş kalemleri ile bunların miktar ve tutarlarına ilişkin olarak herhangi bir ayrıştırma yapılmadığı, Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nin 2.5’inci maddesi kapsamında anılan pilot ortak tarafından da tünel işlerine ilişkin iş kalemlerine ve bunların tutarlarını tevsik eden belgelerin sunulmadığı, iş deneyim belgesi kapsamında bulunduğu iddia edilen tünel işlerinin tutarlarının idari şartnamede öngörülen iş deneyim tutarını karşılamadığı,

2) İhale üzerinde kalan iş ortaklığının pilot ortağı Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan yurtdışından elde edilmiş iş deneyim belgesinin ve ekindeki tercümelerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen “idarelerce belge aslının veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerinin isteneceği” ve ikinci fıkrasında belirtilen “noter onaylı olarak sunulan belgelerin, mutlaka asıllarının notere ibraz edilmesi suretiyle aslının aynı olduğunu belirten bir şerhle onaylanmış olması gerektiği” şeklindeki düzenlemeye aykırı olarak sunulduğu, ayrıca anılan Yönetmelik’in 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile ilgili tasdik işlemine ilişkin düzenlemelere uygun sunulmadığı, söz konusu belge üzerinde (a) bendi uyarınca apostil tasdik şerhi bulunmadığı, belge üzerinde belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyit işleminin yapılmadığı, (b) bendi uyarınca belgenin düzenlendiği ülke ile Türkiye arasında belgelerin tasdikine ilişkin özel anlaşma ve sözleşme hükümlerine uyulmadığı, (c) bendinde öngörülen tasdik işleminin yetkili merciler ve tasdik sıralaması ile içerik bakımından aykırı şekilde gerçekleştirildiği, teselsülen yapılması gereken tasdik işlemlerindeki teyit unsurlarına ilişkin eksiklik ve hataların (ç) bendine göre düzeltilmediği, (d) bendinde düzenlenen tasdik işleminin yetkili merciler ve tasdik makamı ile içerik bakımından anılan bent hükümlerine aykırı şekilde yapıldığı, iş deneyim belgesinin tercümesinin ve tercümelerin tasdiki işlemlerinin Yönetmelik’in 31’inci maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendine uygun gerçekleştirilmediği,     ayrıca anılan Yönetmelik’in 39’uncu maddesine aykırı olarak iş deneyim belgelerinde bulunması istenen bilgilerde eksiklik, hata ve çelişkiler bulunduğu, söz konusu iş deneyim belgesindeki hukuka aykırılıklara ilişkin olarak Kamu İhale Kurulu’nun muhtelif kararlarının bulunduğu, ayrıca söz konusu iş deneyim belgesinin Irak Kürt Bölgesel Yönetimi tarafından düzenlendiği, söz konusu yönetimin uluslararası hukuk çerçevesinde devlet statüsünde olmadığı ve Türkiye Cumhuriyeti makamları tarafından muhatap kabul edilmediği, bu nedenle iş deneyim belgesinin bu açıdan da uygun kabul edilemeyeceği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı: Niğde Belediyesi Kayardı Tünel Yapımı

b) Yatırım proje no’su/kodu:–

c) Miktarı ve türü: 335 Metrelik 1 Adet Tünel ve Bağlantı Yolları

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinin 7.5.1’inci bendinde “…İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak; …İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 50’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz.

…

7.6. Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:

AII grubu iş deneyim belgesi veya kapsamında tünel yapım işi olan AVIII grubu iş deneyim belgesi benzer iş olarak kabul edilecektir.

7.6.1. Mezuniyet belgeleri/diplomalar: İnşaat Mühendisi veya Mimar” şeklinde düzenlemeye yer verildiği,

Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliği’nde AII Grubu Tünel İşleri’nin“II. GRUP: TÜNEL İŞLERİ

1. Karayolu ve demiryolu tünelleri

2. Su iletim, derivasyon ve kuvvet tünelleri

3. Atıksu tünelleri

4. Deniz ve nehir altı tünelleri

5. Metro tünelleri

6. Galeri ve şaftlar”

AVIII Grubu Baraj işlerinin ise“VIII. GRUP: BARAJLAR

1. Dolgu barajlar

2. Beton barajlar

3. Kemer barajlar

4. Göletler” olarak belirtildiği,

Anılan Tebliğ’in 2.5’inci maddesinde ise “(Ek-1)’de yer alan listedeki işlerin bünyesinde olan ancak, yapının bir parçası olarak tek başına ihale edilecek olan işler için benzer iş belirlemesi yapılırken, ihale konusu iş ve/veya işlere ilişkin iş deneyim belgeleri sunulabileceği gibi ihale konusu işi de içeren iş deneyim belgelerinin de sunulabileceğinin belirtilmesi gerekmektedir. İhale konusu işe ilişkin iş deneyim belgesi yerine ihale konusu işi de içeren bir iş deneyim belgesi sunulduğu ve ihale konusu iş tutarının iş deneyim belgesi üzerinden tespit edilemediği hallerde, ihale konusu iş tutarının tespit edilebileceği bilgi ve belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur. Örneğin; bir binanın sadece sıhhi tesisat yapımına ilişkin bir ihaleye CI grubuna ait iş deneyim belgesi sunan aday veya istekliler katılabileceği gibi kapsamında sıhhi tesisat işleri olan BIII grubu bir binaya ilişkin iş deneyim belgesi sahibi aday veya istekli de katılabilecektir. Benzer şekilde bir tünel yapım işi ihalesine AII grubu iş deneyim belgesi sahibi aday veya istekli katılabileceği gibi örneğin kapsamında tünel yapım işi olan AVIII grubu iş deneyim belgesi ile de aynı ihaleye katılmak mümkündür.”açıklamasına yer verildiği görülmüştür.

Yapılan incelemede; ihalede 16 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 9 istekli tarafından teklif verildiği, ihale komisyonunca tekliflerin alınmasından sonra yapılan değerlendirmede Sargın İnş. Makine San. ve Tic. A.Ş ye ait anahtar teslimi götürü bedel teklif mektubunda teklif edilen fiyatın rakam ve yazıyla birbiriyle uyuşmadığı gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı,

İdarece Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesi çerçevesinde ihalede sınır değerin 22.470.314,74 TL olarak belirlendiği, teklifi sınır değerin altında kalan Sim Uluslararası İnşaat San.- Dış Tic. A.Ş.- Bozduman Elektrik İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığından 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi kapsamında aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, anılan iş ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklamasının verilen sürede sunulmadığı için teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin sınır değerin üzerinde teklif veren en düşük teklif sahibi Caba İnş. Enrj. Tur. San. ve Tic. A.Ş.- Bahadırlar Maden. Nakl. İnş. ve Tic. A. Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.- Muzaffer Kaygın İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.

Başvuru sahibinin Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş.nin sunduğu iş deneyim belgesinin ihalede benzer iş olarak belirlenen AII Grubu veya kapsamında tünel yapım işi olan AVIII Grubu işlerden elde edilmediği, sunulan iş deneyim belgesinde tünel işlerine ait iş kalemleri ile bunların miktar ve tutarlarına ilişkin olarak herhangi bir ayrıştırma yapılmadığı, tünel işlerinin tutarlarının İdari Şartname’de öngörülen iş deneyim tutarını karşılamadığı iddiası bakımından yapılan incelemede;

İhale üzerinde bırakılan Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş.-Bahadırlar Mad. Nak. İnş. San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığının pilot ortağı Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere Kürdistan Bölgesel Hükümeti, Konut ve İnşaat Bakanlığı/Karayolları ve Köprüler Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Selahaddin Tüneli ve YaklaşımYolu 8+822 km” işine ait bir iş bitirme belgesi ile ekinde noter onaylı tercümesinin sunulduğu, iş bitirme belgesinde yüklenicinin İlci İnşaat San. ve Tic. A.Ş., alt yüklenicinin Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş., ana proje sözleşme tarihinin 28.10.2010, alt yüklenici sözleşme tarihinin 30.11.2011, alt yüklenici toplam sözleşme bedelinin ve belge tutarının 139.730.641 $ (Amerikan Doları) olduğunun belirtildiği, iş deneyim belgesi ekinde söz konusu yapım işi kapsamında gerçekleştirilen iş kısımları ile bunların parasal tutarlarının gösterildiği noter onaylı bir icmalin sunulduğu, söz konusu tabloda gerçekleştirilen iş kısımlarının “toprak işleri, döşeme, tünel açma, küçük yapılar ve büyük yapılar” olarak belirtildiği, tüm iş kısımlarına ait gerçekleşen iş tutarının 139.730.641 $ (Amerikan Doları), tünel işlerine ilişkin gerçekleşen iş kısımlarının ise 88.384.415,70 $ (Amerikan Doları) olduğunun belirtildiği görülmüştür.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye dayalı olarak alınmış iş deneyim belgeleri dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.

(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.

(3) İş ortaklığı tarafından gerçekleştirilen işlerden edinilen iş deneyim belgelerindeki tutarlar, aday veya isteklinin belge sahibi iş ortaklığındaki hisse oranları esas alınarak değerlendirilir. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde, iş ortaklığının iş deneyiminin değerlendirilmesinde ortakların hisse oranlarına bakılmaksızın sunduğu belge üzerindeki tutar esas alınır.

(4) Konsorsiyum tarafından gerçekleştirilen işlerde, ortakların iş deneyim tutarı, gerçekleştirdikleri iş kısmına ilişkin tutar esas alınarak dikkate alınır.

(5) İş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde;

a) İş bitirme belgelerinde, belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması,

b) İş durum belgelerinde, belgeye konu işin gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olması ve ilk sözleşme bedelinin tamamlanması,

c) İş denetleme ve iş yönetme belgelerinde,

1) Belgeye konu işin geçici kabul tarihinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on beş yılda içinde olması kaydıyla, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,

2) Gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde olduğu ve ilk sözleşme bedelinin tamamlandığı işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında fiilen denetleme veya yönetme faaliyetinde bulunulmuş olması,

şartı aranır ve geçici kabul tarihi veya gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaştığı tarihin, ihale ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olduğu işler de bu kapsamda değerlendirilir.

(6) İş deneyim belge tutarlarının değerlendirilmesinde;

 a) İş bitirme ve iş durum belge tutarları tam olarak,

b) Denetim veya yönetim faaliyetleri nedeniyle alınan belge tutarları beşte bir oranında,

dikkate alınır.

 (8) Mühendis veya mimarların, aldıkları lisans eğitimine uygun yapım işleri ihalelerinde, iş deneyimi olarak mezuniyet belgelerini sunmaları durumunda;

a) İş deneyimi bulunmayan mühendis veya mimarların; toplam süresi onbeş yılı geçmemek kaydıyla mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl, Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar,

b) İş deneyimi bulunan mühendis veya mimarların; onbeş yıllık sınırlamaya tabi tutulmaksızın, mezuniyetlerinden sonra geçen her yıl Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde belirtilen tutar kadar, benzer iş deneyimi olarak dikkate alınır…” hükmüne,

Anılan Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 49’uncu maddesinde ise “(1) İş deneyimini gösteren belgelerde yazılı tutarlar aşağıdaki şekilde güncellenir:

a) Keşfindeki birim fiyatlar üzerinden ihale indirimi yapılmak suretiyle sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler; sözleşme birim fiyatlarına esas alınan yıldan bir önceki yılın Aralık ayına ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

b) Anahtar teslimi götürü bedel veya teklif birim fiyat ya da karma teklif üzerinden sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyim belgeleri; sözleşmenin yapıldığı aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

(3)Türk Lirası üzerinden teklif verilen ihalelerde, yabancı para birimi cinsinden sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin tutarları, belgeye konu işin sözleşme tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilir. Bulunan bu tutar, birinci fıkranın (b) bendine göre güncellenir.

(4) Yabancı para birimi cinsinden teklif verilmesine izin verilen ihalelerde, yabancı para birimi cinsinden sözleşmeye bağlanan işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin tutarları, ilk ilan veya davet tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası çapraz kuru üzerinden teklife esas para birimine çevrilir.

(5) Yabancı para birimi cinsinden teklif verilmesine izin verilen ihalelerde, yabancı para birimi cinsinden teklif veren istekliye ait Türk Lirası üzerinden sözleşmeye bağlanan işe ilişkin iş deneyimini gösteren belge tutarı, birinci fıkranın (b) bendine göre güncellenir. Bu tutar, ilk ilan veya davet tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden, teklife esas para birimine çevrilir.” hükmüne yer verilmiştir.

İdarece iş deneyim belgesinin ihale konusu iş ve benzer iş tanımına giren tünel işlerine ilişkin 88.384.415,70 $ (Amerikan Doları) parasal tutarının alt yüklenici sözleşme tarihindeki (30.11.2011) TCMB döviz alış kuru (1,8409 TL) üzerinden 162.706.870,86 TL’ye çevrildiği, söz konusu tutarın ise ihale ilan tarihi itibariyle güncellenmiş tutarının 243.328.644,48 TL olarak hesaplandığı, bu tutarın iş ortaklığının pilot ortağı olan Caba İnş. Enerji San. Tic. A.Ş.nin ihalede sağlaması gereken asgari iş deneyim tutarını (10.160.000,00 TL) karşıladığının belirtildiği, dolayısıyla sunulan iş deneyim belgesinin ekinde yer alan iş kısımlarını ve parasal tutarları gösteren tablonun noter onaylı tercümesinde yer alan bilgilerin doğruluğu varsayımıyla yapılan incelemede; ihale üzerinde kalan iş ortaklığının pilot ortağı Caba İnş. Enerji San. Tic. A.Ş.nin sunduğu iş bitirme belgesine konu iş kapsamında AII Grubu tünel işlerinin gerçekleştirildiği ve söz konusu işe ait parasal tutarın ihalede sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarını (10.160.000,00 TL) karşıladığı anlaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.

(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir.

(3) Türkiye Cumhuriyetinin yabancı ülkelerde bulunan temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgeler dışında yabancı ülkelerde düzenlenen belgeler ile yabancı ülkelerin Türkiye’deki temsilcilikleri tarafından düzenlenen belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülkelerde düzenlenen ve bu Sözleşmenin 1 inci maddesi kapsamında bulunan resmi belgeler, “apostil tasdik şerhi” taşıması kaydıyla Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır. Apostil tasdik işleminden, belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Belgedeki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun; düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerce teselsülen tasdik edilmiş olması ve apostil tasdik şerhinin tasdik silsilesindeki bir önceki merciye ilişkin olması halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul edilecektir.

b) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında, belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, bu ülkelerde düzenlenen belgelerin tasdik işlemi, bu anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

c) (a) veya (b) bendi kapsamında sunulmayan belgeler ise aşağıdaki yöntemlerden biri ile tasdik edilmelidir:

1) Belge, doğrudan düzenlendiği ülkenin Dışişleri Bakanlığı ya da düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdikini müteakip o ülkenin Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edildikten sonra o ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından tasdik edilmelidir. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde ise tasdik işlemi bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından yapılır. Düzenlendiği ülkedeki yetkili diğer mercilerin tasdiki ile belgenin düzenlendiği ülke Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tasdik işleminden ise; imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

2) Belge, sırasıyla düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliğinin tasdik işleminden; belgedeki bir önceki imzanın doğruluğunun, belgeyi imzalayan kişinin hangi sıfatla imzaladığının ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden ise; imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

ç) Teselsülen yapılan tasdik işlemlerinde teyit edilecek unsurlara ilişkin eksikliklerin veya hataların sonraki merciler tarafından tasdik kapsamında giderilmesi veya düzeltilmesi halinde de belgenin usulüne uygun olarak sunulduğu kabul edilir.

d) Yabancı ülkenin Türkiye’deki temsilciliği tarafından düzenlenen belgeler, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir. Bu tasdik işleminden belgedeki imzanın doğruluğunun ve varsa üzerindeki mühür veya damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

e) Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilemez.

f) İdare, tasdik işleminden muaf tuttuğu resmi niteliği bulunmayan belgeleri ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede belirtir.

(4) Başvuru veya teklif kapsamında sunulacak belgelerin tercümeleri ve bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Yerli istekliler ile Türk vatandaşı gerçek kişi ve/veya Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişi ortağı bulunan iş ortaklıkları veya konsorsiyumlar tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

b) Yabancı istekliler tarafından sunulan ve yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümeleri ile bu tercümelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

1) Tercümelerin tasdik işleminden, tercümeyi gerçekleştiren yeminli tercümanın imzası ve varsa belge üzerindeki mührün ya da damganın aslı ile aynı olduğunun teyidi işlemi anlaşılır.

2) Belgelerin tercümelerinin, düzenlendiği ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olması ve tercümesinde “apostil tasdik şerhi” taşıması halinde, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz. Bu tercümelerin “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise tercümelerdeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damga, bu ülkedeki ilgili Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu tarafından veya sırasıyla belgenin düzenlendiği ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

3) Türkiye Cumhuriyeti ile diğer devlet veya devletler arasında belgelerdeki imza, mühür veya damganın tasdik işlemini düzenleyen hükümler içeren bir anlaşma veya sözleşme bulunduğu takdirde, belgelerin tercümelerinin tasdik işlemi de anlaşma veya sözleşme hükümlerine göre yaptırılabilir.

4) Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğunun bulunmadığı ülkelerde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, o ülkedeki yeminli tercüman tarafından yapılmış olmakla birlikte, “apostil tasdik şerhi” taşımaması durumunda ise; söz konusu tercümedeki imza ve varsa üzerindeki mühür veya damganın, sırasıyla bu ülkenin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeyle ilişkilerden sorumlu Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu veya bu ülkenin Türkiye’deki temsilciliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmesi gereklidir.

(5) Yabancı dilde düzenlenen belgelerin tercümelerinin, Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması halinde ise, bu tercümelerde başkaca bir tasdik şerhi aranmaz.

(6) Kalite ve standarda ilişkin belgelerin tasdik işlemi aşağıdaki şekilde yapılır:

a) Uluslararası Akreditasyon Forumu Karşılıklı Tanınma Antlaşmasında yer alan ulusal akreditasyon kurumlarınca akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları tarafından yabancı ülkede düzenlenen belgeler, Türk Akreditasyon Kurumundan alınan teyit yazısı ile birlikte sunulması durumunda tasdik işleminden muaftır. Bu belgelerden yabancı dilde düzenlenenlerin tercümelerinin, Türkiye’deki yeminli tercümanlar tarafından yapılması ve noter tarafından onaylanması zorunludur. Bu tercümeler Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı tasdik işleminden muaftır.

b) Türk Akreditasyon Kurumundan bir teyit yazısı alınmadan sunulabilen ve yabancı ülkede düzenlenen kalite ve standarda ilişkin belgelerin tasdik işlemi ve tercümelerinin yapılması dördüncü ve beşinci fıkralardaki esaslara tabidir.

(7) İhaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin, EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi ve teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin birinci fıkrasından isteklilerin teklif dosyalarını oluşturan belgelerin asıllarının veya aslına uygun olduğunu belirtir bir şerh taşıyan noterce onaylanmış örneklerinin ya da ihale tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek bir şerh düşülen suretlerinin sunulması gerektiği anlaşılmaktadır.

Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş.- Bahadırlar Maden. Nakl. İnş. ve Tic. A. Ş. İş Ortaklığının pilot ortağı olan Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş. tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere Kürdistan Bölgesel Hükümeti, Konut ve İnşaat Bakanlığı Karayolları ve Köprüler Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Selahaddin Tüneli ve Yaklaşma Yolu 8+822 km” adlı iş bitirme belgesi ile noter onaylı tercümesinin sunulduğu, söz konusu iş deneyim belgesinin Türkçe tercümesinde belgenin üzerinde İmar ve İskan Bakanlığı Karayolları ve Köprüler Genel Müdürlüğünün mührü, İmar ve İskan Bakanlığı Karayolları ve Köprüler Genel Müdürü Ömer İbrahim Mustafa’nın imza ve kaşesi ile Erbil Valiliği vali yardımcısı Rekan M. Zeki’nin imza ve kaşesinin yer aldığının, ayrıca T.C. Erbil Başkonsolosluğu muavin konsolos Nihat Bilgin’in imza ve mührünün yer aldığının belirtildiği, söz konusu belge üzerinde “Soldaki imza ve kaşenin Erbil Valiliğine ait olduğu onaylanır. İş bu onay metne şamil değildir” şerhinin düşüldüğü görülmüştür.

Söz konusu iş deneyim belgesinin Türkçe tercümesi incelendiğinde; Türkçe tercümenin Ankara 34. Noterliği tarafından yapıldığı ve aynı Noterlik tarafından belgenin arkasına “İş bu belge dairemiz yeminli tercümanı Aslı Esen tarafından İngilizce/Türkçe aslından/fax/fotokopiden tercüme edildiğini onaylarım.” ibaresine yer verildiği, anılan Noterlik’e ait “Aslının aynısıdır” veya benzeri bir ibarenin yer almadığı, söz konusu belge üzerindeki “aslına uygundur” ibaresinin ise 10 Mart 2017 tarih ve 08454 yevmiye numarası ile Ankara 24. Noterliği’ne ait olduğu anlaşılmıştır.

Türkçe tercüme ekinde yer alan orijinal dilinde düzenlenmiş belge üzerindeki “aslına uygundur” şerhinin belge tercümesini yapan ilk noter olan Ankara 34. Noteri dışında farklı bir Noter tarafından verilmiş olması nedeniyle Noterlik Kanunu Yönetmeliği’nin 95’inci maddesinde yer alan “…İbraz olunan belgenin örneği ilgili tarafından dışarıda da çıkartılıp, onama için noterliğe ibraz olunabilir. Bu takdirde örnek ile asıl belge noterlikçe karşılaştırılır. Asıl ve örneğin yekdiğerine uygunluğu şerhte belirtilir….” hükmünün işletilmesinin mümkün olmadığı, somut durumda bu hükmün uygulanmasının ancak belgeyi ilk düzenleyen Ankara 34. Noteri tarafından gerçekleştirilmesi halinde mümkün olacağı, bunun gerekçesinin de tercüme belge düzenlendiğinde aynı noter tarafından arşive alınmış olan ve aslına uygunluğunu denetleyebileceği belge arşivinde bulunduğundan aynı noter tarafından çıkartılacak yeni yevmiye numaralı belgede “aslının aynıdır” şerhi konulması durumunda geçerlilik kazanabileceği, fakat belge aslı arşivinde bulunmayan farklı bir noter olan Ankara 24. Noteri tarafından verilen “aslına uygundur” şerhinin bulunmasının tek başına belgenin aslına uygun olan örneğinin sunulduğu sonucunu doğurmayacağı, bu nedenle de sunulan orijinal dilindeki belgelerin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Söz konusu iş bitirme belgesinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesinin üçüncü fıkrasına uygunluğu bakımından yapılan incelemede ise; söz konusu iş deneyim belgesinin Türkçe tercümesinde belgenin üzerinde İmar ve İskan Bakanlığı Karayolları ve Köprüler Genel Müdürlüğü mührü, İmar ve İskan Bakanlığı Karayolları ve Köprüler Genel Müdürü Ömer İbrahim Mustafa’nın imza ve kaşesi ile Erbil Valiliği vali yardımcısı Rekan M. Zeki’nin imza ve kaşesinin, ayrıca T.C. Erbil Başkonsolosluğu muavin konsolos Nihat Bilgin’in imza ve mührünün yer aldığının belirtildiği, söz konusu belge üzerinde “Soldaki imza ve kaşenin Erbil Valiliğine ait olduğu onaylanır. İş bu onay metne şamil değildir.” şerhinin düşüldüğü görülmüştür. Söz konusu onayın Erbil Valiliğine ait imza ve kaşenin doğruluğuna ilişkin olduğu ancak belgeyi düzenleyen İmar ve İskan Bakanlığı Karayolları ve Köprüler Genel Müdürlüğünün mührü ile İmar ve İskan Bakanlığı Karayolları ve Köprüler Genel Müdürü Ömer İbrahim Mustafa’nın imza ve kaşesinin doğruluğuna ilişkin bir teyidin bulunmadığı görüldüğünden, tasdik işleminin mevzuatın aradığı şartları taşımadığı, bu nedenle söz konusu belgenin bu gerekçe ile de uygun kabul edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından ayrıca söz konusu iş bitirme belgesinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 39’uncu maddesine uygun olmadığı iddia edilmekle olup, anılan Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) Aday veya isteklilerden, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesi istenilmesi zorunludur.

…

(16) Belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara yurt dışında gerçekleştirilen işler hariç yurt dışında gerçekleştirilen diğer işlerle ilgili olarak, iş deneyimini tevsik için, o ülke mevzuatına göre, iş sahibinin adı veya unvanı, işin yapıldığı yer ve niteliği, yüklenicinin, ilgisine göre fiilen denetleme veya yönetme faaliyetlerinde bulunanların adı veya unvanı, sözleşme bedeli ve tarihi ile işin bitim tarihini içerecek şekilde düzenlenmiş belgenin sunulması gereklidir.” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu iş bitirme belgesi anılan Yönetmelik hükmü çerçevesinde incelendiğinde iş sahibinin adı, işin yapıldığı yer ve niteliği, yüklenicinin adı, sözleşme bedeli ve tarihi ile işin bitim tarihini içerecek şekilde düzenlendiği görülmüştür.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Caba İnş. Ener. Tur. San. ve Tic. A.Ş.-Bahadırlar Mad. Nak. İnş. San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.