|
BAŞVURU SAHİBİ:
Suryol İnş. Mad. Tur. San. ve Tic. A.Ş. – DT Ener. Üret. A.Ş. – AGF Ener. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/712664 İhale Kayıt Numaralı “Nevşehir – Aksaray Devlet Yolu Km: 23+788 – 78+760 Arası Yapım” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 04.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Nevşehir – Aksaray Devlet Yolu Km: 23+788 – 78+760 Arası Yapım” ihalesine ilişkin olarak Suryol İnş. Mad. Tur. San. ve Tic. A.Ş. – DT Ener. Üret. A.Ş. – AGF Ener. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının 06.07.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.07.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.07.2020 tarih ve 31971 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.07.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 30.12.2020 tarih ve 2020/MK-328 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1140-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nak. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Kandaşoğlu Yapı A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında;
a) “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” ve “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (5420, B420B-C, B500B-C)” girdileri için Suat Azrak İnş. Nak. Gıd. Tem. Haf. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan ve SMMM Yılmaz Kurt tarafından onaylanan fiyat tekliflerinin sunulduğu, fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanaklarının da açıklama kapsamında sunulduğu, söz konusu tutanak üzerinde “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı ve “Ağırlıklı ortalama birim satış tutarı” başlıklı bölümlerinde 2019/3 Geçici Vergi Beyanname Döneminde sadece 1 adet faturada 1,60 TL fiyat üzerinden 1000 kg. demir satışının yapıldığının anlaşıldığı,
Ancak, başka idarelerce aynı zaman diliminde yapılan ihalelerde teklifi aşırı düşük olduğu tespit edilen ve buna ilişkin açıklama sunan isteklilerin bahsedilen girdiler için aynı şirketten alınan, aynı vergi beyanname dönemine ait ve aynı meslek mensubunca onaylanan fiyat teklifi ve satış tutarı tespit tutanağında yer alan bilgilerin farklı olduğu, yevmiye defteri kayıt adedinin ve ağırlıklı ortalama birim satış tutarlarının farklı olduğu, söz konusu belgelerdeki bilgi farklılıklarının gerçekte olmayan bir satış üzerine fiyat teklifi verildiğinin kanıtı olduğu,
SMMM Yılmaz Kurt tarafından düzenlenen tutanaklara dayanak teşkil eden satış faturalarının istenerek yevmiye/işletme defteri ile envanter defteri tasdik numaralarının sorgulanması gerektiği,
b) Açıklama kapsamında “C 30/37 beton harcı” girdisi için Ekenler Maden Haz. Bet. Tic. Ltd. Şti.den alınan fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanaklarının da açıklama kapsamında sunulduğu, söz konusu tutanak üzerinde “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı ve “Ağırlıklı ortalama birim satış tutarı” başlıklı bölümlerinde 2019/3 Geçici Vergi Beyanname Döneminde sadece 1 adet faturada 120 TL üzerinden 26 m3 beton satışının yapıldığının anlaşıldığı,
Ancak, fiyat teklifinin alındığı Ekenler Maden Haz. Bet. Tic. Ltd. Şti.nin geçici vergi beyannamesine göre 2019 yılı boyunca 24.667.208,41 TL net satış tutarı olduğu, oysa fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağına göre 3. Vergi beyanname döneminde (Temmuz-Ağustos-Eylül) inşaat işlerinin en yoğun olduğu dönemde “C 30/37 beton harcı” girdisi için sadece 1 adet faturanın bulunması ve 26 m3 satışın yapılmasının söz konusu tutanağın gerçek olmadığının kanıtı olduğu,
Ekenler Maden Haz. Bet. Tic. Ltd. Şti.nin 2019 yılı 3. Vergi beyanname döneminde “C 30/37 beton harcı” girdisi yapmış olduğu satış faturalarının istenerek bilgilerin teyit edilmesi gerektiği,
Ayrıca, beton harcı giderleri için alınan fiyat teklifinin firmaların resmi defter ve muhasebe kayıtlarından çıkarılabilir bilgiler olmadığı ve bu hususun daha önce gerçekleştirilmiş aynı tür ve girdileri içeren beton harcı satım işlemleri olmadığı, geleceğe dair fiyatlandırma yapıldığı, bu şekilde yapılan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu,
Diğer taraftan, söz konusu girdi için alınan fiyat teklifinin işin gerçekleştirileceği yerden başka bir ilde faaliyet gösteren firmadan alınarak sunulduğu, hazır betonun sabit tesiste üretilebileceği gibi mobil santral kurularak da üretilmesinin mümkün olduğu, ancak anılan istekli tarafından işin yapılacağı yere nakli mümkün mesafede bulunan sabit tesislerden fiyat teklifi almak yerine mobil beton santrali kurulması öngörüsü ile fiyat teklifinin açıklamaya dayanak olarak kullanılamayacağı, zira hazır beton harcının farklı tür ve miktarda girdiler (beton harcı, çimento ve nakli, agrega ve nakli, beton santralinin kurulumu, amortisman, nakliye, beton pompası işleri vb.) kullanılarak oluşturulması gerektiği, bu nedenle beton harcı maliyetinin fiyat teklifi alınan firmaların resmi defter ve muhasebe kayıtlarından çıkarılabilir bilgiler olmadığı ve bu hususun daha önce gerçekleşmiş aynı tür ve girdileri içeren beton harcı satım işlemleri olmadığı ve geleceğe dair bir fiyatlandırma yapılarak açıklanmasının mümkün olmadığı ve açıklamanın mevzuata aykırı olduğu,
c) “Amonyum nitrat, Fuel-Oil Karışımı (Kapsüle Duyarsız)” girdisi için fiyat teklifi sunulduğu, söz konusu fiyat teklifini düzenleyen mükellefle meslek mensubu arasındaki tam tasdik sözleşmelerinin ve fiyat teklifinin dayanağı olan faturaların istenmesi ve incelenmesi gerektiği,
Anılan girdilere ilişkin fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında belirtilen malzemeler için herhangi bir işlem yapılmadığı, bilgilerin gerçeği yansıtmadığı, böyle bir satış işleminin gerçekleşmediği,
ç) Anılan istekli tarafından sunulan fiyat tekliflerinin açıklamalarının kabul edilmesi için çok düşük tutarların kullanıldığı, bazı fiyat tekliflerinin ilgili meslek mensuplarınca değil başka kişilerce onaylandığı, anılan isteklinin teklif vermiş olduğu ihalelerde gerçekte olmayan satışları yapılmış gibi göstererek evrakta sahtecilik suçunu işlediği, bu doğrultuda istekli tarafından sunulan tüm fiyat tekliflerini düzenleyen mükelleflerle meslek mensupları arasındaki tam tasdik sözleşmelerinin ve fiyat tekliflerinin dayanağı olan faturaların istenmesi ve incelenmesi gerektiği,
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nak. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Kandaşoğlu Yapı A.Ş. İş Ortaklığı ile Yılmaz Kurt isimli SMMM arasında ticari ilişki bulunduğu, Kamu İhale Kurulu tarafından verilen 2020/UY.II-828 numaralı kararda olduğu gibi meslek mensubu hakkında bildirimde bulunulması, istekli hakkında ise Kanun’un 17’nci maddesi gereğince işlem yapılması gerektiği,
d) Açıklanması istenen iş kalemlerinden NAY/01, NAY/05, NAY/27 VE NAY/28 poz numaralı iş kalemlerinde yer alan “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2yd3)” girdisinin açıklanması için istekli tarafından kendi malı olan ekskavatör için amortisman hesabı yapıldığı, isteklinin beyan ettiği ekskavatör ile söz konusu girdide istenen ekskavatörün aynı teknik özelliklere sahip olmadığı, bu nedenle söz konusu ekskavatöre ilişkin ruhsat, yevmiye defteri ve satış kayıtlarının istenmesi gerektiği,
e) Açıklanması istenen iş kalemlerinden NAY/01 poz numaralı iş kalemlerinde yer alan “Paletli delgi makinesi (112 kw, 152 hp, 2500 rpm, ankraj, zemin çivisi bulon barbakan deliği delinmesi için)” girdisinin açıklanması için istekli tarafından kendi malı olan paletli delgi makinesi için amortisman hesabı yapıldığı, isteklinin beyan ettiği paletli delgi makinesi ile söz konusu girdide istenen paletli delgi makinesi aynı teknik özelliklere sahip olmadığı, bu nedenle söz konusu paletli delgi makinesine ilişkin ruhsat, yevmiye defteri ve satış kayıtlarının istenmesi gerektiği,
f) Açıklanması istenen iş kalemlerinden NAY/01, NAY/05, NAY/27 VE NAY/28 poz numaralı iş kalemlerinde yer alan “Konkasör (primer 15×24 inç + sekonder 24×16 inç eleme ve yükleme tertibatlı, 25 m3 / saat 1 inç ve 40 m3 / saat 2 inç randımanlı)” girdisinin açıklanması için istekli tarafından kendi malı olan konkasör için amortisman hesabı yapıldığı, isteklinin beyan ettiği konkasör ile söz konusu girdide istenen konkasörün aynı teknik özelliklere sahip olmadığı, bu nedenle söz konusu konkasöre ilişkin ruhsat, yevmiye defteri ve satış kayıtlarının istenmesi gerektiği,
g) NAY/05, NAY/27 VE NAY/28 poz numaralı iş kalemlerinde yer alan “Kompresör (210 cfm’lik kompresör + hortum ve tabancalar)” girdisinin açıklanması için kullanılan rayicin idarece istenen teknik özellikleri karşılamadığı,
Söz konusu girdinin 2019 yılı adet cinsinden rayiç fiyatının 62.000,00 TL olduğu, istekli tarafından anılan fiyatın kullanılmadığı, sadece alış fiyatı ile açıklama yapıldığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.9’uncu maddesi açıklamalarına aykırı olduğu,
Söz konusu girdinin açıklanması için fiyat teklifi sunulduğu, fiyat teklifinin sahte olduğu, satış faturalarının istenerek bilgilerin teyit edilmesi gerektiği, anılan girdiye ilişkin fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında belirtilen makine için herhangi bir işlem yapılmadığı, bilgilerin gerçeği yansıtmadığı, böyle bir satış işleminin gerçekleşmediği,
Söz konusu girdinin açıklanması için fiyat teklifi ile açıklama yapılmasının mümkün olmadığı, amortisman girdisinin fiyat teklifiyle açıklanamayacağı,
ğ) “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2yd3)”, “Konkasör (primer 15×24 inç + sekonder 24×16 inç eleme ve yükleme tertibatlı, 25 m3 / saat 1 inç ve 40 m3 / saat 2 inç randımanlı)” ve “Paletli delgi makinesi (112 kw, 152 hp, 2500 rpm, ankraj, zemin çivisi bulon barbakan deliği delinmesi için)” için sunulan fiyat tekliflerini düzenleyen mükelleflerle meslek mensupları arasındaki tam tasdik sözleşmelerinin ve fiyat tekliflerinin dayanağı olan faturaların istenmesi ve incelenmesi gerektiği,
Söz konusu fiyat tekliflerinin sahte olduğu, satış faturalarının istenerek bilgilerin teyit edilmesi gerektiği, anılan girdiye ilişkin fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında belirtilen makine için herhangi bir işlem yapılmadığı, bilgilerin gerçeği yansıtmadığı, böyle bir satış işleminin gerçekleşmediği,
Söz konusu girdinin açıklanması için fiyat teklifi ile açıklama yapılmasının mümkün olmadığı, amortisman girdisinin fiyat teklifiyle açıklanamayacağı,
h) NAY/05, NAY/27 VE NAY/28 poz numaralı iş kalemlerinde yer alan “Çam kerestesi (II. Sınıf) (TS1265) (TS EN 844-6, 9,12) (TS EN 1309-1, TS EN 1310, TS EN 1311, TS EN 1313-1,
2 )” girdisinin açıklanması için Cytk Petr. Orm. Ürün. Plas. Nak. Mob. Met. Haf. Elek. ve San. Tic. Lti. Şti. den alınan fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerini düzenleyen mükelleflerle meslek mensupları arasındaki tam tasdik sözleşmelerinin ve fiyat tekliflerinin dayanağı olan faturaların istenmesi ve incelenmesi gerektiği,
Söz konusu fiyat teklifini veren Cytk Petr. Orm. Ürün. Plas. Nak. Mob. Met. Haf. Elek. ve San. Tic. Lti. Şti.nin ilgili tarihte faal olarak faaliyet göstermediği, anılan şirketin muhasebecisinin bulunmadığı, belgede imzası bulunan meslek mensubu Yılmaz Kurt hakkında bildirimde bulunulması gerektiği, fiyat teklifini düzenleyen şirketin anılan girdileri üretebilmesi için tomruk ve tahta ürünlerini birleştirerek çam kerestesi imal etmesi gerektiği, ancak anılan şirketin söz konusu alanlarda iştigal etmediği,
ı) İstekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında idarece verilen analiz girdilerinin miktarlarının değiştirildiği, çarpma ve toplama işlemlerini bilerek değiştirdiği ve kendisine bu yolla avantaj sağladığı, yüklenici karı ve genel giderler hesaplamalarını doğru şekilde yapmadığı, genel toplamları fiyat teklifini kurtaracak şekilde elle yaptığı,
2) Sunulan iş deneyim belgelerinin ihale konusu iş veya benzer işe uygun olmadığı,
3) İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde yer alan düzenleme gereğince tüzel kişiliğin tüm hissedarlarının son durumu ile yönetimindeki tüm kişiler ve bu kişilerin son sermaye durumunu gösteren Ticaret Sicil Gazetelerinin sunulmadığı,
Teklif ekinde sunulan vekâletnamelerin, imza sirkülerlerinin ve imzaların geçerli olmadığı, teklif mektubunun yetkili kişilerce imzalanmadığı, İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde yer alan şartları taşımadığı, imza sirkülerleri, vekâletname ve teklif mektubundaki imzaların aynı olmadığı ve noter onaylı vekâletnamelerinin sunulmadığı,
4) Geçici teminat mektubu üzerinde banka yetkilisinin ıslak imzasının bulunmadığı, banka kaşesinin bulunmadığı ve teminat mektubunun standart forma uygun olmadığı,
5) Banka referans mektubunun standart forma uygun olmadığı,
6) Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgelerin İdari Şartname’nin 7.4.2 ve 7.4.3’üncü maddesinde belirlenen yeterlik kriterlerini sağlamadığı, sunulan belgelerin fotokopi olduğu, bilançolarda yıllara yaygın inşaat maliyetleri/hak ediş gelirleri kalemlerinin gösterilmediği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 12.08.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1357 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği,
Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 1. İdare Mahkemesinin 16.09.2020 tarihli ve E:2020/1628 sayılı kararı üzerine alınan 30.12.2020 tarihli ve 2020/MK-328 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 12.08.2020 tarihli ve 2020/UY.I-1357 sayılı kararının başvuru sahibinin 1/a ve 1/h iddiaları ile ilgili değerlendirmelerin iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 1/a ve 1/h iddialarının esasının yeniden incelenmesine,” karar verildiği anlaşılmıştır.
Söz konusu Kurul kararı üzerine esas incelemesi başvuru sahibinin 1/a ve 1/h iddiaları iddiası ile sınırlı yapılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. …
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” İbaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir…
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir…
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.
…
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki ilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür…
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: Nevşehir – Aksaray Devlet Yolu KM: 23+788 – 78+760 Arası Yapım İşi
b) Yatırım proje no’su/kodu: 2019E04-135629
c) Miktarı (fiziki) ve türü: Birim Fiyat Teklif Cetvelinde nevi ve miktarları belirtilen yaklaşık 55 kmlik yolun Toprak işleri, sanat yapıları, plentmiks alttemel ve plentmiks temel, bitümlü sıcak karışım kaplama vs. işlerinin yapımıdır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Nevşehir ve Aksaray İlleri” düzenlemesi yer almaktadır.
İncelemeye konu ihaleye ilişkin olarak; 08.04.2020 tarih ve 01 sayılı ihale komisyonu kararıyla ihalenin Suryol İnş. Mad. Tur. San. ve Tic. A.Ş. – DT Ener. Üret. A.Ş. – AGF Ener. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı,
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nak. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Kandaşoğlu Yapı A.Ş. İş Ortaklığı ile Özgün Yapı San. Tic. A.Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ise uygun bulunmayarak anılan isteklilerce sunulan tekliflerin reddedildiği,
Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nak. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Kandaşoğlu Yapı A.Ş. İş Ortaklığı tarafından Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine 10.06.2020 tarih ve 2020/UY.I-1018 sayılı Kurul kararı ile anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun kabul edilmesi yönünde “Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,” karar verildiği,
Özgün Yapı San. Tic. A.Ş. tarafından Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine 10.06.2020 tarih ve 2020/UY.I-1019 sayılı Kurul kararı ile “Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,” karar verildiği,
Bu kez, Suryol İnş. Mad. Tur. San. ve Tic. A.Ş. – DT Ener. Üret. A.Ş. – AGF Ener. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından Kuruma yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine 12.08.2020 tarih ve 2020/UY.I-1357 sayılı Kurul kararı ile “Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nak. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Kandaşoğlu Yapı A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı” yönünde “Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,” karar verildiği,
Sonraki süreçte hem Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nak. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Kandaşoğlu Yapı A.Ş. İş Ortaklığı hem de Özgün Yapı San. Tic. A.Ş. tarafından ayrı ayrı açılan davalar sonucunda 07.10.2020 tarih ve 2020/MK-234 sayılı, 07.10.2020 tarih ve 2020/MK-235 sayılı Kurul kararları ile her iki istekli tarafından sunulan “aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olduğu” yönündeki mahkeme kararlarının gereği yerine getirilmiş olup, gelinen noktada idare tarafından 06.11.2020 tarihli ihale komisyonu kararı alınarak ihalenin Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nak. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Kandaşoğlu Yapı A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, Özgün Yapı San. Tic. A.Ş. tarafından sunulan teklifin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (a) bendine ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında;
“Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” girdisi için Suat Azrak İnş. Nak. Gıd. Tem. Haf. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan 20.03.2020 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde anılan girdinin birim fiyatının 1,50 TL (kg) olduğu ve fiyat teklifi üzerinde mevzuat gereği yazılması zorunlu ibarenin yazılarak SMMM Yılmaz Kurt tarafından iletişim bilgilerine yer verilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı,
Söz konusu fiyat teklifi ekinde dayanak olarak sunulan 20.03.2020 tarihli 01 sayılı EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı incelendiğinde, fiyat teklifinin düzenlenmesinde 2019 yılı 3’üncü geçici vergi beyanname dönemindeki satışların esas alındığı, fiyat teklifinin konusu olan malın bu dönem içindeki satışına ilişkin 1 adet kaydın bulunduğu, toplam satış miktarının 1000 kg, toplam satış tutarının 1.600,00 TL, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının 1,60 TL / kg olduğu,
“Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (5420, B420B-C, B500B-C)” girdisi için Suat Azrak İnş. Nak. Gıd. Tem. Haf. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan 20.03.2020 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde anılan girdinin birim fiyatının 1,50 TL (kg) olduğu ve fiyat teklifi üzerinde mevzuat gereği yazılması zorunlu ibarenin yazılarak SMMM Yılmaz Kurt tarafından iletişim bilgilerine yer verilmek suretiyle kaşelenip imzalandığı,
Söz konusu fiyat teklifi ekinde dayanak olarak sunulan 20.03.2020 tarihli 02 sayılı EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı incelendiğinde, fiyat teklifinin düzenlenmesinde 2019 yılı 3’üncü geçici vergi beyanname dönemindeki satışların esas alındığı, fiyat teklifinin konusu olan malın bu dönem içindeki satışına ilişkin 1 adet kaydın bulunduğu, toplam satış miktarının 1000 kg, toplam satış tutarının 1.600,00 TL, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının 1,60 TL / kg olduğu,
Anılan fiyat tekliflerinin yanı sıra Suat Azrak İnş. Nak. Gıd. Tem. Haf. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenen imza sirküleri ile SMMM Yılmaz Kurt’a ait faaliyet belgesinin de açıklama kapsamında sunulduğu görülmüştür.
Yukarıda yer verilen Tebliğ’in 79.2.2.1 maddesinde isteklilerin aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini açıklama yöntemleri arasında üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin bulunduğu, üçüncü kişiden fiyat teklifi alınarak açıklama yönteminin kullanılması durumunda üçüncü kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından maliyet tespit tutanağı veya satış tutarı tespit tutanağının düzenleneceği, tutanakların meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği; ayrıca meslek mensubunun üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumlu olduğu düzenlenmiştir.
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklaması istenilen “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” girdisi ile “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (5420, B420B-C, B500B-C)” girdisi için sunulan fiyat tekliflerine ilişkin olarak 12.08.2020 tarih ve 2020/UY.I-1357 sayılı Kurul kararı kapsamında yapılan inceleme sırasında 29.07.2020 tarihli ve 11276 sayılı yazı kapsamında fiyat tekliflerini onaylayan ilgili meslek mensubundan söz konusu fiyat tekliflerine ilişkin faturalar, defter kayıt belgeleri ve anılan mükellefle olan tam tasdik sözleşmesi vb. belgelerin aslı veya noter onaylı örnekleri istenilmiş olup, söz konusu belgeler ilgili meslek mensubu tarafından 06.08.2020 tarihli ve bila sayılı yazı ekinde Kuruma gönderilmiştir.
Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda yeniden yapılan inceleme kapsamında söz konusu fiyat tekliflerini onaylayan meslek mensubu Yılmaz Kurt’a gönderilen 31.12.2020 tarih ve 19766 sayılı yazıda fiyat teklifine dayanak olarak sunulan tutanakların dayanağı faturalar ve defter kayıtları bir kez daha istenmiş olup, söz konusu hususa ilişkin belgeler 11.01.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.
Söz konusu belgeler üzerinde yapılan incelemede; açıklamada kullanılan fiyat tekliflerine dayanak olarak sunulan tutanakların dayanağı olan 30.09.2019 tarih ve “000233” sayılı faturada açıklamaya konu “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” ve “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (5420, B420B-C, B500B-C)” girdilerinin yer aldığı,
Ancak, meslek mensubunca gönderilen belgelere göre; Suat Azrak İnş. Nak. Gıd. Tem. Haf. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ilişkin yevmiye defteri kayıtlarında 30.09.2019 tarihli ve “000233” sayılı faturanın bulunmadığı,
Anılan yevmiye defteri kayıtlarının 32. sayfasında yer alan 30.09.2019 tarihli kayıtlarda “000254” sayılı faturanın yevmiye defterine işlendiği, ancak aşırı düşük teklif açıklamasına dayanak teşkil eden girdilerin bulunduğu “000233” sayılı faturanın yevmiye defterine işlenmediği görülmüştür.
Konuya ilişkin olarak SMMM Yılmaz Kurt tarafından Kuruma gönderilen açıklama yazısında “Suat Azrak İnş. Nak. Gıd. Tem. Haf. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına düzenlenen daha önce sunulan evraklar geçerlidir. Mükellef tarafından, tarafımıza sunulan evraklar tarafımca onaylanmış olup tarafımca yollanmıştır. Fatura numaralarının karışıklığı veya eksikliği konusunda sehven yapılan bir hatadan kaynaklıdır. 178…32 TC numaralı SMMM Yılmaz Kurt tarafından belgeler Kamu İhale Kurumu için tek tek kendi kaşesi altında imzalanmıştır. Tarafınızca eksik olan ve/veya eksiklik hissedilen durumda tekrar evrak talebinde bulunulması hususunun bilgilerini sunar, gerekli işlemlerin yapılmasını arz ederim.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
Diğer taraftan, başvuru sahibinin 2020/1853 sayılı itirazen şikâyet başvuru dilekçesinin ekinde yer alan 30.09.2019 tarihli ve “000254” sayılı faturanın, aynı alıcı adına düzenlenen aynı tutarlı bir fatura olduğu, satılan malın cinsinin ise 4 kalem “Portland Çimento” ürününe ilişkin olduğu görülmüştür.
Aktarılan inceleme ve tespitler neticesinde; meslek mensubu Yılmaz Kurt’a gönderilen 31.12.2020 tarih ve 19766 sayılı yazıda “000233” ve “000254” sayılı faturalar ve bu faturalara ilişkin defter kayıt belgeler talep edilmesine karşın, anılan meslek mensubu tarafından 30.09.2019 tarihli ve “000254” sayılı faturanın Kuruma gönderilmediği,
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” ve “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (5420, B420B-C, B500B-C)” girdileri için sunulan fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış faturasının kaydının, gönderilen yevmiye defteri örneklerinde bulunmadığı,
İlgili meslek mensubu tarafından konuya ilişkin olarak; fatura numarasında sehven yapılan hata veya eksiklik şeklinde ifade edilen durumun, esasen açıklamaya dayanak teşkil eden satış faturasının mükellefin yasal defter kayıt belgelerinde yer almaması veya Kuruma gönderilmemesi olduğu, dolayısıyla belirtilen mevzuata aykırılık nedeniyle, bahse konu “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” ve “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (5420, B420B-C, B500B-C)” girdilerinin fiyat tevsiki için sunulan fiyat tekliflerinin dayanaktan yoksun olduğu ve ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının bu haliyle geçerli kabul edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
İnceleme sırasında ilgili meslek mensubundan 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (b) bendinde yer alan yer alan “Kurum, görevlerinin yerine getirilmesinde resmi ve özel bütün kurum, kuruluş ve kişilerden belge, bilgi ve görüş isteyebilir. Belge, bilgi ve görüşlerin istenilen süre içinde verilmesi zorunludur.” hükmü gereğince “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” ve “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (5420, B420B-C, B500B-C)” girdileri için “Suat Azrak İnş. Nak. Gıd. Tem. Haf. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.” tarafından verilen fiyat tekliflerine dayanak olarak sunulan tutanakların dayanağı faturalar ve defter kayıt belgelerinin istenildiği, ancak anılan fiyat tekliflerinde imza ve kaşesi yer alan meslek mensubu tarafından fatura/defter kayıtlarının eksik gönderildiği veya hiç gönderilmediği, dolayısıyla aktarılan Kanun maddesinde belirtilen zorunluluğa rağmen Kurum tarafından istenen belgelerin eksik gönderildiği sonucuna varıldığından, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının söz konusu nedenle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Yapılan tespitler neticesinde SMMM Yılmaz Kurt hakkında, meslek mensubu imza ve kaşesinin kötüye kullanılması nedeniyle gerekli incelemenin yapılması için TÜRMOB’a bildirimde bulunulması gerekmektedir.
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (h) bendine ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirmeye aşağıda yer verilmiştir.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan açıklama kapsamında “Çam kerestesi (II. Sınıf) (TS1265) (TS EN 844-6, 9,12) (TS EN 1309-1, TS EN 1310, TS EN 1311, TS EN 1313-1,
2 )” girdisinin açıklanması için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 1.050,00 TL tutarındaki karsız rayiç fiyatının kullanıldığı, başvuru sahibinin iddia ettiği gibi söz konusu girdi için fiyat teklifi kullanarak açıklama yapılmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Demgün İnş. Harf. Mad. Tar. Nak. Pet. Taah. San. ve Tic. A.Ş. – Kandaşoğlu Yapı A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilerek teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
2) 42498 sicil numaralı SMMM Yılmaz Kurt hakkında yapılan tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda gerekli incelemenin yapılması için TÜRMOB’a bildirimde bulunulmasına,
Oybirliği ile karar verildi.
|