|
BAŞVURU SAHİBİ:
Aytekin AKARSU,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Ilgın Şeker Fabrikası Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2022/195221 İhale Kayıt Numaralı “Fabrikamız 1 ve 2 Numaralı 40 T/H Buhar Kazanlarının Sıva ve Tuğla Örgü İşlerinin Yanında, Arka ve Ön Kemer, Sağ ve Sol Yan Duvar Soğutma ve Seksiyon Borularının Demontaj-Montajının ve Muhtelif Kaynak İşlerin Yapılması İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Ilgın Şeker Fabrikası Müdürlüğü tarafından 06.04.2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Fabrikamız 1 ve 2 Numaralı 40 T/H Buhar Kazanlarının Sıva ve Tuğla Örgü İşlerinin Yanında, Arka ve Ön Kemer, Sağ Ve Sol Yan Duvar Soğutma ve Seksiyon Borularının Demontaj-Montajının ve Muhtelif Kaynak İşlerin Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Aytekin Akarsu’nun 28.04.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 29.04.2022 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.05.2022 tarih ve 22027 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.05.2022 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2022/489 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, söz konusu ihalede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin (Ek-O.5) ve (Ek-O.6) standart formları kullanarak yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki; Teknik Şartname’nin 4.7’nci maddesinde yer alan “Radyografik Test” için, Teknik Şartname’nin 4.9’uncu maddesinde yer alan “Tüp ve Dolumları” için, Teknik Şartname’nin 4.10’uncu maddesinde yer alan “Vinç İskele Sarf Malzemeler” için, Teknik Şartname 4.15’inci maddesinde yer alan “Konaklama,Yol, Yemek” giderleri için proforma faturaların sunulmadığı bu nedenle aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı, ihale dokümanları ve sözleşme tasarısında yer alan şantiye şefi (makine mühendisi) bulundurma zorunluluğu nedeni ile ortaya çıkacak SGK primi, asgari ücret maaş yemek vb. giderlerin gerek söz konusu istekli tarafından gerekse idare tarafından hesaba katılmamış olmasının hatalı değerlendirmeye yol açtığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “İhale komisyonunun talebi üzerine idare tekliflerin incelenmesi, karşılaştırılması ve değerlendirilmesinde yararlanmak üzere net olmayan hususlarla ilgili isteklilerden yazılı olarak tekliflerini açıklamalarını isteyebilir. Ancak bu açıklama, hiçbir şekilde teklif fiyatında değişiklik yapılması veya ihale dokümanında yer alan şartlara uygun olmayan tekliflerin uygun hale getirilmesi amacıyla istenilmez ve yapılmaz.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’ni “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Fabrikamız 1 Ve 2 Numaralı 40 T/H Buhar Kazanlarının Sıva Ve Tuğla Örgü İşlerinin Yanında, Arka Ve Ön Kemer, Sağ Ve Sol Yan Duvar Soğutma Ve Seksiyon Borularının Demontaj-Montajının Ve Muhtelif Kaynak İşlerin Yapılması Hizmet Alımı
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
1 ve 2 numaralı 40 t/h buhar kazanlarının sıva ve tuğla örgü işlerinin yanında, arka ve ön kemer, sağ ve sol yan duvar soğutma ve seksiyon borularının demontaj-montajının ve muhtelif kaynak Hizmet Alımı (± %20 Toleranslı) dır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Ilgın Şeker Fabrikası” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
-Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü sigorta, vergi, resim, harç, konaklama, yol ve benzeri giderlerinin tamamı teklif fiyata dahildir.
-Çalıştırılacak personelin konaklama ve yol ihtiyaçları Yükleniciye ait olup, Günlük 1 (bir) öğün yemek Fabrikamız işçi yemekhanesinde çıkan yemekten Fabrikamızın imkanları ölçüsünde ücretsiz faydalandırılacaktır.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (R): Diğer Hizmetler/0,71
İdareye teklif verecek firmalar, yapılacak işi yerinde gördükten sonra tekliflerini vereceklerdir. İdarenin İşletme Servisinden alacakları Yer Görme Belgesini Yeterlik Bilgileri Tablosunda beyan edeceklerdir.
Yüklenici, başta 6331 sayılı İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu olmak üzere, 4857 sayılı İş Kanunu ile çalışma hayatını düzenleyen Kanunlar ve bu konudaki Tüzük, Yönetmelik ve sair mevzuattan doğan tüm sorumluluklarını eksiksiz olarak yerine getirecektir.
Hizmetin yürütülme şekli ve aranılan şartlar Teknik Şartnamede belirtilmiştir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “İşin Yapılış Şekli ve Muayene Kontrol” başlıklı 3’üncü maddesinde “…3.6) Radyografik test, akredite olmuş başka bir firma tarafından gerçekleştirilecek ve değerlendirilecektir.
…
3.20) Yüklenici işin sorumluluğunu üstlenecek şekilde, konusunda en az 3 (üç) yıl deneyimli 1 adet Makine Mühendisini iş başında bulunduracaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Radyografik Testlerle İlgili Teknik Konular ve Diğer Hususlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1)Radyografik test uygulamaları TS EN ISO 17636 standartları çerçevesinde gerçekleştirilecektir.
4.2)Radyografik test cihazları TS EN ISO 3999’e uygun cihazlar olacaktır.
4.3)Radyografik test uygulamasını gerçekleştirecek olan personel, TS EN ISO/IEC 17024 belgesine sahip akredite olmuş kuruluşlarca verilmiş, en az SEVİYE 1 (TS EN ISO 9712} belgesine haiz olacaklardır. Değerlendirme ve raporlama ise aynı standart gereğine en az SEVİYE 2 belgesine sahip personel tarafından yapılacaktır. Radyografik test öncesi personel sertifikaları İŞVERENE sunulacaktır.
…
4.7) Yukarıda tabloda verilen her bir maddede yer alan işlerden yapılan kaynak adedinin %10 u kadarı Radyoaktif teste alınacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Ilgın Şeker Fabrikası Müdürlüğü tarafından yapılan itirazen şikayet konusu ihaleye 7 isteklinin katıldığı, ihalenin Yusuf Gül üzerine bırakıldığı, başvuru sahibi istekli Aytekin Akarsu’nun ekonomik açından en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak, diğer isteklilerin tekliflerinin ise geçerli teklif olarak belirlendiği,
Götürü bedel teklif alınarak gerçekleştirilen ihaleye ait ihale dokümanında iş süresince iş başında duracak “1 Makine Mühendisi” dışında çalıştırılacak personel sayısına yer verilmediği, açıklanması öngörülen bir diğer maliyet bileşeni olan radyografik test hizmetinin ise “akredite olmuş bir başka firma tarafından” gerçekleştirileceğinin düzenlendiği,
İdare tarafından bahse konu ihalede yaklaşık maliyetin 1.450.000 TL, sınır değerin 914.054 TL olarak hesaplandığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifi sınır değerin altında kaldığı için 07.04.2022 tarihli yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu açıklama talebinde:
“1-İşçilik giderleri:
- Çalıştırılacak işçi sayısı
- İşçi maaşları
- Yemek giderleri
- Yol giderleri
- Konaklama giderleri
2- Radyografik test giderleri”nin önemli maliyet bileşenleri olarak belirlendiği,
İhale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde:
İş süresince iş başında duracak 1 makine mühendisi için brüt asgari ücretin %80 fazlası, 9 usta işçi için brüt asgari ücretin %60 fazlası, 6 yardımcı eleman için brüt asgari ücretin %30 fazlası ücreti dikkate alınmak suretiyle KİK İşçilik Hesaplama Modülü üzerinden hesaplanarak açıklamaya dayanak olarak sunulduğu, konaklama giderini açıklamak üzere bir kişi için 100 günlük konaklama bedelini tevsik etmek üzere üçüncü kişiden fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifine dayanak olarak sunulan (Ek-O.5) tutanakta fiyat teklifi alınan mükellefe ait bilgilerin yer aldığı 2 no’lu bölümde mükellefe ait bilgiler ile alınan fiyat teklifi üzerinde tutanağa ilişkin tarih/sayı bilgilerine yer verilmediği,( mükellefe ait bilgiler kısmında ihale üzerinde bırakılan istekliye ait bilgilere yer verilmiştir.)
Radyografik test hizmetine ilişkin olarak isteklinin 23.415,49 TL maliyet bedeli içeren 2 adet (Ek-O5) tutanak sunduğu, tutanaklardan birinin TESKO Ltd. Şti. tarafından (2’nolu bölümde isteklinin fiyat teklifi alınan mükellefe ait bilgilere yer vermesi gerekirken kendisine ait bilgilere yer verdiği görülmüştür.) diğerinin ise isteklinin kendisi tarafından (Efe Ticaret/Yusuf GÜL) kaşelenerek imzalandığı, TESKO Ltd. Şti.’den alınan fiyat teklifinin yabancı para birimi üzerinden alındığı (1.606 USD) ve TL karşılığına yer verilmediği,
Alınan fiyat teklifinin çelik boru ve soğutma borularına yönelik olduğu söz konusu fiyat teklifine meslek mensubu tarafından yer verilmesi gereken “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılmadığı, üçüncü kişiden alınması öngörülen radyografik hizmet alımına ilişkin Teknik Şartname’de yer verilen testi gerçekleştirecek personele ya da test hizmetine ilişkin herhangi bir fiyat teklifinin açıklama kapsamında sunulmadığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemelerinden teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, tutanakların fiyat teklifinin dayanağı olarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacağı,
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin işçiliğe ilişkin giderleri KİK İşçilik Hesaplama Modülü verileri üzerinden hesapladığı bu yönüyle mevzuata aykırılık teşkil etmediği ancak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında konaklama giderini tevsik etmek üzere fiyat teklifine dayanak olarak sunulan (Ek-O.5) tutanakta fiyat teklifi alınan mükellefe ait bilgiler ile alınan fiyat teklifi üzerinde tutanağa ilişkin tarih/sayı bilgilerine yer verilmediği,
Radyografik test hizmetine ilişkin olarak isteklinin 23.415,49 TL maliyet bedeli içeren 2 adet (Ek-O5) tutanak sunduğu, tutanaklardan birinin TESKO Ltd. Şti. tarafından kaşelenip imzalandığı, tutanağın 2’nolu bölümünde isteklinin fiyat teklifi alınan mükellefe ait bilgilere yer vermesi gerekirken kendisine ait bilgilere yer verdiği, diğer tutanağın ise isteklinin kendisi tarafından (Efe Ticaret/Yusuf GÜL) kaşelenerek imzalandığı, TESKO Ltd. Şti.’den alınan fiyat teklifinin yabancı para birimi üzerinden alındığı (1.606 USD) ve TL karşılığına yer verilmediği, alınan fiyat teklifinin çelik boru ve soğutma borularına yönelik olduğu, söz konusu fiyat teklifine mevzuat gereği meslek mensubu tarafından yer verilmesi gereken ibarenin yazılmadığı, üçüncü kişiden alınması öngörülen radyografik hizmet alımına ilişkin Teknik Şartname’de yer verilen testi gerçekleştirecek personele ya da test hizmetine ilişkin herhangi bir fiyat teklifinin açıklama kapsamında sunulmadığı anlaşıldığından aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Yusuf Gül’ün sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilerek teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|