ASIL İŞVEREN, ALT İŞVERENİN İŞÇİLERİNE KARŞI, İŞ KANUNU, İŞ VEYA TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ HÜKÜMLERİ UYARINCA ALT İŞVERENLE BİRLİKTE SORUMLUDUR. BİRLİKTE SORUMLULUĞU, MÜTESELSİL SORUMLULUK OLARAK ANLAMAK GEREKİR.

YARGITAY
9. Hukuk Dairesi 2008/43245 E.N , 2009/25694 K.N.
İlgili Kavramlar
ALT İŞVEREN
ASIL İŞVEREN
BİRLİKTE SORUMLULUK
MÜTESELSİL SORUMLULUK
Özet
ASIL İŞVEREN, ALT İŞVERENİN İŞÇİLERİNE KARŞI, İŞ KANUNU, İŞ VEYA TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
HÜKÜMLERİ UYARINCA ALT İŞVERENLE BİRLİKTE SORUMLUDUR. BİRLİKTE SORUMLULUĞU,
MÜTESELSİL SORUMLULUK OLARAK ANLAMAK GEREKİR.
İçtihat Metni
Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadeye, boşta geçen süre ücreti ve 8 aylık ücret tutarında işe
başlatmama tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm, süresi içinde davalılardan M… Gıda San. ve Tic. A.Ş. avukatı tarafından temyiz edilmiş
olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya
incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, davalı M… Gıda San. ve Tic. A.Ş.’nin bazı işlerini taşerona verdiğini, bunlardan birisinin de
işgüvenliği ve itfaiye işi olduğunu, çalıştığı şirketlerin M… Grup, A… Güvenlik ve en son diğer davalı
B… Servis A.Ş. olduğunu, M../de taşeron M… Grup işçisi olarak işe başladığını, taşeronlar değişmesine
rağmen çalışan işçiler ve iş değişmediğini, çıkarıldığı tarihe kadar sürekli çalıştığını, en son M… yetkilisi
tarafından gerekçe gösterilmeden sözlü olarak sözleşmesinin feshedildiğini, asıl işverenin M…
olduğunu belirterek, feshin geçersizliğine ve işe iadeye karar verilmesini istemiştir.
Davalı M… Gıda San. ve Tic. A.Ş. davacının diğer davalının işçisi olduğunu, davalılar arasında asıl
işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu kabul edilse dahi, diğer davalıya iade edilmesi gerektiğini
savunmuştur. Diğer davalı B… Servis A.Ş., davacının sözleşmesinin 2 aylık deneme süresi içinde
performans düşüklüğü nedeniyle sona erdirildiğini, işin sevk ve sorumluluğunun kendilerine ait
olduğunu beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, davacının taşeron firma elemanı olarak M… A.Ş.’ye ait taşeron şirketlerde çalıştığı,
düşük performansın neye göre belirlendiğinin açıklanmadığı, davacının tecrübesiz bir eleman
olmayıp, taşeron B… Servisten önce de çalışması bulunduğu, işbaşına gelen yeni şirketin feshi haklı
göstermek için bu yola başvurduğu, deneme süresinin yasada yeni işe başlayan işçiler için koyulmuş
bulunduğu, davalının feshi haklı hale getirmek için bunu getirdiği, davacının çalıştığı B… Servis ve
diğer şirketlerin M../nin taşeronu olduğu, asıl işverenin M… olduğu değerlendirilerek B… Servis ve
Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. hakkındaki davanın husumetten reddine, feshin geçersizliğine, M… Gıda
San. ve Tic. A.Ş/de işe iadeye karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/6 son cümlesi uyarınca asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile
ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden
doğan yükümlülüklerden alt işverenle birlikte sorumludur. 4857 sayılı İş Kanunu ile asıl işverenin, bu
Kanundan, iş sözleşmesinden ve alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan
yükümlülüklerden sorumlu tutulması şeklindeki düzenleme, asıl işverenin sorumluluğunun
genişletilmesi olarak değerlendirilmelidir. Bu durumda, ihbar, kıdem, kötüniyet ve işe iade sonucu işe
başlatmama tazminatları ile ücret, fazla çalışma, hafta tatili, bayram ve genel tatili, yıllık izin,
ikramiye, prim, yemek yardımı, yol yardımı gibi tüm işçilik haklarından birlikte sorumluluk esastır.
Kanunun kullandığı “birlikte sorumluluk” deyiminden tam teselsülün, dolayısı ile müteselsil
sorumluluğun anlaşılması gerekir.
Feshin geçersizliği ve işe iade davasının alt ve asıl işveren ilişkisinde, her iki işverene birlikte açılması
halinde, davacı işçi alt işveren işçisi olup, iş sözleşmesi alt işveren tarafından feshedildiğinden, feshin
geçersizliği ve işe iade yükümlülüğü alt işverenindir. Asıl işverenin iş ilişkisinde sözleşmenin taraf sıfatı
bulunmadığından, asıl işverenin işe iade yönünde bir yükümlülüğünden söz edilemez. Asıl işverenin
işe iade kararı sonrası işçinin işe başlamak için başvurması ve alt işverenin işe almamasından
kaynaklanan işe başlatmama tazminatı ile dört aya kadar boşta geçen süre ücretinden yukarıda
belirtilen hüküm nedeni ile alt işverenle birlikte sorumluluğu vardır (Dairemizin 09.06.2008 gün ve
2007/40942 Esas, 2008/14420 Karar sayılı ilamı).
Somut uyuşmazlıkta, davalılar arasında işyeri güvenliği ve itfaiye işinin yapılması için sözleşme
bulunduğu, davacı işçinin işvereni olan şirketinin bu işi üstlendiği, davalılar arasında asıl-alt işveren
ilişkisi olduğu, davacının iş sözleşmesinin davalı alt işveren tarafından geçerli neden olmadan
feshedildiği de dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Mahkemece feshin geçersizliğine karar verilmesi
yerindedir. Davalılar arasında sözleşmeye konu olan kamu kurumuna ait işyerlerinin güvenliğinin
sağlanması ve itfaiye işi asıl işin bir bölümü olmayıp, hizmet alım sözleşmesine konu iş alt işverenliğe
verilebilecek niteliktedir; davalı M… A.Ş. ile diğer davalı firma arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi
bulunmaktadır. Asıl işverenin, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan ve iş
sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden alt işverenle birlikte sorumlu olacağı kuralı dikkate
alınmadan ve işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücretinden birlikte sorumlu olduğu
gözden kaçırılarak, alt işveren yönünden davanın husumet nedeni ile reddine karar verilmesi hatalı
bulunmuştur.
4857 sayılı İş Yasası’nın 20/3. maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
Hüküm: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının B… Servis ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş. işyerinde İŞE
İADESİNE,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması
halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak
takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE, davalıların müteselsilen
sorumluluğuna,
4-Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın
kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan müteselsilen tahsilinin
GEREKTİĞİNE,
5-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6-Davacının yapmış olduğu 72.30 TL yargılama giderinin davalı Kr… şirketinden tahsili ile davacıya
verilmesine, adı geçen davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 575 YTL ücreti vekaletin davalı Ka… şirketinden
alınarak davacıya verilmesine,
8-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgililere iadesine,
Kesin olarak 05.10.2009 gününde oybirliği ile karar verildi.