Kültür Merkezi Binası Yapım İşi”nin yüklenicisi, … İnş. San. Tic. A.Ş. & …. Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığının …. Belediyesi nezdinde doğmuş alacaklarından, vadesinde ödenmek üzere … Faktoring A.Ş.’ye temlik ettiği … TL temlik bedelinin ödeme tarihinde temlik edilen kişiye ödenmemesi suretiyle oluşan … TL tutarındaki kamu zararının Muhasebe Yetkilisi … (Mali Hizmetler Müdürü)’e 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdarelerkararı yazdır
Yılı 2014
Dairesi 7
Karar No 82
İlam No 208
Tutanak Tarihi 25.2.2016
Kararın Konusu Çeşitli Konuları İlgilendiren Kararlar
HAK SAHİBİ DIŞINDAKİ KİŞİYE ÖDEME
…. tarihinde ihalesi yapılan …. TL sözleşme bedelli “… Kültür Merkezi Binası Yapım İşi”nin yüklenicisi, … İnş. San. Tic. A.Ş. & … Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığının … Belediyesi nezdinde doğmuş alacaklarından, vadesinde ödenmek üzere …Faktoring A.Ş.’ye temlik ettiği …. TL temlik bedelinin ödeme tarihinde temlik edilen kişiye ödenmemesi hususunda;
… Kültür Merkezi Binası Yapım İşi”nin yüklenicisi … İnş. San. Tic. A.Ş. & … Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığının, … Noterliğince düzenlenmiş … tarih ve … no’lu temlikname ile … Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü nezdinde doğmuş alacaklarından … TL’sini vadesinde ödenmek üzere ….Faktoring A.Ş.’ye devrettiği;
… Noterliğince düzenlenmiş sözkonusu temliknamenin, … tarihinde …. Belediye Başkanlığı’na sunulduğu, Mali Hizmetler Müdürlüğü’nce alacağı devralan …Faktoring A.Ş.’ye hitaben yazılan ve üst yönetici ve muhasebe yetkilisince imzalanan … tarih ve … sayılı yazıda; temlikname konusu … TL tutarın, kurumun nakit akışı müsait olduğunda, temliknamede belirtilen banka hesabına EFT/Havale yapılacağının ifade edildiği;
Yüklenici iş ortaklığı ile … tarihinde imzalanan sözleşmenin, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 22’nci maddesi gereği … tarihinde feshedildiği,temlikname konusu … TL’nin, sözleşmenin feshedildiği tarihe kadar alacağı devralan ….Faktoring A.Ş.’ye ödenmediği, ancak bu süreçte hakediş ödemelerinin yüklenici iş ortaklığına yapılmaya devam edildiği;
Sözleşmenin feshedildiği … tarihi itibariyle yüklenici iş ortaklığının kurum nezdindeki hesaplarında, sadece geçici kabul noksanlarına karşılık hakedişlerinden kesinti yapılmak suretiyle teminat olarak alıkonulan … TL alacağının olduğu,(330 Alınan Depozito ve Teminatlar hesabında … TL, 333 Emanetler hesabında ise … TL) Bunun dışında, yüklenicinin hakedişlerinden kaynaklanan herhangi bir alacağının kalmadığı, hakedişlerinin tamamının ödendiği;
Temlikname konusu … TL’nin de, … Faktoring A.Ş.’ye 2014 yılı içerisinde ödendiği görülmüştür. Söz konusu ödemelerin bir kısmının, geçici kabul noksanları kesintilerinden kaynaklanan …. TL ‘den karşılandığı görülmektedir.
Temlikname konusu …. TL’nin, yüklenici iş ortaklığının sözleşmesinin feshedildiği … tarihine kadar alacağı devralan … Faktoring A.Ş.’ye ödenmemesi, bu süreçte hakediş ödemelerinin yüklenici iş ortaklığına eksiksiz yapılmaya devam edilmesi suretiyle … TL kamu zararına sebep olunmuştur.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 183’üncü maddesinde “Kanun, sözleşme veya işin niteliği engel olmadıkça alacaklı, borçlunun rızasını aramaksızın alacağını üçüncü bir kişiye devredebilir.” hükmü yer almaktadır. Kanunun 186’ncı maddesinde ise “Borçlu, alacağın devredildiği, devreden veya devralan tarafından kendisine bildirilmemişse, önceki alacaklıya; alacak birkaç kez devredilmişse, son devralan yerine önceki devralanlardan birine iyi niyetle ifada bulunarak borcundan kurtulur.” denilmiştir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 61’inci maddesinde de muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumluluklarından bahsedilmiş, maddenin 3’üncü fıkrasında;
“Muhasebe yetkilileri ödeme aşamasında, ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde;
- a) Yetkililerin imzasını,
- b) Ödemeye ilişkin ilgili mevzuatında sayılan belgelerin tamam olmasını,
- c) Maddi hata bulunup bulunmadığını,
- d) Hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri,
Kontrol etmekle yükümlüdür.” denilmiştir.
6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun alacağın devriyle ilgili yukarıdaki hükümlerinden anlaşılan; alacaklının, 183’üncü maddede sayılan şartlarla borçlunun rızası olmadan alacağını üçüncü kişilere devredebileceği, borçlunun ise, alacağın devredildiği, devreden ya da devralan tarafından kendisine bildirilmişse, borcunu ancak devralan kişiye ödeyerek borcundan kurtulabileceğidir.
5018 sayılı Kanunun 61’inci maddesinin 3’üncü fıkrası hükmünden anlaşılması gereken ise; muhasebe yetkilisinin, ödeme aşamasında ödeme emri ve eki belgeler üzerinde hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri kontrol etmekle yükümlü olduğu ve ancak hak sahibi olan kişiye ödeme yapabileceğidir.
Alacağın devrinin kuruma bildirildiği … tarihinden itibaren temlikname konusu … TL’nin yeni alacaklısı (hak sahibi) … Faktoring A.Ş. olup bu tarihten sonra kurum tarafından öncelikle … Faktoring A.Ş.’nin alacağının ödenmesi gerekirdi. Ancak kurum tarafından, yüklenici iş ortaklığının sözleşmesinin feshedildiği … tarihine kadar … Faktoring A.Ş.’ye herhangi bir ödeme yapılmamış, tam tersine bu süreçte yüklenici iş ortaklığına …. TL hakediş ödemesi yapılmıştır. Yani; yüklenici iş ortaklığının temliknamenin düzenlendiği …. tarihine kadar kurum nezdinde doğmuş ve ilgili tarih itibariyle henüz kendisine ödenmemiş toplam … TL, sözleşmenin feshedildiği … tarihine kadar yüklenici iş ortaklığının kendisine ödenmiştir. Halbuki yüklenici iş ortaklığının kurum nezdinde doğmuş … TL alacağının … TL’sinin yeni hak sahibi, yani alacaklısı …. tarihinden itibaren …… Faktoring A.Ş.’dir. Dolayısıyla … TL’nin … TL’sinin … Faktoring A.Ş.’ye ödenmesi gerekirken, tutarın tamamı yükleniciye ödenmiştir. 5018 sayılı Kanunun 61’inci maddesinin 3’üncü fıkrası gereği muhasebe yetkilisi, ödeme aşamasında ödeme emri ve eki belgeler üzerinde hak sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri kontrol etmekle yükümlü olup ancak hak sahibi olan kişiye ödeme yapabilir. Ancak görüldüğü üzere muhasebe yetkilisi bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş, ödemeyi hak sahibine yapmamıştır.
Bu itibarla, .. Kültür Merkezi Binası Yapım İşi”nin yüklenicisi, … İnş. San. Tic. A.Ş. & …. Yapı İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. iş ortaklığının …. Belediyesi nezdinde doğmuş alacaklarından, vadesinde ödenmek üzere … Faktoring A.Ş.’ye temlik ettiği … TL temlik bedelinin ödeme tarihinde temlik edilen kişiye ödenmemesi suretiyle oluşan … TL tutarındaki kamu zararının Muhasebe Yetkilisi … (Mali Hizmetler Müdürü)’e 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53’üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile ödettirilmesine, 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55’inci maddesi uyarınca ilamın tebliğinden itibaren altmış gün içinde temyiz başvurusu ve aynı Kanunun 56’ncı maddesi uyarınca ilamın tebliğinden itibaren 5 yıl içinde yargılamanın iadesi başvurusu yolları açık olmak üzere; ayrıca konunun detaylı şekilde incelenmesi ve gerekiyorsa soruşturulması için ….. Bakanlığına yazılmasına oy birliğiyle karar verildi.