anahtar teslimi götürü bedel sözleşmeye bağlanan “ … Kentsel Yaşam Alanı Uygulaması” yapım işinin yürütülmesi sırasında, ihale CD’sinde; zemin etüt raporunun bulunmadığı, fiilen yapılan kazının, ihale dokümanları arasında, yapılacak işler listesinde yer alan poz nolu makine ile yumuşak ve sert küskülük kazılması” imalatından farklı olduğu anlaşıldığından, ilâve iş artışı kapsamında, kazı bedel farkının ödenmesi, kazı nakli bedelinin ödenmemesi görüşünde olduklarını, ancak yüklenicinin kazı nakli bedelini de talebi karşısında uyuşmazlığa düşüldüğü
YÜKSEK FEN KURULU BAŞKANLIĞI
KARAR VE GÖRÜŞLER
Karar Konusu :Görüş istemi
Karar No : 2012/46
Karar Tarihi : 08/08/2012
YÜKSEK FEN KURULU KARARI
I- GİRİŞ
… Belediyesi tarafından ihale edilerek, anahtar teslimi götürü bedel sözleşmeye
bağlanan, “ … Kentsel Yaşam Alanı Uygulaması” yapım işi ile ilgili görüş talebine ilişkindir.
II- KONU
İdaresinin, … sayılı yazısında özetle; 4734 ve 4735 sayılı Kanunlara göre; 13.09.2011
tarihinde ihale edilerek, anahtar teslimi götürü bedel sözleşmeye bağlanan “ … Kentsel Yaşam Alanı Uygulaması” yapım işinin yürütülmesi sırasında, ihale CD’sinde; zemin etüt raporunun bulunmadığı, fiilen yapılan kazının, ihale dokümanları arasında, yapılacak işler listesinde yer alan “15.006/1A poz nolu makine ile yumuşak ve sert küskülük kazılması” imalatından farklı
olduğu anlaşıldığından, ilâve iş artışı kapsamında, kazı bedel farkının ödenmesi, kazı nakli
bedelinin ödenmemesi görüşünde olduklarını, ancak yüklenicinin kazı nakli bedelini de talebi
karşısında uyuşmazlığa düşüldüğünden, İdarelerince izlenen yola ait Başkanlığımız görüşleri
talep edilmektedir.
III- İNCELEME
Konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatları çerçevesinde, aşağıda belirtilen
şekilde inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
İdaresi yazısı ve eklerindeki tarafların görüş ve değerlendirmeleri özet olarak;
Yüklenicinin görüş ve talebi;
İdareden satın alınan CD’de; kazı yapılacak zemine ait jeolojik etüt raporu bulunmadığı,
zeminin “Yumuşak ve Sert Küskülük” olarak ihale dokümanları sıralamasında, yapılacak işler
listesinde belirtildiği, ayrıca kazı nakli ile ilgili herhangi bir imalat pozunun bulunmadığından
bahisle, tekliflerini bu verilere göre hazırladıklarını, ancak uygulamada zeminin ekskavatör
ile kırılabilen çok sert kaya cinsinden olduğu, mahkeme aracılığı ile bilirkişi raporuna bağlı
olarak taraflarınca zemin cinsinin tespit ettirildiği, dolayısıyla kazı bedel farkının ve ihale
dokümanlarında bulunmayan kazı nakli bedelinin, bu tespite göre ödenmesi gerektiğine,
Parsel sınırlarının çakılması neticesinde; uygulama projelerindeki sınırlar dışına
çıkıldığı anlaşıldığından, ortaya çıkan kazı miktarı fazlasının ödenmesi gerektiğine,
Bu işlemler doğrultusunda, mukayeseli keşif yapılarak pursantaj oranlarının yeniden
belirlenmesinin uygun olacağına,
Taleplerinin olumsuz karşılanması durumunda uyuşmazlığı yargıya intikal ettirmek
durumunda kalacaklarına, ilişkin bulunmaktadır.
İdaresinin görüş ve değerlendirmesi ise;
“Yumuşak ve Sert Küskülük” ifadesinin ihale dokümanını oluşturan belgeler arasında 8
inci sırada, Yapılacak İşler Listesinde yer almasına rağmen, ihale dokümanları içinde bulunması
zorunlu evrak olmayıp, İdarelerince teknik şartnameyi kolaylaştırmak amacıyla yaklaşık
maliyette kullanılan iş kalemlerinin listelenmesi ile oluşturulduğu, ancak doküman sıralamasında
teknik şartnameden sonra yer aldığı,
İhale dokümanı olan 5 inci sıradaki Teknik Şartnameye göre; kazı dâhil her türlü
naklin anahtar teslimi götürü bedel iş kapsamında değerlendirileceğinin belirtildiği, pursantaj
oranlarının ise, imalat seviyesini gösterdiği ve bu seviyeye göre ödeme yapılmasında kullanıldığı,
Yapılacak kazının hâlihazır durumu, derinliği ve alanının projede verilmiş olduğu,
otoparkın dışında, herhangi bir ilave kazı yapılmayacağı, yapılacak işler listesinde, kazı için
sadece “Yumuşak ve Sert Küskülük” ifadesinin bulunduğu, zemin etüt raporunun ihale dokümanı
içerisinde verilmediğinden, fiilen yapılan kazının belirlenerek “Yumuşak ve Sert Küskülük”
harici zemin bedelinin ödenmesi, ancak naklinin ödenmemesi gerektiği, yönündedir.
Dosya üzerinde yapılan incelemede;
Tasfiye edilen bir başka iş kapsamında temel hafriyatının bir kısmının yapıldığı, bu
nedenle, bahse konu iş kapsamında tamamlanan ve anlaşmazlık konusunu oluşturan temel kazısı
şev aynası ve tabanından kazılacak zemin formasyonunun görülebildiği ve bu durumun, çekildiği
tarihi (25.04.2012) üzerinde taşıyan resimlerle de tespit edilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
İşe ait sözleşmenin 8.2.1 maddesinde, ihale dokümanını oluşturan belgeler arasında
öncelik sıralamasının, Yapım İşleri Genel Şartnamesi, İdari Şartname, Sözleşme, Uygulama
Projeleri, Teknik Şartname, Özel Teknik Şartname, Pursantaj İcmali, Yapılacak İşler Listesi
ve Diğer Ekler yer almakta olup, İdari Şartnamenin 5.1 inci maddesi (h) bendinde de yer alan
‘Yapılacak İşler Listesi’nde, “15.006/1A Makine İle Yumuşak ve Sert Küskülük Kazılması”
imalatına yer verildiği görülmektedir.
İşe ait Teknik Şartnamenin ‘Yapım Şartları’ başlıklı 5 inci maddesinde ; “Bu sözleşme
kapsamındaki işlerle ilgili her türlü makineli/elle kazı, ……. fazla kazı malzemesinin ve inşaat
atıklarının nakliyesi ve bertarafı,……Yüklenicinin sorumluluğunda olup teklif fiyatları buna
göre verilecektir.” Hükmü mevcut bulunmaktadır.
Ayrıca; İdari Şartnamenin ‘İşin yapılacağı yerin görülmesi’ başlıklı 12 nci maddesinin
12.2. bendinde; “İstekli işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmekle; ….. teklifini etkileyebilecek
riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış
sayılır.” ve 12.4 üncü bendinde; “ … isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna
göre hazırladığı kabul edilir.” hükümleri ile,
Sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesinin ‘İşlerin Denetimi’ başlıklı 14 üncü
maddesinin (3) nolu fıkrasında; “….Bununla birlikte yüklenici, kendisine verilen projelerin
ve/veya şartnamelerin, teslim edilen iş yerinin veya malzemenin veyahut talimatın, sözleşme
ve eklerinde bulunan hükümlere aykırı olduğunu veya fen ve sanat kurallarına uymadığı
hususundaki karşı görüşlerini teslim ediliş ve talimat alış tarihinden başlayarak onbeş gün
içinde …idareye yazı ile bildirmek zorundadır. Bu sürenin aşılması halinde yüklenicinin itiraz
hakkı kalmaz…” Hükmü mevcut bulunmaktadır.
Bu hükümler ile sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedel niteliğinde olması ve iş
yerinin ihale öncesindeki halihazır durumu göz önünde tutularak konu değerlendirilmiş olup
buna göre;
İhale öncesinde, temel hafriyatının bir kısmının yapılmış ve kazılacak zemin şartlarının
açıkta olması nedeniyle, ihale kapsamındaki temel kazısı şev aynası ve tabanından, kazılacak
zemin karakterinin teklif öncesinde görülebildiği, kazı güçlüğünün anlaşılabildiği bir fiili durum
söz konusudur.
Resimlerle de tespit edilen zemin durumunun, temel kazısı tamamlandıktan sonra da
aynı karakteri taşıyıp taşımadığını anlamak maksadıyla idareden temin edilen kazı sonrasındaki
resimlerde de, kazılan zeminin, başlangıçta açıkça görülen zemin formasyonundan farklı
özellikte olmadığı anlaşılabilmektedir.
Mevzuatta, ihale öncesinde isteklinin işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmesi ile,
teklifini etkileyebilecek riskleri, olağanüstü durumları ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli
her türlü bilgiyi almış sayılmakta olup isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna
göre hazırladığı kabul edilmekte ve teslim edilen iş yerinin, sözleşme ve eklerinde bulunan
hükümlere aykırı olduğuna ilişkin itirazın süresi içerisinde yapılmak zorunluluğu bulunmaktadır.
Ayrıca, işe ait teknik şartnamenin yukarıda alıntısı yapılan bölümünde, yüklenicinin
sorumluluğunda olan işler sayılarak teklif fiyatlarının buna göre verileceği hüküm altına alınmış
ve her türlü makineli/elle kazı ile fazla kazı malzemesinin ve inşaat atıklarının nakliyesi ve
bertarafı işlerinin, teklif kapsamında olduğu belirtilmiştir.
Bu durumda, sözleşme ve eklerine göre, yüklenicinin kazı yapacağı temel zemini
özelliğini yerinde görerek teklif verdiği hususu da dikkate alındığında, kazı güçlüğünden dolayı
ilave bir bedel ödenmesinin uygun olmadığı, kazı malzemesi ve inşaat atıklarının nakliyesi ve
bertarafına ait bedelinin de sözleşme bedeli içerisinde olduğu kanaati taşınmaktadır.
Ancak; sözleşme kapsamında olmayan, uygulama projesi haricinde ilave olarak kazı
yaptırılması halinde bu kazının bedeli ile var ise nakliyesinin ödenmesinin mümkün olduğu
değerlendirilmektedir.
IV-KARAR
Konu, önceki bölümlerde belirtildiği üzere incelenmiş ve değerlendirilmiş olup buna
göre;
Kazı güçlüğünden dolayı ilave bir bedel ödenmesinin uygun olmadığının, kazı
malzemesi ve inşaat atıklarının nakliyesi ve bertarafına ait bedelin sözleşme bedeli içerisinde
olduğunun, proje harici ilave olarak kazı yaptırılması halinde bu kazının bedeli ile var ise
nakliyesinin ödenmesinin mümkün bulunduğunun değerlendirildiğine,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki 644 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 16 ncı maddesinin 1 numaralı fıkrasının (a) bendine istinaden,
08/08/2012 tarihinde yapılan toplantıda katılanların oybirliği ile karar verilmiştir.