|
BAŞVURU SAHİBİ:
Kasımoğlu Danışmanlık Taş. İnş. Sos. Hizm. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Sur Belediyesi Makine İkmal Bakım ve Onarım Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/1458696 İhale Kayıt Numaralı “Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Sur Belediyesi Makine İkmal Bakım ve Onarım Müdürlüğü tarafından 30.01.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Kasımoğlu Danışmanlık Taş. İnş. Sos. Hizm. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 17.02.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.02.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.03.2023 tarih ve 82104 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.03.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/347 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Belediye Kanunu’nun “Gelecek yıllara yaygın hizmet yüklenmeleri” başlıklı 67’nci maddesinde belediyeler tarafından yapılacak yıllara yaygın araç kiralama dahil hizmet alımı ihalelerinin süresinin ilk mahalli idareler genel seçimlerini izleyen altıncı ayın sonunu geçmemek üzere belirlenmesi gerektiğinin hüküm altına alındığı, Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenen mahalli idareler genel seçim tarihinin 18 Haziran 2023 olduğu, bu açıdan sözleşme bitiş tarihinin 18 Aralık 2023 tarihini geçmemesi gerektiği, ancak Sözleşme Tasarısı’nda işin süresinin işe başlama tarihinden itibaren 18 ay olarak düzenlendiği ve işin bitiş tarihinin 18 Aralık 2023 sonrasına sarktığı,
2) İhale kapsamında kullanılacak araçların 2020 model araçlar olduğu, yaklaşık maliyet hesabında %2’lik kasko değeri için 2020 model binek araçların kasko değerinin dikkate alınması gerektiği, daha yüksek model araçların kasko değerleri ile hesap yapıldığında yaklaşık maliyetin olması gerekenden daha yüksek çıkacağı, isteklilerin teklifleri ile yaklaşık maliyet tutarı karşılaştırıldığında yaklaşık maliyetin mevzuata aykırı bir şekilde çok yüksek hesaplandığı,
3) Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.nin kasko değer listesinde teklif etmiş olduğu aracın %51 yerli menşei şartını sağlamadığı, ayrıca teklif edilen aracın 2022 yılı Aralık ayı kasko değeri yerine fiyat avantajı sağlayacak şekilde daha düşük olan önceki aylara ait kasko değeri üzerinden hesaplama yapıldığı,
4) Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.nin geçici teminat mektubu vadesinin ihale dokümanında belirtilen süreyi karşılamadığı, söz konusu mektubun son paragrafında “4734 sayılı Kanun’un 34’üncü maddesi uyarınca, bu teminat mektubu her ne suretle olursa olsun haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz.” ibaresinin yer almadığı,
5) Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.nin iş deneyim belge tutarının teklifin %25’ini karşılamadığı,
6) Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.nin yeterlik bilgileri tablosundaki “Yönetimdeki Görevliler” kısmındaki bilgilerin firmanın son durumunu yansıtmadığı,
7) Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;
a) Kiralama ve bakım maliyetlerini tevsiken sunulan fiyat teklifleri ekinde teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) sunulup sunulmadığının incelenmesi gerektiği, araç kiralama, bakım onarım için fiyat teklifleri ve ekleri tutanaklar sunulmasına rağmen fiyat tekliflerinde belirtilen tutanak sayıları ile tutanaklardaki sayıların farklı olduğu, bakım onarım, kiralama giderleri için sunulan fiyat tekliflerini veren firmaların fiyat teklifine konu işlerle iştigal etmediği,
b) Araç kiralama bileşenine ilişkin tutanaklarının (Ek-O.5), (Ek-O.6) “Yevmiye Defteri Kayıt Adedi” kısmında esas fatura bilgisi olarak “araç kira bedeli” şeklinde bir ifadenin yer aldığı, fiyat teklifinde her farklı cins araç için kiralama teklifi alınmasına rağmen teklif dayanağı olan tutanakta sadece “araç kiralama” şeklinde genel bir ifadeye yer verilerek her araç için ayrı kiralama fatura bilgilerinin işlenmediği, bahse konu işte çalıştırılacak binek araç, 4×4 pick up ve minibüsler ile uyumlu olmadığı, fatura bilgileri ile kira fiyat teklifindeki kiralanan araçların birbiri ile uyumlu olmadığı,
c) Bahse konu işte binek araç, 4×4 pick up ve minibüsler şeklinde farklı cinslerde araçlar çalıştırılmasına ve bu farklı cinslerdeki araçların bakımları farklı parça ve fiyat olmasına rağmen araçların bakım onarım dayanağı olarak sunulan tutanakların (Ek-O.5), (Ek-O.6) “Yevmiye Defteri Kayıt Adedi” kısmında, esas faturalarda ve tutanak bilgilerinde sadece “araç bakım onarım” şeklinde genel bir ifadeye yer verildiği, hangi araçların bakım onarım bedellerinin ne kadar olduğunun net olmadığı, fiyat teklifinde her farklı cins araç için bakım teklifi alınmasına rağmen teklif dayanağı olan tutanakta sadece “araç bakım onarım” denilerek bütün araçların bakım fatura bilgilerinin işlenmediği, bahse konu işte çalıştırılacak binek araç, 4×4 pick up ve minibüsler ile uyumlu olmadığı,
Araçların bakım onarımları ile ilgili sunulan fiyat teklifleri ile (Ek-O.6) tutanağında belirtilen bileşenlerin aynı olmadığı, fiyat tekliflerinde genel olarak bakım onarım maliyeti denilmesine rağmen (Ek-O.6) tutanağında bakım onarım alt bileşenlerine yer verildiği, söz konusu uyumsuzluk nedeniyle bakım onarım açıklamasının mevzuata aykırı olduğu iddia edilmektedir.
d) (Ek-O.5), (Ek-O.6) tutanaklarında yer verilen faturaların ihale tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya yani bir önceki döneme (2022 yılı 4.dönemine) ait olmadığı,
Fiyat tekliflerinde/proforma faturalarda yer alması zorunlu olan “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yer almadığı,
e) Anılan firma tarafından kendi malı olmayan bazı araçlar için “Taşıt Kira Sözleşmeleri”nin sunulduğu, söz konusu sözleşmelerin açıklama yöntemlerinden olmadığı,
Bazı araçların öz mal olduklarının belirtildiği, ancak demirbaş kayıt defteri fiyatları üzerinden işin süresine uygun olarak amortisman giderinin hesaplanmadığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü,
Anılan Kanun’un “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;
a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
…
izleyen günden itibaren başlar…” hükmü,
28.12.2022 tarihinde yayınlanan İhale İlanı’nın 2’nci maddesinde “2-İhale konusu hizmet alımın
a) Adı : Araç Kiralama Hizmet Alımı
b) Niteliği, türü ve miktarı :
Belediyemiz hizmet birimlerinde kullanılmak üzere 18 ay süreyle 8 adet sürücüsüz araç kiralama hizmeti alımı
Ayrıntılı bilgiye EKAP’ta yer alan ihale dokümanı içinde bulunan idari şartnameden ulaşılabilir.
c) Yapılacağı/teslim edileceği yer : İhale konusu kiralanacak araçlar Sur Belediyesi Makine İkmal Bakın ve Onarım Müdürlüğü emrinde şehir içinde hizmet verecektir.
ç) Süresi/teslim tarihi : İşe başlama tarihinden itibaren 18(OnSekiz) aydır
d) İşe başlama tarihi : Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 gün içinde işe başlanacaktır.” düzenlemesi,
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: ARAÇ KİRALAMA İŞİ
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
Belediyemiz hizmet birimlerinde kullanılmak üzere 18 ay süreyle 8 adet sürücüsüz araç kiralama hizmeti alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İhale konusu kiralanacak araçlar Sur Belediyesi Makine İkmal Bakın ve Onarım Müdürlüğü emrinde şehir içinde hizmet verecektir.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 18 (OnSekiz) aydır
9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Tasarı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1. İşin yapılacağı yer/yerler: Sur Belediye Hizmet Birimleri
10.2. İşyerinin teslimine ilişkin esaslar ve işe başlama tarihi: Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 (Beş) gün içinde işyeri teslimi yapılarak işe başlanır. Yüklenici veya vekili ile İdare yetkilisi/yetkilileri arasında düzenlenen işyeri teslim tutanağının imzalanmasıyla yükleniciye işyeri teslimi yapılmış olur. Ancak, işyeri teslim tutanağında, işyeri tesliminin, tutanağın onaylanması halinde gerçekleşmiş olacağının belirtilmesi halinde, tutanağın onaylandığının yükleniciye tebliğ edildiği tarihte işyeri teslimi yapılmış sayılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, aktarılan Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilecekleri, başvurunun süre kurallarına uygun olmaması durumunda başvurunun reddine karar verileceği, şikayet başvurusunun, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren başlayacağı, ihale ilanında yer alan hususlara yönelik başvuruların süresinin ilk ilan tarihinden, ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresinin ise dokümanın satın alındığı tarihte başlayacağı anlaşılmaktadır.
09.02.2023 onay tarihli ihale komisyonu kararına göre, 11 adet ihale dokümanı indirilen ihaleye 7 adet teklif verildiği, Özer Atık Yönetimi Taşımacılık Temizlik İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.nin geçici teminatının bulunmaması ve yaklaşık maliyet üzerinde teklif verilmesi gerekçesiyle, Msm Güneş Otomotiv İnş. Akar. Tem. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Erünali Otomotiv Petrol Turizm İnş. Nak. Gıda Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklif edilen araçların yerli muhteva oranının %50’nin altında olması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Yüksekol Taş. Oto. Tem İnş. Gıd. İth. İhrc. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Bingöl Taşımacılık İnş. Akar. Tar. ve Hay. Sos. Hiz. San. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin aşırı düşük teklif açıklaması sunulmaması gerekçesiyle reddedildiği, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti., ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise başvuru sahibi Kasımoğlu Danışmanlık Taş. İnş. Sos. Hiz. Gıda Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.
Başvuruya konu ihalede ilan tarihinin 28.12.2022 olduğu, başvuru sahibi istekli tarafından ihale dokümanının 19.01.2023 tarihinde indirildiği, 17.02.2023 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin anılan iddiasının sözleşme süresinin Belediye Kanunu’nun 67’nci maddesine aykırılık teşkil ettiğine ilişkin olduğu, İhale İlanı’nda işe başlama ve işin süresine yönelik düzenlemelerin bulunduğu, dolayısıyla aykırılığın farkına varılmış olması gereken tarihin ihale ilan tarihi olması gerektiği anlaşılmıştır.
Yapılan inceleme neticesinde, başvuru sahibinin sözleşme bitiş tarihinin Belediye Kanunu’nun 67’nci maddesine aykırılık teşkil ettiğine ilişkin iddiasının ihale dokümanının ilana yansıyan hükümlerine yönelik olduğu, ihale ilan tarihinin 28.12.2022 olduğu, ihale ilanına yönelik şikayet başvurularının ihale ilan tarihini takip eden günden itibaren 10 gün içinde, 09.01.2023 tarihine kadar yapılması gerekirken 17.02.2023 tarihinde idareye başvuru yapıldığı, dolayısıyla başvuru süresi geçildikten sonra idareye şikayet başvurusunda bulunulduğunun anlaşıldığı, bu bağlamda söz konusu iddianın yukarıda aktarılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.
(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;
a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,
b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,
c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,
ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,
d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,
Esas alınır.
(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.
(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.
(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re’sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.” hükmü yer almaktadır.
Başvuru sahibi tarafından yaklaşık maliyetin çok yüksek hesaplandığı iddiasına ilişkin olarak yaklaşık maliyetin açıklandığı tarihi (ihale tarihi-30.01.2023) izleyen günden itibaren on gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiği, bu süre geçtikten sonra 17.02.2023 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunduğu, ancak 127 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uyarınca, OHAL ilan edilen illerde şikâyet ve itirazen şikâyet başvuru süreleri 06.02.2023 ve 06.04.2023 tarihleri arasında durdurulduğundan Kuruma itirazen şikâyet başvurusunun süresinde olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, idarelerin yaklaşık maliyeti hesaplarken kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenen fiyatları, ihaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatları, ilgili odalarca belirlenmiş fiyatları, ihale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerini, konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatları, ihale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatları herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilecekleri, her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda ise idarece re’sen fiyat belirlenebileceği, dolayısıyla idarelere yaklaşık maliyetin hesaplanma yönteminin belirlenmesi noktasında serbesti ve takdir yetkisi tanındığı anlaşılmaktadır.
İdare tarafından söz konusu araç kiralama hizmet alımı için üç firmadan fiyat teklifi alındığı, fiyat tekliflerinin ortalaması alınmak suretiyle birim fiyatlar oluşturularak yaklaşık maliyetin hesaplandığı anlaşılmaktadır.
İdare tarafından gerçekleştirilen yaklaşık maliyet tespit yönteminin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesi hükümlerine uygun olduğu görülmüştür. Anılan gerekçe ile başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “…(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sözleşmenin yürütülmesi aşamasındaki mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemeler” başlıklı 30’uncu maddesinde “(1) Ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede yeterlik kriteri olarak belirlenmeyen, ancak sözleşmenin yürütülmesi aşamasında işin yerine getirilmesi için gerekli olduğu öngörülen mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemeler teknik şartnamede yer alır. Bu düzenlemelerde, işin niteliği ile bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümleri esas alınır. Bu yükümlülüklere ilişkin olarak yüklenici tarafından hangi belgelerin idareye sunulması gerektiğinin teknik şartnamede açıkça düzenlenmesi zorunludur.
(2) Bu Yönetmeliğin ilgili maddeleri uyarınca idarelerce belirlenmesi zorunlu olan mesleki ve teknik yeterlik kriterlerine ve bu kapsamda istenecek belgelere teknik şartnamede yer verilemez.” hükmü,
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.
…
ç) Bu Şartnamenin 7.4. ve 7.5. maddelerinde belirtilen, şekli ve içeriği ilgili uygulama yönetmeliklerinde düzenlenen yeterlik belgeleri,
…
7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği bu şartnamenin 7 nci maddesi dışındaki maddeleri ile teknik şartnamede belirtilen aşağıdaki belgeler:
{Belirtilmemiştir}
7.5.5 Bu Şartnamenin 7 nci maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgeler tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmaz…” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Genel Şartlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…7. Binek Araçlar 237 Sayılı Taşıt Kanunu, 17.03.2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 02.10.2014 tarih ve 29137 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen şartlarda olacaktır. İlgi Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen araçlar için (Binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi) Teklif Edilen Aylık Kiralama Bedeli (KDV hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil) harcama talimatının verildiği ay itibariyle Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayınlanan Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan Kasko Sigorta Değerinin %2’sini aşmayacaktır. İstekliler teklifleri ekinde Araç Kasko Beyan Formu’nu sunmak zorundadır.
…
9. Kiralanacak binek araçlar 02.06.2014 tarih ve 2014/6425 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’na istinaden, yerli muhteva oranı %50’nin altında olmayacaktır.
10. Tekliflerin değerlendirme işlemlerinin söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde yapılabilmesi için; teklif edilen binek araçlara ilişkin, Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince yayımlanan Kasko Değer Listesinde bulunduğu şekilde, aracın marka kodu, araç tip kodu, marka adı, tip adı, araç kasko değeri ekteki listeye doldurulacaktır. Bu listelerin istekli tarafından teklifleri ile birlikte sunulması zorunludur…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, idareler tarafından yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde aranacak kriterlerin ihale ilanında ve idari şartnamede açıkça belirtilmesi gerektiği, teknik şartnamelerde ise ihale konusu alımların teknik kriterlerine yer verileceği, idari şartnamede yeterlik kriteri olarak belirlenmeyen, ancak sözleşmenin yürütülmesi aşamasında işin yerine getirilmesi için gerekli olduğu öngörülen mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemelerin de teknik şartnamelerde yapılacağı, isteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler var ise bunların idari şartnamelerin 7.5.4’üncü maddesinde açıkça belirtilmesi gerektiği, bu bağlamda İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinden de anlaşıldığı üzere idari şartnameler ile söz konusu şartnamelerin 7.5.4’üncü maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgelerin tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmayacağı anlaşılmaktadır.
İhale dokümanı ekinde “Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi Kapsamında Kiralanacak Araçların Marka, Model ve Kasko Değerini Gösterir Ek 1 Tablo”nun bulunduğu görülmüştür.
Araçların yerli muhteva oranı ve kasko değerine ilişkin değerlendirme yapılması amacıyla teklif ekinde sunulması istenen tabloya yönelik düzenlemenin Teknik Şartname kapsamında yapıldığı, ilgili tablonun İdari Şartname kapsamında yeterlik kriteri olarak belirlenmediği anlaşılmıştır.
Teklif edilecek araçların aylık kiralama bedelinin Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmadığı ve araçların yerli muhteva oranının %50’nin altında olmadığı hususlarının belgelendirilmesi için sunulması istenen araç marka, model ve kasko değerini gösterir tablonun İdari Şartname kapsamında yeterlik kriteri olarak belirlenmediği, bir diğer ifade ile ilgili tablonun tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik belgesi olarak dikkate alınamayacağı, dolayısıyla bu aşamada ilgili tabloya dayanarak araçların yerli muhteva oranı ve kasko değerine yönelik değerlendirme yapılamayacağı, söz konusu değerlendirmenin idare tarafından sözleşmenin yürütülmesi aşamasında yapılması gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bahse konu iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Geçici teminat” başlıklı 33’üncü maddesinde “İhalelerde, teklif edilen bedelin % 3’ünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teminatlar” başlıklı 55’inci maddesinde “…(5) Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.
…
(8) Her ne suretle olursa olsun, idarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz…” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 59/A maddesinde “…(6) Geçici teminat mektupları Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınır ve mektuba ilişkin ayırt edici numara yeterlik bilgileri tablosunun ilgili bölümünde belirtilir. Bu maddeye uygun olarak alınmayan geçici teminat mektupları geçerli kabul edilmez. Geçici teminat mektubu dışındaki teminatların saymanlık ya da muhasebe müdürlüklerine yatırıldığına ilişkin bilgiler de aynı şekilde yeterlik bilgileri tablosunun ilgili bölümünde belirtilir…” hükmü,
Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “Geçici teminatlar” başlıklı 21’inci maddesinde “…(2) Geçici teminat mektupları Kurumla “EKAP Üzerinden Online Bilgi Alışverişine Yönelik İşbirliği Yapılmasına Dair Protokol” imzalamış olan kuruluşlardan alınır. İlgilinin talebi halinde, kuruluş tarafından Ek-1’de yer alan “Geçici Teminat Mektubu Bilgileri Formu” düzenlenerek kendisine verilir. Geçici teminat mektupları, elektronik imza kullanılmak suretiyle elektronik veya ıslak imza kullanılmak suretiyle fiziki ortamda düzenlenebilir. Ancak düzenlenen geçici teminat mektubuna kuruluş tarafından ayırt edici bir numara verilerek mektuba ilişkin bilgilerin EKAP’a aktarılması ve verilen ayırt edici numaranın istekli tarafından e-teklif kapsamında EKAP üzerinden gönderilmesi gerekir. Geçici teminat mektuplarına ilişkin bilgilerin, 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre merkezi takas kuruluşu olarak faaliyet gösteren kuruluşlar dâhil yetkilendirilmiş merkezi bir kuruluş tarafından EKAP’a aktarılması durumunda da düzenlenen mektupların bu fıkraya uygun olarak alındığı kabul edilir…” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “e-tekliflerin açılması” başlıklı 23’üncü maddesinde “(1) E-teklifler, aynı günün mesai saatleri içerisinde istekliler ve hazır bulunanlar önünde ihale komisyonu tarafından EKAP üzerinde açılır. e-anahtarının bozuk olması veya e-teklifin virüs içermesi gibi nedenlerle EKAP tarafından açılamayan e-teklifler tespit edilerek açılamama gerekçeleri belirtilmek suretiyle EKAP üzerinden Ek-1’de yer alan “Açılamayan e-tekliflere İlişkin İhale Komisyonu Tutanağı” düzenlenir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu hazır bulunanlara duyurulur. İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. 21 inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca alınan geçici teminat mektuplarının değerlendirilmesi, geçici teminat tutarının teklif bedelinin yüzde üçünü karşılayıp karşılamadığının ve geçici teminat mektubu geçerlilik süresinin EKAP tarafından kontrol edilmesi suretiyle yapılır…” hükmü,
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.
…
c) Bu Şartnamede belirlenen geçici teminata ilişkin standart forma uygun geçici teminat mektubu veya geçici teminat mektupları dışındaki teminatların Saymanlık ya da Muhasebe Müdürlüklerine yatırıldığını gösteren makbuzlar…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.
…
26.3. Geçici teminat olarak kullanılan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 29.04.2023 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.
26.4. Geçici teminatı ihalede istenilen katılma şartlarını sağlamayan teklifler değerlendirme dışı bırakılacaktır…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Geçici teminatın verilmesi” başlıklı 28’inci maddesinde “28.1. Geçici teminat mektubunu düzenleyen kuruluş tarafından mektuba verilen ayırt edici numara yeterlik bilgileri tablosunun ilgili bölümünde belirtilir…” düzenlemesi yer almaktadır.
İdari Şartname’nin 26.3’üncü maddesi uyarınca geçici teminat mektubu geçerlilik tarihinin 29.04.2023 tarihinden önce olmaması gerekmektedir.
Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ait yeterlik bilgileri tablosunun “Teminata İlişkin Bilgiler” sütununun “Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci Maddesinin İkinci Fıkrasına Uygun Olarak Alınan Geçici Teminat Mektubu” satırının “Geçici Teminat Mektubunun Ayırt Edici Numarası/Takasbank Referans Numarası” kısmında “M101012331619202R” beyanının yer aldığı görülmüştür.
EKAP üzerinden sorgulama yapıldığında, geçici teminat mektubu geçerlilik tarihinin 22.05.2023 olduğu tespit edilmiştir.
Anılan isteklinin geçici teminat mektubu geçerlilik süresinin İdari Şartname’nin 26.3’üncü maddesindeki kriteri sağladığı, ayrıca geçici teminatın Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 21’inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alındığı, bu açıdan mektuba ilişkin ayırt edici numaranın yeterlik bilgileri tablosunda belirtilmesinin yeterli olduğu anlaşılmakta olup başvuru sahibinin ilgili iddiası yerinde görülmemiştir.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdari Şartname’nin “Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.5’inci maddesinde “… İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 25’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ait yeterlik bilgileri tablosunun “Mesleki ve Teknik Yeterliğe İlişkin Bilgiler” sütununun “EKAP’ta Kayıtlı Olan İş Deneyim Belgesi” satırının “Belgeye EKAP Tarafından Verilen Sayı” kısmında “2018/168928-2801293-1-1” beyanının yer aldığı görülmüştür.
Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen belgeye ilişkin EKAP üzerinden sorgulama yapıldığında, ilgili belgenin tüzel kişiliğin %60 hisse ile ortağı olan Çms İnş. Tem. Akar. Oto. İnsan Kayn. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin aralarında bulunduğu iş ortaklığı adına düzenlenen iş bitirme belgesi olduğu, söz konusu belgenin Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Kent Estetiği Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlendiği ve araç ve iş makinası kiralanması işine ilişkin olduğu, belge tutarının 3.410.598,00 TL ve Çms İnş. Tem. Akar. Oto. İnsan Kayn. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin iş deneyim belgesine konu işteki ortaklık oranının %69 olduğu görülmüştür. Çms İnş. Tem. Akar. Oto. İnsan Kayn. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin hissesine düşen belge tutarının 2.353.312,62 TL olduğu anlaşılmıştır. (3.410.598,00 x 0.69= 2.353.312,62)
Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif bedeli dikkate alındığında (2.073.600,00×0,25) sağlanması gereken asgari iş deneyim tutarının 518.400,00 TL olduğu anlaşılmaktadır.
Anılan istekli tarafından beyan edilen iş deneyim belgesinin İdari Şartname’nin 7.5’inci maddesinde istenilen asgari iş deneyim kriterini güncelleme yapılmadan dahi karşıladığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmamıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “Gerçek ve tüzel kişilerin EKAP’a kaydı” başlıklı 7’nci maddesinde “…(5) EKAP’a kayıtlı olan; gerçek kişilerin kendileri ile vekil veya temsilcilerine; tüzel kişilerin kendileri, ilgisine göre, ortakları ve ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç)/üyeleri/kurucuları, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşme imzalamaya ve sözleşmenin yürütülmesi konusunda tüzel kişiliği temsile yetkili yönetimindeki görevliler ile vekil veya temsilcilerine ilişkin aşağıda yer alan bilgileri EKAP’a kaydetmeleri ve son başvuru veya ihale tarihinden ve sözleşme imzalamadan önce güncellemeleri zorunludur. Bu kişilerin;
…
b) Tüzel kişi olması halinde ticaret unvanı, vergi kimlik numarası ile varsa işletme adı. Tüzel kişilerde; yönetimdeki görevliler ile ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelere/kuruculara ilişkin kayıt kapsamında ticaret sicil verileri esas alınır. Ayrıca anonim şirketlerde (tek ortaklı şirketler hariç) ortaklar ve ortaklık oranlarının kaydı kapsamında, beyan edilen kişilere ilişkin pay defteri ile dayanağı yönetim kurulu karar defterinin ilgili kısımları; şirket niteliğinde olmayan tüzel kişilerde ise üyelerin veya kurucuların kaydı kapsamında Türkiye Ticaret Sicili Gazetelerinde yer almayan bilgileri içeren belgelerin ilgili kısımları da taranarak EKAP’a yüklenir. Yabancı aday/istekliler tarafından bu fıkrada istenen bilgi ve belgelerin beyan edilmesi/yüklenmesi bakımından, ilgili ülke mevzuatındaki karşılıkları esas alınır.
(6) Bu madde kapsamında EKAP’a kaydedilen bilgilerin eksiksiz, doğru ve güncel olması gerekmektedir. EKAP’a kayıtlı gerçek veya tüzel kişiler tarafından, beşinci fıkrada belirtilen bilgilerde değişiklik yapılmasının gerektiği hallerde bu değişikliklerin, en geç değişiklik tarihini izleyen 7 (yedi) gün içerisinde ancak her durumda son başvuru veya ihale tarihinden önce, son başvuru veya ihale tarihinden sonra gerçekleşen değişikliklerin sözleşme imzalanmadan önce güncellenerek EKAP’a kaydedilmesi zorunludur…” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.
a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren bilgiler;
…
2) Tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile, ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgiler idarece EKAP’tan alınır…” düzenlemesi yer almaktadır.
İlgili ihale dokümanı düzenlemelerinden isteklilerin ihaleye katılabilmeleri için teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmesi gerektiği, tüzel kişilerde; isteklilerin yönetimindeki görevliler ile ilgisine göre, ortaklar ve ortaklık oranlarına (halka arz edilen hisseler hariç)/üyelerine/kurucularına ilişkin bilgilerin idarece EKAP’tan alınacağı anlaşılmıştır.
Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ait yeterlik bilgileri tablosunun “Teklif Vermeye Yetkili Olunduğuna İlişkin Bilgiler” sütununun “Ortaklar/üyeler/kurucular ile yöneticilere ait bilgiler” satırının “ortaklar ve ortaklık oranlarına/üyelere/kuruculara ait bilgiler” kısmında “İLHAN ÇELİK, 27*********, 1200000,00/3000000,00” ve “ÇMS İNŞAAT TEMİZLİK AKARYAKIT OTOMOTİV İNSAN KAYNAKLARI VE TAAHHÜT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ, 25********, 1800000,00/3000000,00” beyanının, “Yöneticilere Ait Bilgiler” kısmında “İLHAN ÇELİK, 27*********, Müdür” beyanının yer aldığı görülmüştür.
İlgili beyanlardan tüzel kişiliğin İlhan Çelik (%40) ve Çms İnş. Tem. Akar. Oto. İnsan Kayn. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti. (%60) olmak üzere iki ortağının bulunduğu, yöneticisinin İlhan Çelik olduğu ve müdür olarak görev yaptığı anlaşılmaktadır.
EKAP üzerinden sorgulama yapıldığında, idare tarafından ihale tarihinde tüzel kişiliğin ortaklık yapısına ilişkin sorgulama yapılmadığı görülmekle birlikte, inceleme kapsamında yapılan sorgulamada, ortaklık yapısının İlhan Çelik (%40) ve Çms İnş. Tem. Akar. Oto. İnsan Kayn. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti. (%60), şirket yöneticisinin İlhan Çelik olduğu ve müdür olarak görev yaptığı görülmüş olup, yeterlik bilgileri tablosunda yer alan beyanlarla uyumlu olduğu anlaşılmıştır.
Yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgilerin EKAP üzerinden sorgulanması sonucunda elde edilen bilgilerle uyumlu olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
…
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
a) İdarece 30.01.2023 tarihinde EKAP üzerinden sınır değerin altında teklif veren isteklilere “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazının gönderildiği, ilgili yazıyla araç edinimine ilişkin tüm maliyetler ile bakım giderlerinden oluşan teklif bileşenlerinin 03.02.2023 tarihine kadar açıklanmasının istendiği görülmüştür.
Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 03.02.2023 tarihinde aşırı düşük teklif açıklama dosyasının idareye sunulduğu anlaşılmıştır.
İlgili belgeler incelendiğinde, araç kiralama maliyetinin tevsiki için fiyat teklifi alındığı, söz konusu fiyat teklifinin ekinde satış tutarı tespit tutanağının bulunduğu, fiyat teklifi ile satış tutarı tespit tutanağındaki tarih ve sayının birbiri ile uyumlu olduğu, fiyat teklifinin teklife konu alanda faaliyet gösterenden alındığı görülmüştür.
Bakım onarım maliyeti için fiyat teklifi alındığı, söz konusu fiyat teklifinin ekinde satış tutarı tespit tutanağının bulunduğu, fiyat teklifi ile satış tutarı tespit tutanağındaki tarih ve sayının birbiri ile uyumlu olduğu, fiyat teklifinin teklife konu alanda faaliyet gösterenden alındığı görülmüştür.
b) Araç kiralama maliyetinin tevsiki için sunulan fiyat teklifinin eki satış tutarı tespit tutanağındaki “5-Ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgiler” kısmında binek otomobil, çift kabin pick up ve 14+1 minibüs kiralanması bileşenlerine ayrı ayrı yer verildiği, başvuru sahibinin iddiasının aksine her araç için ayrı kiralama fatura bilgilerine yer verildiği görülmüştür.
Fiyat teklifi ve satış tutarı tespit tutanağındaki fatura bilgileri tablosunda binek otomobil, çift kabin 4×4 pick up ve 14+1 minibüs kiralanması bileşenlerinin yer aldığı, bu açıdan fatura bilgileri ile kira fiyat teklifindeki kiralanan araçların birbiri ile uyumlu olmadığından bahsedilemeyeceği anlaşılmıştır.
c) Bakım onarım maliyetinin tevsiki için sunulan fiyat teklifinin eki satış tutarı tespit tutanağındaki “5-Ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgiler” kısmında periyodik bakım onarım çift kabin binek otomobil, periyodik bakım onarım çift kabin pick up ve periyodik bakım onarım minibüs bileşenlerine ayrı ayrı yer verildiği, başvuru sahibinin iddiasının aksine her araç için ayrı bakım onarım fatura bilgilerine yer verildiği görülmüştür.
Fiyat teklifi ve satış tutarı tespit tutanağındaki fatura bilgileri tablosunda periyodik bakım onarım binek otomobil, periyodik bakım onarım çift kabin pick up ve periyodik bakım onarım minibüs kiralanması bileşenlerinin yer aldığı, bu açıdan fatura bilgileri ile kira fiyat teklifindeki kiralanan araçların birbiri ile uyumlu olmadığından bahsedilemeyeceği anlaşılmıştır.
Satış tutarı tespit tutanağında bakım onarıma ilişkin alt bileşenlere yer verilmediği, herhangi bir uyumsuzluk bulunmadığı anlaşılmıştır.
d) Satış tutarı tespit tutanakları incelendiğinde, geçici vergi beyanname döneminin 2022 yılı 4’üncü dönem olduğu görülmüştür. Fatura tarihlerinin de 2022 yılı 4’üncü döneme ait olduğu anlaşılmıştır.
Fiyat tekliflerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yer aldığı görülmüştür.
e) Anılan istekli tarafından kendi malı araçlar ile açıklama yapılmadığı, araçların kiralanmasına ilişkin fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı, aşırı düşük teklif açıklama dosyasında başvuru sahibinin iddiasında belirttiği “Taşıt Kira Sözleşmeleri”nin yer almadığı tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin iddiası çerçevesinde yapılan inceleme sonucunda Metrani Entegre Hizmet Yönetimi San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarında Kamu İhale mevzuatına aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
Araçların yerli muhteva oranının %50’nin altında olmadığı hususlarının belgelendirilmesi için sunulması istenen araç marka, model ve kasko değerini gösterir tablonun İdari Şartname kapsamında yeterlik kriteri olarak belirlenmediği, bu aşamada ilgili tabloya dayanarak araçların yerli muhteva oranına yönelik değerlendirme yapılamayacağı, söz konusu değerlendirmenin idare tarafından sözleşmenin yürütülmesi aşamasında yapılması gerektiği, dolayısıyla Msm Güneş Otomotiv İnş. Akar. Tem. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Erünali Otomotiv Petrol Turizm İnş. Nak. Gıda Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin teklif edilen araçların yerli muhteva oranının %50’nin altında olması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Msm Güneş Otomotiv İnş. Akar. Tem. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Erünali Otomotiv Petrol Turizm İnş. Nak. Gıda Taah. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|