İhale teklifini oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabileceği ifade edilmiştir isteklinin açıklaması kapsamında bu girdiler için maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) sunmadığı belirlendiğinden başvuru sahibinin açıklamalarının bu yönden de uygun olmadığı hk

Doğanlar İnşaat Elektrik Taahhüt Petrol Turizm Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/418123 İhale Kayıt Numaralı “(Nurdağı-Hassa) Ayr.-Kilis Devlet Yolunda Km:23+400-35+900 Arası Muhtelif Kesimlerde Meydana Gelen Heyelanların Islahı Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 01.10.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Nurdağı-Hassa) Ayr-Kilis Devlet Yolunda Km:23+400-35+900 Arası Muhtelif Kesimlerde Meydana Gelen Heyelanların Islahı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Doğanlar İnşaat Elektrik Taahhüt Petrol Turizm Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 11.11.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.11.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.11.2019 tarih ve 48666 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/1437 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 01.10.2019 tarihinde ihalesi yapılan 2019/418123 İKN’li “(Nurdağı-Hassa) Ayr.-Kilis Devlet Yolunda Km:23+400-35+900 Arası Muhtelif Kesimlerde Meydana Gelen Heyelanların Islahı Yapımı İşi” ihalesine toplam 12.333.420,00 TL (KDV hariç) teklif verdikleri, idare tarafından yapılan aşırı düşük teklif değerlendirmesinde tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edildiği, idare tarafından istenen aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesi ile analiz formatlarına uygun olarak eksiksiz bir şekilde idareye sunulduğu, ancak açıklanması istenilen 2641/P ve 6000/P iş kalemleri ile ilgili olarak hazırladıkları analizlerin idare tarafından gönderilen analiz formatına uygun olmadığı gerekçe gösterilerek aşırı düşük açıklamalarının reddedildiği, 11.11.2019 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu ancak aynı gerekçelerle şikâyet başvurularının uygun bulunmadığı,

2641/P ve 6000/P iş kalemleri analiz formatlarında, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan “Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşlerine Ait Fiyat Analizleri” nin kullanıldığı, ancak iş kaleminin bünyesindeki malzeme, işçilik, makine ve nakliyeye ait benzer girdiler bir arada toplanarak paçal bir birim fiyat analizinin yapıldığı ve iş kaleminin malzeme, işçilik, makine ve nakliye gibi iş gruplarına ayrıştırılmadığı ve neticesinde de serbest piyasadan malzeme için fiyat teklifi alınması ile yapılacak savunmayı zorlaştırdığı, idare tarafından söz konusu iş kalemleri için tanzim edilen paçal analiz formatlarında serbest piyasadan fiyat teklifi alınacak malzemenin alt girdilerinin ayrıştırılmadığı, ihale dosyasında yüklenicilere verilen Ek-Y.2 örnek analiz formatının kullanıldığı, idare tarafından söz konusu iş kalemlerindeki girdi cins ve miktarlarının aynen kullanıldığı, sadece kırma taş malzemesi için serbest piyasadan fiyat teklifi alınması nedeniyle idare tarafından verilen analiz bünyesindeki girdilerin cins ve miktarlarının ayrıştırıldığı, sundukları açıklamalarda hilafsız bir şekilde Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan “Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşlerine Ait Fiyat Analizleri dokümanında görülen birim fiyat ana analizleri, birim fiyat alt analizleri ve birim fiyat yardımcı analizleri kullanılarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4 maddesi ile 45.1.8’inci maddelerine uygun bir savunma takdim ettikleri, idarenin sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarını hiçbir şekilde incelemediği, aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden şikâyete konu ihalenin (Nurdağı-Hassa) Ayr.-Kilis Devlet Yolunda Km:23+400-35+900 arası muhtelif kesimlerde meydana gelen heyelanların ıslahı yapım işi olduğu, söz konusu iş kapsamında 56000 m³ ocak taşı ile istifli taş dolgu ve 21000 m³ ocak taşı ile harçlı moloz taş inşaatı (hazır beton harcı ile) yaptırılacağı, ihalenin 01.10.2019 tarihinde birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirildiği, işin süresinin işyeri teslim tarihinden itibaren 300 (üç yüz) gün olduğu, ihaleye ilişkin 177 adet ihale dokümanı indirildiği ve ihaleye 146 isteklinin katıldığı,

İhale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde kararda belirtilen gerekçeler nedeniyle 15 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, birim fiyat teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu ilk oturumda belirlenen isteklilerin teklifleri esas alınarak aşırı düşük teklif sınır değerinin hesaplandığı, hesaplanan sınır değerin altında teklif veren 40 isteklinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve idarenin 15.10.2019 tarihli yazısı ile anılan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istenildiği, Doğanlar İnşaat Elektrik Taahhüt Petrol Turizm Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ile EMT İnşaat Turizm San. ve Tic. A.Ş. haricinde aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmadığı ve 38 isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarını sunmaması gerekçesiyle tekliflerinin reddedildiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklamalarının ihale komisyonunca değerlendirildiği ve uygun bulunmadığı, söz konusu isteklilerin tekliflerinin reddedildiği, 04.11.2019 tarihli kesinleşen ihale kararı ile Evsa Taah. İnş. Proje Müh. Müş. En. San. ve Tic. A.Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Irmakyol İnşaat Asfalt Taah. Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında, şikâyet başvurusunun ihale komisyonunca incelendiği, ihale komisyonu kararı ekinde belirtilen gerekçelerle açıklamalarının kabul edilmediği ifade edilerek başvuru reddedilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…

45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3.  İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

…

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9.  İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10.  İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

…

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4’üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.2. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 31. md.)

45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.

45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)

45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)

45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.

45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

  İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.9.  İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

45.1.13.12. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 36. md.)

45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.

45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamaları bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdarenin 15.10.2019 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması isteme yazısında, Tebliğ’in 45.1.2’nci maddesi çerçevesinde teklifin önemli bileşenleri olarak belirlenen iş kalemlerine (toplam 5 adet iş kalemi) ilişkin analiz formatlarının eklendiği, söz konusu iş kalemlerine ilişkin açıklamaların mevzuata uygun şekilde sunulmasının istenildiği, anılan yazı ekinde gönderilen açıklama istenilen iş kalemlerine (5 adet iş kalemi)  ilişkin analizlerde detaylı analiz girdilerine yer verilerek, bu girdiler içerisinde açıklama istenmeyen analiz girdilerinin de belirtildiği, ayrıca istekliler tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesine göre üçüncü kişilerden fiyat teklifi alarak açıklama yapılması durumunda fiyat teklifine dayanak oluşturan maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanaklarının da açıklamaları kapsamında sunulması gerektiğinin belirtildiği tespit edilmiştir. İdarenin aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde analiz formatlarını gönderdiği anlaşılmış olup, açıklanması istenilen 5 iş kalemi aşağıda belirtilmiştir.

1.      6000/P: Alttemel ve /veya temel yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile)

2.      2641/P: Uygun granülometriye sahip kum, çakıl veya kırma taş malzeme ile sanat yapıları ve köprü temel tabanında, zayıf veya oynak zeminlerde, beton yol ve tretuvar altlarında, drenaj hendekleri ile her türlü büz ve menfez yanlarında dolgu, kum, şilte veya filtre tabakası yapılması

3-  17.002/P: Ocaktaşı ile harçlı moloz taş inşaatı(hazır beton harcı ile)

4.      17.082/P: Ocaktaşı ile istifli taş dolgu yapılması

5.      2200/P: Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması (Makine ile heyelan eden her cins ve klasta zeminin kazılması dahil) (Gerektiğinde proje güzergahı boyunca patlamaya engel teşkil edebilecek her türlü (yerleşim alanı, sera, boru hattı, askeri tesis vs.) engel dikkate alınarak ve kırıcı aparatlı makine de kullanılarak) yapılması ve kullanılması

04.11.2019 tarihli kesinleşen ihale kararı ekinde başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilmeme gerekçesi, 2641/P ve 6000 P poz nolu iş kalemleri için sunulan analizlerin idarece hazırlanan ve aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen yazı ekinde yer alan analiz formatlarına uygun olmaması olarak ifade edilmiştir.

İdarenin 15.10.2019 tarihli aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde gönderdiği analiz formatlarında “2641/P: Uygun granülometriye sahip kum, çakıl veya kırma taş malzeme ile sanat yapıları ve köprü temel tabanında, zayıf veya oynak zeminlerde, beton yol ve tretuvar altlarında, drenaj hendekleri ile her türlü büz ve menfez yanlarında dolgu, kum, şilte veya filtre tabakası yapılması” iş kaleminin analizinin aşağıdaki şekilde düzenlendiği belirlenmiştir.

İhale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat tariflerinde söz konusu iş kalemine ilişkin olarak “2641/P: Uygun granülometriye sahip kum, çakıl veya kırmataş malzeme ile sanat yapıları ve köprü temel tabanında, zayıf veya oynak zeminlerde, beton yol ve tretuvar altlarında, drenaj hendekleri ile her türlü büz ve menfez yanlarında dolgu, kum şilte veya filtre tabakası yapılması

Yapı denetim görevlisi tarafından gerekli görülen veya projesinde gösterilen sanat yapıları ve köprü temellerinin, beton yol ve tretuvarların altlarına ve büzlü veya kuru drenaj hendeklerine yapı denetim görevlisince istenilen veya projesinde gösterilen granülometreye ve K.T.Ş.’nin ilgili kısımlarındaki esaslara uygun olarak; kum, çakıl veya kırmataş malzeme ile dolgu, kum şilte veya filtre tabakası yapılması.

Birim Fiyata Dahil Olan Masraflar:

Kum ve çakılın; ocaklardan çıkarılması, elenmesi, vasıtalara yüklenmesi, iş başına taşınması, iş başında boşaltılması, figüre edilmesi, figüre yerinden yüklenmesi, kullanılacağı yere taşınması, boşaltılması, suyun iş başında temini, hazırlanmış taban üzerine veya her çeşit sanat yapısı ile büz yanlarına kum ve çakılın; tabakalar halinde serilmesi veya doldurulması, sulanması ve tokmaklanarak sıkıştırılması ile aşağıda “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar” başlığı altında sayılanlar dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için gerekli olan her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile yüklenici karı ve genel masraflar.

Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar:

Yoktur.

Ölçü :

Yapılan ve yapı denetim görevlisince onaylanan dolgunun veya filtrenin, projesinde gösterilen kesitine göre hesaplanan metreküp cinsinden hacmidir.

Ödeme:

Birim Fiyat Teklif Cetvelinde, Poz 2641/P ’deki “Uygun granülometriye sahip kum, çakıl veya kırmataş malzeme ile sanat yapıları ve köprü temel tabanında, zayıf veya oynak zeminlerde, beton yol ve tretuvar altlarında, drenaj hendekleri ile her türlü büz ve menfez yanlarında dolgu, kum şilte veya filtre tabakası yapılması” işi, yüklenici tarafından teklif edilen metreküp teklif birim fiyatı üzerinden yapılır.” açıklamasının yer aldığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ise, 2641/P poz numaralı iş kalemi için aşağıdaki şekilde analiz sunduğu görülmüştür.

Ayrıca, başvuru sahibinin açıklaması kapsamında söz konusu analiz ekinde 2641/A: Sanat yapıları ve köprü temel tabanına beton yol ve tretuvar altlarına kırmataş tabakası serilmesi ve drenaj hendekleri ile her türlü büz yanlarına kırmataş dolgu yapılması  alt analizinin sunulduğu, bu alt analizdeki “Ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş 30 mm.’ye kadar kırmataş hazırlanması” girdisi için fiyat teklifi alındığının belirtildiği, ayrıca yine açıklamalar ekinde bu kalemle ilgili olarak KGM/15.150/K: Figüre (kum, çakıl, kil, kırmataş, tuvenan, stabilize vb. malzeme için işçilik alt analizinin, 03.521 lastik tekerlekli yükleyicinin 1 saatlik ücreti için alt analizin sunulduğu belirlenmiştir.

İdarenin 15.10.2019 tarihli aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde gönderdiği analiz formatlarında “6000/P: Alttemel ve/veya temel yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile)”  iş kaleminin analizinin aşağıdaki şekilde düzenlendiği belirlenmiştir.

İhale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat tariflerinde söz konusu iş kalemine ilişkin olarak “6000/P Alttemel veya Temel Yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile)

KTŞ’nin ilgili kısmındaki esaslar ve şartlar dahilinde, ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş uygun granülometride malzeme ile alttemel ve temel yapılması.

Birim Fiyata Dahil Olan Masraflar:

Taşın; ocaktan çıkarılması, konkasöre verilecek boyutta kırılması, vasıtalara yüklenmesi, ocak-konkasör arasında taşınması, boşaltılması, konkasöre verilmesi, KTŞ’ de belirtilen granülometriyi elde edecek şekilde konkasörle kırılması, elenmesi, vasıtalara yüklenmesi, boşaltılması, konkasörden iş başına nakli ve figüre edilmesi, motorlu tulumba ile suyun hazırlanması, suyun yola nakli,  alttemel ve temel malzemesinin optimum su içeriği sağlanarak serilmesi ve sıkıştırılması ile aşağıda “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar” dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için gerekli olan her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve araç giderleri ile yüklenici karı ve genel masraflar.

Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar:

Yoktur.

Ölçü:

Serilmiş ve sıkıştırılmış alttemel ve temel malzemesinin serilmeden önce kabarma ve çökme dikkate alınmadan figüre ebadı üzerinden hesap edilen metreküp cinsinden hacmidir.

Ödeme :

Birim Fiyat Teklif Cetvelinde Poz 6000/P deki “Alttemel veya Temel Yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile)” m³ birim fiyatı üzerinden yapılır.

Not:

(1) Figüre İdarece istenilecek yer, şekil ve boyutta olacak ve figüre makinesi ile yapılacaktır.

(2)  Yüklenici figüreyi muhafaza edecek, çöküntü ve bozuklukları giderecektir.” açıklamasının yer aldığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ise, 6000/P  poz numaralı iş kalemi için aşağıdaki şekilde analiz sunduğu görülmüştür.

Ayrıca başvuru sahibinin açıklaması kapsamında söz konusu analiz ekinde “6000/P: Alttemel ve/veya temel yapılması (kırılmış ve elenmiş ocak ocaktaşı ile)” pozu için alt analizin sunduğu, bu alt analizdeki “KGM/6000: Ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş 50 mm.(2”) lik malzeme ile alttemel yapılması” pozu için de alt analiz sunulduğu, alt analizin içerisinde ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş 50 mm (2”) lik alttemel malzemesi temini için fiyat teklifinin alındığının belirtildiği, yine “KGM/6040: Ocak taşından kırılmış ve elenmiş 25 mm (1”) lik malzeme ile temel yapılması” pozu için de alt analiz sunulduğu, analizin içerisinde ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş 25 mm (1”) lik temel malzemesi temini için fiyat teklifi alındığının belirtildiği, ayrıca sunulan analizlerde analiz girdisi olan KGM.140: Makine ile serpme (kırmataş, kum, çakıl ve benzeri malzeme), KGM/15.047: arazöz ile sulama, KGM/15.052/3: titreşimli silindir ile sıkıştırma yapılması (7-9 ton- 9 ton dahil statik ağırlık ve 14-18 ton dinamik kuvvetle titreşimli silindir +paletli traktör, takriben 56-76 HP), KGM/15.052/4:titreşimli silindirle sıkıştırma yapılması (9-11 ton-11 ton dahil, statik ağırlık ve 18-22 ton dinamik kuvvetle titreşimli silindir+ paletli silindir +paletli traktör, takriben 76-96 HP), KGM/15.058/1:lastik tekerlekli silindir ile sıkıştırma yapılması (kendinden yürür, 80-100 HP gücünde, 35 ton statik ağırlıkta), 03.508:motor greyderin 1 saatlik ücreti (80 HPden yukarı güçte takriben 9 ton), 03.538: arazözün 1 saatlik ücreti (5 tonluk su tanklı), 03.542/3: titreşimli silindirin 1 saatlik ücreti (7-9 ton- 9 ton dahil statik ağırlık ve 14-18 ton dinamik kuvvetle silindir+paletli traktör, takriben 56-76 HP), 03.542/4: titreşimli silindirin 1 saatlik ücreti (9-11 ton-11 ton dahil- statik ağırlık ve 18-22 ton dinamik kuvvetle titreşimli silindir+paletli traktör, takriben 66-86 HP) 03.545/3: Lastik tekerlekli silindirin 1 saatlik ücreti (kendinden yürür, 80-100 HP gücünde, 35 tın statik ağırlıkta), KGM/08.533: motorlu tulumba ile su hazırlanması girdileri  için alt analizlerinin sunulduğu tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesinde idareler tarafından ihale dokümanı kapsamında, teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği Ek-Y.2’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerektiği, idare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebileceği, ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorunda olduğu, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Yukarıda yapılan tespitler neticesinde, idarenin paçal iş kalemi niteliğinde olan 2641/P ve 6000/P pozlarının içeriğindeki tüm iş kalemlerini malzeme, işçilik, makine ve nakliye girdisi olarak ayrıştırdığı ve tek bir analiz formatında aşırı düşük teklif sahiplerine gönderdiği belirlenmiştir. Dolayısıyla yukarıda yer verilen mevzuata uygun şekilde paçal pozlara ilişkin alt analiz formatlarının tek bir analiz formatında birleştirerek isteklilere gönderilmiş olduğu görülmüştür. Bu çerçevede yine mevzuat uyarınca, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir. Başvuru sahibinin açıklamaları kapsamında sunduğu analizler incelendiğinde, ilk aşamada söz konusu iş kalemlerine ilişkin analizlerin idarece verilen analiz formatlarına uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi dilekçesinde, açıklama yaparken idarenin hazırlamış olduğu poza ilişkin açıklamalarda Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan “Yol, köprü, tünel, bitümlü kaplamalar bakım ve trafik işlerine ait fiyat analizleri” nin kullanıldığı, aslında sunulan alt analizlerle birlikte değerlendirme yapıldığında, idarenin ana poza ilişkin formattaki miktarlara ulaşabileceği iddia edilmiştir. Ayrıca söz konusu alt analiz ayrıştırmasına KGM/15.102/1-K, KGM/15.113/K, KGM/08.023 poz nolu malzemelerin temini için piyasadan fiyat teklifi almak suretiyle açıklama yapılmasının tercih edilmesi nedeniyle ihtiyaç duyulduğu belirtilmiştir.

Söz konusu açıklama bu açıdan değerlendirildiğinde, sunulan alt analizlerde Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan “Yol, köprü, tünel, bitümlü kaplamalar bakım ve trafik işlerine ait fiyat analizleri” nin kullanıldığı belirlenmiş olmakla birlikte, sonuç olarak alt analizlerin hangi oranda bütünleştirilerek ana poza ulaşıldığına ilişkin çalışma ve hesaplamaların isteklilerce yapılarak bir bütün olarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulması gerekmektedir.  Ancak somut olayda, başvuru sahibi tarafından idareye şikayet başvurusu ekinde söz konusu çalışma ve hesaplamanın yapılarak tablolar halinde sunulduğu görülmüştür. İdarece isteklinin sadece aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunduğu belge ve hesaplamalardan istekli tarafından ana iş kalemine ilişkin analiz formatlarında belirtilen şekle uygun açıklama yapılıp yapılmadığının kontrol edilmesinin mümkün olmadığı, kaldı ki idarenin aşırı düşük teklif isteklilerinin yerine geçip bu hesaplamaları yapma sorumluluğunun da bulunmadığı belirlenmiştir.

Dolayısıyla, aşırı düşük teklif açıklamalarını sunan isteklilerin basiretli ve sorumlu tüccar sıfatıyla davranmaları, alt analizleri hesaplamalar yaparak birleştirmeleri ve idarenin ana iş kalemine ilişkin analiz formatına uygun şekle getirdikleri analizleri açıklamaları kapsamında sunmaları gerekmektedir. Başvuru sahibinin bahse konu gerekli hesaplamaları aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunmadığı, ayrıca idarece hazırlanan formata uygun hale getirmeden analizleri sunduğu belirlendiğinden, idarece isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı yönünde yapılan tespitinin yerinde olduğu belirlenmiştir.

Kaldı ki, Doğanlar İnşaat Elektrik Taahhüt Petrol Turizm Tarım Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin söz konusu iş kalemlerine ilişkin sunduğu analizlerin uygun kabul edilmesi durumunda dahi, sunulan analizlerde piyasadan fiyat teklifi alarak açıklama yapıldığı belirtilen “Ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş 30 mm.’ye kadar malzeme temini”, “Ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş 50 mm. (2”) lik alttemel malzemesi temini ve ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş 25 mm.(1”)’lik temel malzemesi temini için kendisi tarafından düzenlenmiş fiyat tekliflerinin ve satış tutarı tespit tutanaklarının (EK-O.6) sunulduğu tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak yapacakları açıklamaları hangi yöntemlerle yapabilecekleri sıralanmış olup, anılan maddenin (a) bendinde üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri de belirtilmiştir. Söz konusu metot ile yapılan açıklamanın kabul edilebilmesi için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin sunulması gerekmekte iken başvuru sahibinin kendi kendine fiyat teklifi düzenlediği görülmüştür.

Anılan Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinin (d) bendinde isteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile açıklama yapabileceği açıklanmıştır. Aynı Tebliğ’in 45.1.13.6’ncı maddesinde teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabileceği ifade edilmiştir.  Ancak  isteklinin açıklaması kapsamında bu girdiler için maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) sunmadığı belirlendiğinden, başvuru sahibinin açıklamalarının bu yönden de uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Yapılan tespitler neticesinde, başvuru sahibinin aşırı düşük teklifinin kabul edilmeme gerekçesi yerinde görüldüğünden anılan isteklinin teklifinin reddedilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.