|
BAŞVURU SAHİBİ:
Emsaka İnşaat Turiz.Tar.Temizlik Gıd.Naksan.Tic.Ltd.Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Siirt Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/686750 İhale Kayıt Numaralı “Siirt Üniversitesi (Aktaş Köyü) Sperma-Payetleme Tesisi Ve Çevre Düzenleme Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Siirt Üniversitesi Rektörlüğü Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığı tarafından 14.01.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Siirt Üniversitesi (Aktaş Köyü) Sperma-Payetleme Tesisi ve Çevre Düzenleme Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Emsaka İnşaat Turiz. Tar. Temizlik Gıd. Naksan. Tic. Ltd. Şti. nin 16.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.04.2020 tarih ve 16115 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/602 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdare tarafından, iş kalemi olmayan 10.120.1047 – Derin Kuyu Pompası malzemesinin %80 hesaplamasına katıldığı, dolayısıyla %80’e ulaşılmaksızın yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması ve derin kuyu pompasının bir iş kalemi / özel poz haline getirilmeksizin bir rayiç olarak hesaplamalara yansıtılmasının mevzuata aykırı olduğu,
2) İşçilik giderleri için açıklama talep edilmediğinden açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin hatalı tespit edildiği,
3) İdarenin açıklama istenilmek suretiyle maliyet oluşturması gereken önemli analiz girdilerini açıklama istenilmeyen analiz girdileri içerisine dâhil ettiği, özel kalem mahiyetinde bulunan analiz girdilerinin miktarlı analizlerini aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ile isteklilere göndermediği ve Teknik Şartname vs. belgelerden özel ve paçal poz mahiyetinde olduğu anlaşılan “Özel-Sondaj İçme ve Kullanma Suyu için Gerekli Sondajın Yapılması” iş kalemine ait analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının isteklilere gönderilmediği,
4) İ.ÖZEL-01, KTB-ELK.17.002, ELK-06, İ.ÖZEL-35, İ.ÖZEL-40, İ.ÖZEL-05, İ.ÖZEL-08, İ.ÖZEL-12, İ.ÖZEL-29, İ.ÖZEL-31 ve İNŞ.BR.TEMİN iş kalemleri için analiz formatlarının isteklilere gönderilmediği bu bağlamda ihale üzerinde bırakılan isteklinin fiyat teklifleri üzerinden açıklama yaparak maliyet avantajı sağladığı ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.7’nci maddesi gereğince sayılan iş kalemleri için malzeme – montaj şeklinde herhangi bir analiz verilmediği,
5) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1 maddesi gereğince fiyat tekliflerinin üzerinde bulunması gereken ibarenin ve TÜRMOB kaşesinin bulunmadığı, tutanak tarihlerinin fiyat tekliflerinin düzenlendiği tarihten sonraki bir tarihe ait olduğu, malzemelerin cinslerinin m3, m2, m ve ton olarak yanlış birimlerin yazıldığı, fiyat tekliflerinde alınmış bulunan fiyatların hesap cetveline ve analizlere değerleri düşürülmek suretiyle eksik bir şekilde geçirildiği, analiz girdilerine ilişkin miktarların azaltıldığı ve metrajların yanlış hesaplandığı, fiyat tekliflerinin ilgili iş kaleminin imalatı için gerekli olan iş kalemi ve gruplarını içermediği, malzeme, yakıt ve işçilik kalemleri yönünden ayrı ayrı açıklama yapılması gerektiği, fiyat teklifine konu edilen pozların bazılarında yapılan analizlerde işçilik maliyetleri için 2020 yılı Çevre Şehircilik birim fiyatlarının kullanılması gerekmesine rağmen ihale üzerinde bırakılan isteklinin isçilik maliyetlerini fiyat tekliflerine konu ettiği ve bazı isçilik maliyetlerinin tevsik edilmeden açıklama yapılmaya çalışıldığı, fiyat tekliflerine konu edilen malzeme ve hizmetlerin Teknik Şartname’de ve birim fiyat tariflerinde aranan nitelikleri sağladığının belge üzerinden anlaşılmasının zorunlu bulunmasına rağmen genel ifadelerle verilen fiyat tekliflerinin kabulünün mümkün olmadığı, ayrıca üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifine konu malzemelerin satışının teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alınmadığı,
6) Anılan isteklinin hesaplamalarını gerçekleştirdiği metrajların kabul edilemeyecek düzeyde %10’dan fazla olduğu,
7) Yaklaşık maliyetin %80’lik kısmı içerisinde yer alan 15.150.1006, 15.550.1202, 15.160.1004, 15.160.1003 ve 15.180.1003 iş kalemlerinin kamu pozları olup ilgili kurumlar tarafından analizleri bulunmasına rağmen ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından maliyet avantajı elde etmek amacıyla üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklanmasının mevzuata aykırı olduğu,
8) Anılan istekli tarafından 15.150.1006, 15.550.1202, 15.160.1004, 15.160.1003 ve 15.180.1003 iş kalemlerinde eksik işçilik saatleri üzerinden ve 2020 yılı için asgari saatlik işçilik fiyatının altında açıklama yapılmasının mevzuata aykırı olduğu,
9) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın rayiç fiyatlarının altında fiyatlar kullanılmak suretiyle açıklama yapılmasının mevzuata aykırı olduğu,
10) Anılan isteklinin analiz üzerinden gerçekleştirdiği tüm analizlerin de mevzuata aykırı olduğu nitekim kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan fiyat listesi ve analizlerde kullanılan kamu kurum ve kuruluşlarına ait rayiç tablosu içerisine eklenen pozların kamu birim fiyatları ve rayiçleri ile uyumlu olmadığı bu çerçevede firmaya maliyet avantajı sağlayacak şekilde hatalı fiyatların hesaplamalara aktarıldığı, analizlerde aritmetik hataların da bulunduğu, alınmış olan fiyat tekliflerinin analizlere analiz sonuçlarının hesap cetveline hatalı bir şekilde yansıtıldığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10’uncu iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklamaları bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin,
a) Adı:Siirt Üniversitesi (Aktaş Köyü) Sperma-Payetleme Tesisi ve Çevre Düzenleme Yapım İşi
b) Yatırım proje no’su/kodu:2017H03-19283
c) Miktarı ve türü: Siirt Üniversitesi (Aktaş Köyü) Sperma-Payetleme Tesisi ve Çevre Düzenleme Yapım İşi, Yaklaşık 3800 m2 kapalı alana sahip Sperma-Payetleme Tesisi
ç) Yapılacağı yer:Siirt Merkez Aktaş Köyü (604 no’lu parsel)
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde, “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Başvuruya konu ihalede, 30 adet ihale dokümanı temin edildiği, ihaleye 17 isteklinin teklif verdiği, 28.02.2020 tarihli komisyon kararından, teklifi sınır değerinin altında kalan 6 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, Rapa İnş. Ltd. Şti., Güntoğar Kardeşler İnş. Taah. Nak. Tic. Ltd. Şti.-Cumali Arpas İş Ortaklığı ve Şaban Peker – Beta Yol Yapı İnş. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin süresi içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması sunmadıkları gerekçesiyle reddedildiği, Mehmet Nasih Ertek – İbrahim Halil Besen İş Ortaklığı ile Stm Grup Yapı İnş. Tic. A.Ş. – Aziz Dayan İş Ortaklığının tekliflerinin ise aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen Me-Fe İnş. Nak. Pet. Ürün. Teks. Zirai Ür. Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif, başvuru sahibi Emsaka İnşaat Turiz. Tar. Tem. Gıd. Naksan. Tic. Ltd. Şti. nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür. Diğer taraftan anılan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazılarının ekinde ise açıklama istenilen iş kalemleri ve analiz girdileri listesi başlıklı belge, açıklama istenmeyen analiz girdileri listesi ile sıralı analiz girdi tabloları başlığı altında analiz formatlarına yer verildiği anlaşılmıştır.
İdarenin aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazılar ve ekleri incelendiğinde ise, inşaat grubundan 74 iş kalemi, makine tesisat grubundan 10, elektrik tesisat grubundan 9 iş kalemine yönelik olarak toplam 93’ünün açıklama istenilen iş kalemi olarak belirlendiği, bahse konu iş kalemlerinin içerisinde, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyat analizleriyle uyuşmayan özel iş kalemi veya birden fazla iş kalemini ihtiva eden paçal iş kalemi niteliğindeki iş kalemlerinin bulunduğu anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede örneğin, “İ.ÖZEL-01 Cephe Seramiği Yapılması”, “İ.ÖZEL-05 Kompakt Laminat Kaplama Yapılması”, “İ.ÖZEL-12 Alüminyum Söve Yapılması”, “İ.ÖZEL-35 Epoksi Boya Yapılması”, “İ.ÖZEL-40 Polyuera Su Yalıtımı Yapılması” vb. iş kalemlerinin kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyat analizleriyle uyuşmayan özel iş kalemi oluştuklarının anlaşıldığı, ancak idare tarafından söz konusu iş kalemlerinin girdilerinin tanımlanarak temel bileşenlere (malzeme, işçilik ve makine vb.) kadar ayrıştırılmadan analizlerin tek satırda tanzim edildiği, mevcut durumun isteklilerce aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde, iş kalemini oluşturan analiz girdilerinin farklı belirlenmesi sonucunu doğurabileceği, dolayısıyla istekliler tarafından belirlenen girdilerin kıyaslanabileceği herhangi bir temel kıstas bulunmadığından aşırı düşük teklif açıklamalarının eşit koşullarda değerlendirilmesinin mümkün olmadığı ve bu haliyle aşırı düşük teklif sahibi isteklilere verilen söz konusu analiz formatlarının ve bu şekilde yapılan bir sorgulamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.4’üncü maddesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır. Başvuru sahibinin “10.120.1047 Derin kuyu pompası (ø : 0-10 lt/sn (10 dahil)” iş kalemine yönelik iddialarına ilişkin yapılan incelemede ise, bahse konu iş kaleminin idare tarafından gerçekleştirilen yaklaşık maliyet hesabına dâhil edildiği ve sınır değerin altında kalan isteklilere açıklama istenilen iş kalemleri listesinde gönderildiği tespit edilmiştir. Bu bağlamda bahse konu iş kalemine ilişkin iddiaların yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesinde işçilik girdilerinin belirtildiği görülmüş olup örneğin açıklama istenilmeyen 36.021103/B, 36.08903, 08.023/İB-4, 19.100.2003 vb. analiz girdilerinin içeriğinde “10.100.1060” poz numaralı “formen”, “10.100.1050” poz numaralı “borucu ustası” vb. işçilik girdilerinin açıklama istenilmeyecek girdi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.2.2’nci maddesinde iş kalemi analizleri ve alt analizlerinde yer alan bütün işçilik girdilerinin girdi tutarının analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olmasına bakılmaksızın açıklama istenilecek girdiler arasında gösterilmesi gerektiği açıklanmıştır. Bu itibarla, içerisinde işçilik girdisi barındıran pozlarda yer alan işçilik girdilerinin açıklama istenecek girdiler olarak belirlenmesi gerekmektedir. Yukarıda örnek olarak sayılan söz konusu iş kalemlerinde yer alan işçilik girdilerinin idarece açıklama istenilmeyecek girdi olarak belirlenmesinin mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu çerçevede, idarece mevzuata uygun olarak yapılmayan söz konusu aşırı düşük teklif sorgulamasına istinaden yapılacak olan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olup olmadığına ilişkin olarak sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmış olup, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıklar göz önüne alınarak,
1) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerinden, nitelik ve nicelik olarak kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile birebir uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemlerine (paçal iş kalemi) ait birim fiyat analizlerinin girdilerinin tanımlanarak temel girdilere (işçilik, makine amortismanı, mazot, makine ve diğer malzeme girdileri vb.) kadar ayrıştırılması,
2) Paçal/özel iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının anılan poz miktarları dikkate alınarak toplanması (örneğin aynı iş kalemi analizi içerisinde yer alan işçilikle ilgili düz işçi girdilerinin söz konusu poz birim miktarı dikkate alınarak toplanması), farklı poz numarasına sahip girdilerinin ise ayrı ayrı gösterilmesi,
3) Yukarıdaki işlemlerden sonra anılan Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,
4) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alıyorsa ve eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde söz konusu mazot girdisi için açıklama istenilmesi),
5) Açıklama istenilecek paçal/özel iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması ve aşırı düşük teklif sorgulaması işleminin yukarıda aktarılan açıklamalar doğrultusunda yeniden yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif yazısı ekinde gönderilmek suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|