BAŞVURU SAHİBİ:
Kuzey Sosyal Hizmetler San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Pendik Belediye Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/517981 İhale Kayıt Numaralı “2019 Yılı Okul ve Mabetlerin Hijyenik Bakımı Hizmeti Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Pendik Belediye Başkanlığı tarafından 21.11.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2019 Yılı Okul ve Mabetlerin Hijyenik Bakımı Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Kuzey Sosyal Hizmetler San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 14.11.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.11.2018tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 23.11.2018 tarih ve 56821 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.11.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2018/1715 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1- İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinin 25.3’üncü alt madde düzenlemesinin ve Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dâhil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinin, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.21’inci maddesine ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dâhil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesine ilişkin 12 no’lu dipnotunda yer alan düzenlemeye aykırı olduğu, İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı’nın şikayete konu ilgili maddelerinin aynı içerikte olduğu ve teklif fiyata dâhil olan giderlerin tamamını içermesi gerekirken bu şekilde düzenlenmediği,
2- Teklif fiyata dâhil olacak giderlerin İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde düzenlenmesi gerekirken anılan giderlere Teknik Şartname’de yer verildiği, bu haliyle düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu,
3- Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinde sözleşmeye aykırılık hallerinin düzenlendiği ancak bu aykırılığın art arda veya aralıklı olarak kaç defa gerçekleşmesi durumunda sözleşmenin feshedileceği hususunda bir belirleme yapılmadığı, bu durumun Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Tip Sözleşme’nin 26 no’lu dipnotuna aykırılık teşkil ettiği, bu haliyle düzenlemenin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında belirsizliklere neden olacağı,
4- İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde Teknik Şartname ve İdari Şartname’deki tüm giderlerin teklif fiyata dahil edileceğinin belirtildiği, çok genel bir ifade ile Teknik Şartname’ye atıfta bulunulduğu, başvuruya konu ihalede tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin işlemlerin dayanağı olacak Teknik Şartname’nin belirsiz olduğu, hizmetin ifası sürecinde kaç adet ve kaç metre yüksekliğinde iskelenin isteneceğinin, vinç sayısının ve kaç metrelik vinç isteneceğinin belirsiz olduğu, Teknik Şartname’nin 4.3’üncü maddesinde hizmetin görüleceği noktalara nakli de dahil olmak üzere tüm ulaşım yükümlülüğünün yükleniciye ait olduğu ifadesinin yer aldığı, mevcut haliyle düzenlemenin olası bir aşırı düşük teklif sorgulamasında hangi araç kriterinin dikkate alınacağı ve önemli teklif bileşenlerinin belirlenmesi hususunda belirsizlik yaratacağı, açıklanan nedenlerle düzenlemenin tekliflerin sağlıklı olarak sunulmasına ve olası aşırı düşük teklif sorgulamasının sağlıklı bir şekilde yapılmasına engel olacağı,
5- Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.19’uncu maddesi gereğince Teknik Şartname’de işin yürütülmesi sırasında kullanılacak kıyafetlerin tür, miktar ve özelliklerine ilişkin bilgilere yer verilmesi gerekirken Teknik Şartname’nin “Kıyafete İlişkin Hususlar” başlıklı 12’nci maddesinde yer alan işin ifası sırasında kullanılacak temizlik kıyafetlerinin idare tarafından ayrıca belirleneceği yönünde düzenleme yapıldığı,
İdarece verilen cevabi yazıda giyim giderlerinin yaklaşık maliyete dâhil edilmediği ve aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli teklif bileşeni olarak dikkate alınmayacağına yönelik ifadelerin yer aldığı, buna göre;
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.5’inci maddesi dikkate alındığında personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ihalelerde %4 sözleşme gideri ve genel giderlerin hesaplanmasının söz konusu olmayacağı, başvuruya konu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan ihale kapsamında olduğu göz önüne alındığında giyim giderinin ayrıca hesaplanması ve teklife dâhil edilmesi gerektiği, teklif aşamasında ve aşırı düşük teklif sorgulaması aşamasında önemli bir bileşen olarak tespit edilmesi gerektiği,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.4’üncü maddesi uyarınca aşırı düşük tekliflerin tespiti için öncelikle idare tarafından hesaplanan kar hariç yaklaşık maliyet tutarının tespit edilmesi gerektiği, Teknik Şartname’nin 12’nci maddesinde yüklenici tarafından karşılanacağı düzenlenen giyim malzemelerine ilişkin giderlerin sonradan belirleneceğinin belirtildiği, giyime ilişkin nitelik ve niceliğe ilişkin belirleme yapılmadığı, giyim giderlerinin yaklaşık maliyetin tespitinde dikkate alınmadığı ve yaklaşık maliyetin eksik maliyet bileşenleri üzerinden hesaplandığı, dolayısıyla aşırı düşük tekliflerin tespiti açısından kar hariç yaklaşık maliyetin esas alınmasının mümkün olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1 ve 2’nci iddialarına ilişkin olarak:
Başvuruya konu ihalede 12 adet ihale dokümanı satın alındığı/indirildiği, 8 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonu tarafından yapılan inceleme neticesinde 1 isteklinin teklifinin, sunduğu iş bitirme belgesi uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, 4 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olduğunun tespit edildiği ve açıklama istenildiği, bu kapsamda 2 isteklinin açıklama sunmadığı, 1 isteklinin açıklamasının uygun olmadığı dolayısıyla ihalenin en düşük teklifi veren ve aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen Ramazan Çapar üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Bu Tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır.
78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.
…
78.21. Yukarıda sayılan hususlardan teklif fiyatına dahil olacaklar idari şartnamede düzenlenecek, teknik şartnamede ise bunların uygulanması ilgili hükümlere yer verilecektir. Teknik şartnamede, teklife dahil olacak masraflara yer verilmeyecek, idari şartnamede yer alan hükümlerle çelişecek bir düzenleme yapılmayacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ekinde yer alan Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dâhil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. Taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ……………………………. sözleşme bedeline dahildir12. İlgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak Katma Değer Vergisi, sözleşme bedeline dâhil olmayıp İdare tarafından Yükleniciye ödenecektir.” düzenlemesi yer almakta olup ilgili maddeye ilişkin 12 nolu dipnotta “Ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden hangisinin sözleşme bedeline dahil olacağı burada belirtilecek ve ayrıca idari şartnamede teklif fiyata dahil olduğu belirtilen diğer giderler buraya yazılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden; personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olan giderlerin İdari Şartname’de düzenleneceği, Teknik Şartname’de ise teklif fiyata dâhil giderlere ilişkin düzenleme yapılamayacağı, yalnızca bunların uygulanması ile ilgili düzenlemelere yer verilebileceği ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelerin birbirine aykırı olamayacağı anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: 2019 Yılı Okul ve Mabetlerin Hijyenik Bakımı Hizmeti Alımı
b) Miktarı ve türü: Kısmi zamanlı çalışılarak 132 Adet Okul 274 Adet Mabet 15.000 Metrekare Halı 30.000 Metrekare İnşaat Sonrası Genel Temizlik Hizmeti Alımı – Hizmet Alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Pendik İlçesi
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. vergi(KDV Hariç), resim, harç ve benzeri giderler, teklif fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. Teknik Şartname ve İdari Şartnamedeki tüm giderler teklif fiyata dahil edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin ekinde ise İdari Şartname’de teklife dahil olduğu belirtilen “Temizlik Malzemesi Listesi” ve “Makine ve Teçhizat Listesi”ne yer verildiği görülmüştür.
Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlar dahil) yerine getirilmesine ilişkin vergi(KDV Hariç), resim, harç ve benzeri giderler ile Teknik şartname ve İdari şartnamede belirtilen giderler sözleşme bedeline dahildir. İlgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak Katma Değer Vergisi, sözleşme bedeline dâhil olmayıp İdare tarafından yükleniciye ödenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalede, iş kapsamında çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlenmediği, personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığına ilişkin herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı dolayısıyla yukarıda yer verilen mevzuat açıklamaları ve doküman düzenlemeleri dikkate alındığında ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen doküman düzenlemelerine bakıldığında; teklif fiyata dâhil olan giderler bakımından düzenlemenin İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “Teknik Şartname ve İdari Şartnamedeki tüm giderler teklif fiyata dahil edilecektir.” şeklinde, İdari Şartname’nin ilgili maddesinde, Teklif Şartname’ye atıfta bulunularak yapıldığı, Teknik Şartname’nin ilgili kısımlarında ise “Temizlik Malzemesi Listesi” ve “Makine ve Teçhizat Listesi” ile işin tüm teknik ayrıntılarına yer verildiği anlaşılmıştır.
Teknik Şartname’nin dokümanın ayrılmaz bir parçası olduğu ve somut olayda doküman düzenlemelerinin birbiri ile çelişmediği hususu da birlikte değerlendirildiğinde teklif fiyata dahil giderlerin İdari Şartname’nin ilgili maddesinde Teknik Şartname’ye atıfta bulunularak belirtilmesinin anılan düzenlemenin tekliflerin hazırlanması aşamasında belirsizliğe yol açmayacağı ve ihaleye teklif verilmesine engel teşkil etmediği hususları göz önüne alındığında mevzuata aykırılık teşkil etmediği ve başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder:
a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,
b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25 inci maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi,
Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” hükmü yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekinde yer alan Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşme’nin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesine ilişkin 26 nolu dipnotunda “Bu madde aşağıda belirtilen açıklamalara uygun olarak İdare tarafından düzenlenecektir:
(1) Kısmi kabul öngörülmeyen işlerde, yüklenicinin işi süresinde bitirmemesi durumunda, İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. Ancak, gecikmeden kaynaklanan aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedilebileceği, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere idarece bu maddede belirlenecek oranda ceza uygulanacağı hususuna maddede yer verilecektir.
…
(3) İşin özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikteki işlerde, işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, idarece her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarı, sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. Ayrıca, bu aykırılıkların ardı ardına veya aralıklı olarak gerçekleştirilmek suretiyle belli bir sayıya ulaşması durumunda, yukarıda öngörülen ceza uygulanmakla birlikte 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği hususu ile sözleşmenin bu şekilde feshedilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısı (iki veya daha fazla) idarece belirlenerek bu maddede yazılacaktır. Ancak ağır aykırılık hallerinde, bu aykırılık halleri maddede belirtilmek kaydıyla, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi yukarıda öngörülen şekilde sözleşmenin feshedilebileceği hususuna da idarece gerek görülmesi halinde bu maddede yer verilecektir.
(4) İşin tamamının ya da kısmi kabule konu olan kısmının süresinde bitirilmemesi veya işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halleri hariç, idarece gerek görülüyorsa diğer sözleşmeye aykırılık hallerinin neler olduğu belirlenecek ve bu aykırılıkların gerçekleşmesi durumunda İdare tarafından en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için kesilecek ceza miktarı sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtilecektir. Ancak, söz konusu aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin idarece feshedilebileceği, sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere idarece bu maddede belirlenecek oranda ceza uygulanacağı hususuna maddede yer verilecektir.
(5) İdare tarafından kesilecek cezanın toplam tutarının, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmeyeceği hususu da bu maddede belirtilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan Hizmet Alımlarına Ait Tip Sözleşmenin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinin 26 numaralı dipnotunda yer verilen açıklamalar gereğince işin özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikteki işlerde işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere kesilecek ceza miktarının sözleşme bedelinin % 1’ini geçmemek üzere oran olarak belirtileceği ifade edilmiş olup bu aykırılık hallerinin ardı ardına veya aralıklı olarak gerçekleştirilmek suretiyle belli bir sayıya ulaşması durumunda öngörülen ceza uygulanmakla birlikte 4735 sayılı Kanun’un 20’nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşmenin feshedileceği hususu ile sözleşmenin bu şekilde feshedilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısının da idare tarafından belirlenmek suretiyle söz konusu maddeye yazılması gerektiği ortaya konulmuştur.
Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:
16.1.1.
– Temizlik hizmeti için kullanılan makine ve teçhizatlar sürekli çalışır vaziyette tutulmalıdır. Çalışmayan makine ve teçhizat tespit edilmesi halinde her makine için sözleşme bedelinin %0,5 (Binde beş) oranında ceza uygulanır.
– Kılık kıyafetinin uygun olmaması, sivil kıyafetle görev yaptığının tespit edilmesi halinde her bir aykırılık için ayrı ayrı sözleşme bedelinin %0,5 (Binde beş )oranında ceza uygulanır.
– Yüklenici firmanın temizlik yaptığı alanların, temizlik ve hijyen kurallarına uygun olmadığının tespit edilmesi halinde, her bir durum için sözleşme bedelinin %0,5 (Binde beş ) oranında ceza uygulanır.
– İş planında belirtilen planlamaya riayet edilmediğinin tespit edilmesi halinde, her bir durum için sözleşme bedelinin %0,5 (Binde beş ) oranında ceza uygulanır.
– Yüklenici sözleşmeye uygun olarak, süresinde hizmeti vermediği ve/veya teknik şartnamede bulunan her türlü ayrıntıya uygun ve teknik şartnamesinde belirtildiği şekilde teslim etmediği/yapmadığı takdirde gecikilen her takvim günü için/işin yapılmayan her kısmı için sözleşme bedelinin %0,5( Binde beş )oranında gecikme cezasına tabi olacaktır.
İdare tarafından kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmeyecektir.
16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.
16.3. İhtarda belirtilen sürenin bitmesine rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminat gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.
16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, halinde ise ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale konusu işin “2019 Yılı Okul ve Mabetlerin Hijyenik Bakımı Hizmeti Alımı” olduğu, dolayısıyla söz konusu işin özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikteki iş olduğu anlaşılmıştır.
Sözleşme Tasarısı’nın ilgili maddesinde, işin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde her bir aykırılık için ayrı ayrı sözleşme bedelinin %0,5 (Binde beş) oranında ceza uygulanacağı ve kesilecek cezanın toplam tutarının, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmeyeceğine yönelik düzenleme yapıldığı, dolayısıyla ihale dokümanı kapsamında sözleşmeye aykırılıklar için kesilecek ceza oranının belirlendiği ancak bu aykırılıkların ardı ardına veya aralıklı olarak gerçekleştirilmek suretiyle belli bir sayıya ulaşması durumunda sözleşmenin feshedileceği hususu ile sözleşmenin bu şekilde feshedilebilmesi için gerekli olan aykırılık sayısının belirtilmediği görülmüştür.
4735 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesinde “Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır” hükmü ile Sözleşme Tasarısı’nın 35’inci maddesinde “Bu sözleşme ve eklerinde hüküm bulunmayan hallerde, ilgisine göre 4734 ve 4735 sayılı Kanun hükümlerine, bu Kanunlarda hüküm bulunmaması halinde ise genel hükümlere göre hareket edilir.” düzenlemesinin yer aldığı, ayrıca bu durumun ihale konusu işin sözleşmeye uygun olarak yürütülmesine bir engel oluşturmayacağı ve sözleşmenin yürütülmesi aşamasına ilişkin olduğu, teklif vermeye engel teşkil etmediği, isteklilerden birini diğerine karşı avantajlı duruma getirmediği hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “İşin yapılacağı yerin görülmesi” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. İşin yapılacağı yeri ve çevresini gezmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek isteklinin sorumluluğundadır. İşyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar istekliye aittir.
12.2. İstekli, işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işinin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır.
12.3. İstekli veya temsilcilerinin işin yapılacağı yeri görmek istemesi halinde, işin gerçekleştirileceği binaya ve/veya araziye girilmesi için gerekli izinler İdare tarafından verilecektir.
12.4. Tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna göre hazırladığı kabul edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “İşin Tanımı” başlıklı 1’inci maddesinde “İşbu teknik şartname; Pendik İlçe sınırları içerisinde olup; okul binaları ile mabetlerin; (3/7/2005-5393/14 md.), hijyenik bakım hizmetinin gerçekleştirilmesi, muhtelif atık ve artıklardan arındırılması hizmetine ilişkin teknik, bazı idari detaylar ile kontrol ve muayene metotlarına ilişkin diğer hususları kapsamaktadır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İşin Kapsamı” başlıklı 2’nci maddesinde “İşbu şartnamenin ‘İşin Tanımı’ başlıklı 1. maddesi kapsamındaki yerlerin; bulunan tüm ıslak zeminler, spor / tiyatro salonları zemin ve yan duvarları, asansör ve merdivenler, tuvaletler, yerlerin duvarların fayansların armatürlerin temizlenmesi, eğitim odaları (sınıflar, spor salonu, kurslar v.b.), mabet görevlisi/idareci/yardımcı idareci, görev/makam odaları, anons duyuru kısımları, öğretmen odaları, memur ve yardımcı personel/hizmet odaları, bekleme odaları/salonları, tüm temizlenebilir bina iç ve dış yüzeyi camları, güvenlik izleme ve kumanda odaları, ibadet alanı zemin halıları, iç ve dış cephe cam yüzeyleri, aydınlatmaları, uygun temizlik malzeme, makine ve ekipmanları ile temizliğinin yapılması ile gerektiğinde ve temizlik yapılacak alanlarda bulunması halinde masa, sandalye ve benzeri ürünlerin hizmetin gerçekleştirildiği yapı/ünite/bahçe vb. kısımlar içerisinde bir başka noktaya nakledilmesi ile hizmetin tamamlanması akabinde evvelce bulundukları yerlere geri taşınması.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İşin Süresi, Teslimat ve Diğer Genel Hususlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “İşin süresi; 01.01.2019 ile 31.12.2019 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasındadır.
4.1. Hizmetin tüm kısımları işbu teknik şartnameye tümüyle uymak zorundadır. Benzeri ve muadili işler kabul edilmeyecektir.
4.2. İşbu hizmet kapsamında kullanılacak ihtiyaç duyulan ve gerekli görülen her türlü personel, makine, teçhizat, iskele, vinç ve tüketim malzemeleri de dâhil olmak üzere tüm hizmet bileşenleri yüklenici tarafından temin edilecek ve bedelleri teklif birim fiyatlara dâhil edilecektir.
4.3. Hizmetin görüleceği noktalara nakli de dâhil olmak üzere tüm ulaşım yükümlülüğü yükleniciye ait olup bu hususa ilişkin giderler teklif birim fiyatlara dâhil edilecektir.
4.4. Hizmette kullanılacak malzemelerin yükleme, boşaltma, nakliye, montaj ve demontaj işlemleri de dâhil olmak üzere hizmete ait tüm bileşenler yüklenici firma tarafından yapılacak ve giderleri birim fiyat teklif kalemlerine dâhil edilmek suretiyle yüklenici tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Yapılacak İşler” başlıklı 5’inci maddesinde ve “Yapılacak İşlere Ait Genel Hususlar” başlıklı 6’ncı maddesinde mahallerin temizlik tariflerine, wc temizlik planına, genel alan temizlik planına, zemin halıları temizlik planına, zemin temizlik planına, ıslak zemin temizliğine, inşaat sonrası genel temizlik inşaat sonrası okul ve mabetlerde yapılacak çalışmalara yönelik ayrıntılı açıklamaların ve genel hususların yer aldığı,
Anılan Şartname’nin “Makine ve Teçhizata İlişkin Hususlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. Ek 2 de tabloda belirtilen Okul veya Mabetlerde kullanılacak Makine ve Teçhizatlar işe başlama tarihi itibariyle, eksiksiz olarak Yayalar Mah. Ankara Cad. No:177 adresinde hazır bulundurulacaktır.
9.2. İş bu hizmet kapsamında kullanılmak üzere yüklenici tarafından temin edilecek makine ve teçhizatlar Ek 2 tabloda belirtilmiştir.
9.3.Yüklenici tarafından temin edilerek bu hizmet kapsamında kullanılacak tüm cihazların kullanım süresince/iş süresince olması muhtemel tüm arıza/bakım/onarım/sarf malzeme ihtiyaçları/giderleri yüklenici tarafından karşılanacak olup bu hususa ilişkin tüm giderler teklif birim fiyatlara dâhil kabul edilecektir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “İş Planlaması” başlıklı 16’ncı maddesinde “Yüklenici aşağıdaki tabloda belirtilen çalışma planına uymak zorundadır. İdare gerek gördüğü takdirde yükleniciye önceden haber vermek koşuluyla iş planında değişiklik yapabilir. Yüklenicinin aylık temizleyeceği minimum miktarlar aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
16.1. İşbu hizmet süresince her bir mabetlerin 2’şer, okulların ise1’er kez bakımlarının (genel temizliklerinin) yapılması ön görülmüştür. Ek-3 ve Ek-4’te bulunan okullar, mabetler ve bunlara bağlı ek tesislerdeki halı kaplı zeminlerin temizliği okul ve mabet temizlik pozları kapsamında yaptırılacaktır.
16.2. İhale süresince yeni açılacak okul ve dini tesisler idarece planlamaya dâhil edilecektir.
16.3. iş programı idare tarafından belirlenecektir.” düzenlemesine yer verilmiş olup mabet bakımı, okul bakımı, ilave zemin halısı temizliği ve inşaat sonrası genel temizliğinin ay bazında kaç adet yapılacağına ilişkin iş planlama tablosu yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Makine ve Teçhizat Listesi” başlıklı 2 no’lu ekinde “1-Kuru Vakum Makinesi 5 Adet
2- İticili Yer Yıkama Otomatı (Akülü) 1 Adet
3- İticili Yer Yıkama Otomatı (Elektrikli) 1 Adet
4- Cila Makinesi (Dar Alan Yer Yıkama Makinesi ) 2 Adet
5- Halı Yıkama Makinesi 2 Adet
6- Halı Kurutma Makinesi(Fan) 4 Adet
7- Kombine Temizlik Seti (Su Tanklı ve Döner Fırçalı Zemin Yıkama Makinesi ile Jeneratörlü Köpük Cihazı) 1 Adet
8- Buhar Makinası(küçük) 2 Adet
9- Dik Konumlu Elektrikli Süpürge 1 Adet
10- Basınçlı Yıkama Makinesi 1 Adet” düzenlemesi yer almakta olup anılan cihazlara ilişkin ayrıntılı teknik özelliklere yer verildiği,
Aynı Şartname’nin “Temizliği Yapılacak Mabet Listesi” başlıklı 3 no’lu ekinde işin gerçekleştirileceği 137 adet mabet isimlerine ve bunların adreslerine yer verildiği,
Anılan Şartname’nin “Okul Listesi” başlıklı 4 no’lu ekinde işin gerçekleştirileceği 132 adet okul isimlerine ve bunların adreslerine yer verildiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen Teknik Şartname düzenlemeleri ile işin süresinin 01.01.2019 ile 31.12.2019 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında olduğu, hizmet kapsamında ihtiyaç duyulan ve gerekli görülen her türlü personel, makine, teçhizat, iskele, vinç ve tüketim malzemeleri de dâhil olmak üzere tüm hizmet bileşenlerinin ve tüm ulaşım yükümlülüğünün yüklenici tarafından karşılanacağı anlaşılmaktadır. Anılan Şartname’nin ilgili kısımlarında işin tarifinin yapıldığı, iş planlamasının ay bazında adet ve metrekare üzerinden belirtildiği, Şartname eklerinde işin gerçekleştirileceği mabetlerin ve okulların isimleri ile adreslerinin belirtildiği, işin ifasına esas oluşturacak, farklı sayılarda 10 ayrı makine ve teçhizata ve bunların ayrıntılı asgari teknik özelliklerine yer verildiği görülmüştür.
Sonuç olarak başvuruya konu düzenlemeler ile; işin ifası aşamasında nitelikleri önem arz eden makine ve teçhizat için asgari teknik özelliklerin belirtildiği, yüksek maliyet oluşturabilecek makineler için (vinç vb.) ayrıntılı teknik özellik belirlenmediği ve bu hususta işin gereğince yerine getirilmesi unsurunun ön planda tutulduğu, dolayısıyla anılan düzenlemenin ihaleye katılımın artmasına ve rekabetin sağlanmasına katkı sağlayacağının açık olduğu,
İsteklinin, işin yapılacağı yeri ve çevresini gezerek işyerinin mahiyetine, işin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin türü ile işyerine ulaşım gibi gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinebilmesi olanağı bulunduğu, Teknik Şartname’de hizmetin gerçekleştirileceği mabet ve okul isimlerinin ve adreslerinin yanında iş programının da ayrıntılı şekilde düzenleme altına alındığı da göz önünde bulundurulduğunda, hizmetin ifası için gerekli makine ve teçhizatın işi gerçekleştirecek basiretli tacir tarafından anlaşılabileceği, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.19. İhale konusu işin yürütülmesi sırasında kullanılacak kıyafetlerin tür, miktar ve özelliklerine ilişkin bilgilere teknik şartnamede yer verilir.” açıklaması,
Aynı Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Teknik Şartname’nin “Kıyafete İlişkin Hususlar” başlıklı 12’nci maddesinde “Bu işin ifası sırasında kullanılacak temizlik kıyafetleri idare tarafından ayrıca belirlenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale İlanı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 13’üncü maddesinde “Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Birim fiyat teklif cetveli standart formunun “…
| A1 |
B2 |
| Sıra No |
İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6 |
Birimi |
Miktarı |
Teklif Edilen4Birim Fiyat |
Tutarı |
| 1 |
Okul Temizliği |
adet |
132 |
|
|
| 2 |
Mabet Temizliği |
adet |
274 |
|
|
| 3 |
Halı Temizliği |
metrekare |
15.000 |
|
|
| 4 |
İnşaat Sonrası Genel Temizlik |
metrekare |
30.000 |
|
|
| TOPLAM TUTAR (K.D.V Hariç) |
|
…” şeklinde olduğu görülmüştür.
Başvuruya konu ihalede, iş kapsamında çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlenmediği, personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığına ilişkin herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı dolayısıyla yukarıda yer verilen mevzuat açıklamaları ve doküman düzenlemeleri dikkate alındığında ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olmadığı anlaşılmıştır.
İdare tarafından yaklaşık maliyetin tespitinin piyasadan fiyat teklifi alınmak suretiyle hesaplandığı, firmalara gönderilen talep yazılarında teklife esas kalemlerin okul temizliği, mabet temizliği, halı temizliği ve inşaat sonrası genel temizlik olarak belirlendiği dolayısıyla ihale dokümanında yer verilen tüm gider kalemleri üzerinden ayrı ayrı teklif alınmadığı, teklife esas kalemlerin işin yapılacağı yer ve nitelik bazında genel olarak belirtildiği, giyime ilişkin giderler için ayrı bir satır açılmadığı,
İhale dokümanı kapsamında verilen birim fiyat teklif cetvelinde de yaklaşık maliyete esas olarak belirlenen kalemler üzerinden (okul temizliği, mabet temizliği, halı temizliği, inşaat sonrası genel temizlik kalemleri) teklif verilmesinin istendiği, giyime ilişkin giderler için ayrı bir satır açılmadığı,
İhale dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama isteneceğinin düzenleme altına alındığı, ihale komisyonu tarafından tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında 4 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olarak tespit edildiği, isteklilerden Teknik Şartname’nin eki Ek-1’de belirtilen temizlik malzemesi giderlerine, aynı Şartname’nin eki Ek-2’de belirtilen makine ve teçhizat giderlerine ve işçilik giderlerine ilişkin açıklama talep edildiği, giyim giderinin açıklanmasının talep edilmediği,
Öte yandan ihale dokümanında işin ifası sırasında kullanılacak temizlik kıyafetlerinin idare tarafından ayrıca belirleneceği düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.
Dolayısıyla başvuruya konu ihalede giyim giderinin isteklilerce yaklaşık maliyet hesabında olduğu gibi birim fiyat teklif cetvelindeki iş kalemleri içerisine dâhil edilebileceği, basiretli bir tacirin asgari özellikteki giyim giderini teklifine yansıtabileceği, aşırı düşük teklif aşamasında önemli teklif bileşenlerini belirleme takdir yetkisinin idarede olduğu ve idarece giyim giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli teklif bileşeni olarak belirlenmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
|