istenilen araçların teknik kriterlerine ilişkin düzenlemelere yer verildiği düzenlemelerde araçların teknik kriterlerine ilişkin asgari özellikler belirtilerek belirlemelerinin yapıldığı diğer bir anlatımla “en az” ve “asgari” ifadeleri kullanılmak suretiyle özelliklerin belirlenmesi hk

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İdari şartname” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) İdare, uygulayacağı ihale usulüne ilişkin bu Yönetmelik ekinde yer alan tip idari şartnameyi esas alarak idari şartnamesini hazırlar. Tip idari şartnamede boş bırakılan veya dipnota alınan hususlar, işin özelliğine göre 4734 sayılı Kanun, 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenir. …” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez.

(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur. …” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

(2) Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da (Değişik ibare: 12/06/2015-29384 R.G./ 3. md.; değişik ibare:13.06.2019-30800 R.G./6. md.; yürürlük:23.06.2019) yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. (Ek cümle: 25/01/2017-29959 R.G./6. md.) Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur…” hükmü yer almaktadır.

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Katı Atık Yönetim ve Operasyonu İşinin Yürütülmesi İçin Gerekli Olan Araç, Ekipman ve İş Makinasının Kiralanması ve Operasyon Desteğinin Sağlanması İşi

b) Miktarı ve türü: 12 Ay Süre İle Muhtelif Araç, Ekipman ve İş Makinası Kiralanması ve Operasyon Desteğinin Sağlanması İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Yenimahalle Belediyesi mücavir alan sınırları

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.2. İhale konusu işin yaklaşık maliyet hesaplaması yapılırken araçların ve iş makinelerinin 1 vardiya içerisindeki çalışma süresinin 7,5 saat, arazözün ise 4 saat olduğu dikkate alınmıştır. İhale konusu iş halk ve çevre sağlığı açısından kritik ve aksatılması halinde telafisi mümkün olmayan sorunlara sebep olacağından, istekli araç parkında meydana gelecek bir problem durumunda hizmette bir aksamaya sebebiyet vermeksizin atıkların toplanması gerekmektedir. 15 m3 hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu ile en az 16 m3 kanca vinçli aparata sahip hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu kullanılacaktır. En az 5 adet 15 m3 ve 2 adet kanca vinçli aparata sahip hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu yüklenicinin kendi malı olacaktır.

Bölgemizdeki süpürülecek alanların vakumlu yol süpürme makineleri ile 6 vardiyada temizleneceği öngörülmüştür. 4 m3 ve 6 m3 makineler kullanılacaktır. Vakumlu yol süpürme araçlarının minimum fırça genişliği en az 2 mt ve çift vakumlu olacaktır.

Araç parkı yoğun olan cadde ve sokaklarda araç altlarının basınçlı su marifeti ile yıkanması ve çıkan malzemenin vakumlanarak süpürülmesi öngörülmüştür. Araçların çevresinde ve altında bulunan süprüntü atıklarının vakumun çekebileceği alana yönlendirilmesi için süpürge makinesine monte aparatın minimum 5 metre kol uzunluğuna (toplam 2 kol), bu kollar ile entegre çalışan minimum 2.5 metre hortum uzunluğuna ve minimum 80 bar basınç kapasitesine sahip olmalıdır. Bunun için yüklenici araç parkında bulunacak olan en az 1 adet 4 m3 ve en az 1 adet 6 m3 vakumlu yol süpürme makinesi bu tür donanıma sahip olmalıdır. Bu araçlar yüklenicinin kendi malı olacaktır.

1 adet kısmi yeraltı vinçli konteyner yıkama ve dezenfekte aracı; en az 5.000 lt temiz su, en az 3.000 lt pis su alabilecek kapasiteye sahip olacaktır. En az 500 lt çamur çökeltme havuzuna, 360 derece dönebilen yıkama kafasına ve otomatik kumanda sistemine sahip olacaktır. Mart-Kasım ayları arasında çalışacaktır.

1 adet konteynır yıkama aracı; en az 6 ton temiz su, en az 4 ton pis su alabilecek kapasiteye sahip olacaktır. Ayrıca yeterli sayıda yıkama püskürtme memesi de uygun açıdan yerleşmiş olacak ve asgari 100 bar basınçlı su ile konteynerlerin iç ve dış yüzeyindeki kirleri temizleyecek güçte olacaklardır. Mart-Kasım ayları arasında çalışacaktır.

Çevre temizliği ve kaba atıkların taşınması için 5 adet en az 14 m3 hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonuna sahip olmalıdırlar.

1 adet arasöz en az 10 m³ lük tanka sahip olmalıdırlar.

Sıra No

Cinsi

Adet

Kapasite-Özellik

Açıklama

1

Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu

21

Araçlar en az 14 m3 olacaktır.

2016 model veya üstü

2

Hidrolik Sıkıştırmalı Çöp Kamyonu

6

Araçlar en az 16 m3 ve vinçli olacaktır.

2016 model veya üstü

3

Konteynır Yıkama Makinesi

1

770 lt ve 1100 lt Konteynırları Yıkayabilecek Nitelikte

2016 model veya üstü

4

Süpürge Makinesi

4

Asgari 4 m3, asgari 2 metre süpürme genişliğine sahip, çift vakumlu süpürge makinesi. En az 1 adet süpürge makinesine monte edilmiş, minimum 5 metre kol uzunluğuna(toplam 2 kol), bu kollar ile entegre çalışan minimum 2.5 metre hortum uzunluğuna ve minimum 80 bar basınç kapasitesine sahip olmalıdır.

2016 model veya üstü

5

Süpürge Makinesi

2

Asgari 6 m3, asgari 2 metre süpürme genişliğine sahip, çift vakumlu süpürge makinesi. En az 1 adet süpürge makinesine monte edilmiş, minimum 5 metre kol uzunluğuna(toplam 2 kol), bu kollar ile entegre çalışan minimum 2.5 metre hortum uzunluğuna ve minimum 80 bar basınç kapasitesine sahip olmalı

2016 model veya üstü

6

Arazöz

1

Asgari 10 ton kapasiteli

2006 model veya üstü

7

Kısmi Yeraltı Konteyner Yıkama ve Dezenfekte aracı

1

Vinç sistemli, en az 5.000 lt temiz su, en az 3.000 lt pis su alabilecek kapasiteye sahip olacaktır. En az 500 lt çamur çökeltme havuzuna, 360 derece dönebilen yıkama kafasına ve otomatik kumanda sistemine sahip olmalı.

2016 model veya üstü

Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. …

a) Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir…” düzenlemesi yer almaktadır.

16.09.2019 tarihinde ilanı yayımlanan şikâyete konu ihalede, başvuru sahibi Tepsan Üretim Destek Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından 26.09.2019 tarihinde ihale dokümanının EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği, 26.09.2019 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarece süresi içerisinde şikâyete cevap verilmediği, bunun üzerine 14.10.2019 tarihinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu ve başvuru sahibi tarafından 14.10.2019 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye teklif verilmediği görülmüştür.

a. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine ihale dokümanında yer verilmesi gerektiği, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu, ancak idarenin işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebileceği, bu durumda da makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulmasının zorunlu olduğu anlaşılmıştır.

Bu bağlamda, 13.06.2019 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 6’ncı maddesinde “Aynı Yönetmeliğin 41 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu” ibaresi “yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu” olarak değiştirilmiştir.” hükmü yer almakta olup, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesi gereği isteklilerce kendi malı olması istenilen makine, teçhizat ve ekipmanın ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilebileceği, ancak “serbest muhasebeci raporu” ile tevsikin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.

Aktarılan İdari Şartname düzenlemesinde, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ilgili maddesine uygun olarak istekliler tarafından kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipmanın ruhsat, demirbaş veya amortisman defterine kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilebileceği belirtilmekle birlikte, ihale ilan tarihi itibariyle (16.09.2019) yürürlükte bulunan anılan Yönetmelik hükmüne aykırı olarak kendi malı makine, teçhizat ve ekipmanın “serbest muhasebeci raporu” ile de tevsik edilebileceği düzenlemesine yer verildiği anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, anılan Yönetmelik’in yukarıda yer verilen “İdari şartname” başlıklı 14’üncü maddesi çerçevesinde isteklilere talimatları içeren idari şartnamenin 4734 sayılı Kanun ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenmesi gerektiği, bu bağlamda isteklileri tekliflerini hazırlama aşamasında tereddüte düşürecek ve teklif değerlendirilmesinin eşit ve sağlıklı olarak yapılmasını engelleyici nitelikteki söz konusu düzenlemenin aktarılan mevzuat hükmüne aykırı olduğu değerlendirilmiş olup, başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İdari şartname” başlıklı 14’üncü maddesi çerçevesinde isteklilere talimatları içeren idari şartnamenin 4734 sayılı Kanun ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ile diğer mevzuat hükümlerine aykırı olmayacak şekilde düzenlenmesi gerektiği, ancak İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde yer alan “isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipmanı serbest muhasebeci raporu ile tevsik edebileceği” yönündeki düzenlemesinin ihale ilan tarihi itibariyle yürürlükte bulunan mevzuata aykırı olduğu, bu nedenle söz konusu düzenlemenin isteklileri tereddüde düşüreceği ve teklif değerlendirmesinin eşit ve sağlıklı şekilde yapılmasını engelleyebileceği dikkate alındığında gelinen aşamada ihale işlemlerinin Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri çerçevesinde devam ettirilemeyeceği anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerekmektedir.

b. Başvuru sahibinin “…diğer taraftan kendi malı olma zorunluluğu getirilen araçların teknik özellikleri belirtilirken kesin ifadelere yer verildiği ve bu özelliklere sahip araçları bulunan isteklilerin ihaleye katılabileceği” iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede;

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde ihale konusu hizmet işinin yerine getirilmesinde gerekli olan araçlara ve iş makinelerine yönelik düzenlemeler yapıldığı, söz konusu düzenlemeye ilişkin tablodan;

– 21 adet hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonundan en az beşinin isteklinin kendi malı olması gerektiği, söz konusu araçların “en az 14 m3” kapasite özelliğine sahip olması gerektiği,

– 6 adet hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonundan (vinçli) en az beşinin isteklinin kendi malı olması gerektiği, söz konusu araçların “en az 16 m3” kapasite özelliğine sahip olması gerektiği,

– 4 adet süpürge makinesinden en az birinin isteklinin kendi malı olması gerektiği, söz konusu araçların “asgari 4 m3” kapasite özelliğine sahip olması gerektiği, ayrıca 2 adet süpürge makinesinden ise en az birinin isteklinin kendi malı olması gerektiği, söz konusu araçların “asgari 6 m3” kapasite özelliğine sahip olması gerektiği

– 1 adet arasözün de isteklinin kendi malı olması gerektiği ve “asgari 10 ton” kapasite özelliğine sahip olması gerektiği anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden işin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine ihale dokümanında yer verileceği, teknik özelliklerin idarenin ihtiyaçları doğrultusunda belirleneceğinin aşikâr olduğu, öte yandan idarelerin gereksinimlerini 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler doğrultusunda belirlemekle yükümlü olduğu, belirlenen kriterlerin ihaleye katılımı ve rekabeti engelleyici sonuç doğuracak şekilde tespit edilmemesi gerektiği anlaşılmıştır.

Bu bağlamda, aktarılan İdari Şartname maddesinde kendi malı olması istenilen araçların teknik kriterlerine ilişkin düzenlemelere yer verildiği, söz konusu düzenlemelerde araçların teknik kriterlerine ilişkin asgari özellikler belirtilerek belirlemelerinin yapıldığı, diğer bir anlatımla “en az” ve “asgari” ifadeleri kullanılmak suretiyle özelliklerin belirlendiği, idarenin Kanun’un 5’inci maddesi gereği ihtiyaçlarını uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını sağlamakla sorumlu olduğu, dolayısıyla söz konusu düzenlemelerde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Toplantı No	: 2019/052
Gündem No	: 56
Karar Tarihi	: 28.11.2019
Karar No	: 2019/UH.II-1555