| BAŞVURU SAHİBİ:
Hedef İnşaat Med. Gıda. Tem. Güv. İht. Mad. Tic. ve San. Ltd. Şti,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
DSİ 5. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/513976 İhale Kayıt Numaralı “Çankırı Çerkeş İlçe Merkezi Uluçay Deresi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
DSİ 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 20.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Çankırı Çerkeş İlçe Merkezi Uluçay Deresi” ihalesine ilişkin olarak Hedef İnşaat Med. Gıda. Tem. Güv. İht. Mad. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin 21.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.02.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.03.2020 tarih ve 12264 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/454 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında;
1) CUDT-01 iş kalemi için sunulan analizlerin idarece verilen analizlerle uyumlu olmadığı, işçilikler için sunulan birim fiyatların 2019 yılı saatlik asgari ücretin altında olduğu, analizlerde aritmetik hataların bulunduğu, analizlerin toplam tutarı ile teklif cetvelindeki birim fiyatların uyumlu olmadığı, ekskavatör ve kazıcı, yükleyici rayiçleri için üçüncü kişilerden düşük fiyat tekliflerinin alındığı, iş makinelerine ilişkin fiyat teklifi sunulamayacağı, iş makineleri için kendi malı olarak açıklama yapılmak istenilmesine rağmen buna ilişkin belge sunulmadığı, motorin analiz girdisi için yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı, nakliye girdisine ilişkin açıklamanın idarenin belirlediği formüller kullanılarak yapılması gerekirken üçüncü kişilerden fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı,
2) CUDT-02 iş kalemi için sunulan analizlerin idarece verilen analizlerle uyumlu olmadığı, işçilikler için sunulan birim fiyatların 2019 yılı saatlik asgari ücretin altında olduğu, analizlerde aritmetik hataların bulunduğu, analizlerin toplam tutarı ile teklif cetvelindeki birim fiyatların uyumlu olmadığı, ekskavatör ve kazıcı yükleyici rayiçleri için üçüncü kişilerden düşük fiyat tekliflerinin alındığı, iş makinelerine ilişkin fiyat teklifi sunulamayacağı, , iş makineleri için kendi malı olarak açıklama yapılmak istenilmesine rağmen buna ilişkin belge sunulmadığı, motorin analiz girdisi için yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı, nakliye girdisine ilişkin açıklamanın idarenin belirlediği formüller kullanılarak yapılması gerekirken üçüncü kişilerden fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, çimento ve kum girdilerine ilişkin üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olmadığı,
3) CUDT-06 iş kalemi için sunulan analizlerin idarece verilen analizlerle uyumlu olmadığı, işçilikler için sunulan birim fiyatların 2019 yılı saatlik asgari ücretin altında olduğu, analizlerde aritmetik hataların bulunduğu, analizlerin toplam tutarı ile teklif cetvelindeki birim fiyatların uyumlu olmadığı, beton analiz girdisi için alınan fiyat teklifi ve dayanaklarının mevzuata uygun olmadığı,
4) CUDT-07 iş kalemi için sunulan analizlerin idarece verilen analizlerle uyumlu olmadığı, işçilikler için sunulan birim fiyatların 2019 yılı saatlik asgari ücretin altında olduğu, analizlerde aritmetik hataların bulunduğu, analizlerin toplam tutarı ile teklif cetvelindeki birim fiyatların uyumlu olmadığı, 2. sınıf çam kerestesi için alınan fiyat teklifi ve dayanaklarının mevzuata uygun olmadığı,
5) CUDT-10 iş kalemi için sunulan analizlerin idarece verilen analizlerle uyumlu olmadığı, işçilikler için sunulan birim fiyatların 2019 yılı saatlik asgari ücretin altında olduğu, analizlerde aritmetik hataların bulunduğu, analizlerin toplam tutarı ile teklif cetvelindeki birim fiyatların uygumlu olmadığı, demir nakliye girdisine ilişkin açıklamanın idarenin belirlediği formüller kullanılarak yapılmadığı ve kendisine avantaj sağlayacak şekilde formüllerdeki katsayıların değiştirildiği gerekçeleriyle anılan isteklinin teklifinin reddedilmesi ve ihalenin kendileri üzerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntılarını yazılı olarak isteyeceği, ihale komisyonunun bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alacağı hükme bağlanmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
…
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
…
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
…
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
…
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının %90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir. …” açıklaması yer almaktadır.
İdare tarafından 15.01.2020 ve 16.01.2020 tarihli yazıları ekinde açıklama istenecek ve istenmeyecek analiz girdilerinin belirtildiği 4 iş kalemine ilişkin analiz ve alt analiz formatları gönderilerek teklifi sınır değerin altında olan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı anlaşılmıştır.
Teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden sadece 3 istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, 2 isteklinin tekliflerinin çeşitli gerekçelerle reddedildiği, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Cihan İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin üzerinde bırakılmasına karar verildiği, başvuru sahibinin ise sınır değerin üzerindeki ilk teklif ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Açıklama istenilecek iş kalemleri ile açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin idare tarafından nasıl tespit edileceği ve yapım işleri ihalelerinde teklif bedelinin aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerin yapacakları açıklamada uyacakları usul ve esaslar Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde açıklanmıştır.
İsteklilerin aşırı düşük açıklamalarını mevzuata uygun, geçerli şekilde yapabilmeleri ve idarelerin yapılan açıklamaları sağlıklı değerlendirmelerinin ön koşulunun, idareler tarafından yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasının anılan Tebliği’nin 45’inci maddesine uygun yapılması olduğu anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede idare tarafından isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekindeki analizde yer alan iş kalemlerinin temel girdilere ayrıştırılması suretiyle açıklaması istenilmeyen analiz girdilerinin belirlendiği ancak bu temel girdilerin tek bir analiz içerisinde aynı türde analiz girdileri miktarlarının toplamı gösterilmek suretiyle verilmesi gerekirken aynı girdilerin farklı alt analizlerinde verildiği, dolayısıyla isteklilere farklı türdeki her bir girdi için analiz girdi miktarlarının toplamı gösterilmek suretiyle açıklama istenilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idare tarafından aşırı düşük teklif açıklamasının yukarıda aktarıldığı şekilde yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi. |