anahtar teslimi götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işinin yürütülmesi sırasında, teknik zorunluluklar nedeni ile proje değişikliğine gidildiği, ancak değişen imalatlara ait birim fiyat tespitinde yüklenici ile aralarında anlaşmazlık oluşması nedeni ile anlaşmazlık tutanağı düzenlendiğinden bahisle, konuya ilişkin görüş

Karar Konusu : Görüş İstemi
Karar No : 2014/74
Karar Tarihi : 25/12/2014
YÜKSEK FEN KURULU KARARI
I- GİRİŞ
…. tarafından ihale edilerek, sözleşmeye bağlanan ve … Kentsel Dönüşüm Alanında
yapılmakta olan, “… Konut İnşaatı” işi ile ilgili görüş istemidir.
II- KONU
İdaresinin … sayılı yazısında özetle; 4734 ve 4735 sayılı kanunlara göre ihale edilerek,
29.05.2013 tarihinde anahtar teslimi götürü bedel sözleşmeye bağlanan yapım işinin yürütülmesi
sırasında, teknik zorunluluklar nedeni ile proje değişikliğine gidildiği, ancak değişen imalatlara
ait birim fiyat tespitinde yüklenici ile aralarında anlaşmazlık oluşması nedeni ile anlaşmazlık
tutanağı düzenlendiğinden bahisle, konuya ilişkin görüşlerimizin bildirilmesi talep edilmektedir.
III-İNCELEME
Konu, gönderilen bilgi ve belgeler ile ilgili mevzuatları çerçevesinde Kurulumuzca
inceleme ve değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
27.11.2014 tarihli anlaşmazlık tutanağından özetle, talebe ilişkin konu hakkındaki,
Yüklenicinin görüş ve talebi;
Yapım İşleri Genel Şartnamesi (Y.İ.G.Ş.)’nin 22 nci maddesi ile yeni birim fiyatın
yüklenici ile birlikte tespit edileceği hususunun hükme bağlandığı, bu işe ait sözleşme ve ekleri
ile 4734 ve 4735 sayılı kanun ve ilgili diğer mevzuatların hiçbirinde, sözleşme bedeli ve yaklaşık
maliyetten hareketle bulunacak bir oranda birim fiyatların tenzilata tabi tutulacağı yönünde
bir hükmün bulunmadığı, bu itibarla idarece yeni birim fiyatlara uygulanmak istenen tenzilatı
kabul etmediklerini, bu şekilde bulunacak fiyatların inşaata alınan malzeme fiyatlarını dahi
karşılamadığı görülmüş olup, yeni birim fiyatların Y.İ.G.Ş.’nin 22 nci maddesine göre tespitinin
yapılması gerektiğine,
İdaresinin görüş ve değerlendirmesi ise;
İsteklilerden tekliflerini sunarken analiz ve hesap cetveli istenilmediğinden, yeni birim
fiyat tespitinde; idarelerin çıkardığı birim fiyatların, işe ait sözleşme bedelinin yaklaşık maliyetine
bölünmek suretiyle bulunan oran ile çarpılması sonucu hesaplandığı, bu yöntemin yüksek
tenzilatlı başka işlerde uygulanmış olması durumu da göz önüne alındığında, yüklenicilerin bu
şekilde yapılan fiyat tespiti ile zarar etmelerinin söz konusu olamayacağına,
İlişkin bulunmaktadır.
Tarafların görüş ve talepleri belirtildikten sonra konunun inceleme ve değerlendirilmesine
geçilmiştir.

İdaresi yazısı ekinde gönderilen, İLAVE/EKSİLEN İŞLERGENEL İCMALİ cetveline
bakıldığında; İş artışına ait ödenek hesabında, yaklaşık maliyetle sözleşme bedeli arasındaki
oran kullanılarak, tenzilat uygulaması yapıldığı, ancak yüklenicinin bu şekilde yapılan tenzilat
uygulamasını itirazı kaydı ile imzaladığı anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 4734 ve 4735 sayılı kanunlar ve ikincil mevzuatları hükümlerinde; yeni
birim fiyatların tespitinde, sözleşme bedelinin, yaklaşık maliyete oranından hareketle bulunacak
bir oranda fiyatların tenzilata tabi tutulacağına dair bir hüküm bulunmadığı gibi, idarelerde
mevcut birim fiyatların aynen alınacağı hususunda da bir hüküm yer almamaktadır. Bu nedenle,
sözleşmesi ve eklerinde bu doğrultuda bir uygulama yapılacağına ilişkin hüküm bulunmayan
işlerde, yeni birim fiyatların yüklenici ile mutabakat sağlanmadan tenzilat uygulaması yapılarak
tespit edilmesi uygun olmamaktadır.
Bu durumda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilerek yürütülmekte olan
yapım işlerinde, sözleşme kapsamında yer almayan, ancak idaresinin gerekli görerek yapılmasını
istediği iş kalemlerine ait fiyatların Y.İ.G.Ş.’nin 22 nci maddesi hükümlerine göre yapılması
gerekli olmaktadır.
İdaresinin yazısı ekinde gönderilen söz konusu işe ait sözleşme eki Y.İ.G.Ş.’nin
“Sözleşmede bulunmayan işlerin fiyatının tespiti” başlıklı 22 nci maddesinde;
“(1) 12 nci maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen proje değişikliği şartlarının
gerçekleştiği hallerde, işin yürütülmesi aşamasında idarenin gerekli görerek yapılmasını istediği
ve ihale dokümanında ve/veya teklif kapsamında fiyatı verilmemiş yeni iş kalemlerinin ve/veya
iş gruplarının bedelleri ile 21 inci maddeye göre sözleşme kapsamında yaptırılacak ilave işlerin
bedelleri, ikinci fıkrada belirtilen usuller çerçevesinde yüklenici ile birlikte tespit edilen yeni
birim fiyatlar üzerinden yükleniciye ödenir.
(2) Yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki
sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden biri kullanılır;
a) Yüklenicinin birim fiyatlarının/teklifinin tespitinde kullanarak teklifi ekinde idareye
sunduğu ve yeni iş kalemi/grubu ile benzerlik gösteren iş kalemlerine/gruplarına ait analizlerle
kıyaslanarak bulunacak analizler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut olan ve yeni iş kalemine/grubuna benzerlik
gösteren analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer
nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan iş kalemleri/gruplarına ait maliyet
analizleriyle kıyaslanarak bulunacak analizler.
ç) Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla tespit edilecek
malzeme miktarları, işçi ve makinelerin çalışma saatleri ile diğer tüm girdiler esas alınarak
oluşturulacak analizler.
(3) İş kalemi veya iş grubunun niteliğine uygun olarak yukarıdaki analizlere, kaynakların
verimli kullanılması gözetilerek aşağıdaki rayiçlerden biri, birkaçı veya tamamı uygulanabilir;
a) Varsa yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçler.
b) İdarede veya diğer idarelerde mevcut rayiçler.
c) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer
nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar.
ç) İdarece kabul edilmek şartıyla, ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama
ayına ait yerel rayiçleri.
(4) Yeni fiyat yüklenici ile birlikte yukarıda belirtilen usullerden biri ile tespit edilerek
düzenlenen tutanak idarenin onayına sunulur ve otuz gün zarfında idarece onaylanarak geçerli
olur. Yeni fiyat tespitinde yüklenici ile uyuşulamaz ise, taraflarca anlaşmazlık tutanağı düzenlenir
ve anlaşmazlık idare tarafından on gün içerisinde bayındırlık Kuruluna intikal ettirilir.
Bayındırlık Kurulu tarafından tespit edilen fiyatın iki tarafça kabulü zorunludur. Yüklenici, fiyat
uyuşmazlığı hakkındaki Bayındırlık Kurulunun kararını beklemeden idare tarafından tespit
edilmiş fiyat üzerinden işe deva etmek zorundadır…”
Hükümleri yer almaktadır.
Y.İ.G.Ş.’nin 22 nci maddesi 2 nci fıkrasında, yeni fiyatın tespitinde iş kalemi veya
iş grubunun niteliğine göre aşağıdaki sıralamaya uyularak oluşturulan analizlerden birinin
kullanılacağı açık bir şekilde ifade edilmektedir. Dolayısıyla, yeni fiyatın tespitinde kullanılacak
analizlerde 2 nci fıkranın bentlerindeki sıralamaya uyularak işlem yapılmalı, bir üst bent
tüketilmeden alt bentlere geçilmemelidir. Sıralamaya uyularak oluşturulan uygulama tarihindeki
güncel analizlere, kaynakların verimli kullanılması da gözetilerek, 3 nolu fıkranın bentlerinde
belirtilen uygulama ayı rayiçlerinden biri, birkaçı veya tamamı uygulanarak yeni fiyat tespit
edilmelidir.
Maddede belirtilen sıralamaya uyulmadan oluşturulan analizle fiyat tespit edilmesi ve
bir alt bende göre belirlenen analize dayalı olarak daha düşük fiyatın ortaya çıktığı gerekçesiyle
sıralamanın takip edilmeyerek işlem tesis edilmesinin belirtilen madde hükmüne aykırılık teşkil
edeceği açıktır.
Diğer taraftan, yeni fiyatın tespiti sırasında Y.İ.G.Ş.’nin 22 nci maddesi (2) nolu
fıkrasının a, b ve c bentlerine göre benzerlik gösteren analizler belirlenirken, her iki iş kaleminin
yapım tekniği, şartları, niteliği ve mahiyeti bakımından irdelenmeli, bu konuda taraflar arasında
bir uyuşmazlık olması durumunda buna ilişkin görüş ve değerlendirmeler de dayanakları ile
birlikte ortaya konulmalıdır.
Belirtilen bütün bu hususlar birlikte dikkate alındığında, sonradan yaptırılmasına karar
verilen imalatlara ait fiyatların tespitinde sözleşme eki Y.İ.G.Ş.’nin 22 nci maddesi hükümlerine
uygun hareket edilmediği, bu sebeple konunun bu madde hükümleri çerçevesinde oluşmuş bir
fiyat anlaşmazlığı olmadığı, bu itibarla, yeni fiyatların idare ve yüklenici tarafından birlikte tespit
edilmesi gerektiği esas olup, Kurulumuzca fiyat yapılması istisnai bir durum olduğu açıktır.
IV-KARAR
İdaresinin “… Konut İnşaatı” ile ilgili görüş talebine ilişkin konular, ön bölümde
belirtildiği üzere detaylı olarak incelenmiş olup, buna göre;
İdaresince gerekli görülerek yaptırılmasına karar verilen yeni iş kalemlerine ait fiyatların
tespitinde sözleşme eki Y.İ.G.Ş.’nin 22 nci maddesi hükümlerine uygun hareket edilmemesi
nedeniyle anlaşmazlığın bu madde hükümleri çerçevesinde oluşmuş bir fiyat anlaşmazlığı olarak
nitelendirilemeyeceğine, dolayısıyla, Kurulumuzca bir fiyat tespiti cihetine gidilmesinin madde
hükmüne uygun düşmeyeceğine,
Söz konusu fiyatların, bu maddede belirtilen usul ve esaslar, işin teknik olarak
yapılabilirlik şartları ile inceleme bölümünde belirtilen hususlar da göz önünde bulundurularak
taraflarca müştereken belirlenebileceğine,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki 644 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine istinaden, 25/12/2014
tarihinde yapılan toplantıda katılanların oy birliği ile karar verilmiştir.