BAŞVURU SAHİBİ:

Doğsa İnşaat Taah. Tur. Tic. San. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/322952 İhale Kayıt Numaralı “2020 Yılı Asya Abone İşleri Dairesi Başkanlığı Sultanbeyli, Çekmeköy, Sancaktepe ve Şile İlçeleri Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi ve Görüntülenmesi İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından 10.08.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2020 Yılı Asya Abone İşleri Dairesi Başkanlığı Sultanbeyli, Çekmeköy, Sancaktepe ve Şile İlçeleri Atıksu Altyapı Sistemlerinin Temizlenmesi e Görüntülenmesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Doğsa İnşaat Taah. Tur. Tic. San. Ltd. Şti.nin 19.10.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.10.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.11.2020 tarih ve 49083 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1706 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulamasına cevaben sundukları açıklamaların, 6×2 kombine temizlik araçları ve görüntüleme araçları için öngördükleri akaryakıt tüketim miktarlarının yaklaşık maliyet hesabında idarece öngörülen miktarlara kıyasla düşük olması dolayısıyla reddedildiği, işlemin mevzuata aykırı olduğu iddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İdari Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teklifi sınır değerin altında kalan başvuru sahibi isteklinin, idarenin 09.02.2020 tarihli yazısı ile aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, sorgulama kapsamında akaryakıt giderlerinin de önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği, başvuru sahibinin açıklamalarını idareye sunmasını müteakiben alınan ihale komisyonu kararında “İstekli tarafından akaryakıt maliyetinin tevsiki ile ilgili yapılan açıklamada, 6×2 Kombine Temizlik Araçlarının alt aksamının akaryakıt sarfiyatını tevsik etmek amacı ile Otokoç Otomotiv Tic. ve san. A.Ş. ve Gülsoy Otomotiv San. ve Tic. A.Ş. firmalarından, 6×2 Kombine Temizlik Araçlarının üst aksamının akaryakıt sarfiyatını tevsik etmek amacıyla Asmel Mak. San. Tic. ve Ltd. Şti. firmasından belge alındığı görülmüştür. Ayrıca Görüntüleme Aracının alt aksamının akaryakıt sarfiyatını tevsik etmek amacı ile Atılgan Otomotiv San. Ser. Hizm. İç ve Dış Tic A.Ş. firmasından, Görüntüleme Aracının üst aksamının akaryakıt sarfiyatını tevsik etmek amacı ile Sistem Robot Kam. Fre. Havl. Sis. Elektro Cih. İml. Ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. firmasından belge alındığı görülmüştür. Ancak söz konusu ihalenin metraj bilgileri, işin süresi ve sözleşme tasarısında yer alan araç sayıları dikkate alındığında;

• Her bir 6×2 Kombine Temizlik Aracının 1 saatlik çalışma süresi içerisinde yapması gereken temizlik metrajının 43,95 metre olduğu ve istekli tarafından aşırı düşük savunma kapsamında akaryakıt sarfiyatlarına ilişkin yapılan hesaplamada kullanılan saatlik tüketim miktarına göre 1 metre temizlik işi için öngörülen akaryakıt tüketiminin 0.2275 litre olduğu,
• Görüntüleme Aracının 1 saatlik çalışma süresi içerisinde yapması gereken görüntüleme metrajının 131,85 metre olduğu ve istekli tarafından aşırı düşük savunma kapsamında akaryakıt sarfiyatlarına ilişkin yapılan hesaplamada kullanılan saatlik tüketim miktarına göre 1 metre görüntüleme işi için öngörülen akaryakıt tüketiminin 0.0379 litre olduğu,

     Tespit edilmiş olup istekli tarafından 6×2 Kombine Temizlik Araçları ve Görüntüleme Aracının akaryakıt sarfiyatlarına ilişkin, aşırı düşük savunma hesaplarında kullanılan tüketim miktarının, yaklaşık maliyet hesaplamalarında esas alınan miktarın altında olması sebebiyle isteklinin aşırı düşük savunması uygun görülmemiştir.” hususları ifade edilerek başvuru sahibinin teklifinin reddedildiği tespit edilmiştir.

Özetle, başvuru sahibinin açıklamalarının, bahse konu araçlar bakımından öngörülen akaryakıt tüketim miktarlarının yaklaşık maliyette öngörülen miktarların altında olması gerekçesiyle reddedildiği anlaşılmıştır.

Diğer taraftan, ihale dokümanı kapsamında, Teknik Şartnameler’de ve birim fiyat tariflerinde söz konusu araçların akaryakıt tüketim miktarlarına yönelik bir düzenleme bulunmadığı, yine isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesine ilişkin yazılarda da bu hususta bir bilgilendirmeye yer verilmediği görülmektedir.

4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “Aşağıda belirtilen hallerde idare sözleşmeyi fesheder:

        a) Yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi veya işi süresinde bitirmemesi üzerine, ihale dokümanında belirlenen oranda gecikme cezası uygulanmak üzere, idarenin en az on gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi,

        b) Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 25 inci maddede sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi,

        Hallerinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin Kanun’un yukarıda yazılı 38’inci maddesi hükmüne dayanılarak yayımlanan 79’uncu maddesinde, aşırı düşük tekliflere ilişkin ayrıntılı düzenlemeler getirilmiş, genel kural olarak açıklamaların usulüne uygun şekilde belgelendirilmesi esası benimsenmiştir.

Başvuru sahibinin idare sorgulamasına cevaben sunduğu yazı ekinde, işte kullanılacak araçların akaryakıt sarfiyatına ilişkin olarak yukarıda yer verilen ihale komisyonu kararında belirtildiği şekilde belgeye dayalı açıklamalarda bulunduğu, belgelendirmeyi yapan firmaların da yetkili servis ve/veya imalatçı sıfatını taşıdıkları görülmüştür.

Dolayısıyla, idarece bahse konu açıklamalara ilişkin olarak mevzuatta öngörülen kurallar çerçevesinde tespit ve değerlendirme yapılabileceği, açıklama kapsamında öngörülen akaryakıt tüketim miktarlarının yaklaşık maliyetteki miktarlarla birebir örtüşmesinin beklenemeyeceği, aksi durumun kabulü halinde Kanun’la getirilen aşırı düşük teklif sorgulaması mekanizmasının anlamını yitireceği, yine ihale dokümanı ile isteklilerden açıklama istenilmesine ilişkin yazılar çerçevesinde araçların akaryakıt tüketim miktarlarının ne olduğu veya ne şekilde öngörüleceği hususunda bir bilgi de edinilemediğinden, usulüne uygun şekilde belgelendirilmesi halinde isteklilerce öngörülen miktarların kabulünün gerektiği değerlendirilmektedir.

Kaldı ki, 4735 sayılı Kanun’un yukarıda yazılı 20’nci maddesinde ihale konusu işin ihale dokümanına uygun şekilde gerçekleştirilmemesi durumunda idarenin sözleşmeyi feshedebileceği ve genel hükümler uyarınca uğramış olduğu zararı tazmin ettirebileceği hüküm altına alınmıştır.

Bu bağlamda, başvuru sahibinin teklifinin idarece belirtilen gerekçeyle reddedilmesinde mevzuata uyarlık bulunmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Doğsa İnşaat Taah. Tur. Tic. San. Ltd. Şti.nin yukarıda belirtilen gerekçeyle reddedilen aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilerek teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.