İzzet Davran-Tarlabaşı Gıda Hayv. İnş. Teks. Orman Ür. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kars Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/242639 İhale Kayıt Numaralı “Kars (Merkez) Sınırları İçerisinde Olan Cumhuriyet, Yusufpaşa, İstasyon, Hafızpaşa, Şehitler, Yenişehir, Aydınlıkevler, Bülbül, Yenimahalle ve Alpaslan Mahallelerinde  Kilit Parke Taş ile Yol ve Kaldırım Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kars Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 04.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kars (Merkez) Sınırları İçerisinde Olan Cumhuriyet, Yusufpaşa, İstasyon, Hafızpaşa, Şehitler, Yenişehir, Aydınlıkevler, Bülbül, Yenimahalle ve Alpaslan Mahallelerinde Kilit Parke Taş ile Yol ve Kaldırım Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak İzzet Davran-Tarlabaşı Gıda Hayv. İnş. Teks. Orman Ür. Tic. ve San. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 16.06.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.06.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.06.2020 tarih ve 27886 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.06.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1016 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihaleye teklif veren Öz Umut İlt. Pet. İnş. Tek. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin idarece değerlendirme dışı bırakıldığı ve sınır değerin değiştiği, kendi tekliflerinin bu durumda ikinci teklif olarak belirlendiği, halbuki anılan isteklinin teklifinin sınır değer hesabında dikkate alınması gerektiği, zira ihalede sunduğu birim fiyat teklif mektubunda herhangi bir hatanın olmadığı,  birim fiyat teklif cetvelinde yer alan 1 no’lu iş kaleminde aritmetik hatanın oluşmasına dair değerlendirmenin de ikinci oturumda yapılması ve isteklinin o aşamada değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, bu çerçevede anılan isteklinin teklifinin ilk oturum aşaması itibarıyla “geçerli teklif” olarak dikkate alınmak suretiyle sınır değerin hesaplanmasının mevzuata uygun olacağı iddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir. Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir. Bu ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Anılan Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.

(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:

a) Yazılı olması.

b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.

c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.

ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.

d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.

e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.

…

(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir…” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 57’nci maddesinde “(1) Ön yeterlik ve yeterlik başvuruları ile tekliflerin alınması ve açılmasına ilişkin işlemler; Kanun, bu Yönetmelik ve tip şartnamelerde belirtilen hükümler çerçevesinde standart formlar kullanılarak gerçekleştirilir.

(2) Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı, başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerin her biri için ayrı sütun içerecek şekilde düzenlenir.

(3) Başvuru veya teklif zarfları, alınış sırasına göre incelenir. Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde teklif zarfları açılmadan önce, pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde ise son yazılı fiyat tekliflerinin verildiği oturumda yaklaşık maliyet açıklanır. Zarflardan uygun olanların açılması ve belge kontrolünün yapılması aşamasında, aday veya isteklilerce sunulan belgeler tek tek kontrol edilerek hangi belgelerin sunulduğu, Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında her belge için açılmış bulunan sütunlara kaydedilerek gösterilir. İhale usulüne göre ilgili oturumda istekliler ve teklif ettikleri fiyatlar duyurularak tutanak düzenlenir. Bu tutanakların komisyon başkanınca onaylanmış suretleri, isteyenlere imza karşılığı verilmeden oturum kapatılamaz.

(4) Başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler idarelerce tamamlatılamaz.

…

(7) Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) Teklifler; Kanun, bu Yönetmelik ve tip şartnamelerde belirtilen esaslar çerçevesinde standart formlar kullanılarak değerlendirilir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;

Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate

alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.

T_ort1 : Geçerli tekliflerin (T_n) aritmetik ortalaması (T_ort1 = )

σ : Geçerli tekliflerin standart sapması (σ = )

Aritmetik ortalamadan standart sapma çıkartılır ve eklenir.

T_ort1– σ

T_ort1+ σ

Aritmetik ortalama değerinin standart sapma kadar aşağısı ve standart sapma kadar yukarısı arasında kalan bölgede yer alan tekliflerin tekrar ortalaması alınmak suretiyle, ikinci aritmetik ortalama bulunur.

T_i : Standart sapma aralığında kalan teklifler : {T_i: (T_ort1– σ ≤ T_i ≤ T_ort1+ σ)}

T_ort2 : Standart sapma aralığında kalan tekliflerin (T_i) aritmetik ortalaması (T_ort2= )

Hesaplanan ikinci aritmetik ortalama yaklaşık maliyete bölünmek suretiyle (C) değeri elde edilir.

C : T_ort2/YM

(C) değeri aşağıdaki eşitliklerin ilgili olanında yerine konularak (K) değeri bulunur.

C < 0,60 → 

0,60 ≤ C ≤ 1,00 → 

C > 1,00 → 

Sınır değer aşağıdaki eşitlikten bulunur:

SD (Sınır değer) = 

…

45.1.1.4. Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerinde ve % 40’ının altındaki teklifler dışında tek geçerli teklif bulunması durumunda; “Tort2” değeri tek geçerli teklife eşittir. Yaklaşık maliyetin % 40 – % 120 aralığında geçerli teklif bulunmaması durumunda; sınır değer yaklaşık maliyetin % 40’ıdır. (45.1.1.) maddesine göre yapılan hesaplama sonucunda sınır değerin yaklaşık maliyetin % 40’ının altında çıkması durumunda sınır değer yaklaşık maliyetin % 40’ı olarak belirlenir.

Sınır değer hesaplanmasında idarelerin faydalanmasına yönelik olarak hazırlanan “Yapım işlerinde sınır değer hesaplama aracı” programına Kurumun (www.kik.gov.tr) internet sayfasından erişilebilir.

45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.” Açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı:Kars (Merkez) sınırları içerisinde olan Cumhuriyet, Yusufpaşa, İstasyon, Hafızpaşa, Şehitler, Yenişehir, Aydınlıkevler, Bülbül, Yenimahalle ve Alpaslan mahallelerinde Kilit Parke Taş ile Yol ve Kaldırım Yapım İşi

b) …

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

Kars(Merkez sınırları içerisinde bulunan mahallelerde 170.628,060 m2 Kilit Parke Taş ve 17.196,630 m Beton Bordür ile Yol ve Kaldırım yapım İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer: Kars Belediyesi Sınırları İçerisi

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

“Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,

“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin reddedilecektir.” düzenlemesi,

“Diğer Hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1,20 …” düzenlemesi yer almaktadır.

İdarece sınır değerin geçerli kabul edilen 9 isteklinin teklifi dikkate alınarak hesaplandığı, Öz Umut İlt. Pet. İnş. Tek. Gıda Tem. Nak. Taah.Paz.San.ve Tic. Ltd. Şti.ne ait teklifin teklif dosyası kapsamında sunulan teklif mektubu ekindeki birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve sınır değer hesaplamasının anılan istekli tarafından sunulan teklif tutarı dikkate alınmadan yapıldığı, bu şartlarda sınır değerin 6.342.115,18 TL olarak belirlendiği, ihalenin 6.371.778,98 TL teklifte bulunan Sucioğlu İnş. Taah. Hay. Nak. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak da başvuru sahibi olan ve 6.589.419,64 TL fiyat teklifinde bulunan İzzet Davran-Tarlabaşı Gıda Hayv. Tic. San. Ltd. Şti. İş Ortaklığının belirlendiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 36’ncı maddesine göre, ihale komisyonunun; ilk oturumda isteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığını ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığını kontrol edeceği, anılan Kanun’un 37’nci maddesine göre ise ikinci oturumda ihale komisyonunun tekliflerin değerlendirilmesine geçip, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36’ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar vereceği, daha sonra ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçip, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığını inceleyeceği ve uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri ile birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunan teklifleri değerlendirme dışı bırakacağı,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1’inci ve 45.1.1.5’inci maddelerinde de yapım işleri ihalelerinde, Kamu İhale Kanunu’nun 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubunu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin tekliflerinin “geçerli teklif” olarak dikkate alınacağı ve geçerli teklifler tespit edildikten sonra sınır değer tutarının hesaplanacağı anlaşılmaktadır.

Bu itibarla, anılan Kanun’un 36’ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun sunan isteklilerin tekliflerinin “geçerli teklif” olarak dikkate alınacağı ve geçerli teklifler tespit edildikten sonra sınır değer hesaplanacağı, isteklilerin birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı hususundaki değerlendirmenin anılan Kanun’un 37’nci maddesi gereğince ikinci oturumda dikkate alınacağı ve sınır değer hesabında bu değerlendirmenin göz önünde bulundurulmaması gerektiğinden hareketle, idarece birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunmasına yönelik yapılan tespitin ilk oturumda yapılmayıp anılan Kanun’un 37’nci maddesi uyarınca ikinci oturumda yapılacağı ve isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılacağı, dolayısıyla da şikâyete konu Öz Umut İlt. Pet. İnş. Tek. Gıda Tem. Nak. Taah. Paz.San.ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ilk oturum aşaması itibarıyla “geçerli teklif” olarak dikkate alınarak sınır değerin hesaplanmasının uygun olacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, sınır değerin Öz Umut İlt. Pet. İnş. Tek. Gıda Tem. Nak. Taah. Paz. San.ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin de dikkate alınarak hesaplanması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.