|
BAŞVURU SAHİBİ:
Vestan İnşaat Tic. ve San. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri 15. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/893118 İhale Kayıt Numaralı “Şanlıurfa-Merkez Karakoyun Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri 15. Bölge Müdürlüğü tarafından 29.09.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Şanlıurfa-Merkez Karakoyun Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım” ihalesine ilişkin olarak Vestan İnşaat Tic. ve San. A.Ş.nin 13.10.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.10.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.10.2023 tarih ve 114045 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.10.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/1189 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihalenin üzerlerinde kaldığı, daha sonra İntes Grup İnşaat ve Tic. A.Ş. – Özbek İnş. Tahh. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın şikâyet başvurusu üzerine tekliflerinin “Yukarı Afrin Barajı” işine ilişkin sunmuş oldukları alt yüklenici iş deneyim belgesini düzenleyen idarenin, belge tutarı içerisinde yer alan alt yüklenici iş artışına ilişkin onayının bulunmadığı bu nedenle belge tutarının iş artışı dâhil edilmeksizin güncellenmesi sonucu asgari iş deneyim tutarının karşılanmadığı belirtilerek değerlendirme dışı bırakıldığı, yapılan işlemin yerinde olmadığı, şöyle ki; iş deneyimine konu işin yüklenicisi olan Özdemir İnşaat Turz. A.Ş. & ENK Yapı Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile işi yaptıran idare olan DSİ 20. Bölge Müdürlüğü arasında yapılan sözleşme bedelinin 66.426.925,00 TL ve iş bitim tarihinin ise 14.05.2019 olduğu, anılan iş ortaklığı ve tarafları arasında imzalanan taşeron sözleşmesinde sözleşme bedelinin 62.696.925,00TL olduğu ve alt yüklenici sözleşmesinin idarenin onayına sunulduğu, idarenin 05.10.2015 tarihli yazısı ile kendilerinin alt yüklenici olarak çalışmasına onay verildiği, “Yukarı Afrin Barajı” işinde iş artışının meydana gelmesi üzerinde DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından 03.07.2018 tarihli yazı ile söz konusu işte %19,99 oranında 13.281.945,89 TL artış olduğu belirtilerek işin aynı sözleşme kapsamında Özdemir İnşaat Turz. A.Ş. & ENK Yapı Ltd. Şti. İş Ortaklığı’na yaptırılmasına karar verildiği, iş artışına gidilen kalemlerin, kendilerinin 05.10.2015 tarihli sözleşme kapsamında üstlenmiş olduğu işlere ilişkin olması sebebiyle, anılan İş Ortaklığı ile kendileri arasında ek sözleşme imzalanarak toplam sözleşme bedellerinin 76.342.038,26 TL’ ye yükseldiği ve kendileri tarafından iş artışına gidilen kısımların da tamamlandığı, anılan İş Ortaklığı ile aralarında toplam 28 adet hak ediş imzalandığı, İş Ortaklığı’na sözleşme fiyatları ile toplam 75.245.174,12 TL bedelli fatura kesildiği, kendileri tarafından iş deneyim belgesi alınabilmesi için gerekli olan her türlü bilgi ve belgenin iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum olan DSİ 20. Bölge Müdürlüğüne sunulduğu, idare tarafından yapılan denetimler sonucunda sözleşme kapsamında iş artışı dahil fiilen kendileri tarafından gerçekleştirilen imalatlara ilişkin olarak 08.01.2020 tarihli 72.967.677,09 TL bedelli iş deneyim belgesinin verildiği,
DSİ 15. Bölge Müdürlüğü yetkisi olmadığı halde DSİ 20. Bölge Müdürlüğünden iş deneyimine dayanak bilgi ve belgelerin talep edildiği ve akabinde de EKAP sisteminde tanımlı olan iş deneyim belgesine itibar etmeyerek kendisi tarafından hesaplanan bir bedel üzerinden iş deneyim belgesi verilmesi gerektiğinden bahisle kendilerinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, DSİ 15. Bölge Müdürlüğünün DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen iş deneyim belgesini denetleme veya düzeltme gibi bir yetkisinin bulunmadığı, 2020-DK.D-272 sayılı karardaki “Yapım işlerine ilişkin alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde, belge konusu sözleşmenin dayandığı ihalenin ilan veya duyuru tarihinde geçerli olan mevzuattaki sınırlamalar gözetilerek, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine eklenebileceğine, bu itibarla,
1 ) İhalenin ilan veya duyuru tarihinin18.08.2019 tarihinden önce olması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceğine, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının (iş artışları dahil) toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağına,” ifadesinin alt yüklenicilerin sözleşmelerinde meydana gelecek iş artışları için de idarenin onayı gerektiği şeklinde yorumlanması halinde dahi, kendileri ile İş Ortaklığı arasında akdedilen ek sözleşme tarihinin 03.07.2018 tarihi olması nedeniyle uygulanabilirliğinin mümkün bulunmadığı,
Söz konusu karar ve yasal mevzuat bir arada değerlendirildiğinde, ihale edilen iş kapsamında iş artışının, sözleşme bedelinin %20’sini geçmemesi halinde iş artışına ilişkin kısmın aynı sözleşme kapsamında yaptırılabileceğinin belirtildiği, bu durumda iş artışına idarenin onay vermesi halinde alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutardan düşük olması kaydıyla alt yüklenici sözleşmesine bu tutarın eklenmesi gerektiğinin belirtildiği, mevzuatta iş artışına idarenin onay vermiş olmasının yeterli görüldüğü, iş artışına gidilen kısım için ayrıca bir alt yüklenici onayı aranması gerektiğinin belirtilmediği, bu noktada alt yüklenici için iş artış onayının aranmasının mümkün olmadığı, nitekim idare onayına sunulan alt yüklenici sözleşmesi aynı zamanda iş artışını da kapsadığı, idare tarafından kendilerine bu konuda da onay verildiğinin kabulü gerektiği,
Alt yüklenici sözleşmelerinin 19,20 ve 21’inci maddelerindeki düzenlemeler de dikkate alındığında alt yüklenici sözleşmesinde ana sözleşmeye göre idare tarafından verilecek iş artış oluru ile meydana gelebilecek iş artışlarını ihtirazı kayıtsız yapmayı kabul ve taahhüt edeceklerinin belirtildiğinden, önceden idareye alt yüklenici iş kalemlerinde meydana gelebilecek iş artışlarının da alt yüklenici olarak yapacaklarının bilgisinin verilmiş olduğu, yani asıl işveren DSİ 20. Bölge Müdürlüğü söz konusu tutar kadar işin sözleşme ve iş artışı kapsamında kendileri tarafından yapıldığını ilave işler için onay verildiğinden bir kez daha teyit edilmediği, revize edilen tutar da dikkate alındığında ihale konusu işte kendilerinin ihaleye katılım koşullarını sağladığı
Ayrıca kendilerince mevzuatta yeri olmadığı halde ek sözleşme imzaladıktan sonra işe devam edip etmeyeceklerine ilişkin olarak, DSİ 202.Şube Müdürlüğüne 15.01.2019 tarihli ve 06 sayılı yazı ile başvuruda bulunulduğu ve bunun üzerine anılan Şube Müdürlüğünün 21.01.2019 tarihli ve 73803003-164.02.03-49529 sayılı yazısı ile taleplerinin uygun görüldüğünün Barajlar ve Hes Şube Müdürlüğüne gönderildiği, DSİ 20. Bölge Müdürlüğünün söz konusu yazıları üzerine hangi işlemleri yaptığı hakkında bilgi sahibi olmadıkları, DSİ 20. Bölge Müdürlüğü, işe devam etmelerini uygun görmemiş olsaydı kendilerinin, ek sözleşme kapsamındaki işleri yapması ya da bu işlerin kendilerine yaptırılmasının da mümkün olamayacağının açık olduğu, eğer 20.Bölge Müdürlüğünün, 202.Şube Müdürlüğünün yazısı ile ilgili hiçbir işlem yapmamış ise bunun da zımni olarak onay verildiği anlamına geldiği, bu gerekçelerle tekliflerinin tekrar değerlendirmeye alınması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İş deneyim belgesinin düzenlenmesine konu ihalenin ihale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belge düzenleme koşulları” başlıklı 44’üncü maddesinde “(1) İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak taahhüt edilen;
a) Geçici kabulü yapılmış işlerde, “yüklenici iş bitirme belgesi,
…
c) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmı kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla “alt yüklenici iş bitirme belgesi”, hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Belge için başvuru” başlıklı 45’inci maddesinde “(1) İş deneyim belgesi talebinde bulunanlar, yaptıkları işi veya görevi tevsik amacıyla, dilekçelerine aşağıda sayılan belgeleri ekleyerek, belge vermeye yetkili kurum veya kuruluşa başvururlar:
a) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciler için; sözleşme, hakediş raporları, biten işlerde geçici kabul tutanağı, varsa; tasfiye tutanağı, kesin hakediş raporu, keşif artış olurları ve devir sözleşmesi.
…
f) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile f) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yükleniciler için; yüklenici ile yaptıkları, yapılacak iş karşılığı (Değişik ibare:RG-8/9/2009-27343) bedel içeren sözleşme, yüklenici ile yaptığı sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, çalıştırdıkları personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde “…((3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedel esas alınır.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim belgelerinin verilmesi” başlıklı 47’nci maddesinde “1) İş deneyim belgeleri, ilgilinin iş ve/veya mesleki tecrübesini tevsik amacıyla; yüklenicilere, yükleniciye karşı bir sözleşme ile taahhüt ettiği iş bölümünü bitiren alt yüklenicilere, mimar veya mühendis olmak şartıyla denetleme veya yönetme görevlerinde bulunanlara, talepleri halinde, aşağıdaki hükümlere göre talep tarihini izleyen 30 gün içinde belge düzenlemeye yetkili mercilerce düzenlenir ve verilir. Düzenleme koşullarını taşımayan taleplerde, aynı süre içinde başvuru sahibine bu husus gerekçeleriyle yazılı olarak bildirilir.
(2) Yüklenicilere;
a) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara tek sözleşme ile taahhüt ettikleri işler için, geçici kabulün yapılmış olması durumunda “iş bitirme belgesi”, işin ilk sözleşme bedelinin tamamlanması ve gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşarak kusursuz olarak gerçekleştirilmesi durumunda “iş durum belgesi”, sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından,
…düzenlenir ve verilir.
(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilere; sözleşmesinin tamamını bir bütün olarak gerçekleştirip bitirmeleri ve kısmı kabul öngörülen işlerde idare tarafından kısmı kabulü yapılmak veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulü yapılmak şartıyla, “alt yüklenici iş bitirme belgesi” verilir. Yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartı aranır. Birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamı, toplam sözleşme bedelini aşamaz.” hükmü,
İş deneyim belgesinin düzenlenmesine konu ihalenin ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Genel Şartnamesinin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde “(1) 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 11 inci maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar, 58 inci maddesi uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklı olanlar ve 53 üncü maddesinin (b) bendinin 8 inci alt bendi gereğince alınacak Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen yabancı istekliler ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 26 ncı maddesi uyarınca yasaklı olanlar alt yüklenici olamazlar.
(2) (Mülga:RG-16/7/2011-27996)
(3) İşin tamamı hiçbir suretle alt yükleniciler marifetiyle yaptırılamaz.
(4) İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; İdare, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildirir.
(5) Yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile bunlar işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerekir.
(6) (Değişik:RG-16/7/2011-27996) İdarece onaylanmayan alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamaz. Ancak; ihale dokümanında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin belirtilmesi istenmekle birlikte yüklenici teklifi kapsamında liste vermese dahi işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından ihtiyaç duyulması halinde idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir.
(7) İdarece onaylanmış alt yüklenicilerin ve/veya bunlara ait iş kısımlarının işin devamı sırasında değiştirilerek, işin başka alt yüklenicilere yaptırılması da idarenin iznine ve yukarıdaki şartlara tabidir.
(8) Alt yüklenicilerin yaptığı bütün işlerden idareye karşı yüklenici sorumludur. Alt yüklenicilerin idarece kabul edilerek onaylanması bu sorumluluğu hiçbir şekilde değiştirmez.
(9) İdare, alt yüklenici tarafından yapılan işlerin sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olmadığını tespit ederse, alt yüklenicinin değiştirilmesini veya alt yükleniciler tarafından yapılmasını istemediği herhangi bir iş bölümünün bizzat yüklenici tarafından yapılmasını her zaman isteyebilir…” düzenlemesi,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Şanlıurfa-Merkez Karakoyun Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2010A06-209784 ( – Taşkın Koruma)
d) Kodu:
e) Miktarı:
Şanlıurfa İl Merkezinde bulunan Karakoyun Deresi üzerinde(Memba-Mansap arası) Taşkın kontrol tesisi(Betonarme Duvar, Betonarme U kanal vb.), geçiş yapıları (Köprü, menfez ve yaya köprüsü vb.), ana dere ve yan dereler üzerinde sel kapanı ve tersip bendi imalatları yapılacaktır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Şanlıurfa İl Sınırları” düzenlemesi,
İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.5.1. İsteklinin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
b) İlk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan işlerde, ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
c) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen,
ç) Devam eden işlerde; ilk sözleşme bedelinin tamamlanması şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranı toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşan ve kusursuz olarak gerçekleştirilen işlerde; ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen,
d) Devredilen işlerde, devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde geçici kabulü yapılan,
işlere ilişkin deneyimini gösteren belgeleri sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 80‘inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.
İş ortaklığında, pilot ortağın istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 80’ini, diğer ortakların her birinin ise, istenen asgari iş deneyim tutarının en az % 20’sini sağlaması zorunludur. Ancak ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde ettiği iş deneyim belgesi sunulması halinde pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise, her bir ortağın kendi kısmı için istenen asgari iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.
7.5.2. Bu bent boş bırakılmıştır.
7.5.3. Bu bent boş bırakılmıştır.
7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler:
{Belirtilmemiştir}
7.5.5 Bu Şartnamenin 7 nci maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgeler tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmaz.
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
19.06.2018 Tarih ve 30453/m Sayılı Yapım İşlerinde benzer iş grupları tebliğinin eki olan yapım işlerinde benzer iş grupları listesinde yer alan (A) IX. Grup: Su Yapıları benzer iş olarak kabul edilecektir” düzenlemesi yer almaktadır.
Kamu İhale Kurulunun 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici kararında “…Alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde, belge konusu sözleşmenin dayandığı ihalenin ilan veya duyuru tarihinde geçerli olan mevzuattaki sınırlamalar gözetilerek, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine eklenebileceğine, bu itibarla,
1-İhalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceğine, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının (iş artışları dahil) toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağına,
2-İhalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihi ve sonrasında olması halinde,
a)Esas sözleşmede alt yüklenici çalıştırılmasına ilişkin Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasındaki oranların uygulanması halinde, alt yüklenici iş deneyim belge tutarının tek bir alt yüklenici için toplam esas sözleşme bedelinin %30’unu ve yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını; birden fazla alt yüklenici çalıştırılması halinde ise bunlara ek olarak alt yüklenici iş bitirme belgelerinin toplam tutarlarının toplam esas sözleşme bedelinin %50’sini aşmaması şartıyla, alt yüklenici sözleşmelerinde yapılan iş artışlarının iş bitirme belge tutarlarına eklenebileceğine,
b) Esas sözleşmede alt yüklenici çalıştırılmasına ilişkin Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasından farklı oranlar belirlenmesi halinde, alt yüklenicilere düzenlenecek iş deneyim belge tutarlarının bu oranları ve yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını aşmaması şartıyla, alt yüklenici sözleşmelerinde yapılan iş artışlarının iş bitirme belge tutarlarına eklenebileceğine,…” ifadeleri yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin “Şanlıurfa-Merkez Karakoyun Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım” yapım işi olduğu, 03.10.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin başvuru sahibi Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş. üzerinde bırakıldığı, İntes Grup İnş. ve Tic. A. Ş.- Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, İntes Grup İnş. ve Tic. A. Ş.- Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 05.10.2023 tarihinde idare kayıtlarına alınan dilekçe ile diğer iddialarla birlikte Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.nin iş deneyim belgesine yönelik yapılan şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan 10.10.2023 tarihli kararla Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.nin sunmuş olduğu alt yüklenici iş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20 nci Bölge Müdürlüğü ile yapılan resmi yazışmalar neticesinde söz konusu belgenin yanlış düzenlendiği ve alt yüklenici keşif artışı olurunun olmamasından dolayı alt yüklenici iş deneyim belge tutarının alt yüklenici sözleşmesinde yer alan 62.696.925,00 TL olduğunun anlaşıldığı, dolayısıyla iş deneyim belgesi tutarının 62.696.925,00 TL dikkate alınarak güncellendiğinde yetersiz olduğu belirtilerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve 10.10.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin İntes Grup İnş. ve Tic. A. Ş.- Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemelerine göre isteklilerin, yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesini sunmaları gerektiği, bu kapsamda iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmi kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulabileceği,
Alt yüklenicilere işin tamamının yaptırılamayacağı, alt yüklenici iş bitirme belgesinin verilebilmesi için sözleşmesinin tamamının gerçekleştirilmesi, yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerektiği ve alt yüklenicilere nevi itibariyle verilen işin baştan sona yapılması şartının arandığı, iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedelin esas alınacağı, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartının aranacağı, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamı, toplam sözleşme bedelini aşamayacağı,
Alt yüklenici iş bitirme belgesini düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlardan belge için başvuru kapsamında, yapılacak iş karşılığı bedel içeren yüklenici ile yapılan sözleşme, yüklenici ile yaptığı sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SMMM, YMM, SM veya vergi dairesi onaylı suretleri ve iş kapsamında çalışan personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin sunulması gerektiği anlaşılmaktadır
Bununla birlikte ihale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; idarenin, onayına sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildireceği, idarece onaylanmayan alt yüklenicilerin hiçbir suretle iş yerinde çalışamayacağı anlaşılmaktadır.
Ayrıca Kamu İhale Kurulu tarafından alınan 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı kararda, ihalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce ve sonrası olması hallerine göre alt yüklenici sözleşmelerinde yapılan iş artışlarının iş bitirme belge tutarlarına oransal olarak eklenmesi hususlarına ilişkin açıklık getirildiği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş. tarafından Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğünce EKAP üzerinden düzenlenmiş 08.01.2020 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-1 sayılı alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgede esas işin adı ve ihale kayıt numarasının “Yukarı Afrin Barajı 2014/100458”, işverenin “Özdemir İnş. Ener. San.ve Tic. A.Ş. –Enk Yapı. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı)” alt yüklenicinin adı soyadı veya ticaret unvanın “Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.”, işin alt yüklenici tarafından yapılan kısmının “Yukarı Afrin Barajı İnşaatı” olduğu, uygulanan yapı tekniğinin “Toplam 2,94 hm³ gövde hacimli, Talvegden 54,5 m yüksekliğinde Kil Çekirdekli Kum-Çakıl Dolgu Baraj ve projelerinde görülen tüm birimlerinin inşası yapılması belgeye konu işin esaslı unsuru: VIII. GRUP: BARAJLAR”, esas işin ilk sözleşme bedelinin “66.426.925,00 TRY”, esas işin toplam sözleşme bedelinin “79.708.870,89TRY”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin tarihinin “05.10.2015”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “72.967.677,09 TRY”, belge tutarının “72.967.677,09 TRY, Belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı: A VIII Grup: Barajlar = “72.967.677,09 TRY, A.II Grup: Tünel İşleri = 2.796.678,52 TRY, A V Grup Yol İşleri = 3.725.972,29 TRY” şeklinde olduğu,
EKAP üzerinden yapılan sorgulamada söz konusu belgenin 09.10.2023 tarih ve 2014/100458-1173247-6-2 sayı ile güncellendiği ve belgede alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “62.696.925,00 TRY”, belge tutarının “72.066.884,12 TRY Belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı: A VIII Grup: Barajlar = 65.544.233,31 TRY, A.II Grup: Tünel İşleri = 2.796.678,52 TRY, A V Grup Yol İşleri = 3.725.972,29 TRY” olarak değiştirildiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin iddialarının incelenmesi kapsamında belgeyi düzenleyen Devlet Su İşleri 20.Bölge Müdürlüğünden 03.11.2023 tarihli ve E-84252536-101.01.02-44686 sayılı Kurum yazısı ile söz konusu iş deneyim belgesinin 09.10.2023 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-2 sayılı güncel halinin düzenlenme gerekçesi ve buna ilişkin belgeler, iş deneyime konu ihalede yüklenici tarafından yapılan iş artışı varsa buna ilişkin idarenin olur yazısı, alt yüklenicinin yaptığı iş kısımlarına ilişkin olur yazısı ile varsa iş artışı kısmının alt yüklenici tarafından yapılmasına ilişkin olur yazısı ve buna ilişkin idare tarafından verilen talep yazıları ve cevapları, iş deneyimine konu ihalede Vestan İnşaat Tic. ve San. A.Ş. haricinde başka bir alt yüklenici çalıştırılıp çalıştırılmadığı, çalıştırıldı ise buna ilişkin idare tarafından onaylanan alt yükleniciler listesi ve alt yükleniciler tarafından ihale konusu işin ne kadarlık kısmının yapıldığı ve söz konusu alt yüklenici iş deneyim belgesinin düzenlemesine dayanak teşkil eden tüm belgeler (yüklenici ile yapılan sözleşme, ek sözleşme yüklenici ile yapılan sözleşmeye ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SMMM, YMM, SM veya vergi dairesi onaylı suretleri, hakediş ödemeleri belge konusu işte çalıştırılan personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler Kurum tarafından talep edilmiştir.
Devlet Su İşleri 20.Bölge Müdürlüğünden 17.11.2023 tarihli ve E-11528939-622.03-4047582 sayılı yazı kapsamında gelen söz konusu bilgi ve belgeler 20.11.2023 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.
İdarece gönderilen belgeler arasında yer alan üst yazıda “1-Söz konusu iş deneyim belgesi GAP 15. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan ihalelerle ilgili olarak ekli dosyalarda da gönderilen 05.10.2023 tarih ve 3951706 sayılı yazı ile bilgi/belge talep edilmesi neticesinde, İdaremizce yapılan incelemelerde belge tutarında hata tespit edilmesi nedeniyle, İdaremizce yeniden düzenlenmiştir. Buna ilişkin belgeler ekte sunulmuştur.
2-İş deneyime ilişkin ihalede VESTAN İnş. Tic. ve San. A.Ş. tarafından ekli ihale komisyon kararında da görüleceği üzere 11 sıra numarası ile Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. – YERTAŞ İnş. Turz. San. Ve Mad. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı olarak teklif vermiştir. Ancak Yapım İşleri Genel Şartnamesi 20 inci maddesindeki “Ayrıca ön yeterlik/yeterlik değerlendirmesi sonucunda yeterli bulunanlar ile işin ihalesine teklif veren istekliler bu işte alt yüklenici olamazlar.” hükmü 08 Ağustos 2019 tarih ve 30856 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yayın tarihinden itibaren 10 gün sonra yürürlüğe giren, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile yürürlüğe girmiştir. Yukarı Afrin Barajı ihalesi ise 20.02.2015 tarihinde yapılmış olup, ihale tarihinde yürürlükte bulunan Yapım İşleri Genel Şartnamesi 20 nci maddesinde alt yüklenicilerle ilgili olarak böyle bir sınırlama bulunmamaktadır. Bu gerekçe ile iş deneyim belge güncellenmesi esnasında bu husus göz önünde bulundurulmamıştır.
3-İş deneyime konu ihalede iş artışı gerçekleşmiş olup iş artış oluru ile alt yüklenici oluru ekte gönderilmektedir. Ancak iş artışı kısmının alt yüklenici tarafından yapılmasına ilişkin olur bulunmamaktadır. Ancak İdaremizce uygun görülen taşeron (alt yüklenici) sözleşmesi 7 inci sayfasında yer alan “Yukarıda belirtilen keşif cetveli dışında kalan ve İdare tarafından Müteahhit’ten yapılmasın talep edilen her türlü imalat, Ana sözleşmede belirtildiği koşul ve şartlar ile TAŞERON tarafından bu sözleşme şartları doğrultusunda yapılacaktır” ile 11 inci sayfada yer alan iş miktarının artması ya da eksilmesi hususu ile ilgili 19 ve 20 inci maddelerindeki “İşin miktarının artması veya azalması ile ilgili MÜTEAHHİT ve İDARE arasında imzalanan ana sözleşmeye dair hükümler uygulanacaktır. Ana sözleşmeye göre İDARE tarafından meydana gelebilecek iş artış veya eksilişleri aynen, bedelleri %5,60 oranında tenzilatlı olarak TAŞERON’a yansıtılacak olup, TAŞERON bunları ihtirazi kayıtsız yapmayı kabul ve taahhüt eder.” ibareleri bulunmaktadır. İş deneyim belgesi tutar hesabında ise Alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine eklenip eklenemeyeceği konusunda Kamu İhale Kurumu 2020/DK.D-272 numaralı düzenleyici kararında bulunan “Yapım işlerine ilişkin alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde, belge konusu sözleşmenin dayandığı ihalenin ilan veya duyuru tarihinde geçerli olan mevzuattaki sınırlamalar gözetilerek, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine eklenebileceğine, bu itibarla,
1-İhalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceğine, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının (iş artışları dahil) toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağına,” hükmüne istinaden 26.08.2014 tarihinde ilanı yayımlanan söz konusu işte belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile yapılan tutarından düşük olması sebebiyle iş artışları alt yüklenici belgesine eklenmiştir. Ayrıca keşif artış olurunda da yer alan, ekli yeni fiyat tutanağında da belirtildiği şekilde, ihale dokümanlarında ortalama 5000m mesafede olduğu belirtilen kum-çakıl ocaklarının ortalama mesafesinin 9630 metre mesafede olması nedeniyle artan 4630 metresi için yapılan yeni fiyat olan YF.YAB-39 pozuna ait iş artış bedeli de söz konusu iş deneyim belgesi tutarının hesabında iş deneyim belgesi tutarına eklenmiştir. Ocaktan kum-çakılın temini ve iş başına kadar nakliyesinin de poz birim fiyatlarına dahil olduğu ve alt yüklenici tarafından yapılması alt yüklenici olurunda uygun görülen YAB-03, YAB-05, YAB-06 ve YAB-12 nolu pozlarının ayrılmaz parçası olduğu, bu imalatların yapılması için yardımcı bir imalat olduğu gerekçesi ile YF.YAB-39 nolu poz kaleminin tutarı da alt yüklenici belgesine eklenmiştir
…
4-İş deneyime konu ihalede Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. haricinde başka bir alt yüklenici çalışmamıştır.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Söz konusu yazı ekinde alt yüklenici sözleşmesinin, hakediş kapaklarının, belge konusu işte çalıştırılan personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin, fatura örneklerinin ve diğer belgelerin gönderildiği görülmüştür.
Belirtilen belgeler incelendiğinde;
-Yukarı Afrin Barajı işine ait sözleşmenin 13.05.2015 yılında imzalandığı, yüklenicinin Özdemir İnşaat Turizm Enerji San. ve Tic. A.Ş.-Enk Yapı İnşaat Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve sözleşme tutarının 66.426.925,00TL olduğu, sözleşmenin “Alt Yükleniciler” başlıklı 15’inci maddesine göre idare onayı ile alt yüklenici çalıştırılabileceği,
-Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğünün 02.10.2015 tarihli yazısıyla “Yukarı Afrin Barajı” inşaatının teklif birim fiyat cetvelinde yer alan; YAB1, YAB2, YAB3, YAB4, YAB5, YAB6, YAB7, YAB8, YAB9, YAB10, YAB11, YAB12, YAB13, YAB14, YAB15, YAB21, YAB22, YAB23, YAB24, YAB25, YAB26, YAB27, YAB28, YAB29, YAB30, YAB31, YAB32, YAB33, YAB34, YAB36 ve YAB37 no’lu kalemlerin gerçekleştirilmesinde Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin alt yüklenici olarak çalıştırılması onayının verildiği,
-Alt yüklenici (Vestan İnşaat Tic. ve San. A.Ş.) ile yüklenici (Özdemir İnş. Ener. San.ve Tic. A.Ş. –Enk Yapı. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı) arasında yapılan alt yüklenici sözleşmesi incelendiğinde; “Sözleşme Bedeli, Müteahhidin Sorumluluğundaki İşler ve Birim Fiyatlar” başlıklı 5’inci maddesinde alt yükleniciye yaptırılacak işlerin listesine yer verildiği ve işlerin toplam bedelinin 62.696.925,00 TL olduğu, sözleşme ekinde yer alan fatura örnekleri incelendiğinde anılan sözleşmenin uygulanmasına ilişkin 28 adet yeminli mali müşavir onaylı faturanın sunulduğu, sunulan faturaların toplam tutarının sözleşme bedeli ile uyumlu olduğunun görüldüğü ve söz konusu faturaların “Yukarı Afrin Barajı” yapım işine ait faturalar olduğu, fiyat farkı tutarlarının belge tutarı hesaplanmasında dikkate alınmadığı,
-Bununla birlikte sunulan hakediş belgelerinde, alt yüklenici olarak Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin görüldüğü, alt yüklenici iş bitirme belgesinin edinildiği iş kapsamında çalışan personele ilişkin, işe başlama tarihi olan 2015 yılından işin kabul tarihi olan 2019 yılına kadar olan SGK hizmet listelerinin ve tahakkuk fişlerinin sunulduğu tespit edilmiştir.
-Alt yüklenici iş bitirme belgesinde yer alan esas işin ilk sözleşme bedelinin 66.426.925,00 TL, esas işin toplam sözleşme bedelinin 79.708.870,89 TL olduğu, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin ise 62.696.925,00 TL, belge tutarının 72.066.884,12 TL olduğu dikkate alındığında işin tamamının alt yükleniciye yaptırılmadığı, yine alt yüklenici tarafından yapılan işin kabulünün 10.06.2019 tarihi olarak belge üzerinde de belirtildiğinin görüldüğü, bununla birlikte ihale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre ihaleye teklif veren isteklinin ihale konusu işte alt yüklenici olarak çalıştırılmasının önünde bir engel olmadığı ve idarenin üst yazıda belirttiği üzere söz konusu işte Vestan İnşaat Tic. ve San. A.Ş. haricinde başka bir alt yüklenicinin de çalıştırılmadığı anlaşılmıştır.
Diğer yandan Yapım İşleri ihaleleri Uygulama Yönetmelik’inin “İhale komisyonunun kurulması ve çalışma esasları” başlıklı 6‘ncı maddesinde yer alan “ (6) İhale komisyonu, teklif veya başvuru kapsamında yer alan belgelerin doğruluğunu teyit için gerekli gördüğü belge ve bilgileri isteyebilir. Komisyon tarafından bu doğrultuda yapılan talepler, ilgililerce ivedilikle yerine getirilir.” hükmü doğrultusunda başvuruya konu ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından alt yüklenici iş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20.Bölge Müdürlüğü ile yapılan resmi yazışmalar neticesinde söz konusu belgenin yanlış düzenlendiği ve alt yüklenici keşif artışı olurunda olmamasından dolayı alt yüklenici iş deneyim belge tutarının, alt yüklenici sözleşmesinde yer alan 62.696.925,00 TL olduğu ve bu tutarın güncellenmiş tutarının sağlanması gereken iş deneyim tutarını karşılamadığının belirtildiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda yapılan incelemede, sunulan belgeler arasında yer alan iş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20.Bölge Müdürlüğünün 03.07.2018 tarihli “Keşif Artışı” konulu olur yazısında iş deneyim belgesine konu işte YAB27, YAB32, YAB39 no’lu iş kalemlerinde %19,99 oranında olmak üzere toplam 13.281.945,89 TL tutarında iş artışının yapıldığı görülmüştür.
İdarenin cevabında belirtilen Kamu İhale Kurulunun 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici kararına göre de ihalenin ilan tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması durumunda alt yüklenici sözleşmelerinde bir iş artışı olması ve bu artışın idarece onaylanması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceği ifade edilmiştir.
Vestan İnşaat Tic. ve San. A.Ş ile yüklenici arasında yapılan taşeron (alt yüklenici) sözleşmesinin İş miktarının artması ya da eksilmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde “İşin miktarının artması veya azalması ile ilgili müteahhit ve idare arasında imzalanan ana sözleşmeye dair hükümler uygulanacaktır.” ibaresi, İşlerde meydana gelebilecek değişikler” başlıklı 20’nci maddesinde “Ana sözleşmeye göre idare tarafından meydana gelebilecek iş artış veya eksilişleri aynen, bedelleri %5,60 oranında tenzilatlı olarak taşerona yansıtılacak olup, taşeron bunları ihtirazi kayıtsız yapmayı kabul ve taahhüt eder.” ibaresi, “sözleşme bedelinde meydana gelebilecek değişiklikler” başlıklı 21’inci maddesinde “sözleşmenin uygulanması sırasında ortaya çıkan ilave işler veya madde 20’ye göre ortaya çıkan değişikliklerle iş miktarları nicelik ve nitelik açısından değişebilir. Taşeron artan veya azalan işleri işbu sözleşme hükümlerine göre ve işbu sözleşme birim fiyatları ile yapmakla yükümlüdür.” ibaresinin bulunduğu, söz konusu maddelerden de anlaşıldığı üzere işin yapımı süresince meydana gelecek iş artışlarının da yüklenici ve alt yüklenici arasında yapılan söz konusu sözleşme kapsamında yer aldığı, alt yüklenicinin bunları ihtirazi kayıtsız yapmayı taahhüt ettiğinin anlaşıldığı ve söz konusu sözleşmenin idarenin 05.10.2015 tarihli oluru ile uygun bulunduğu anlaşılmıştır.
İş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20.Bölge Müdürlüğünün yukarıda yer verilen E-11528939-622.03-4047582 sayılı yazısında “…26.08.2014 tarihinde ilanı yayımlanan söz konusu işte belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile yapılan tutarından düşük olması sebebiyle iş artışları alt yüklenici belgesine eklenmiştir. Ayrıca keşif artış olurunda da yer alan, ekli yeni fiyat tutanağında da belirtildiği şekilde, ihale dokümanlarında ortalama 5000m mesafede olduğu belirtilen kum-çakıl ocaklarının ortalama mesafesinin 9630 metre mesafede olması nedeniyle artan 4630 metresi için yapılan yeni fiyat olan YF.YAB-39 pozuna ait iş artış bedeli de söz konusu iş deneyim belgesi tutarının hesabında iş deneyim belgesi tutarına eklenmiştir. Ocaktan kum-çakılın temini ve iş başına kadar nakliyesinin de poz birim fiyatlarına dahil olduğu ve alt yüklenici tarafından yapılması alt yüklenici olurunda uygun görülen YAB-03, YAB-05, YAB-06 ve YAB-12 nolu pozlarının ayrılmaz parçası olduğu, bu imalatların yapılması için yardımcı bir imalat olduğu gerekçesi ile YF.YAB-39 nolu poz kaleminin tutarı da alt yüklenici belgesine eklenmiştir.” ifadelerine yer verilerek iş kapsamında meydana gelen iş artışlarının alt yüklenici belgesine eklendiğinin belirtildiği ve gönderilen belgeler arasında yer alan yapılan işler listesi-1 başlıklı belgede de alt yüklenici tarafından yapılan işlerin tutarının %5,60 tenzilat oranı sonrası 72.066.884,12 TL olduğuna ilişkin hesaplamalarında yer aldığı, bu tutarın alt yüklenici iş deneyim belge tutarı ile uyumlu olduğu görülmüştür.
Bu kapsamda Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.ne ait alt yüklenici iş deneyim belgesinin düzenlenmesi amacıyla belgeyi düzenleyen DSİ 20.Bölge Müdürlüğüne mevzuatta istenilen belgelerin sunulduğu, sunulan faturaların, düzenlenme tarihinin, konusunun ve tutarının söz konusu iş deneyim belgesi ile uyumlu olduğu, söz konusu faturalarda fiyat farkı bedellerinin yer aldığı, ancak bu bedellerin belge tutarının hesaplanmasında dikkate alınmadığı, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmenin konusu, süresi, tutarı, tarafları ve sözleşme kapsamında gerçekleştirilecek işlere ilişkin bilgilerin, alt yüklenici iş bitirme belgesindeki bilgiler ve fatura bilgiler ile uyumlu olduğu, yüklenici ile alt yüklenici arasındaki sözleşmede yapılacak iş karşılığı bir bedelin yer aldığı, yapılacak iş kalemleri listesine yer verildiği, belgenin düzenlenmesine esas fatura örneklerinin ya da bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin ve çalıştırdığı personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin belgeyi düzenleyen idareye sunulduğu, iş kapsamında başka bir alt yüklenicinin çalıştırılmadığının ilgili idare tarafından belirtildiği, işin tamamının alt yükleniciye yaptırılmadığı, bu açıdan sunulan belgelerde bir uyumsuzluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer yandan, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20‘nci maddesi ile Kamu İhale Kurulunun konuya ilişkin aldığı 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici kurul kararı birlikte değerlendirildiğinde, alt yüklenicilerin çalıştırılmasının, yüklendikleri iş kısımlarının gerçekleştirilmesinin, gerek alt yüklenicilerin gerekse yüklendikleri iş kısımlarının değiştirilmesinin ancak idarenin onayıyla mümkün olduğu; alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde, belge konusu sözleşmenin dayandığı ihalenin ilan veya duyuru tarihinde geçerli olan mevzuattaki sınırlamalar gözetilerek, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine ancak Kurul’un düzenleyici kararındaki koşullar çerçevesinde eklenebileceği anlaşılmaktadır.
İncelemeye konu ihalede idarenin, belgeyi düzenleyen ilgili bölge müdürlüğü ile yaptığı yazışma ve esas inceleme kapsamında Kurum tarafından bilgi ve belge talebi üzerine aynı bölge müdürlüğünün verdiği açıklamadan anlaşıldığı üzere, belgeye konu işin esas sözleşmesi kapsamındaki iş artışının idare oluruyla gerçekleştiği ancak iş artışının alt yüklenici tarafından yapılmasına yönelik bir olur bulunmadığı, belgeyi düzenleyen idarenin alt yüklenici belgesine iş artışını yansıtırken taşeron sözleşmesindeki hükmü gerekçe gösterdiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan tespitler ve ilgili mevzuat düzenlemeleri uyarınca, alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde geçerli olacağı ve ancak bu koşulla alt yüklenici belge tutarına eklenebileceği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin alt yüklenici iş bitirme belgesine iş artışlarının yansıtılabilmesi için gerekli olan alt yüklenicilik sözleşmesi kapsamında iş artışı gerçekleşmesine yönelik idarece bir olur verilmediği, ilgili bölge müdürlüğünün verdiği açıklamadan, alt yüklenicilik sözleşmesinde zeyil yoluyla yapılmış ve idarece onaylanmış bir değişikliğin de olmadığının anlaşıldığı, bu durumda ihaleyi gerçekleştiren idarece belge tutarına yönelik yapılan değerlendirmenin ve varılan sonucun yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Ayrıca, DSİ 20.Bölge Müdürlüğü tarafından Vestan İnş. Tic. ve San. A.Ş. adına düzenlenen 09.10.2023 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-2 sayılı alt yüklenici iş bitirme belgesinin iptal edilerek, yüklenici ve alt yüklenici arasındaki 05.10.2015 tarihli sözleşmede yer alan tutar esas alınmak suretiyle belgenin yeniden düzenlenmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Diğer yandan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
- DSİ 20. Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen 09.10.2023 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-2 sayılı iş bitirme belgesinin iptal edilerek, yukarıda yer verilen açıklamalar esas alınmak suretiyle yeniden düzenlenmesi gerektiğinin belgeyi düzenleyen idareye bildirilmesine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde yer alan iddialarının incelenmesi neticesinde, Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Başvuruya konu ihale Devlet Su İşleri 15. Bölge Müdürlüğü tarafından 29.09.2023 tarihinde yapılan “Şanlıurfa-Merkez Karakoyun Deresi ve Yan Kolları 1.Kısım” yapım işi ihalesi olup 14 adet ihale dokümanı indirilen ihaleye 2 isteklinin teklif verdiği, 03.10.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin başvuru sahibi Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş. üzerinde bırakıldığı, İntes Grup İnş. ve Tic. A. Ş. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği, İntes Grup İnş. ve Tic. A. Ş. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 05.10.2023 tarihinde idare kayıtlarına alınan dilekçe ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim belgesine yönelik yapılan şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan 10.10.2023 tarihli kararla üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu alt yüklenici iş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20 nci Bölge Müdürlüğü ile yapılan resmi yazışmalar neticesinde söz konusu belgenin yanlış düzenlendiği ve alt yüklenici keşif artışı olurunun olmamasından dolayı alt yüklenici iş deneyim belge tutarının alt yüklenici sözleşmesinde yer alan 62.696.925,00 TL olduğunun anlaşıldığı, dolayısıyla iş deneyim belgesi tutarının 62.696.925,00 TL dikkate alınarak güncellendiğinde yetersiz olduğu belirtilerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve 10.10.2023 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin İntes Grup İnş. ve Tic. A. Ş.- Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.nin sunmuş olduğu alt yüklenici iş deneyim belgesine konu ihalenin ilan tarihinde yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belge düzenleme koşulları” başlıklı 44’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (c) bendinde “İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmi kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla “alt yüklenici iş bitirme belgesi” düzenleneceği hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının tespiti” başlıklı 46’ncı maddesinde “…(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedel esas alınır.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim belgelerinin verilmesi” başlıklı 47’nci maddesinde “(3) İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilere; sözleşmesinin tamamını bir bütün olarak gerçekleştirip bitirmeleri ve kısmi kabul öngörülen işlerde idare tarafından kısmi kabulü yapılmak veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulü yapılmak şartıyla, “alt yüklenici iş bitirme belgesi” verilir. Yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartı aranır. Birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamı, toplam sözleşme bedelini aşamaz.” hükmü,
İş deneyim belgesinin düzenlenmesine konu ihalenin ilan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Genel Şartnamesinin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde “…(4) İhale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; İdare, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildirir.
(5) Yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile bunlar işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerekir.
(6) (Değişik:RG-16/7/2011-27996) İdarece onaylanmayan alt yükleniciler hiçbir suretle iş yerinde çalışamaz. Ancak; ihale dokümanında alt yüklenicilere yaptırılması düşünülen işlerin belirtilmesi istenmekle birlikte yüklenici teklifi kapsamında liste vermese dahi işin yürütülmesi sırasında yüklenici tarafından ihtiyaç duyulması halinde idarenin onayı ile alt yüklenici çalıştırılabilir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihale kapsamında Şanlıurfa İl Merkezinde bulunan Karakoyun Deresi üzerinde (Memba-Mansap arası) Taşkın kontrol tesisi (Betonarme Duvar, Betonarme U kanal vb.), geçiş yapıları (Köprü, menfez ve yaya köprüsü vb.), ana dere ve yan dereler üzerinde sel kapanı ve tersip bendi imalatlarının yapılacağı anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde ihaleye katılacak isteklilerden mesleki ve teknik yeterliğin tespiti için teklif edilen bedelin % 80’inden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeleri sunmaları istenilmiş, benzer iş olarak ise 19.06.2018 Tarih ve 30453/m Sayılı Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğinin eki olan yapım işlerinde benzer iş grupları listesinde yer alan (A) IX. Grup: Su Yapıları işlerinin benzer iş olarak kabul edileceği düzenlenmiştir.
Kamu İhale Kurulu’nun 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici kararında “…Alt yüklenici sözleşmelerindeki iş artışlarının, iş artışının idarece onaylanması halinde, belge konusu sözleşmenin dayandığı ihalenin ilan veya duyuru tarihinde geçerli olan mevzuattaki sınırlamalar gözetilerek, düzenlenecek alt yüklenici iş bitirme belgelerine eklenebileceğine, bu itibarla,
1-İhalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceğine, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının (iş artışları dahil) toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağına…” ifadeleri yer almaktadır.
İhale mevzuatı gereği yapım işlerinde isteklilerin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt ettikleri, ihale konusu iş veya benzer işlerdeki deneyimlerini tevsik etmeleri için iş deneyim belgesinin sunmaları gerekmektedir. Bu kapsamda iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara taahhütte bulunan yükleniciye karşı bedel içeren bir sözleşme ile taahhüt edilen iş bölümünün tamamen bitirilmesi ve söz konusu iş kısmının idare tarafından kısmi kabulünün yapılması veya asıl sözleşmeye ilişkin işin geçici kabulünün yapılması şartıyla alt yüklenici iş bitirme belgesi sunulabilir.
Mevzuatta, alt yüklenicilere işin tamamının yaptırılamayacağı, alt yüklenici iş bitirme belgesinin verilebilmesi için sözleşmesinin tamamının gerçekleştirilmesi, yüklenicinin, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile işe başlamadan önce sözleşme yapması ve bir örneğini idareye vermesi gerektiği ve alt yüklenicilere nevi itibariyle verilen işin baştan sona yapılması şartının arandığı, iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlara doğrudan tek sözleşme ile taahhüt edilmiş işlerin bir bölümünü yapan alt yüklenicilerin iş deneyim tutarının tespitinde; diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması şartıyla, yaptıkları işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarını geçmemek üzere, kendi sözleşmelerinde yazılı bedelin esas alınacağı, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmelerde, nevi itibariyle verilen bir işin baştan sona yapılmasının öngörülmesi şartının aranacağı, birden fazla alt yüklenici olması durumunda, alt yüklenicilere verilecek iş deneyim belgelerinin tutarlarının toplamının, toplam sözleşme bedelini aşamayacağı, ihale dokümanında, sözleşme imzalanmadan önce alt yüklenicilerin listesinin idarenin onayına sunulmasının istendiği hallerde; idarenin, onaya sunulan listede yer alan alt yüklenicileri onaylayıp onaylamadığını, on beş gün içinde yükleniciye bildireceği, idarece onaylanmayan alt yüklenicilerin hiçbir suretle iş yerinde çalışamayacağı hükme bağlanmıştır.
Yapılan incelemede başvuru sahibi tarafından Devlet Su İşleri 20 nci Bölge Müdürlüğü’nce EKAP üzerinden düzenlenmiş 08.01.2020 tarihli ve 2014/100458-1173247-6-1 sayılı alt yüklenici iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgede esas işin adı ve ihale kayıt numarasının “Yukarı Afrin Barajı 2014/100458”, İşverenin “Özdemir İnş. Ener. San.ve Tic. A.Ş. –Enk Yapı. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı)” alt yüklenicinin adı soyadı veya ticaret unvanın “Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.”, işin alt yüklenici tarafından yapılan kısmının “Yukarı Afrin Barajı İnşaatı” olduğu, Uygulanan yapı tekniğinin “Toplam 2,94 hm³ gövde hacimli, Talvegden 54,5 m yüksekliğinde Kil Çekirdekli Kum-Çakıl Dolgu Baraj ve projelerinde görülen tüm birimlerinin inşası yapılması belgeye konu işin esaslı unsuru: VIII. GRUP: BARAJLAR”, esas işin ilk sözleşme bedelinin “66.426.925,00 TRY”, esas işin toplam sözleşme bedelinin “79.708.870,89TRY”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin tarihinin “05.10.2015”, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “72.967.677,09 TRY” , Belge tutarının “72.967.677,09 TRY, Belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı: A VIII Grup: Barajlar = “72.967.677,09 TRY, A.II Grup: Tünel İşleri = 2.796.678,52 TRY, A V Grup Yol İşleri = 3.725.972,29 TRY” şeklinde olduğu,
EKAP üzerinden yapılan sorgulamada söz konusu belgenin 09.10.2023 tarih ve 2014/100458-1173247-6-2 sayı ile güncellendiği ve belgede alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin “62.696.925,00 TRY”, belge tutarının “72.066.884,12 TRY Belge tutarının iş grupları itibariyle dağılımı: A VIII Grup: Barajlar = 65.544.233,31 TRY, A.II Grup: Tünel İşleri = 2.796.678,52 TRY, A V Grup Yol İşleri = 3.725.972,29 TRY” olarak değiştirildiği görülmüştür.
İnceleme kapsamında belgeyi düzenleyen Devlet Su İşleri 20 nci Bölge Müdürlüğü’nden uyuşmazlığa konu iş deneyim belgesine ilişkin detaylı bilgi ve belgeler istenilmiş, idarece gönderilen 17.11.2023 tarihli yazıda istenilen bilgiler detaylı bir şekilde verilmiş ve tazı ekinde alt yüklenici sözleşmesi, hakediş kapakları, belge konusu işte çalıştırılan personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgeler, fatura örnekleri ve diğer belgeler gönderilmiştir.
Söz konusu yazı ve eki belgeler incelendiğinde; iş deneyim belgesine konu Yukarı Afrin Barajı işine ait sözleşmenin 13.05.2015 yılında imzalandığı, yüklenicinin Özdemir İnşaat Turizm Enerji San. ve Tic. A.Ş.-Enk Yapı İnşaat Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve sözleşme tutarının 66.426.925,00TL olduğu, sözleşmenin “Alt Yükleniciler” başlıklı 15’inci maddesine göre idare onayı ile alt yüklenici çalıştırılabileceğinin düzenlendiği, Devlet Su İşleri 20 nci Bölge Müdürlüğünün 02.10.2015 tarihli yazısıyla “Yukarı Afrin Barajı” inşaatının teklif birim fiyat cetvelinde yer alan; YAB1, YAB2, YAB3, YAB4, YAB5, YAB6, YAB7, YAB8, YAB9, YAB10, YAB11, YAB12, YAB13, YAB14, YAB15, YAB21, YAB22, YAB23, YAB24, YAB25, YAB26, YAB27, YAB28, YAB29, YAB30, YAB31, YAB32, YAB33, YAB34, YAB36 ve YAB37 no’lu kalemlerin gerçekleştirilmesinde Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin alt yüklenici olarak çalıştırılmasına onayı verildiği,
Alt yüklenici (Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.) ile yüklenici (Özdemir İnş. Ener. San.ve Tic. A.Ş. –Enk Yapı. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı) arasında yapılan alt yüklenici sözleşmesi incelendiğinde, “Sözleşme Bedeli, Müteahhidin Sorumluluğundaki İşler ve Birim Fiyatlar” başlıklı 5’inci maddesinde alt yükleniciye yaptırılacak işlerin listesine yer verildiği ve işlerin toplam bedelinin 62.696.925,00 TL olduğu, sözleşme ekinde yer alan fatura örnekleri incelendiğinde anılan sözleşmenin uygulanmasına ilişkin 28 adet yeminli mali müşavir onaylı faturanın sunulduğu, sunulan faturaların toplam tutarının sözleşme bedeli ile uyumlu olduğunun görüldüğü ve söz konusu faturaların “Yukarı Afrin Barajı” yapım işine ait faturalar olduğu, fiyat farkı tutarlarının belge tutarı hesaplanmasında dikkate alınmadığı görülmüştür.
Alt yüklenici iş bitirme belgesinde yer alan esas işin ilk sözleşme bedelinin 66.426.925,00 TL, esas işin toplam sözleşme bedelinin 79.708.870,89 TL olduğu, alt yüklenicinin yüklenici ile yaptığı sözleşmenin bedelinin ise 62.696.925,00 TL, belge tutarının 72.066.884,12 TL olduğu dikkate alındığında işin tamamının alt yükleniciye yaptırılmadığı, yine alt yüklenici tarafından yapılan işin kabulünün 10.06.2019 tarihi olarak belge üzerinde de belirtildiğinin görüldüğü, bununla birlikte ihale ilan tarihi itibarıyla yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre ihaleye teklif veren isteklinin ihale konusu işte alt yüklenici olarak çalıştırılmasının önünde bir engel olmadığı ve idarenin üst yazıda belirttiği üzere söz konusu işte Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş. haricinde başka bir alt yüklenicinin de çalıştırılmadığı anlaşılmıştır.
Diğer yandan başvuruya konu ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından alt yüklenici iş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20 inci Bölge Müdürlüğü ile yapılan resmi yazışmalar neticesinde söz konusu belgenin yanlış düzenlendiği ve alt yüklenici keşif artışı olurunda olmamasından dolayı alt yüklenici iş deneyim belge tutarının, alt yüklenici sözleşmesinde yer alan 62.696.925,00 TL olduğu ve bu tutarın güncellenmiş tutarının sağlanması gereken iş deneyim tutarını karşılamadığının belirtildiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda yapılan incelemede, sunulan belgeler arasında yer alan iş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20 nci Bölge Müdürlüğü’nün 03.07.2018 tarihli “Keşif Artışı” konulu olur yazısında iş deneyim belgesine konu işte YAB27, YAB32, YAB39 no’lu iş kalemlerinde %19,99 oranında olmak üzere toplam 13.281.945,89 TL tutarında iş artışının yapıldığı görülmüştür.
Yönetmelik’in yukarıda yer verilen maddelerinde ihale konusu işte gerçekleştirilecek iş artışlarının alt yüklenici iş deneyim belgesi tutarına yansıtılmayacağına ilişkin bir hükmün bulunmadığı, iş artışına gidilen iş kalemlerinin başvuruya konu ihale konu iş kapsamında da yer aldığı dikkate alındığında alt yüklenici iş bitirme belge tutarının yasal iş artışları da dâhil edilen alt yüklenici sözleşme bedeli üzerinden belirlenmesi gerekmektedir.
İdarenin cevabında belirtilen Kamu İhale Kurulu’nun 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici kararına göre de ihalenin ilan tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması durumunda alt yüklenici sözleşmelerinde bir iş artışı olması ve bu artışın idarece onaylanması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceği, buna göre Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş. adına düzenlenen alt yüklenici iş deneyim belge tutarının (72.066.884,12 TRY), ana yüklenici tarafından yapılan toplam sözleşme bedelinden (79.708.870,89 TRY) düşük olduğu ve söz konusu işte yapılan iş artışı için idarenin onayının bulunduğu, ayrıca Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş ile yüklenici arasında yapılan taşeron (alt yüklenici) sözleşmesinin “İş miktarının artması ya da eksilmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde “İşin miktarının artması veya azalması ile ilgili müteahhit ve idare arasında imzalanan ana sözleşmeye dair hükümler uygulanacaktır.” ibaresi, “İşlerde meydana gelebilecek değişikler” başlıklı 20’nci maddesinde “Ana sözleşmeye göre idare tarafından meydana gelebilecek iş artış veya eksilişleri aynen, bedelleri %5,60 oranında tenzilatlı olarak taşerona yansıtılacak olup, taşeron bunları ihtirazi kayıtsız yapmayı kabul ve taahhüt eder.” ibaresi, “sözleşme bedelinde meydana gelebilecek değişiklikler” başlıklı 21’inci maddesinde “sözleşmenin uygulanması sırasında ortaya çıkan ilave işler veya madde 20’ye göre ortaya çıkan değişikliklerle iş miktarları nicelik ve nitelik açısından değişebilir. Taşeron artan veya azalan işleri işbu sözleşme hükümlerine göre ve işbu sözleşme birim fiyatları ile yapmakla yükümlüdür.” ibaresinin bulunduğu, söz konusu maddelerden de anlaşıldığı üzere işin yapımı süresince meydana gelecek iş artışlarının da yüklenici ve alt yüklenici arasında yapılan söz konusu sözleşme kapsamında yer aldığı, alt yüklenicinin bunları ihtirazi kayıtsız yapmayı taahhüt ettiğinin anlaşıldığı ve söz konusu sözleşmenin idarenin 05.10.2015 tarihli oluru ile uygun bulunduğu anlaşılmıştır.
İş deneyim belgesini düzenleyen DSİ 20 nci Bölge Müdürlüğü’nün yazısında “…26.08.2014 tarihinde ilanı yayımlanan söz konusu işte belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile yapılan tutarından düşük olması sebebiyle iş artışları alt yüklenici belgesine eklenmiştir. Ayrıca keşif artış olurunda da yer alan, ekli yeni fiyat tutanağında da belirtildiği şekilde, ihale dokümanlarında ortalama 5000m mesafede olduğu belirtilen kum-çakıl ocaklarının ortalama mesafesinin 9630 metre mesafede olması nedeniyle artan 4630 metresi için yapılan yeni fiyat olan YF.YAB-39 pozuna ait iş artış bedeli de söz konusu iş deneyim belgesi tutarının hesabında iş deneyim belgesi tutarına eklenmiştir. Ocaktan kum-çakılın temini ve iş başına kadar nakliyesinin de poz birim fiyatlarına dahil olduğu ve alt yüklenici tarafından yapılması alt yüklenici olurunda uygun görülen YAB-03, YAB-05, YAB-06 ve YAB-12 nolu pozlarının ayrılmaz parçası olduğu, bu imalatların yapılması için yardımcı bir imalat olduğu gerekçesi ile YF.YAB-39 nolu poz kaleminin tutarı da alt yüklenici belgesine eklenmiştir.” ifadelerine yer verilerek iş kapsamında meydana gelen iş artışlarının alt yüklenici belgesine eklendiğinin belirtildiği ve gönderilen belgeler arasında yer alan yapılan işler listesi-1 başlıklı belgede de alt yüklenici tarafından yapılan işlerin tutarının %5,60 tenzilat oranı sonrası 72.066.884,12 TL olduğuna ilişkin hesaplamalarında yer aldığı, bu tutarın alt yüklenici iş deneyim belge tutarı ile uyumlu olduğu görülmüştür.
Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin sunduğu iş deneyime belgesine konu işte ihaleyi gerçekleştiren idarece alt yüklenici olarak çalıştırılmasına ilişkin 02.10.2015 tarihli onayın verildiği, Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.ne ait alt yüklenici iş deneyim belgesinin düzenlenmesi amacıyla belgeyi düzenleyen DSİ 20 nci Bölge Müdürlüğü’ne mevzuatta istenilen belgelerin sunulduğu, sunulan faturaların, düzenlenme tarihinin, konusunun ve tutarının söz konusu iş deneyim belgesi ile uyumlu olduğu, söz konusu faturalarda fiyat farkı bedellerinin yer aldığı, ancak bu bedellerin belge tutarının hesaplanmasında dikkate alınmadığı, yüklenici ile alt yüklenici arasında yapılan sözleşmenin konusu, süresi, tutarı, tarafları ve sözleşme kapsamında gerçekleştirilecek işlere ilişkin bilgilerin, alt yüklenici iş bitirme belgesindeki bilgiler ve fatura bilgiler ile uyumlu olduğu, yüklenici ile alt yüklenici arasındaki sözleşmede yapılacak iş karşılığı bir bedelin yer aldığı, yapılacak iş kalemleri listesine yer verildiği, belgenin düzenlenmesine esas fatura örneklerinin ya da bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretlerinin ve çalıştırdığı personelin sosyal güvenlik prim ödemelerini gösteren belgelerin belgeyi düzenleyen idareye sunulduğu, iş kapsamında başka bir alt yüklenicinin çalıştırılmadığı, işin tamamının alt yükleniciye yaptırılmadığı, bu açıdan sunulan belgelerde bir uyumsuzluk bulunmadığı, diğer yandan söz konusu belgeye konu işte iş artışına gidildiği yapılan iş artışına ilişkin ilgili idarenin 03.07.2018 tarihli olurunun bulunduğu, alt yüklenici sözleşmesinde alt yükleniciye ilave işlerin yaptırılacağına dair düzenlemelere yer verildiği, iş artışına gidilen iş kalemlerinin ihale konusu iş kapsamında da bulunduğu hususları dikkate alındığında, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinde ve 02.09.2020 tarihli ve 2020/DK.D-272 sayılı düzenleyici kararından ayrıca alt yüklenicinin iş artışı kısmına ilişkin alt yüklenici çalıştırılması için tekrar bir onay alınması gerektiğinin anlaşılmadığı, ihalenin ilan veya duyuru tarihinin 18.08.2019 tarihinden önce olması halinde, belge tutarının alt yüklenici tarafından yapılan işin esas sözleşme fiyatları ile hesaplanan tutarından düşük olması şartıyla iş artışının alt yüklenici iş bitirme belgesine eklenebileceği, iş deneyim belgesini düzenleyen idarenin de bu yöndeki iradesi ile iş deneyim belgesinin iş artışları dahil tutar olan “72.066.884,12 TL” üzerinden düzenlendiği, buna göre iş deneyim belge tutarı olan “72.066.884,12 TL” nin güncellenmiş değerinin “753.860.707,99 TL” ye tekabül ettiği ve söz konusu tutarın anılan istekli tarafından sağlanması gereken tutarı (841.284.500,00×0,80 = 673.027.600,00 TL) karşıladığı anlaşıldığından Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin teklifinin idarece değerlendirme dışı bırakılma işleminin yerinde olmadığı değerlendirilmiştir.
Açıklanan nedenlerle; uyuşmazlığa konu ihalede, başvuru sahibinin iddiasına ilişkin olarak yukarıda yapılan değerlendirme ve tespitler doğrultusunda Vestan İnşaat Tic. ve San. A. Ş.’nin teklifinin değerlendirmeye alınması yönünde “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki kararına katılmıyoruz.
|