|
BAŞVURU SAHİBİ:
Sarol Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve San. A.Ş.-Yücel Dalli İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/198667 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 6.Bölge Müdürlüğü 65.(Yozgat) Şube Şefliği, 68.(Boğazlıyan) Şube Şefliği ve Bölge Dahili Yollarında Konkasörle Kırılmış Asfalt Mıcırı Temini, Nakli, Temel Yapılması ile Sathi Kaplama Yapılması Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 04.05.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Karayolları 6.Bölge Müdürlüğü 65.(Yozgat) Şube Şefliği, 68.(Boğazlıyan) Şube Şefliği ve Bölge Dahili Yollarında Konkasörle Kırılmış Asfalt Mıcırı Temini, Nakli, Temel Yapılması ile Sathi Kaplama Yapılması Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Sarol Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve San. A.Ş.-Yücel Dalli İş Ortaklığının 02.07.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.07.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 16.07.2021 tarih ve 32961 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.07.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1237 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 10.120.1030 poz numaralı yükleyici (11/2 yd3 veya 5500 libre taşıma güçlü, takriben 80 HP muadili lastik tekerlekli) analiz girdisi fiyatının bazı iş kalemlerinde açıklandığı, bazı iş kalemlerinde açıklanmadığı gerekçesi ile sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun bulunmadığı, idarece 5 adet iş kalemi için açıklama istenildiği, söz konusu girdinin 4 adet iş kalemi içinde yer aldığı, idarece gönderilen analiz formatlarında bu iş kalemlerinden sadece KGM/6100/3-P poz numaralı “Plent- Miks Temel Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı İle)” iş kaleminde bu girdinin açıklama istenilecek analiz girdisi olarak belirlendiği, diğer iş kalemlerinde bu girdi için “açıklama istenilmeceyektir.” notunun düşüldüğü, özel olarak bu girdi için açıklama istenilmediği, KGM/6100/3-P poz numaralı iş kaleminde bu girdinin açıklanması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2021 yılı rayiç fiyatı olan 232.000 TL’nin kullanıldığı, diğer iş kalemlerinde bu girdi açıklama istenilmeceyek girdi olduğu için 0,01 TL bedel öngörüldüğü, dolayısıyla idarece gönderilen analiz formatına uygun aşırı düşük teklif açıklaması yapmalarına rağmen idarece kabul edilmemesinin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır.…” açıklaması,
Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “ 45.1.1. 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.
…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2.İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir….” açıklamaları yer almaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Karayolları 6.Bölge Müdürlüğü 65.(Yozgat) Şube Şefliği, 68.(Boğazlıyan) Şube Şefliği ve Bölge Dahili Yollarında Konkasörle Kırılmış Asfalt Mıcırı Temini, Nakli, Temel Yapılması İle Sathi Kaplama Yapılması Yapım İşi
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2020E04-152891-152924
…f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: 65.(Yozgat),68.(Boğazlıyan) Şeflikleri ve Bölge Dahili Yolları” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İtirazen şikâyete konu ihalede 158 adet ihale dokümanı indirildiği, 04.05.2021 tarihinde yapılan ihaleye 98 isteklinin katıldığı, 24.06.2021 onay tarihli ilk ihale komisyonu kararında, sınır değerin 31.474.427,84 TL olarak hesaplandığı, sınır değerin altında geçerli teklif veren isteklilerden 21.05.2021 tarihlerinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, başvurusu sahibi Sarol Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve San. A.Ş.-Yücel Dalli İş Ortaklığının sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmaması nedeniyle teklifinin reddedildiği, söz konusu ihalenin sınır değerin üzerinde teklif veren Msk Mühendislik Taahhüt A.Ş. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin ise Namık Çebi İnş. Yapı Taah. San. ve Tic. A.Ş. olduğu, daha sonra ihaleye teklif veren isteklilerden İbm İnşaat İthalat İhracat A.Ş.nin ilk ihale komisyonu kararında kendilerine yönelik yapılan değerlendirmelerde maddi hata olduğu gerekçesi ile şikayet başvurusunda bulunması üzerine, anılan isteklinin değerlendirmesinde yapılan maddi hatanın giderilmesi yönünde idarece 09.07.2021 onay tarihli ikinci ihale komisyonu kararının alındığı, söz konusu kararın maddi hataların düzeltilmesi dışında ilk ihale komisyonu kararı ile aynı doğrultuda olduğu görülmüştür.
İdarece 21.05.2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ile 5 adet iş kalemi/gruplarına ait aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve ekinde ise açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdileri listesi ile analiz formatlarının gönderildiği görülmüştür.
09.07.2021 onay tarihli ikinci ihale komisyonu kararında, 10.120.1030 poz numaralı yükleyici (11/2 yd3 veya 5500 libre taşıma güçlü, takriben 80 HP muadili lastik tekerlekli) analiz girdisi, açıklama istenilen analiz girdileri listesinde olmasına rağmen, bazı iş kalemlerinde açıklama yapılmaksızın 0,01 TL birim fiyat verilerek açıklama yapıldığı, bu şekilde yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı gerekçesi ile teklifinin reddedildiği tespit edilmiştir.
Kamu ihale mevzuatı hüküm ve açıklamaları, ihale dokümanında yer alan düzenlemeler, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı ve ekleri ile başvuru sahibi Sarol Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve San. A.Ş.-Yücel Dalli İş Ortaklığı tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgeler, başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde yapılan inceleme neticesinde aşağıdaki tespitlere ulaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, açıklama istenilen 5 adet iş kaleminin 4 tanesinin analiz girdisi içinde yer alan 10.120.1030 poz numaralı yükleyici (11/2 yd3 veya 5500 libre taşıma güçlü, takriben 80 HP muadili lastik tekerlekli) analiz girdisi için, sadece KGM/6100/3-P poz numaralı “Plent- Miks Temel Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı İle)” iş kaleminde yer alan bahse konu girdi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2021 yılı rayiç fiyatı olan 232.000 TL’nin kullanılarak açıklandığı, diğer iş kalemleri içinde yer alan bu girdi için 0,01 TL bedel öngörüldüğü, başvuru sahibi tarafından bu kalemlerdeki bahse konu girdinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak değerlendirildiği anlaşılmıştır.
İlgili mevzuat hükümlerine göre, idare tarafından, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranının tespit edileceği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine ekleneceği, ayrıca sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak istenileceği, bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verileceği anlaşılmaktadır.
İhale komisyonunca, idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirleneceği, sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirleneceği, bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacağı, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyeceği, tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirleneceği, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyeceği, aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılacağı, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenileceği açıklanmıştır.
Bu çerçevede, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde, idarece 21.05.2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ile 5 adet iş kalemi/gruplarına ait aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve ekinde ise açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdileri listesi ile analiz formatlarının gönderildiği, açıklama istenilen analiz girdileri listesinde 10.120.1030 poz numaralı yükleyici (11/2 yd3 veya 5500 libre taşıma güçlü, takriben 80 HP muadili lastik tekerlekli) analiz girdisine de yer verildiği, idarece gönderilen analiz formatlarında açıklama durumu sütununda “istenecek” ve “istenmeyecek” şeklinde girdilere yer verildiği, bu kapsamda yükleyici analiz girdisinin KGM/6040-P, KGM/6560-P, Plent-Analiz ve KGM/6100/3-P poz numaralı iş kaleminde yer aldığı, bu kalemlere ait analiz formatlarında açıklama durumu sütununda sadece KGM/6100/3-P poz numaralı iş kaleminde “istenecek” ifadesine yer verildiği, diğer iş kalemlerine ait analiz formatlarında bahse konu girdi için “istenmeyecek” şeklinde belirlendiği, yükleyici analiz girdisi açıklama istenilen analiz girdileri listesinde yer almakla birlikte, analiz formatlarında oluşturulan bu farklılığın aşırı düşük teklif açıklaması yapacak istekliler arasında tereddüde neden olduğu, dolayısıyla açıklama istenilen analiz girdileri listesinde yer alan bir girdinin analiz formatlarında da açıklama durumu sütununda “istenecek” ifadesine yer verilmesi, analiz formatlarının açıklama istenilen analiz girdileri listesi ile uyumlu olması gerektiği anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, açıklama istenilen analiz girdileri listesinde yer alan bir girdinin analiz formatlarında da açıklama durumu sütununda “istenecek” ifadesine yer verilerek, analiz formatlarının açıklama istenilen analiz girdileri listesi ile uyumlu olarak düzenlenerek sınır değerin altında kalan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklamasının istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|