|
BAŞVURU SAHİBİ:
Okar Madencilik Enerji Turizm İnşaat Mühendislik Makine Nakliye San. Tic. Ltd. Şti.
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 16. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/242882 İhale Kayıt Numaralı “Kangal – Çetinkaya Ayr – Divriği Devlet Yolu Km: 42+080-56+670 Arası İkmal ve Yellice Kavşağı(Km:37+550) İle Km:41+690-42+080 Arası Heyelan Islahı Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 16. Bölge Müdürlüğü tarafından 12.06.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kangal – Çetinkaya Ayr – Divriği Devlet Yolu Km: 42+080-56+670 Arası İkmal ve Yellice Kavşağı(Km:37+550) İle Km:41+690-42+080 Arası Heyelan Islahı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Okar Madencilik Enerji Turizm İnşaat Mühendislik Makine Nakliye San. Tic. Ltd. Şti.nin 08.11.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.11.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 25.11.2019 tarih ve 50309 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.11.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 25.11.2020 tarihli ve 2020/MK-286 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1492-02 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci istekli tarafından sunulan belgelerin ihaleye katılım ve yeterlik kriterlerini sağlamadığı, sunmuş oldukları bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgelerin İdari Şartname’deki yeterlik kriterlerini sağlamadığı,
2) İhale üzerinde bırakılan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci istekli tarafından kendi malı olarak sunulan iş makinelerinden kaya delme makinesinin kendi malı olmadığı ve kendi malı sayılacak edinim belgelerine sahip olmadığı halde SMMM tarafından kendi malı olarak tespit edildiği, makineye ilişkin edinim belgesinin ve amortisman kaydının SMMM veya isteklilerden istenerek karar verilmesi gerektiği, ilgili makinenin tescile tabi olmasına rağmen noter satışı yapılmadan sadece fatura ile edinildiği, tescile tabi iş makinasının noter satışı olmadan fatura ile satışının mümkün olmadığı, bu makinenin motor ve şasi numaraları ile ticaret odası makine tescil sisteminden kayıtlarının incelenerek karar verilmesi gerektiği,
3) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının aşağıdaki gerekçelerle mevzuata aykırı olduğu,
3.1) İstekliler tarafından sunulan analiz girdilerinin girdi miktarlarının, idare tarafından isteklilere gönderilen analizlerdeki girdi miktarlarından daha düşük alınarak hesaplama yapıldığı, bu hesaplamada herhangi bir avantajlı koşul sunulmadan girdi cins ve miktarlarının değiştirilmesinin mümkün olmadığı ve açıklamanın reddedilmesi gerektiği,
3.2) İstekliler tarafından sunulan kendi malı makinalara ilişkin amortisman hesabının aşağıdaki gerekçelerle yanlış yapıldığı,
a) Hesaplamalarda yasal olarak amortisman ömrüne göre hesaplama yapmak yerine tespit raporunda amortisman ömrü tamamlanmış makineler şeklinde genel ifadeler kullanıldığı, sunulan fatura ve ruhsatlardan yapılan incelemelerde ise fatura ve ruhsat tarihleri itibari ile amortisman faydalı ömrünün tamamlanmamış olduğu tespit ile sunulan belgelerin uyumsuz olduğu (hesaplamalarda yasal olarak amortisman faydalı ömrünün ekskavatör için 6 yıl, kırma eleme tesisi için 15 yıl, yol makineleri (buldozer, greyder, kompresör) için 6 yıl olarak alınması gerekirken tespit raporunda amortisman ömrü tamamlanmış makineler olarak genel ifadeler kullanıldığı, sunulan fatura ve ruhsatların tarihleri dikkate alındığında amortisman faydalı ömrünün tamamlanmamış olduğu tespit ile sunulan belgelerin uyumsuz olduğu),
b) Amortisman hesaplamasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü rayiç ve birim fiyatlarındaki amortisman, yedek parça, sermaye faizi, sigorta, hesaplama oranlarının yanlış yapıldığı,
c) Kendi malı amortismanı düşürülmüş makinelerin isimleri, kapasiteleri ve özellikleri analizlerde istenilen şekliyle bire bir aynı yazılarak kendi malı olduğu ve amortisman ömrünü tamamladığının belirtildiği, ancak makinelerin aynı özellik ve kapasitede olduğunun belgelendirilmediği,
d) Amortisman ömrü tamamen sıfır olmayan makinelerin amortisman düşümü yapılamayacağından yapılan hesaplamanın yanlış olduğu,
3.3) İhaleye katılımda yeterlilik kriteri olan ve aynı zamanda işin yapımında kendi malı olması istenilen makineler için aşırı düşük açıklamalarında fiyat teklifi alındığı, işin yapımında kendi malı şartı olduğuna göre açıklamada da kendi malı makineler veya birim fiyatlar üzerinden açıklanması gerektiği, kendi malı olarak edinim bedeli üzerinden yapılan açıklamalarda edinim bedelinin sadece amortisman kısmına yazılabileceği yedek parça, sermaye faizi, sigorta, montaj demontaj kısmı içinse birim fiyat ve rayiçlerin kullanılması gerektiğinden açıklamanın reddedilmesi gerektiği,
3.4) Açıklama istenilen iş kalemi analiz girdisi olan iş makinelerinin fiyat teklifi ile açıklanmasının aşağıdaki gerekçeler ile mümkün olmadığı,
a) İş makinelerinin analizleri incelendiğinde bunların fiyat teklifi ile açıklanamayacağı, zira iş makinesinin analizindeki diğer kısımların( yedek parça, sermaye faizi sigorta, montaj demontaj vb. ) ürün ve hizmet içerdiği, fiyat teklifi alınan firmanın faaliyet kapsamı açısından makine ile bu hizmeti birlikte sunmasına imkan bulunmadığı, söz konusu fiyat teklifinin hizmeti içerdiği için maliyetler üzerinden açıklanması gerekmekle beraber maliyetler üzerinden açıklama yapılabilmesi için fiyat teklifi veren firmanın o ürünün üreticisi konumunda olması ve buna ilişkin kapasite raporunun da maliyet tespit tutanağında belirtilmesi gerektiği, dolayısıyla iş makineleri için alınan fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olmadığı ve fiyat tekliflerine esas olan tespit tutanaklarının meslek mensuplarından istenilerek karar verilmesi gerektiği,
b) İş makinesi için fiyat teklifi veren firmanın iş makinesinin imalatçısı veya yetkili satıcısı durumunda olmadığı, kendi kullanımında olan iş makinesinin ihale tarihinden önceki dönemde satışını gerçekleştirdiği için fiyat teklifini düzenlediği, defter ve kayıtlarında satabileceği başkaca bir iş makinesinin bulunmadığı, bu sebeple üreticisi ve yetkili satıcısı olunmayan bir malın satışından bahsedilemeyeceği için fiyat teklifinin uygun olmadığı,
c) Fiyat teklifi alınan iş makinesinin ikinci el olduğu, iş makinesine ait giderlerin (mazot, yedek parça, sigorta) kullanılmamış makineye göre oranlandığı ve fiyatlandırıldığı, bu durumun avantaj sağladığı gerekçesiyle açıklamanın mevzuata aykırı olduğu,
d) Fiyat teklifi alınan makinenin analizde istenilen makinelerle aynı özellik ve kapasitede olduğunun belgelendirilmediği,
e) İş makineleri için alınan fiyat tekliflerinde iş makinesinin fiyatının sadece satış bedeline ilişkin olduğu, yapım aşamasında makinenin amortisman, yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, sigorta ve nakil, montaj demontaj vb. tüm maliyete karşılık gelmesinin mümkün olmadığı, analizde sadece alış bedelinin yansıtılması hatalı olduğundan açıklamanın reddedilmesi gerektiği,
3.5) İstekliler tarafından açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifleri ile fiyat teklifine dayanak olan ilgili tutanaklar arasında uyumsuzluk olduğu, açıklamaların incelenmesinde idarece söz konusu tutanakların meslek mensubundan istenilmediği, tutanakların doğruluğunun teyit edilmesi gerektiği, söz konusu tutanaklarda fiyat tekliflerinin ilgili olduğu iş kaleminde yer alan işçilik ve diğer giderleri de içeren ayrıntılı açıklamaların yer almadığı, alınan fiyat tekliflerinin standart formlara göre düzenlenmediği, fiyat teklifi alınan firmaların teklif verdikleri alanda faaliyet göstermediği, aşırı düşük teklif açıklamasının verilebilmesi için oluşturulduğu, alınan fiyat tekliflerinin güncel koşullarda alınmasının mümkün olmadığı,
3.6) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından analizleri tevsik edici belge olarak sunduğu fiyat teklifi ve proforma faturaları hazırlayan kişi veya şirketlerin teklif verdikleri iştigal alanının faaliyet alanlarında bulunmadığı, söz konusu fiyat teklifi sunan firmalardan şirket faaliyet alanlarını gösterir bilgi ve belgelerin talep edilmesi gerektiği, firmaların faaliyet konusu içerisinde bulunmayan bir hususta fiyat teklifi veremeyeceği için açıklamanın reddedilmesi gerektiği,
3.7) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından mazot(motorin) için 2019 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yayınlanmış rayiç fiyatın kullanıldığı ve yapılan hesaplamanın mevzuata aykırı olduğu,
3.8) Açıklama kapsamında sunulan analizlerde aritmetik hata yapıldığı, bu hatanın re’sen düzeltilmesi halinde analiz toplamlarının teklif fiyatlarının üzerinde kalacağı, ayrıca aritmetik hata bulunmayan analizlere ait tutarların da teklif fiyatlarının üzerinde olduğu,
3.9) Aynı cins ve özellikteki analiz girdileri için farklı analiz ve iş kalemlerinde farklı fiyatların kullanıldığı,
3.10) İsteklinin işçilik girdileri için geçerli asgari ücretin 1 saati olan 11,3707 TL/saat yerine 11,37 TL/saat üzerinden hesaplama yaparak toplam asgari ücreti düşürdüğü ve açıklamasında işçilik saat birim fiyatının tespitine dayalı herhangi bir açıklamada bulunmadığı,
3.11) Tüm iş kalemlerindeki nakliye mesafelerini idareye ait yaklaşık maliyete esas mesafelerden düşük alarak avantaj sağlamalarına rağmen bu mesafeleri tevsik eden herhangi bir bilgi ve belge sunulmadığı,
3.12) İstekliler tarafından sunulan analizlerde nakliye giderleri için fiyat teklifi alındığı, nakliyeye ilişkin imalatların fiyat teklifi alınan firmalarca sürekli aynı tür ve miktarlarda girdiler kullanılarak rutin olarak gerçekleştirilen imalatlar niteliğinde olmadığı, nakliye girdisinin fiyat teklifi alınarak tevsik edilemeyeceği, ayrıca isteklinin idarenin tüm analizlerde nakliye hesaplamalarında kullanılacağını belirttiği K (Taşıma Katsayısı) katsayısını belirtmediği, M (Taşıma Mesafesi) ve Y (Özgül Ağırlık) katsayılarını da tevsik etmediği,
3.13) Açıklama istenilmeyen analiz girdileri için herhangi bir bedel öngörülmediği, analizlerde kullanılan Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanmış birim fiyatlar ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanmış birim fiyatların 2019 yılı birim fiyatları ile uyumlu olmadığı, herhangi bir gerekçe veya tevsik edici belge kullanılmadan birim fiyatların düşürüldüğü,
3.14) Açıklama istenilen iş kalemlerinin analizlerinde yer alan makine girdilerinin maliyetini düşük göstermek için kendi malı olan makinelerinin ya da makine girdileri için kiralama teklifi ile açıklama yapıldığı, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın makine analizlerindeki katsayıların (amortisman, yedek parça vb. bileşenlerine ayrılmaksızın) kullanılabilmesi için ya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerindeki yeni makine güncel rayiç değerinin alınması ya da mevzuattaki belgelendirme yöntemlerine uygun olarak belgelendirilen fiyatların kullanılması gerektiği, bu hususa yönelik açıklama yapılmadığından açıklamanın reddedilmesi gerektiği,
3.15) Analiz girdilerinden C30/37 beton harcı girdisi için alınan fiyat teklifinin ekinde idareye sunulması zorunlu olan satış tutarı tespit tutanağının sunulmadığı,
3.16) Analiz girdilerinden “Amonyum Nitrat Fuel-Oil Karşımı” girdisi, “beton çelik çubuğu, nervürlü f8-12mm (S420,B420B-C,B500B-C) ve beton çelik çubuğu f14-32 mm (S420,B420B-C,B500B-C)” girdisi ve “çam kerestesi 2. sınıf” girdisi için alınan fiyat tekliflerinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanaklarının ihale tarihinden bir veya iki önceki geçici vergi beyanname dönemi verilerine dayalı olarak hazırlanmadığı,
3.17) Analiz girdilerinden, ekskavatör, konkasör, kompresör için alınan fiyat tekliflerinde, iş makinası fiyatının sadece satış bedeline ilişkin olduğu, yapım aşamasında makinenin amortisman, sigorta ve nakil, yedek parça, tamir bakım, sermaye faizi, montaj ve demontaj vb. tüm maliyete karşılık gelmesinin mümkün olmadığı, söz konusu fiyat tekliflerini hazırlayıp onaylayan SMMM’ye ait faaliyet belgesinin tarihi dikkate alındığında geçersiz olduğu,
3.18) İhale İlan’ında, İdari Şartname’de ve Sözleşme Tasarısı’nda beton santralinin isteklinin kendi malı olmasının istenildiği, hal böyle iken istekli tarafından hazır beton için üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınarak açıklama yapıldığı, bu nedenle söz konusu gider için yapılan açıklamanın uygun olmadığı,
3.19) İstekli tarafından nakliye analiz girdileri için fiyat teklifi alınarak açıklama yapıldığı, ancak idarece analiz formatında nakliye poz numarası ile nakliye formüllerine yer verildiği, bu şekilde yapılan açıklamanın uygun olmadığı ve değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru sahibi tarafından daha önce yapılan itirazen şikâyet başvurusu neticesinde Kurulca alınan 26.12.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1748 sayılı karar ile “Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verildiği, anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle başvuru sahibi tarafından açılan davada, Ankara 9. İdare Mahkemesinin 28.04.2020 tarihli E:2020/265, K:2020/868 sayılı kararı ile dava konusu işlemin kısmen iptaline karar verildiği, söz konusu mahkeme kararı üzerine alınan 22.05.2020 tarihli ve 2020/MK-115 sayılı Kurul kararı ile “…1- Kamu İhale Kurulunun 26.12.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1748 sayılı kararının 1, 2’nci iddiasına ilişkin değerlendirmeler ile 3.5’inci iddiasının ”C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harcı girdisi” için fiyat teklifi veren şirketin faaliyet alanının söz konusu fiyat teklifini kapsadığı kısmının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 1 ve 2’nci iddialarının esasının A. Turan Yol Yapı İnş. Mad. Taah. Tur. Teks. Nak. Tar. Orm. Ürn. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Mehmet Ali Ünal İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. yönünden incelenmesine, 3.5’inci iddiasının ise Mahkeme kararında belirtilen hususlar çerçevesinde esasının yeniden incelenmesine…” karar verildiği anlaşılmıştır.
Söz konusu Mahkeme kararı üzerine yapılan inceleme sonucu alınan 24.06.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1107 sayılı Kurul kararında “Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verildiği, başvuru sahibi tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 18. İdare Mahkemesinin 10.09.2020 tarihli E:2020/1291, K:2020/1376 sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, söz konusu mahkeme kararının gereğini yerine getirmek üzere alınan 25.11.2020 tarihli ve 2020/MK-286 sayılı Kurul kararı ile “…Uyuşmazlıkta, ihale üzerinde bırakılan A. Turan Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin vekili Av. Gülay AYDIN tarafından Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavir Selman SÖNER tarafından düzenlendiği görülen fiyat teklifine dayanak teşkil eden bazı belgeler sunulduğu, fakat Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavir Selman SÖNER tarafından davalı idareye verilen dilekçe ile anılan belgelerin kendisi tarafından düzenlenmediği iddiasına karşı, üzerinde ihale bırakılan şirket tarafından aksine ispatlayacak bir bilgi ve belge sunulmadığı, başka bir ifadeyle Mali Müşavir Selman SÖNER’in belgelerin kendi tarafından düzenlenmediği iddiasının çürütülemediği, bu durumda davalı idarenin dayandığı belgelerin şüpheli duruma geldiği açık olduğundan, söz konusu tüm bu hususları değerlendirip, Mahkememizin iptal kararı doğrultusunda yeniden işlem tesis etmesi gerekirken, artık hukuksal olarak şaibeli durumda olan belgelere istinaden tesis edilen dava konusu Kurul kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline…” karar verilmiştir.
…
1- Kamu İhale Kurulunun 24.06.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1107 sayılı kararının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, söz konusu iddianın esasının yeniden incelenmesine…” karar verildiği anlaşılmıştır
İncelemeye konu ihaleye ilişkin olarak, aşırı düşük teklif sorgulaması yönünden Kurum tarafından yapılan incelemelere değinmek gerekirse;
1- 26.09.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1213 sayılı, 2019/UY.I-1214 sayılı ve 2019/UY.I-1215 sayılı kararlar ile aşırı düşük teklif sorgulamalarının mevzuata uygun olarak yeniden yapılması gerektiğine karar verildiği,
2- 26.12.2019 tarihli ve 2019/UY.I-1747 sayılı, 2019/UY.I-1748 sayılı kararlar ile ihale üzerinde bırakılan A.Turan Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğuna karar verildiği,
3- 22.05.2020 tarihli 2020/MK-115 ve 2020/MK-116 sayılı Kurul kararında belirtilen gerekçeler esas alınarak yapılan inceleme sonucunda 24.06.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1106 sayılı, 2020/UY.I-1107 sayılı kararlar ile; A.Turan Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında C 30/37 hazır beton harcı girdisi için fiyat teklifi alınan Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin faaliyet alanına ilişkin yapılan incelemede, “…meslek mensubunun imza ve kaşesini taşıyan belgeler 12.06.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan aynı tarihli yazı ekinde Kuruma teslim edilmiş olup, söz konusu belgeler arasında “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+ A1), 150,00 TL/M3” girdisine ilişkin olarak düzenlenen fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağı, 11.01.2019 tarihli ve 05.12.2018 tarihli iki farklı sözleşme ve 10 adet faturanın sunulduğu görülmüştür. Bahse konu belgelerden; fiyat teklifine konu C 30/37 hazır beton harcı girdisinin fiyat teklifini veren firmanın faaliyet alanında olmadığı neticesine ulaşılamayacağı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.” denilerek, C 30/37 hazır beton harcı girdisinin Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin faaliyet alanında bulunduğuna karar verildiği,
4- 21.10.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1705 sayılı Kurul kararında “…Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, A. Turan Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verildiği anlaşılmıştır
Ankara 18. İdare Mahkemesinin 10.09.2020 tarihli E:2020/1291, K:2020/1376 sayılı kararında belirtildiği şekliyle “…Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavir Selman SÖNER tarafından davalı idareye verilen dilekçe ile anılan belgelerin kendisi tarafından düzenlenmediği iddiasına karşı, üzerinde ihale bırakılan şirket tarafından aksine ispatlayacak bir bilgi ve belge sunulmadığı, başka bir ifadeyle Mali Müşavir Selman SÖNER’in belgelerin kendi tarafından düzenlenmediği iddiasının çürütülemediği…” kısmı bakımından inceleme yapılması gerektiğinden işbu raporun kapsamı aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerden fiyat teklifine konu C 30/37 hazır beton harcı girdisi için sunulan belgelerin SMMM Selman Söner tarafından belgelerin kendi tarafından düzenlenmediği iddiası yönünden yapılacak olup, Yönetmelik’in 18’inci maddesi çerçevesinde istenilen bilgi ve belgelerle sınırlı olarak yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıdadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında 4 adet fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerinden;
“Amonyum nitrat, fuel oil karışımı 1,00 TL/kg” girdisi için Nitrotek Pat. Mad. Maden. İnş. Müh. Pet. Gıd. İt. İh. San. Tic. Ltd. Şti.den alınmış olan 15.10.2019 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, belgenin mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubu ibaresini taşıdığı ve meslek mensubunun iletişim bilgilerini de içerecek şekilde kaşelenerek onaylandığı,
Diğer üç fiyat teklifinin ise Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.den alındığı, 15.10.2019 tarihli fiyat tekliflerinin mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubu ibaresini taşıdığı ve meslek mensubunun iletişim bilgilerini de içerecek şekilde kaşelenerek onaylandığı, söz konusu fiyat tekliflerinin “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø8-12mm (S420, B420B-C, B500B-C) 2,00 TL/kg”, “Çam kerestesi 2. Sınıf 850,00 TL/M3” ve “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1 A1) 150,00 TL/M3” girdilerine ilişkin olduğu, ayrıca söz konusu fiyat tekliflerinin tamamında “Karayolları Genel Müdürlüğü 16. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan 2019/242882ihale kayıt numaralı Kangal – Çetinkaya Ayr – Divriği Devlet Yolu Km: 42+080-56+670 Arası İkmal ve Yellice Kavşağı(Km:37+550) İle Km:41+690-42+080 Arası Heyelan Islahı Yapım İşi ile ilgili teknik şartname hükümleri çerçevesinde, KDV hariç, yukarıda cinsi ve miktarına yer verilen maliyet kalemlerine ilişkin iş başına nakliyesi, makine ekipman vb. girdiler dahil teklifimiz belirtilmiştir…” ifadesine yer verildiği,
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubu ibaresini taşıdığı ve meslek mensubunun iletişim bilgilerini de içerecek şekilde kaşelenerek imzalandığı, fiyat tekliflerinin Tebliğ’e uygun olarak sunulduğu, ayrıca söz konusu fiyat teklifine dayanak Ek.O-6 satış tutarı tespit tutanaklarının (Meslek Mensubunun faaliyet belgesinin de bu tutanağın eki olduğu dolayısıyla ilgili tutanağın istenilmediği durumda faaliyet belgesinin de sunulmasının söz konusu olamayacağı) istenilip istenilmemesinin idarenin takdir yetkisi dahilinde olduğu, idare tarafından da söz konusu tutanakların istenilmediği anlaşılmıştır.
Ankara 18. İdare Mahkemesinin 10.09.2020 tarihli E:2020/1291, K:2020/1376 sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, söz konusu iptal gerekçesinin ise SMMM Selman Söner’in aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerin kendi tarafından düzenlenmediği iddiasının çürütülemediği gerekçesine dayandırıldığı anlaşılmaktadır.
Söz konusu Mahkeme kararında yer verilen gerekçenin Kurum tarafından karar verilirken Selman Söner’in dilekçesinin var olduğu halde Kurum tarafından dikkate alınmadığı anlamına geldiği, ancak Selman Söner tarafından Kuruma verilen dilekçenin üzerindeki tarih ve saatten anlaşıldığı üzere, söz konusu dilekçenin Kurum tarafından nihai karar verildikten sonra Kurum kayıtlarına alındığı, Kurul kararı verildikten sonra Kuruma ulaşan dilekçenin dikkate alınamayacağı gibi, 4734 sayılı Kanun’un 57’nci maddesinde yer alan şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihai kararların Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebileceği değerlendirilmekle birlikte, bahse konu mahkeme kararında belirtilen “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1 A1) 150,00 TL/M3” girdisi ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan ve SMMM Selman Söner’in iletişim bilgilerini de içerecek şekilde kaşelenerek onaylanan belgelerin gerçeği yansıtıp yansıtmadığına ilişkin 21.10.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1705 sayılı Kurul kararı kapsamında gerekli incelemeler yapılmıştır.
21.10.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1705 sayılı Kurul kararında “…Başvuru sahibinin iddialarının esas yönünden incelenmesine geçildikten sonra inceleme süreci devam ederken fiyat tekliflerinde imzası bulunan meslek mensubu Selman Söner tarafından Kurum’a hitaben yazılan 24.08.2020 tarihli ve 2020/37652 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan yazıda “…Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. adına fiyat teklifi ile fiyat teklifine esas satış tutarı tespit tutanağı ve eki belgeler tarafımdan düzenlenmemiş ve tarafımdan Kamu İhale Kurumuna sunulmamıştır. Fiyat teklifi tarihi itibariyle Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile aramda sözleşme bulunmamaktadır. Gerek fiyat teklifinin düzenlendiği tarih gerekse fiyat teklifine esas olan vergi beyannamesi döneminde Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin mali müşavirliğini yapmadığım, beyannamelerini imzalamadığım, beyannamelerini sunmadığım gibi aramda da herhangi bir sözleşme bulunmamaktadır…” hususlarına yer verilmiştir.
Bu çerçevede söz konusu fiyat tekliflerine yönelik iddiaların açıklığa kavuşturulabilmesini sağlamak amacıyla fiyat tekliflerini veren her iki şirket olan Nitrotek Pat. Mad. Maden. İnş. Müh. Pet. Gıd. İt. İh. San. Tic. Ltd. Şti. ve Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.ye aşağıda izah edileceği üzere bilgi-belge talebinde bulunulmuştur.
Nitrotek Pat. Mad. Maden. İnş. Müh. Pet. Gıd. İt. İh. San. Tic. Ltd. Şti.den “Amonyum nitrat, fuel oil karışımı 1,00 TL/kg” girdisi için alınan fiyat teklifine ilişkin yapılan inceleme kapsamında, 31.08.2020 tarihli ve E. 2020/12938 sayılı Kurum yazısı ile Nitrotek Pat. Mad. Maden. İnş. Müh. Pet. Gıd. İt. İh. San. Tic. Ltd. Şti.den “amonyum nitrat, fuel oil karışımı 1,00 TL/kg” girdisine ilişkin fiyat teklifine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler ile söz konusu fiyat teklifini meslek mensubu sıfatıyla imzalayan, SMMM Selman Söner ile olan hukuki ilişkilerinin mahiyetine ilişkin her türlü bilgi, sözleşme ve belgenin (tam tasdik sözleşmesi vb. Selman SÖNER’e ait imza sirküleri/beyanname ve varsa Selman Söner’e ait faaliyet belgesi) asılları veya noter onaylı örneklerinin gönderilmesi istenilmiş ancak söz konusu yazı, anılan şirketin merkezinin adres değişikliği nedeniyle tebliğ edilememiş, bu defa 16.09.2020 ve E.2020/13678 sayılı yazımız ile Ticaret Sicil Gazetesi’nde şirketin yeni adresi olan “Adalet Mah. Anadolu Cad. Megapol Tower Apt. No:41/101 Bayraklı/İZMİR” adresine gönderilmiş ve söz konusu yazının 18.09.2020 tarihinde anılan şirkete tebliğ edildiği tespit edilmiştir.
Bahse konu yazıda, istenilen belgelerin en geç üç iş günü içerisinde gönderilmesi gerektiği belirtilmiş, söz konusu yazıya verilecek cevabın son günü olan 23.09.2020 tarihine kadar herhangi bir cevap verilmediği gibi bu tarih sonrasında da karar tarihi itibariyle herhangi bir cevap verilmemiştir. Sonuç olarak, söz konusu fiyat teklifine dayanak teşkil eden belgelerin, yazıda belirtilen nihai süre üzerinden makul bir süre beklenilmesine rağmen sunulmadığı dikkate alınarak, söz konusu yazıda istenilen belgelerin yok kabul edilmesi gerekmiş, bu itibarla, söz konusu girdiye ilişkin yapılan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
b- Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø8-12mm (S420, B420B-C, B500B-C) 2,00 TL/kg”, “Çam kerestesi 2. Sınıf 850,00 TL/M3” ve “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1 A1) 150,00 TL/M3” girdilerine ilişkin olarak fiyat teklif veren diğer üç fiyat teklifinin ise Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.ye yönelik olarak yapılan incelemede;
Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.ye gönderilen 31.08.2020 tarihli ve 13983960-101.01.02.00-E.2020/12939 sayılı yazı ile ihale üzerinde bırakılan A. Turan Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında “Beton çelik çubuğu, nervürlü ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500-C) ” girdisi , “Çam kerestesi 2. Sınıf” girdisi ve “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” girdisi için sunulan fiyat teklifinin taraflarınca düzenlenip düzenlenmediği hususunda bilgi ile söz konusu fiyat teklifleri taraflarınca düzenlenmiş ise bu fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden her türlü belgenin (Satış Tutarı Tespit Tutanağı, alış veya satış faturaları, sözleşmeler vb. ); söz konusu fiyat tekliflerinin düzenlendiği 15.10.2019 tarihi itibarıyla şirkete ait imza sirkülerinin; bahse konu fiyat tekliflerinin Serbest Muhasebeci Mali Müşavir(SMMM) sıfatıyla Selman SÖNER tarafından imzalanarak onaylandığı dikkate alınarak SMMM Selman SÖNER ile olan hukuki ilişkilerinin mahiyetine ilişkin her türlü bilgi, sözleşme ve belgenin (tam tasdik sözleşmesi vb. Selman SÖNER’e ait imza sirküleri/beyanname ve varsa Selman SÖNER’e ait faaliyet belgesi) asılları veya noter onaylı örneklerinin gönderilmesi istenilmiştir.
Bunun üzerine anılan şirket tarafından 08.09.2020 tarihli ve 2020/39930 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.09.2020 tarihli yazı ve eki belgelerin sunulduğu, söz konusu yazı ekinde Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.ye ait imza sirküsü, üç farklı sözleşme ve 8 adet alış/satış faturasının sunulduğu, her bir girdi için ayrı ayrı olmak üzere 3 adet Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağına yer verildiği, SMMM Selman Söner’e ait Ankara SMMM odası tarafından düzenlenen faaliyet belgesi, SMMM ile şirket arasında düzenlenmiş olan tam tasdik sözleşmesinin sunulduğu görülmüştür.
Söz konusu belgeler arasında yer alan tam tasdik sözleşmesinin 3 sayfa olarak sunulduğu, anılan sözleşmenin ilk sayfasında SMMM Selman Söner’in iletişim bilgileri olacak şekilde imzalandığı ve kaşelendiği, ayrıca yukarıda yer verilen bilgilerin üst tarafında el yazısı ile yazılmış olan “Aslı gibidir” ibaresine sadece ilk sayfasında yer verildiği, ikinci sayfanın sadece taraflarca paraflandığı, üçüncü sayfasında ise her iki tarafın da imzalarına yer verildiği, dolayısıyla tam tasdik sözleşmesinin aslının veya noter onaylı örneğinin sunulmadığı, bu haliyle söz konusu sözleşmenin 31.08.2020 tarih ve 2020/12939 sayılı Kurum yazısında belirtilen belgelerin asılları veya noter onaylı örnekleri hususuna uygun olarak sunulmadığı anlaşılmıştır. Nitekim tam tasdik sözleşmesinin son sayfasındaki meslek mensubuna ait olduğu belirtilen imza ile meslek mensubu onaylı olarak sunulan diğer belgelerdeki imza ile açık bir uyumsuzluğun olduğu görülmüştür.
Öte yandan mevcut inceleme süreci öncesinde Selman Söner tarafından 24.06.2020 tarih ve 2020/27770 sayı ile saat 17.13’te Kurum kayıtlarına alınan ve dosyasına 25.06.2020 tarihinde sevk edilen yazısında da fiyat teklifine dayanak belgelerin Kurum tarafından kendisinden istenildiği ancak söz konusu belgelerin kendisi tarafından düzenlenmediğine ilişkin ifadelere yer verildiği anlaşılmıştır. Bunun üzerine Kurum tarafından Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmuş olup, Selman Söner’in 30.09.2020 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nca tanık olarak ifadesinin alındığına dair ifade tutanağının anılan kişi tarafından 02.10.2020 tarih ve 2020/43701 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan yazı ekinde sunulduğu görülmüştür.
Bu çerçevede, SMMM Selman Söner’in 24.08.2020 tarihli ve 2020/37652 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan yazıda yer alan beyanı ile Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından gönderilen tam tasdik sözleşmesinin aslının veya noter onaylı örneğinin sunulmaması ve tam tasdik sözleşmesinin son sayfasında yer alan meslek mensubu imzası ile meslek mensubu onaylı sunulan diğer belgelerdeki imzalar arasındaki açık uyumsuzluk karşısında, SMMM ile anılan şirket arasında mevzuata uygun bir sözleşmenin bulunduğu hususunun tevsik edilemediği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında SMMM Selman Söner’in kaşesi ile imzasının bulunduğu belgelerin dayanaksız olduğu anlaşılmıştır. Bu itibarla başvuru sahibinin iddiasının bu kısmı yerinde bulunmuştur.
…
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, A. Turan Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verilmiştir.
21.10.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1705 sayılı Kurul kararı kapsamında yapılan inceleme neticesinde fiyat teklifi veren firmalardan fiyat teklifinin taraflarınca düzenlenip düzenlenmediği hususunda bilgi ile söz konusu fiyat teklifleri taraflarınca düzenlenmiş ise bu fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden her türlü belgenin (Satış Tutarı Tespit Tutanağı, alış veya satış faturaları, sözleşmeler vb. ); söz konusu fiyat tekliflerinin düzenlendiği 15.10.2019 tarihi itibarıyla şirkete ait imza sirkülerinin; bahse konu fiyat tekliflerinin Serbest Muhasebeci Mali Müşavir(SMMM) sıfatıyla Selman Söner tarafından imzalanarak onaylandığı dikkate alınarak SMMM Selman Söner ile olan hukuki ilişkilerinin mahiyetine ilişkin her türlü bilgi, sözleşme ve belgenin (tam tasdik sözleşmesi vb. Selman Söner’e ait imza sirküleri/beyanname ve varsa Selman Söner’e ait faaliyet belgesi) asılları veya noter onaylı örneklerinin gönderilmesinin istenildiği, “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1 A1) 150,00 TL/M3” girdisi için de fiyat teklifi veren Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından sunulan belgelerdeki aykırılıklar gereğince ihale üzerinde bırakılan istekli A. Turan Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Ankara 18. İdare Mahkemesinin 10.09.2020 tarihli E:2020/1291, K:2020/1376 sayılı kararı ile dava konusu işlemin iptali kararının gerekçesi olan SMMM Selman Söner tarafından Kuruma sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1 A1) 150,00 TL/M3” girdisine ilişkin fiyat teklifinin kendisi tarafından imzalanmadığı ve söz konusu fiyat teklifini veren firma ile de aralarında herhangi bir iş ilişkisinin olmadığı yönündeki iddialarına ilişkin olarak değerlendirmelere 21.10.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1705 sayılı Kurul kararında yer verilmiştir.
Bu itibarla; 25.11.2020 tarihli ve 2020/MK-286 sayılı Kurul kararı ile esasının yeniden incelenmesine karar verilen “C 30/37 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1 A1) 150,00 TL/M3” girdisi için de fiyat teklifi veren Diyarbakır Boru Demir Çelik Mak. Nakliyat Tur. Tar. İth. İhr. Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.den 31.08.2020 tarihli ve 13983960-101.01.02.00-E.2020/12939 sayılı yazı ile istenen belgelerin yeniden istenilmesini gerektirecek yeni bir durum oluşmadığı, bahse konu belgelerin 21.10.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1705 sayılı Kurul kararı kapsamında ilgililerinden istenilerek incelendiği ve karara bağlandığı, dolayısıyla yeniden inceleme yapılmasını gerektirecek bir husus olmadığının açık olduğu, 21.10.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1705 sayılı Kurul kararı kapsamında yapılan incelemeler gereğince ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, A. Turan Yol Yapı İnşaat Maden Taahhüt Turizm Tekstil Nakliye Tarım Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|