anahtar teslimi götürü bedel üzerinden sözleşmeye bağlanan Fakülte Binası Yapım İşinde artan ve azalan imalatlara ait bedellerin hangi yıl fiyatları ile değerlendirilmesi gerektiği ile, ilave imalatlara fiyat farkı verilip verilmeyeceği hususlarında tereddüt hasıl olduğu
YÜKSEK FEN KURULU BAŞKANLIĞI
KARAR VE GÖRÜŞLER
Karar Konusu : Görüş İstemi
Karar No : 2013/18
Karar Tarihi : 17/04/2013
YÜKSEK FEN KURULU KARARI
I – GİRİŞ
… Üniversitesince yaptırılmakta olan Mimarlık Mühendislik Fakülte Binası Yapım
İşi`nde fiyat farkı ile ilgili konularda görüş istenilmektedir.
II – KONU
… Üniversitesi … sayılı yazıları ile, idarelerince 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa
göre ihale edilerek 02.11.2011 tarihinde anahtar teslimi götürü bedel üzerinden sözleşmeye
bağlanan “Mimarlık Mühendislik Fakülte Binası Yapım İşi”nde artan ve azalan imalatlara
ait bedellerin hangi yıl fiyatları ile değerlendirilmesi gerektiği ile, ilave imalatlara fiyat farkı
verilip verilmeyeceği hususlarında tereddüt hasıl olduğu ifade edilerek konu ile ilgili görüş talep
edilmektedir. İdaresinden, hakkında görüş sorulan işin sözleşmesi ile konuya dair ekleri ve ilgili
diğer belgelerin birer suretlerinin gönderilmesi istenilmiş, 22.03.2013 tarih ve 185 sayılı yazı
ekinde sözleşme ve bazı belgeler gönderilmiştir.
III – İNCELEME
Konu, gönderilen yazılar ve ekleri ile ilgili mevzuatı çerçevesinde Kurulumuzca
incelenmiş olup, tarafların uyuşmazlığa ilişkin görüş ve değerlendirmeleri aşağıda belirtildiği
şekildedir.
Yüklenicinin görüş ve talebi;
Yüklenici 20.02.2013 tarih ve 70 sayılı dilekçesinde özetle; taahhütlerinde bulunan
söz konusu işte, idaresince yazılı veya sözlü olarak onay verilen artan ve eksilen imalatlara ait
miktar ve tutarların hesap edilerek, yapılan çalışmaların 08.02.2013 tarih ve 66 sayılı yazıları
ekinde idareye teslim edildiği, ancak idaresi ile yapılan şifahi görüşmede, artan ve eksilen
imalat bedellerinin hangi yıl fiyatları ile değerlendirileceği ve artan imalatlara fiyat farkı verilip
verilmeyeceği konusunda tereddüde düşüldüğünün anlaşıldığı, sözleşmenin 14.2. maddesi
gereğince, işin bitim tarihinin süre uzatımı verilerek uzatılması halinde fiyat farkı verilmesi
gerektiği ve fiyatların Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 21.-22. maddeleri hükümlerine göre
tespit edilmesinin uygun mütalaa edildiği,
Yönündedir.
İdaresinin görüş ve değerlendirmeleri;
İdaresi 06.02.2013 tarih ve 76 sayılı, 22.03.2013 tarih ve 185 sayılı yazılarında özetle;
bahse konu yapım işinde sözleşme kapsamı dışında ilave imalatlar yapılması gerektiği, ayrıca
sözleşme kapsamında olup da yapımından vazgeçilen imalatlar olduğu, ilave imalatlara ait
bedellerin hangi yıl fiyatlar ile ödeneceği, kesilecek imalatlara ait bedellerin hangi yıl fiyatları
ile kesileceği ve ilave imalatlara fiyat farkı verilip verilmeyeceği ile, “sözleşme hükümlerinin
ilave işleri kapsayıp kapsamadığı hususunda” idarelerinde tereddüt hasıl olduğuna,
İlişkindir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu`nun İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar başlıklı
- Maddesi c) bendinde; “Yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve
gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye
çıkılamaz.” Hükmü yer almakta olup, aynı kanunun Tanımlar başlıklı 4. Maddesinde;
Uygulama projesi : Belli bir yapının onaylanmış kesin projesine göre yapının her türlü
ayrıntısının belirtildiği projeyi,
……………………
İfade eder. Şeklinde tanımlanmıştır.
Anahtar teslimi götürü bedel yapım işlerinde, işin yapımı sırasında bu tür sorunların
ortaya çıkmaması için, işin mutlaka kanunda belirtilen tanımına uygun bir uygulama projesi
üzerinden ihaleye çıkılması gerekmektedir.
Ayrıca, sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ)’nin 21. Maddesine göre;
(1) Yapım sözleşmelerinde, öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu
olması halinde, artışa konu olan işin;
- a) Sözleşmeye esas proje içinde kalması,
- b) İdareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak
mümkün olmaması,
Durumunda ancak sözleşme kapsamında bir iş artışı yapılabileceği bilinen bir husustur.
Sözleşme kapsamında yapılan iş artışlarına ait bedellerin yükleniciye ödenmesi ile,
sözleşme kapsamından çıkartılan iş eksilişlerine ait bedellerin yükleniciden kesilmesi gerektiği
konusunda taraflar arsında bir uyuşmazlık bulunmadığı görülmektedir.
Artan ve eksilen imalatlara ait fiyatların hangi yıl fiyatları ile yapılması gerektiği
konusu ile ilgili olarak, YİGŞ’nin Tanımlar başlıklı 4. Maddesinde;
Uygulama ayı: İdarece onaylanmış iş programına göre işlerin gerçekleştirildiği ayı,
………………
İfade eder. Şeklinde tanımlanmıştır.
İdari Şartname ve Sözleşmesinde fiyat farkı verilmesi öngörülmeyen anahtar teslimi
götürü bedel bu işte; sözleşme kapsamında olmayıp, YİGŞ’nin 21. Maddesi hükümleri
çerçevesinde idaresince yapılmasına karar verilen ilave imalatlar ile, sözleşme kapsamında olup
da, teknik zorunluluklar veya tarafların mutabakatı ile yapımından vaz geçilen imalatlara ait
fiyatların, YİGŞ’nin 22. Maddesinde belirtilen aynı usul ve esaslarla, iş programına göre bu
imalatların yapılması ön görülen uygulama ayı baz alınarak, yüklenici ile birlikte yapılması
gerektiği,
Değerlendirilmektedir.
Fiyat farkları konusunda, işe ait sözleşmede:
Madde 14 – Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları
…………
“14.2. Yükleniciye fiyat farkı verilmeyecektir. Ancak, mücbir sebepler veya İdarenin
kusuru nedeniyle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, ilan/
davet tarihinde yürürlükte bulunan fiyat farkı esasları uyarınca fiyat farkı ödenir.”
Denilmektedir.
31.12.2002 tarih ve 3. mükerrer 24980 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yapım
İşleri Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar”da;
“Fiyat Farkı Verilmesi Öngörülmeyen İşler
Madde 12- İdari şartname ve sözleşmesinde fiyat farkı verilmesi öngörülmeyen işlerde,
mücbir sebepler ya da idarenin kusuru sonucu işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle
uzatılması halinde, uzatılan süre içinde ve bu süreye göre revize edilen iş programına uygun
olarak yapılan iş kalemleri ya da iş grupları için, bu madde hükmüne işin idari şartname ve
sözleşmesinde yer verilmiş olması şartıyla bu Esaslara göre fiyat farkı verilebilir.
Fiyat farkı hesabında temel indeks, iş bitim tarihinin içinde bulunduğu aya ait indeksi;
güncel indeks ise, hakediş düzenleme tarihinin içinde bulunduğu aya ait indeksi ifade eder.
Temel indeks ve güncel indeks olarak ise, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından
aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo- 2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun
“Genel” satırındaki sayı esas alınır.”
Hükmü son derece açık olup, fiyat farkı verilmesi öngörülmeyen söz konusu yapım
işinde, mücbir sebepler veya idarenin kusuru sonucu ( iş artışı v.b.) işin bitim tarihinin süre
uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, uzatılan süre içinde ve bu süreye göre revize
edilen iş programına uygun olarak yapılan iş kalemleri ya da iş grupları için, bu madde hükmüne
işin idari şartname ve sözleşmesinde de yer verilmiş olduğu görüldüğünden, bu Esaslara göre
fiyat farkı verilebileceği değerlendirilmektedir.
IV- KARAR
… Üniversitesince yaptırılmakta olan “Mimarlık Mühendislik Fakülte Binası Yapım
İşi”nde;
Sözleşme kapsamında olmayıp, YİGŞ’nin 21. Maddesi hükümleri çerçevesinde
idaresince yapılmasına karar verilen ilave imalatlar ile, sözleşme kapsamında olup da, teknik
zorunluluklar veya tarafların mutabakatı ile yapımından vaz geçilen imalatlara ait fiyatların,
YİGŞ’nin 22. Maddesinde belirtilen aynı usul ve esaslarla, iş programına göre bu imalatların
yapılması ön görülen uygulama ayı baz alınarak, yüklenici ile birlikte yapılması gerektiğinin
değerlendirildiğine,
Mücbir sebepler veya idarenin kusuru sonucu, işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek
suretiyle uzatılması halinde, uzatılan süre içinde ve bu süreye göre revize edilen iş programına
uygun olarak yapılan iş kalemleri ya da iş grupları için, Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak
Esasların 12. Maddesi hükümlerine göre fiyat farkı verilebileceğine,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki 644 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 16 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine istinaden, 17/04/2013
tarihinde yapılan toplantıda katılanların oy birliği ile karar verilmiştir.