Araç aşırı düşük açıklamasında ihale kapsamında yer alan diğer araçlara ilişkin herhangi bir belge sunulmaması 3

BAŞVURU SAHİBİ:

Konya Turizm Oto Nakliyat ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

DSİ 4. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/553897 İhale Kayıt Numaralı “2022 Yılı Personel Taşıma (Servis) Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

DSİ 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 12.10.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2022 Yılı Personel Taşıma (Servis) Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Konya Turizm Otomah Nakliyat ve Petrol Ürünleri Sanayi Ticaret Limited Şirketinin 25.10.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.10.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.10.2021 tarih ve 50356 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.10.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/1776 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;

a) Araçların zorunlu mali trafik sigortası,  ferdi koltuk sigorta giderlerinde işin başlama ve bitiş sürelerinin dikkate alınmadığı, alınan fiyat tekliflerinin sözleşme sürelerini kapsamadığı, bu haliyle sunulan fiyat tekliflerinin mevzuat hükümlerine aykırılık gösterdiği, poliçelerin sigorta acentelerinden alındığı, poliçe ekine sigorta şirketinin bölge müdürlüğü veya genel müdürlük teyidinin konulmadığı ve bu yazıda yetkili şahıs veya şahısların imzasının yer almadığı,

b) Söz konusu hizmet alımı ihalesinde 365 gün kullanılacak ring servisi ve diğer araç sürücüleri için işçilik hesaplamasında çalışma süresine uyulmadığı, bu sebeple eksik işçilik (SGK gideri, hafta sonu çalışma, izin, maaş vb.) maliyeti hesaplandığı, kıdem tazminatı, İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi giderlerinin hesaplanmadığı, ayrıca araç servis sürücülerinin ulaşım ve yemek bedelinin dikkate alınmadığı,

c) Bakım gideri olarak araçların periyodik olarak yapılması gereken, yağ değişimi ve yağ filtre değişimi, antifriz maliyeti, mazot filtresi ve mazot filtre değişimi, hava filtresi, yazın klima gazı ve bakımı işlerinin dikkate alınmadığı, sadece bakım gideri olarak açıklama yapılmasının mevzuata aykırı olduğu, söz konusu giderlerin ayrı ayrı belirtilerek maliyet açıklamalarında dikkate alınması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu giderlerin açıklamasının yapılmadığı ve sunulan belgelerin yetkili servislerden alınmadığı, sunulan fiyat tekliflerinde standart formda yer alan ibarelerin yazılmadığı, söz konusu fiyat tekliflerinde meslek mensubu imzası ve kaşesinin bulunmadığı,

d) Araçlara ilişkin akü, lastik ve lastik değişim giderlerini tevsik etmek üzere sunulması gereken fiyat teklifinde eksikliklerin bulunduğu, yetkili satış-servis olduklarına dair belgenin bulunmadığı, Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağının sunulmadığı, teklifin altında Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesinde yer alan ibarenin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerektiği halde teklif formlarının altında böyle bir ibarenin bulunmadığı,  araçlara ait lastiğin minibüs/midibüs sınıfında olacağından, araç sınıfına sahip lastik ebat ve çapının farklılıklar göstereceği, araca takılacak olan akünün araca uygun akü olmadığı, yüzeysel bir açıklama yapıldığı, ayrıca lastik giderinin yazlık ve kışlık ayrımı olmadan açıklandığının açıkça görüleceği,

e) Araçların motorlu taşıtlar vergisi, fenni muayene ve egzoz gideri tevsikinde modeli, cinsi (Midibüs) ve kapasitelerinin dikkate alınmadığı, motorlu taşıtlar vergisi için yapılan açıklamaların yürürlükteki mevzuat hükümlerine aykırı olduğu, bununla birlikte araç fenni muayene ve egzoz gideri için sunulan belgelerde %18 KDV düşülmeden açıklamaların yapıldığı,

f) Sözleşme bedeli üzerinden ödenmesi gereken damga vergisi ile damga vergisi hesaplanırken sözleşme esnasında notere ödenecek ücretin dikkate alınmadığı,

g) Minibüs ve midibüs için kendi öz malı araçları olduğuna veya kiralama yolu ile temin edileceğine dair herhangi bir belgenin sunulmadığı, araç model ve kapasitesi dikkate alınmaksızın amortisman giderinin hesaplanmasına yönelik herhangi bir bilgi ve belgenin sunulmadığı,

h) Araçların yakıt sarfiyatını gösterir belgelerin yetkili servislerden alınmadığı, ihalede kullanılacak araçların teknik özelliklerine göre farklı akaryakıt sarfiyatlarının olacağı, Ek-O.7 maliyet satış tutarı tespit tutanağı sunulmadığı, sunulmuş olsa bile yakıt tüketim miktarları giderlerini tevsik etmek üzere sunulan Ek-O.7 maliyet satış tutarı tespit tutanaklarının ihale tarihinden önceki son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı iddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,            

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Bu Tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23 ve 24 üncü maddeleri gereğince kadroya geçiş uygulamasına tabi olan hizmet alımları ile bu hizmetlerin karakteristik edimlerini içeren veya alt hizmetleri niteliğinde olan hizmetler, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak değerlendirilecektir.

…

78.3.  Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirtilmesi halinde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.

…

78.9. İhale konusu işte çalışacak personele ilişkin yemek ve yol maliyetlerinin istekli tarafından karşılanmasının öngörüldüğü hallerde, bu maliyetlerin brüt tutarları dikkate alınacaktır.

…

78.13. Yemek ve yol bedelinin nakdi olarak ödeneceği öngörülen ihalelerinin idari şartnamelerinde, yemek ve yol bedelinin günlük brüt tutarları ve ayda kaç gün ödeneceği yazılacak, bu brüt tutarların nakdi olarak ödeneceği ve ücret bordrosunda gösterileceği açıkça belirtilecektir. Her ay 30 gün olarak kabul edilecek ve bazı ayların 30 günden daha fazla ya da eksik günleri dikkate alınmayacaktır. İdari şartnamede 26 veya 22 olarak belirlenen aylık gün sayısı üzerinden hesaplama yapılacak ve 31 veya 28 gün olan aylardaki fiili gün sayısı dikkate alınmayacaktır. Yemek ve yol için aylık gün sayısı belirlenmemiş ise 26 gün olarak hesaplama yapılacaktır.

…

78.14. İdari şartnamelerde ücret ile nakdi olarak ödenecek yemek ve yol gibi giderlerin net olarak ödeneceğine dair düzenleme yapılmayacaktır. İdari şartnamede yer alan bu bedellerin brüt olduğu belirtilmemiş olsa bile bu tutarlar brüt olarak kabul edilecek ve buna göre işlem yapılacaktır.

78.15. Çalışacak personelin yemek ve yol maliyetlerinin isteklilerce ayni olarak karşılanmasının öngörüldüğü işlerde, bu ihtiyaçların isteklilerce ayni olarak karşılanacağı idari şartnamelerin ilgili maddesinde belirtilecek ve aylık gün sayısı gösterilecek, ancak buna ilişkin bir bedel öngörülmeyecek, personelin bu ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin kriterler ve asgari standartlar (yemek çeşidi, kalori vb.) ise ihale dokümanının ilgili bölümünde belirlenecektir. Bu şekilde verilen tekliflerin değerlendirilmesinde ise tekliflerin söz konusu ayni ödemeleri de içerdiği kabul edilerek değerlendirmeler buna göre yapılacaktır.

78.16. İdari şartnamede çalışacak personelin yemek veya yol maliyetinin idarenin yemekhanesinden veya personel servisinden karşılanacağı ve bedelinin yüklenicinin hakedişinden kesileceğine dair bir düzenleme yapılmışsa, yemek ve yol bedelinin ayni olarak karşılanacağı kabul edilecektir. Bu durumda her bir personel için hakedişten kesilecek yemek veya yol bedelinin tutarı idari şartnamede gösterilecektir. Hakedişten kesilecek bu yemek veya yol bedelinin, idare personeli için öngörülen yemek veya yol bedelinde bir artış yapılsa bile değiştirilemeyeceği göz önünde bulundurularak, yemek ve yol bedelinin yıl içinde meydana gelecek artışları da kapsayacak şekilde tahmini bir bedel olarak belirlenmesi gerekecektir.

…

78.27. Hizmet alımlarında idareler ve isteklilerin yararlanması amacıyla hazırlanan birim fiyat teklif cetveli örnekleri (Ek-H.2) ve (Ek-H.3)’de  yer almaktadır.

78.28.  İsteklilerin aynı il sınırları içerisinde birden fazla iş yerinin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, ihale dokümanında aynı il bazında elli veya daha fazla işçi çalıştırılmasının öngörüldüğü ihalelerde 4857 sayılı İş Kanununda belirtilen asgari orana uyulmak kaydıyla idarece tespit edilen engelli işçi sayısı ile bu işçilerin tabi olacağı ücret grubu idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilecek ve bu işçiler için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılacaktır. İdareler tarafından İş Kanununda belirtilen asgari oranının üzerinde engelli işçi çalıştırılmasını öngören düzenleme yapılması da mümkündür. İstekliler tarafından ihale dokümanında öngörülen engelli işçi sayısı ve bu işçiler için Hazinece karşılanacak prim teşvik tutarları dikkate alınarak teklif bedelleri oluşturulacaktır. İlgili mevzuatında engelli işçi çalıştırılmasını kısıtlayan hükümler saklıdır.

78.29. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.

78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “… 79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. (Değişik ibare: 30/09/2020-31260 R.G./21. md.) Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.3.  Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

79.2.2.4.  Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.5.  Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

79.2.2.6.  Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 1/11/2019, işe başlama tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan sigorta prim tutarı maliyet kalemi,  Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Eylül ayı değişim oranı (%26,44) üzerinden; 2020 yılı için (100 TL*1,2644) 126,44 TL; 2021 yılı için (126,44 TL*1,2644) 159,87 TL; 2022 yılı için (159,87 TL*1,2644) 202,14 TL olarak hesaplanacaktır.

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 2022 YILI PERSONEL TAŞIMA (SERVİS) HİZMET ALIMI

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

17 Adet Muhtelif Minibüs-Midibüs ile 252 gün, 1 Adet Midibüs ile 365 gün, personellerin iş yerlerine getirilip götürülmesi için 01.01.2022-31.12.2022 tarihleri arasında kiralanması işi.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Teknik Şartname ekindeki güzergahlara göre” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Bu ihale için amortisman, akaryakıt, bakım-onarım (yazlık/kışlık lastik, akü, periyodik bakımlar vb.), personel maliyetleri (yemek, giyim, ulaşım, özlük hakları vb. giderler), zorunlu mali mesuliyet sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene, emisyon ölçümü, sözleşme damga vergisi, ödemeler üzerinden ödenecek damga vergisi, noter masrafları, karar pulu bedeli ve KİK payı, önemli teklif bileşenleri olarak belirlenmiş ve teklif fiyata dahil edilmiştir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin ek kısmında yer alan birim fiyat teklif cetveli ise aşağıdaki gibidir.

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 01.01.2022; işi bitirme tarihi 31.12.2022

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Konu ve Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu ihale; DSİ 4. Bölge Müdürlüğünün ihtiyacı olan;

5 (Beş) adet Minibüs, en az 16 kişi kapasiteli, 2015 ve üstü modelli, C Plakalı,

8 (Sekiz) adet Midibüs, en az 27 kişi kapasiteli, 2015 ve üstü modelli, C Plakalı,

1 (Bir) adet Midibüs, en az 27 kişi kapasiteli, 2015 ve üstü modelli, (44. Şb. Müdürlüğü-Aksaray),

4 (Dört) adet Midibüs, 31 – 35 kişi kapasiteli, 2015 ve üstü modelli, C Plakalı,

    olmak üzere toplam 18 (On sekiz) adet araç kiralanması işidir.  ” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Çalışma Şartları” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1. Personeli, ekte verilen servis güzergâhlarını takip ederek saat 07:30’da iş yerinde olacak şekilde getirmek, akşam saat 17:30’da işyerinden hareketle güzergâha götürmektir.

(1.10 No’lu Aksaray Servisi, Sabah (2 defa), öğlen ve akşam servislerini yapacaktır. )

…

4.5. Servis araçları sabah, öğlen ve akşam DSİ tarafından belirlenen durak yerlerinden hareket edecektir.

4.6. Servis araçlarının taşıma işi ile ilgili gerekli olabilecek her türlü güzergâh müsaadesi Yüklenici tarafından alınacaktır.

4.7. Servis araçlarının güzergâhları kullanan personel durumuna göre (artan veya azalan) yerleri idare tarafından değiştirilebilir. Servis güzergâh değişikliğinde yüklenici herhangi bir hak iddia edemez ve farklı ücret talep edemez.  

4.8. Güzergâh doğrultusunda belirlenen durakların, ihtiyaç olduğunda sayısını artırmak ve azaltmak DSİ’nin yetkisindedir. Aracın her durak yerine, olması gereken saatten erken gelmesi durumunda hareket etmesi gereken saati bekleyecektir.

4.9. Mesainin yarım gün olduğu resmi tatil günlerinde servis aracının saati, yarım günlük mesainin başlama ve bitiş saati olarak uygulanacaktır.

…

4.15. Araç sürücüleri, Sosyal Güvenlik Kuruluşu kapsamında ve servis aracı kullanmak için gerekli belgelere sahip olacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Araçlarda Aranan Özellikler” başlıklı 5’inci maddesinde “…5.2. Araçlardan,  5 adet Minibüs en az 16 kişi kapasiteli, 2015 ve üstü modelli, 9 adet Midibüs en az 27 kişi kapasiteli, 2015 ve üstü modelli, 4 adet Midibüs 31-35 kişi kapasiteli, 2015 ve üstü modelli olacaktır.

…

5.5. Araçların motoru dizel yakıtla çalışan tipte olacaktır. ” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Çalışma Koşulları” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1. Araçlar, her gün temizliği ve ikmali yapılmış bir şekilde servise başlayacaktır.

6.2. Çalışma günleri mesai günleridir.

6.3. Yüklenici, araçlarda çalıştıracağı şoförlerin kılık kıyafetinin düzgün, hal ve hareketlerinin resmi kurallara uygun olmasını sağlayacaktır.  

6.4. Araçların bakım ve onarım işleri servis saatleri haricinde yapılacaktır. Zaruri durumlarda, işyeri amirinin bilgisi dâhilinde, taşıma işini aksatmayacak şekilde, yerine uygun başka bir araç koymak koşulu ile yaptırabilir.

6.5. Kiralanacak servis araçlarından:

1.11 No’lu Servis 365 gün çalışacaktır, diğer Servisler iş bitim tarihine kadar 252’şer gün çalışacaktır. Araçların güzergâhı ve çalışmaları ile ilgili bilgiler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, idarenin tespit ettiği sınır değere göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, ihale komisyonunun; imalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ile teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, ayrıca bir isteklinin teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki Tebliğ’de öngörülen yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin tekliflerinin geçerli kabul edileceği, hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle tekliflerin reddedilemeyeceği anlaşılmaktadır.

İdare tarafından Çiçek Turizm İnşaat ve Taşımacılık San. Tic. Ltd. Şti.ye 12.10.2021 tarihinde EKAP üzerinden yapılan tebligatla “2021/553897 Kayıt Nolu 2022 Yılı Personel Taşıma (Servis) Hizmet Alımı İhalesine verdiğiniz teklifiniz sınır değerin altında olması nedeniyle teklifinizin detaylı izahı İhale Komisyonumuzca gerekli görülmüştür.

Bu sebeple K.İ.Kanununun 38. Maddesine istinaden; amortisman, akaryakıt, bakım-onarım (yazlık/kışlık lastik, akü, periyodik bakımlar vb.), personel maliyetleri (yemek, giyim, ulaşım, özlük hakları vb. giderler), zorunlu mali mesuliyet sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene, emisyon ölçümü, sözleşme damga vergisi, ödemeler üzerinden ödenecek damga vergisi, noter masrafları, karar pulu bedeli ve KİK payı ile diğer maliyet unsurlarının detaylı izahını içeren teklif fiyatınızın açıklamasını ve belgelerini, 18.10.2021 Pazartesi günü mesai sonuna kadar DSİ 4. Bölge Müdürlüğü, Makina İmalat ve Donatım Şube Müdürlüğü Evrak Kayıt Bürosuna verilmesi hususunda;

Gereğini rica ederim.” ifadelerine yer verilerek söz konusu istekliden belirlenen önemli teklif bileşenlerine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması yapılması istenilmiştir.

Bu doğrultuda aşırı düşük teklif sorgulama yazısında; amortisman, akaryakıt, bakım-onarım (yazlık/kışlık lastik, akü, periyodik bakımlar vb.), personel maliyetleri (yemek, giyim, ulaşım, özlük hakları vb. giderler), zorunlu mali mesuliyet sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene, emisyon ölçümü, sözleşme damga vergisi, ödemeler üzerinden ödenecek damga vergisi, noter masrafları, karar pulu bedeli ve KİK payının önemli teklif bileşenleri olarak belirlendiği, dolayısıyla da aşırı düşük teklif açıklaması sunan istekli tarafından da sayılan bu giderlerin açıklamasının gerekli ve yeterli olduğu, ihale dokümanındaki bütün giderleri kapsayacak şekilde açıklama sunmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından 18.10.2021 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu görülmüş, söz konusu açıklamalar incelendiğinde itirazen şikâyet dilekçesinde yer alan iddialara ilişkin aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

E-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihaleye 4 isteklinin teklif verdiği, söz konusu ihalede sınır değerin 1.335.487,99 TL olarak belirlendiği, idarece belirlenen sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen Çiçek Turizm İnşaat ve Taşımacılık San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu ve söz konusu istekli tarafından sunulan açıklamaların uygun kabul edilerek ihalenin anılan istekli üzerinde bırakılmasına karar verildiği, başvuru sahibi Konya Turizm Oto Nakliyat ve Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Söz konusu iş kapsamında 18 adet araç kiralanacağı, Teknik Şartname’de kiralanacak servis araçlarından 1.11 servis numaralı aracın 365 gün, diğer servis araçlarının ise iş bitim tarihine kadar 252’şer gün çalışacağı ve çalışmanın mesai günlerinde yapılacağının düzenlendiği, ihale dokümanında 252 gün çalışacak araç sürücülerinin günde kaç saat çalışacağının düzenlenmediği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu araçlar kapsamında çalışacak 19 sürücünün olduğu, bu sürücülerin 17’si için KİK İşçilik Hesaplama Modülü kullanılarak saatlik 20,26 TL üzerinden günlük 2 saat çalışacağı dikkate alınıp 40,52 TL’lik (günlük) maliyet öngörüldüğü, 1.11 servis numaralı kalemde çalışacak 2 sürücü için ise KİK İşçilik Hesaplama modülü kullanılarak yol ve yemek bedeli öngörülmüş şekilde (her biri için günlük 10 TL) günlük 175,73 TL maliyet öngörüldüğü,

Sözleşme, noter, KİK payı, damga vergisine ilişkin maliyetlerin işçilik, araç yakıt, araç genel gider maliyetlerinin her biri için %4’lük sözleşme giderleri hesaplaması yapıldığı, sözleşme damga vergisi, ödemeler üzerinden ödenecek damga vergisi, noter masrafları, karar pulu bedeli ve KİK payının ayrı ayrı gösterilmediği,

Her ne kadar bahsi geçen iş personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmasa da, açıklama kapsamında tüm giderler üzerinden %4 sözleşme ve genel gider hesap edilerek açıklama yapıldığı, aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında ayrı ayrı açıklaması istenilen sözleşme damga vergisi, ödemeler üzerinden ödenecek damga vergisi, noter masrafları, karar pulu bedeli ve KİK payının %4 sözleşme ve genel gider içinde yer alması sebebiyle ayrıca herhangi bir maliyet öngörülmediği,

Akaryakıt giderinin açıklanması kapsamında 12.10.2021 tarihli BP bayi pompa fiyatı olduğu belirtilen 7,71 TL’lik motorin fiyatının kullanıldığı, farklı tip araçların kilometrede ne kadar yakıt sarf edeceğini gösteren 2 adet belge sunulduğu, 2016 model Renault Master 16+1 aracın yakıt tüketimini gösterir internet çıktısının sunulduğu, söz konusu belgede şehir içi yakıt tüketiminin ortalama 10,6 lt/100 km olduğunun belirtildiği, ilgili belgenin hangi internet sayfasından alındığını belirtir herhangi bir bilgiye yer verilmediği, (yetkili servisten alınan belgeler veya kamu kurum kuruluşlarının yayımladığı fiyatlar) ayrıca yetkili servisten alındığını gösterir bir bilgiye de yer verilmediği,  İSUZU NOVA marka aracın yakıt tüketimini gösterir, bir internet sitesinden alındığını belirtir mali müşavir onaylı belgenin sunulduğu, söz konusu belgede şehir içi yakıt tüketiminin ortalama 12,7 lt/100 km olduğunun belirtildiği, ilgili belgenin hangi internet sayfasından alındığını belirtir bilginin yer aldığı görülmekle birlikte söz konusu belgenin yetkili servisten alınan belgeler veya kamu kurum kuruluşlarının yayımladığı fiyatlardan alınmadığı, istekli tarafından akaryakıt giderine ilişkin Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağının sunulmadığı,

 Önemli teklif bileşeni olarak belirlenen lastik(yazlık-kışlık) gideri, akü ve periyodik bakımlar giderlerini tevsik etmek üzere 3 adet fiyat teklifi sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerini tevsik etmek için Ek-O.5 maliyet tespit tutanağının sunulduğu, açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifleri incelendiğinde, lastik için alınan fiyat teklifinde farklı tip (minibüs, midibüs ve otobüs) lastik ölçüleri dikkate alınıp yazlık-kışlık ayrımı yapıldığı, akü maliyetine farklı tip (minibüs, midibüs ve otobüs) araçlar belirtilerek ayrı ayrı açıklama yapıldığı, periyodik bakım giderine ilişkin de farklı tip (minibüs, midibüs ve otobüs) araçlar belirtilerek ayrı ayrı açıklama yapıldığı, ilgili belgelerde meslek mensubu kaşe ve imzasının yer aldığı, fiyat teklifi veren firmaların unvanları ile ihale kapsamında sunulan belgeler dikkate alındığında ilgili alanda faaliyette bulundukları tespit edilmiştir.

Ayrıca 3 fiyat teklifinin ekinde sunulan maliyet tespit tutanakları incelendiğinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde açıklanan standart ifadelerin yer aldığı görülmekle birlikte, tutanaklarda ortalama birim maliyet satırları, fatura bilgileri tablosu gibi bilgilerin tamamen boş bırakıldığı tespit edilmiştir.

Araçlara ilişkin Anadolu Türkiye Sigorta A.Ş.den (Acente:Efc Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti.) alınan 27.12.2020-27.12.2021 sigorta başlangıç-bitiş tarihli zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi sunulduğu, belgenin aşırı düşük açıklama kapsamında sunulan ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi aracı olduğunu gösteren ruhsatta belirtilen 42 C *** plakalı araç için düzenlendiği, minibüse ilişkin diğer araçların da söz konusu poliçede belirtilen tutar dikkate alınarak açıklandığı, (1.831,00 TL) minibüs için diğer araçların kendi malı olduğunu veya fiyat teklifi alınarak kiralandığını gösterir herhangi bir belge sunulmadığı, ayrıca bahsi geçen poliçeyi düzenleyen firmanın sigorta acentesi olduğu, bu durumda söz poliçenin ekinde sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğünden alınması gereken teyit yazısının eklenmesi gerekmekle birlikte sunulan belgelerde ilgili teyit yazısının yer almadığı,

Anadolu Türkiye Sigorta A.Ş.den (Acente:Efc Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti.) alınan 12.12.2020-12.12.2021 sigorta başlangıç-bitiş tarihli zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi sunulduğu, belgenin aşırı düşük açıklama kapsamında sunulan ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi aracı olduğunu gösteren ruhsatta belirtilen 42 C *** plakalı araç için düzenlendiği, otobüse ilişkin diğer araçların da söz konusu poliçede belirtilen tutar dikkate alınarak açıklandığı, (2.608,99 TL) otobüs için diğer araçların kendi malı olduğunu veya fiyat teklifi alınarak kiralandığını gösterir herhangi bir belge sunulmadığı, ayrıca bahsi geçen poliçeyi düzenleyen firmanın sigorta acentesi olduğu, bu durumda söz poliçenin ekinde sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğünden alınması gereken teyit yazısının eklenmesi gerekmekle birlikte sunulan belgelerde ilgili teyit yazısının yer almadığı, ferdi koltuk sigortasına ilişkin açıklamada bulunulduğu görülmekle birlikte idare tarafından söz konusu gider için herhangi bir açıklama talebinde bulunulmadığı,

Anadolu Anonim Türk Sigortadan (Acente:Türkiye İş Bankası A.Ş.) alınan 08.12.2020-08.12.2021 sigorta başlangıç-bitiş tarihli zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi sunulduğu, belgenin aşırı düşük açıklama kapsamında sunulan ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi aracı olduğunu gösteren ruhsatta belirtilen 42 C *** plakalı araç için düzenlendiği, otobüse ilişkin diğer araçların da söz konusu poliçede belirtilen tutar dikkate alınarak açıklandığı, (6.464,45 TL) otobüs için diğer araçların kendi malı olduğunu veya fiyat teklifi alınarak kiralandığını gösterir herhangi bir belge sunulmadığı, ayrıca bahsi geçen poliçeyi düzenleyen firmanın sigorta acentesi olduğu, bu durumda söz poliçenin ekinde sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğünden alınması gereken teyit yazısının eklendiği ve iki imzanın yer aldığı, ferdi koltuk sigortasına ilişkin açıklamada bulunulduğu görülmekle birlikte idare tarafından söz konusu gider için herhangi bir açıklama talebinde bulunulmadığı,

Ruhsatlarıyla sunulan yukarıda aktarılan 3 aracın amortisman hesabına ilişkin meslek mensubu onaylı kasko değer listelerinin sunulduğu, diğer araçlara ilişkin yapılan hesaplamaların da söz konusu belgeler üzerinden yapıldığı, bununla birlikte ihale kapsamında yer alan diğer araçlara ilişkin herhangi bir belge sunulmadığı, (kendi malı olduğunu veya fiyat teklifi alarak kiralandığını gösterir)

Söz konusu 3 araca ilişkin motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene ücreti ile emisyon ölçüm giderini gösterir belgelerin sunulduğu, diğer araçlara ilişkin yapılan hesaplamaların da söz konusu belgeler üzerinden yapıldığı, motorlu taşıtlar vergisine ilişkin sunulan belgelerin 2021 yılına, emisyon ölçüm giderine ilişkin sunulan belgelerin 2021 ve 2022 yılına, (2022 yılına sarkan giderin işin gerçekleştirileceği sürenin tamamını kapsamamaktadır.) araç muayene ücretine ilişkin sunulan belgelerin de 2020, 2021 ve 2022 yılına ilişkin olduğu (2022 yılına sarkan araca ilişkin gider işin gerçekleştirileceği sürenin tamamını kapsamamaktadır.) dolayısıyla söz konusu belgelerin ihale konusu işin gerçekleştirileceği 2022 yılı (01.01.2022 – 31.12.2022) maliyetlerini tevsik edici nitelikte olmadığı, ayrıca diğer araçlara ilişkin de (amortisman/fiyat teklifi alındığını gösterir belge vb.) herhangi bir belge sunulmadığı tespit edilmiştir.

a) Araçlara ilişkin Anadolu Türkiye Sigorta A.Ş.den (Acente:Efc Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti.) alınan 27.12.2020-27.12.2021 sigorta başlangıç-bitiş tarihli zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi sunulduğu, belgenin aşırı düşük açıklama kapsamında sunulan ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi aracı olduğunu gösteren ruhsatta belirtilen 42 C *** plakalı araç için düzenlendiği, minibüse ilişkin diğer araçların da söz konusu poliçede belirtilen tutar dikkate alınarak açıklandığı, (1.831,00 TL) minibüs için diğer araçların kendi malı olduğunu veya fiyat teklifi alınarak kiralandığını gösterir herhangi bir belge sunulmadığı, ayrıca bahsi geçen poliçeyi düzenleyen firmanın sigorta acentesi olduğu, bu durumda söz konusu poliçenin ekinde sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğünden alınması gereken teyit yazısının eklenmesi gerekmekle birlikte sunulan belgelerde ilgili teyit yazısının yer almadığı, Anadolu Türkiye Sigorta A.Ş.den (Acente:Efc Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti.) alınan 12.12.2020-12.12.2021 sigorta başlangıç-bitiş tarihli zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi sunulduğu, belgenin aşırı düşük açıklama kapsamında sunulan ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi aracı olduğunu gösteren ruhsatta belirtilen 42 C *** plakalı araç için düzenlendiği, otobüse ilişkin diğer araçların da söz konusu poliçede belirtilen tutar dikkate alınarak açıklandığı, (2.608,99 TL) otobüs için diğer araçların kendi malı olduğunu veya fiyat teklifi alınarak kiralandığını gösterir herhangi bir belge sunulmadığı, ayrıca bahsi geçen poliçeyi düzenleyen firmanın sigorta acentesi olduğu, bu durumda söz poliçenin ekinde sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğünden alınması gereken teyit yazısının eklenmesi gerekmekle birlikte sunulan belgelerde ilgili teyit yazısının yer almadığı, ferdi koltuk sigortasına ilişkin açıklamada bulunulduğu görülmekle birlikte idare tarafından söz konusu gider için herhangi bir açıklama talebinde bulunulmadığı, Anadolu Anonim Türk Sigortadan (Acente:Türkiye İş Bankası A.Ş.) alınan 08.12.2020-08.12.2021 sigorta başlangıç-bitiş tarihli zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi sunulduğu, belgenin aşırı düşük açıklama kapsamında sunulan ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi aracı olduğunu gösteren ruhsatta belirtilen 42 C *** plakalı araç için düzenlendiği, otobüse ilişkin diğer araçların da söz konusu poliçede belirtilen tutar dikkate alınarak açıklandığı, (6.464,45 TL) otobüs için diğer araçların kendi malı olduğunu veya fiyat teklifi alınarak kiralandığını gösterir herhangi bir belge sunulmadığı, ayrıca bahsi geçen poliçeyi düzenleyen firmanın sigorta acentesi olduğu, bu durumda söz poliçenin ekinde sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğünden alınması gereken teyit yazısının eklendiği ve iki imzanın yer aldığı, ferdi koltuk sigortasına ilişkin açıklamada bulunulduğu görülmekle birlikte idare tarafından söz konusu gider için herhangi bir açıklama talebinde bulunulmadığı anlaşılmıştır.

Bu kapsamda ferdi koltuk sigortasına ilişkin açıklamada bulunulduğu görülmekle birlikte idare tarafından söz konusu gider için herhangi bir açıklama talebinde bulunulmadığı, sunulan zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçeleri Sözleşme Tasarısı’nda düzenlenen iş başlangıç ve bitiş tarihlerini kapsamadığı, (01.01.2022-31.12.2022) ayrıca ihale kapsamında yer alan diğer araçların zorunlu mali sorumluluk sigortası giderlerini tevsik edici herhangi bir belgenin de sunulmadığı, söz konusu sigorta giderlerine ilişkin poliçelerin 2 tanesinin ekinde sigorta şirketinin genel müdürlüğü veya bölge müdürlüğünden alınması gereken teyit yazısının eklenmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

b) Aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında kıdem tazminatı, İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi giderlerinin önemli teklif bileşeni olarak belirlenmediği, söz konusu iş kapsamında 18 adet araç kiralanacağı, Teknik Şartname’de kiralanacak servis araçlarından 1.11 servis numaralı aracın 365 gün, diğer servis araçlarının ise iş bitim tarihine kadar 252’şer gün çalışacağı ve çalışmanın mesai günlerinde yapılacağının düzenlendiği, ihale dokümanında 252 gün çalışacak araç sürücülerinin günde kaç saat çalışacağının düzenlenmediği, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu araçlar kapsamında çalışacak 19 sürücünün olduğu, bu sürücülerin 17’si için KİK İşçilik Hesaplama Modülü kullanılarak saatlik 20,26 TL üzerinden günlük 2 saat çalışacağı dikkate alınıp 40,52 TL’lik (günlük) maliyet öngörüldüğü, 1.11 servis numaralı kalemde çalışacak 2 sürücü için ise KİK İşçilik Hesaplama modülü kullanılarak yol ve yemek bedeli öngörülmüş şekilde (her biri için günlük 10 TL) günlük 175,73 TL maliyet öngörüldüğü, bu kapsamda söz konusu açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan maddelerine uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

c, d) Önemli teklif bileşeni olarak belirlenen lastik(yazlık-kışlık) gideri, akü ve periyodik bakımlar giderlerini tevsik etmek üzere 3 adet fiyat teklifi sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerini tevsik etmek için Ek-O.5 maliyet tespit tutanağının sunulduğu, açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifleri incelendiğinde, lastik için alınan fiyat teklifinde farklı tip (minibüs, midibüs ve otobüs) lastik ölçüleri dikkate alınıp yazlık-kışlık ayrımı yapıldığı, akü maliyetine farklı tip (minibüs, midibüs ve otobüs) araçlar belirtilerek ayrı ayrı açıklama yapıldığı, periyodik bakım giderine ilişkin de farklı tip (minibüs, midibüs ve otobüs) araçlar belirtilerek ayrı ayrı açıklama yapıldığı, ilgili belgelerde meslek mensubu kaşe ve imzasının yer aldığı, fiyat teklifi veren firmaların unvanları ile ihale kapsamında sunulan belgeler dikkate alındığında ilgili alanda faaliyette bulundukları, ayrıca 3 fiyat teklifinin ekinde sunulan maliyet tespit tutanakları incelendiğinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde açıklanan standart ifadelerin yer aldığı görülmekle birlikte, tutanaklarda ortalama birim maliyet satırları, fatura bilgileri tablosu gibi bilgilerin tamamen boş bırakıldığı, bu durumda ortalama/toplam birim maliyet hesabının yapılamadığı ve fatura bilgileri tablosundan söz konusu durumun tespit edilemediği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

e) Söz konusu 3 araca ilişkin motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene ücreti ile emisyon ölçüm giderini gösterir belgelerin sunulduğu, diğer araçlara ilişkin yapılan hesaplamaların da söz konusu belgeler üzerinden yapıldığı, motorlu taşıtlar vergisine ilişkin sunulan belgelerin 2021 yılına, emisyon ölçüm giderine ilişkin sunulan belgelerin 2021 ve 2022 (2022 yılına sarkan giderin işin gerçekleştirileceği sürenin tamamını kapsamamaktadır.) yılına, araç muayene ücretine ilişkin sunulan belgelerin de 2020, 2021 ve 2022 yılına ilişkin olduğu, (2022 yılına sarkan araca ilişkin gider işin gerçekleştirileceği sürenin tamamını kapsamamaktadır.) dolayısıyla söz konusu belgelerin ihale konusu işin gerçekleştirileceği 2022 yılı (01.01.2022 – 31.12.2022) maliyetlerini tevsik edici nitelikte olmadığı, ayrıca diğer araçlara ilişkin de (amortisman/fiyat teklifi alındığını gösterir belge vb.) herhangi bir belge sunulmadığından ilgili araçlara ilişkin herhangi bir değerlendirmenin yapılamadığı, bu kapsamda söz konusu açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine aykırılık oluşturduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

f) Her ne kadar bahsi geçen iş personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alımı olmasa da, açıklama kapsamında tüm giderler üzerinden %4 sözleşme ve genel gider hesap edilerek açıklama yapıldığı, aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında ayrı ayrı açıklaması istenilen sözleşme damga vergisi, ödemeler üzerinden ödenecek damga vergisi, noter masrafları, karar pulu bedeli ve KİK payının %4 sözleşme ve genel gider içinde yer alması sebebiyle ayrıca herhangi bir maliyet öngörülmediği, idare tarafından aşırı düşük açıklama talep yazısında ilgili giderlerin ayrı ayrı gösterilmesinin istenildiği, bu durumda ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu giderlerin ayrı ayrı gösterilmeksizin %4 sözleşme ve genel gider hesap edilerek açıklama yapılmasının Kamu İhale Genel Tebliği ile aşırı düşük isteme talep yazısına uygun olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

g) Ruhsatlarıyla sunulan yukarıda aktarılan 3 aracın amortisman hesabına ilişkin meslek mensubu onaylı kasko değer listelerinin sunulduğu, diğer araçlara ilişkin yapılan hesaplamaların da söz konusu belgeler üzerinden yapıldığı, bununla birlikte ihale kapsamında yer alan diğer araçlara ilişkin herhangi bir belge sunulmadığı, (kendi malı olduğunu veya fiyat teklifi alarak kiralandığını gösterir) dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının söz konusu iddia kapsamında eksik yapıldığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

h) Akaryakıt giderinin açıklanması kapsamında 12.10.2021 tarihli BP bayi pompa fiyatı olduğu belirtilen 7,71 TL’lik motorin fiyatının kullanıldığı, farklı tip araçların kilometrede ne kadar yakıt sarf edeceğini gösteren 2 adet belge sunulduğu, 2016 model Renault Master 16+1 aracın yakıt tüketimini gösterir internet çıktısının sunulduğu, söz konusu belgede şehir içi yakıt tüketiminin ortalama 10,6 lt/100 km olduğunun belirtildiği, ilgili belgenin hangi internet sayfasından alındığını belirtir herhangi bir bilgiye yer verilmediği, (yetkili servisten alınan belgeler veya kamu kurum kuruluşlarının yayımladığı fiyatlar) ayrıca yetkili servisten alındığını gösterir bir bilgiye de yer verilmediği,  İSUZU NOVA marka aracın yakıt tüketimini gösterir, bir internet sitesinden alındığını belirtir mali müşavir onaylı belgenin sunulduğu, söz konusu belgede şehir içi yakıt tüketiminin ortalama 12,7 lt/100 km olduğunun belirtildiği, ilgili belgenin hangi internet sayfasından alındığını belirtir bilginin yer aldığı görülmekle birlikte söz konusu belgenin yetkili servisten alınan belgeler veya kamu kurum kuruluşlarının yayımladığı fiyatlardan alınmadığı, istekli tarafından akaryakıt giderine ilişkin Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağının sunulmadığı,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.2’nci maddesinde yer alan“79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.” açıklaması gereği aşırı düşük teklif açıklamasının anılan Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığı durumlarda istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgelerin sunulması gerektiği, bu nedenle açıklama yapılan araçların akaryakıt sarfiyatına ilişkin belgelerin kamu kurum kuruluşlarınca yayımlanan veya yetkili servisler tarafından düzenlenen belge ve belge düzenleyen servisin yetkili servis olduğunu gösterir belge/bilgilerin sunulmasının gerektiği ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu hususları gösterir herhangi bir belgelendirmenin yapılmadığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Çiçek Turizm İnşaat ve Taşımacılık San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.