ihale aşırı düşük savunma açıklamasına ilişkin operatör/şoför giderlerinin araçlar sigorta giderlerinin ve ilgili diğer giderlerin önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği ancak bahse konu “araçlarla ilgili diğer giderler” iş kaleminin açık ve net bir şekilde ifade edilmemesi
Toplantı No : 2020/007
Gündem No : 30
Karar Tarihi : 19.02.2020
Karar No : 2020/UH.I-368
BAŞVURU SAHİBİ:
Vf Organizasyon Temizlik Hiz. Bil. İnş. Oto. Gıda San. ve Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Su ve Kanal İşletme Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/534307 İhale Kayıt Numaralı “Kombine Kanal Açıcı ve Vidanjör Kiralama Hizmet Alım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Su ve Kanal İşletme Dairesi Başkanlığı tarafından 27.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kombine Kanal Açıcı ve Vidanjör Kiralama Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Vf Organizasyon Temizlik Hiz. Bil. İnş. Oto. Gıda San. ve Tic. A.Ş.nin 14.01.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.01.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 22.01.2020 tarih ve 3828 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/160 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin iş deneyim belgesinin İdari Şartname’de yer alan benzer iş tanımına uygun olmadığı ve taşıması gereken zorunlu ibarelere haiz olmadığı
2) İhale üzerinde bırakılan istekli Başkent Temizlik İnş. Gıda Nak. Elek. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olmadığı, şöyle ki;
– Alınan fiyat tekliflerinin ihale konusu işte iştigal eden firmalardan alınmadığı, fiyat tekliflerinin üzerinde meslek mensubuna ait beyanın ve imzanın yer almadığı, fiyat tekliflerine dayanak olarak düzenlenen tutanakların meslek mensubundan istenerek hangi geçici vergi beyanname dönemine ait olduklarının ve fiyat teklifine uygunluğunun incelenmediği,
–Teknik Şartname’de istenilen miktarda ve özellikteki araçlar ile açılamanın yapılmadığı, kombine araçların alt aksam ve üst aksam özel yapım bir araç olduğu, amortisman değerlerinin ayrı ayrı hesaplanması gerektiği, demirbaş defterine kayıtlı Teknik Şartname’de istenilen nitelikteki araçların alış değerleri ve amortisman hesaplamalarının gerçeği yansıtmadığı, demirbaş defterine kayıtlı araçların piyasa değerinin çok altında olduğu, ayrıca araç ve ekipmanların amortisman, yağ, lastik, bakım onarım, trafik sigortası, kasko, MTV, K2 yetki belgesi, binek otomobil için mazot giderleri, araç üzerinde idarenin kurumsal adı ile ilgili giydirme, kaplama giderlerinin ayrı ayrı gösterilmediği ve hesaplamada dikkate alınmadığı,
– Binek otomobilin akaryakıt hesabında aracın HP güçlerine göre hesaplama yapılmadığı, bu duruma ilişkin tevsik edici bir belge sunulmadığı, akaryakıt fiyatının Mardin İli için EPDK tarafından il bazında günlük olarak yayımlanan ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasındaki bir tarihte yer alan fiyatlar ile açıklama yapılmadığı, yakıt tüketimine ilişkin tevsik edici bir belge sunulmadığı,
– İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak personele ilişkin asgari işçilik maliyetinin %40’ının altında fiyat teklifi verildiği, teklif açıklaması kapsamında iş güvenliği uzmanı, doktor ve diğer sağlık personeli giderleri ile İş Sağlığı ve Güvenliği hükümleri gereğince hiçbir giderin dikkate alınmadığı, ayrıca sözleşme tasdik bedeli, damga vergisi, KİK payı, karar pulu gibi giderlerin hesaplanmadığı, isteklinin teklifinin sınır değerin altında olmasından dolayı yaklaşık maliyetin %9’u oranında verilen kesin teminata ait giderlerin hesaplamalara dahil edilmediği,
– Teknik Şartname’de belirtilen kıyafet ve güvenlik malzemeleri ile ilgili giderlerin hesaplamalara dâhil edilmediği,
– Araçların aylık birim fiyatına hafta sonu ve tatil günleri ile personel giderlerinin dâhil edilmediği,
– Kanal temizlik, vidanjör çekimlerinden çıkan teressubat ile moloz nakli ve döküm bedellerine ait giderlerin hesaplamalara dâhil edilmediği, aynı zamanda nakliye hesabında yer alan mesafe, yoğunluk, yükleme ve boşaltma, zorluk katsayısı ve taşıma katsayısı gibi hesaplamaları yanlış yaptıkları ve bunlara ilişkin tevsik edici belgelerin sunulmadığı,
– Sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmediği ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşımadığı, sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsamadığı, ayrıca birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait yurtiçi üretici fiyatları endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncelleme yapılmadığı,
– İhale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olmadığından yapılan açıklamada sözleşme ve genel giderlerinin %4 oranında hesaplandığı, sözleşme giderlerinin ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “a) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri,
…
ç) İş deneyim belgesi: Adayın veya isteklinin ihale konusu hizmet veya benzer hizmetlerdeki mesleki deneyimini gösteren, hizmet alımlarında iş bitirme belgesi, yapımla ilgili hizmet işlerinde ise iş bitirme belgesi, iş durum belgesi, iş denetleme belgesi ve iş yönetme belgesini,” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
…
(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;
a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 25’i ile % 50’si aralığında idarece belirlenecek bir orandan az olmamak üzere,
…
ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması istenir.
(4) İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin, açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre ihale edilmesi halinde, iş deneyimine ilişkin oranlar üçüncü fıkranın (a) bendine göre belirlenen oranın, bir yıldan fazla süreli işlerde 4/5’i, iki yıldan fazla süreli işlerde 3/5’i, üç yıldan fazla süreli işlerde 2/5’i alınarak hesaplanır ve bu oranlar yeterlik kriteri olarak öngörülür. Belli istekliler arasında ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerde ise bu oranlara göre belirlenen parasal tutarlar yeterlik kriteri olarak öngörülür.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı olarak iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belge hiçbir şekilde toplanamaz.
(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Kombine Kanal Açıcı ve Vidanjör Kiralama Hizmet Alım İşi
b) Miktarı ve türü:
Kombine Kanal Açıcı ve Vidanjör Kiralama Hizmet Alım İşi
2 Adet Kombine Kanal Açıcı ve 5 Adet Vidanjör Aracının 24 Ay Süreliğine Operatör vasıflı Şoför ile Kiralanması Hizmet Alım İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Mardin Büyükşehir İl Sınırları” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,
sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 20’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.
…
7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:
Her Türlü Kanal Açıcı veya Vidanjör kiralama işi benzer işi olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “İşin Tanımı” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu teknik şartnamenin konusu MARSU’nın sorumluluk alanı içerisinde olan;
• Kanalizasyon hatlarının, muayene bacalarının ve yağmursuyu ızgaralarının temizlenmesi,
• Fosseptik çukurları vb. yerlerin temizlenmesi
• Şehrimizde genellikle o gün içerisinde ortaya çıkan(günübirlik) önceden hangi sokak ve semtte meydana geleceği belli olmayan kanalizasyon arızalarının acil olarak giderilmesi, kanalizasyonları tıkanmış mesken, kurum ve kuruluşların akarlarının sağlanması,
MARSu Atıksu Kontrol ve Ruhsat Denetleme Dairesi Başkanlığı sorumluluk alanındaki görevlerde kullanılmak üzere 2 Adet Kombine Kanal Açıcı ve 5 Adet Vidanjör aracı iş makineleri çalıştırılması işidir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Anılan Şartname’nin “Yüklenici Tarafından Temin Edilecek Araç, Makine ve Ekipman” başlıklı 3’üncü maddesinde “Yüklenici söz konusu işler için
– 2 adet kombine kanal temizleme aracı (En az 2013 model ve yukarısı olacak, operatör vasıflı şoförü ile birlikte)
– 5 adet Vidanjör aracı (operatör vasıflı şoförü ile birlikte)” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı kısmında “…-Akaryakıt İdareye aittir…” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale konusu işin kapsamının İdari Şartname’nin 2’nci maddesi uyarınca kombine kanal açıcı ve vidanjör kiralama hizmet alım işi olduğu, benzer iş tanımının ise her türlü kanal açıcı veya vidanjör kiralama işi şeklinde belirlendiği, Teknik Şartname’nin 1’inci maddesi çerçevesinde değerlendirildiğinde ihale konusu işin idarenin sorumluluk alanındaki görevlerde kullanılmak üzere 2 adet kombine kanal açıcı ve 5 adet vidanjör aracı iş makineleri çalıştırılması işi olduğu görülmektedir.
Yukarıda mevzuat hükümlerinden iş deneyim belgesinin ihale konusu işe veya benzer iş tanımına uygun olması gerektiği anlaşılmaktadır. Bahsedilen doküman düzenlemeleri değerlendirildiğinde, “her türlü kanal açıcı veya vidanjör kiralama işi” ifadesi uyarınca sadece kanal açıcı aracının veya sadece vidanjör aracının veyahut her ikisinin de yer aldığı iş deneyim belgelerinin kullanılabileceği anlaşılmaktadır.
İhale üzerinde bırakılan Başkent Temizlik İnş. Gıda Nak. Elek. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ait 32806-H-KD-19-1 sayılı iş deneyim belgesi incelendiğinde, idarenin adının “Kaymakamlık İçişleri Bakanlığı Bakan Yardımcılığı” olduğu, işin adının “Ceylanpınar geçici barınma merkezi. 5 adet vidanjör, 1 adet kanal açıcı araç, 3 adet hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu, 2 adet ulv cihazı ve aracı, 1 adet römorklu traktör, ilaçlama ekibi sıvı klor ve haşere ilaç alımı hizmet alım işi” olduğu, yüklenicinin adının “Başkent Temizlik İnş. Gıda Nak. Elek. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.” olduğu görülmektedir.
İş deneyim belgesinin adından ve tanımından anlaşılacağı üzere işin kapsamında kanal açıcı ve vidanjör araçlarından farklı olarak hidrolik sıkıştırmalı çöp kamyonu, ulv cihazı ve aracı ile römorklu traktör araçlarının ve ilaçlama ekibi sıvı klor ve haşere ilaç alımı işlerinin yer aldığı, böylelikle benzer işe veya ihale konusu işe benzeyen işlerin ayrıştırılması yapılabilmesi için iş deneyim belgesinin düzenlendiği Şanlıurfa il Göç İdaresi Müdürlüğünden bilgi belge isteme gereği duyulmuştur.
14.02.2020 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan Başkent Temizlik İnş. Gıda Nak. Elek. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ait iş deneyim belgesine ilişkin Şanlıurfa il Göç İdaresi Müdürlüğünden 10.02.2020 tarihli yazı ile istenilen belgeler incelendiğinde, kanal açıcı ve vidanjör araçlarına ilişkin yapılan işlerin güncellenmemiş tutarının 1.287.000,00 TL olduğu tespit edilmiştir.
Başkent Temizlik İnş. Gıda Nak. Elek. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif tutarının 2.436.000,00 TL olduğu, idarece istenilen asgari iş deneyim tutarı olan teklif tutarının %20’sinin ise 487.200,00 TL olduğu, iş deneyim belgesinde kanal açıcı veya vidanjör araçlarına ilişkin ayrıştırma yapıldıktan sonra belirlenen güncellenmemiş tutarın 1.287.000,00 TL olduğu, dolayısıyla istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinin benzer iş tanımına uygun olarak ayrıştırma yapılması sonucunda elde edilen güncellenmemiş tutarının bile asgari iş deneyim tutarını sağladığı görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.
79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.
79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;
SD: Sınır değeri,
YM: Yaklaşık maliyeti,
n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,
T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,
R: Sınır Değer Tespit Katsayısını
79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir.
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgelerden, başvuruya konu ihalenin Mardin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Su ve Kanal İşletme Dairesi Başkanlığı tarafından 27.11.2019 tarihinde birim fiyat teklif alınmak suretiyle ve açık ihale usulü ile gerçekleştirilen işin “Kombine Kanal Açıcı ve Vidanjör Kiralama Hizmet Alım İşi” ihalesi olduğu, söz konusu ihalede 4 adet ihale dokümanı indirildiği, 4 istekli tarafından teklif sunulduğu, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde yer alan düzenleme doğrultusunda ihale komisyonu tarafından R katsayısı 0,80 alınarak sınır değerin 3.449.386,66 TL olarak hesaplandığı, teklifleri sınır değerin altında kalan Başkent Temizlik İnş. Gıda Nak. Elek. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği, ilgili istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ise uygun bulunduğu ve 08.01.2020 tarihinde bildirilen ihale komisyonu kararı ile Başkent Temizlik İnş. Gıda Nak. Elek. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak, başvuru sahibi Vf Organizasyon Tem. Hiz. Bil. İnş. Oto. Gıda San. ve Tic. A.Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
İdare tarafından teklifi sınır değerin altında kalan istekliye 31.12.2019 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazıda “2019/534307 İKN’li Kombine Kanal Açıcı ve Vidanjör Kiralama Hizmet Alım İşi ihalemize 27/11/2019 tarihinde vermiş olduğunuz 2.436.000,00 TL’lik teklifiniz idaremizce belirlenen 3.449.386,66 TL’lik sınır değerin altında kaldığından 4734 sayılı KİK’in 38. maddesi, Hizmet Alımı İhale Uygulama Yönetmeliğinin 59. maddesi ve idari şartnamenin 33. maddesine istinaden aşağıda belirtilen maliyet kalemlerinde komisyonumuza 5 (beş) iş günü içerisinde yazılı açıklama yapmanız hususunu;
Açıklama İstenen Maliyet Kalemleri
1- Operatör/Şoför Giderleri
2- Araçlar Sigorta Giderleri
3- Araçlarla İlgili Diğer Giderler” ifadelerine yer verilerek önemli teklif bileşenlerinin belirlendiği görülmüştür.
İdareler tarafından, sınır değerin altında teklif veren isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenileceği ve sınır değerin altında teklif veren isteklilerce sunulan aşırı düşük teklif açıklamaların değerlendirildikten sonra ihalenin sonuçlandırılacağına ilişkin düzenleme yapılması halinde, sınır değerin altında teklif veren isteklilere gönderilecek olan aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’nci maddesinde yer alan hükümler ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca, teklifte önemli olduğu tespit edilen maliyet bileşenlerine yer verilmesinin ve isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olan bahse konu önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
Diğer taraftan Kanun’un anılan hükmü çerçevesinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1.2’nci maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değerin hesaplanmasına ilişkin formüle yer verilerek, 79.1.3’üncü maddesinde ise 79.1.2’nci maddesinde yer alan R değerinin her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenerek ilan edileceği, ihalenin konusuna veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerlerinin belirlenebileceği düzenlenmiştir.
Yapılan inceleme neticesinde, idarece sınır değer hesaplaması yapılırken 0,80 R katsayısı kullanılarak sınır değerin belirlendiği, ancak sınır değerin ihalenin konusuna veya işin niteliğine göre belirlenmesi gerektiği, araç kiralama işinin nevi itibariyle hizmet alımı suretiyle belirli bir süre taşıt edinilmesi işi olduğu, bu anlamda şikâyete konu “Kombine Kanal Açıcı ve Vidanjör Kiralama Hizmet Alım İşi”nin “Araç kiralama” kavramı içinde değerlendirilerek araç kiralama ihaleleri için belirlenen R katsayısı 0,84 olarak dikkate alınması suretiyle sınır değerin belirlenmesi gerektiği, ancak idarece R katsayısı 0,80 alınarak sınır değerin belirlendiği, buradan hareketle R katsayısı 0,84 alınarak sınır değer hesabının yapılması durumunda sınır değerin 3.621.856,00 TL olacağı, dolayısıyla başvuru sahibi istekli Vf Organizasyon Tem. Hiz. Bil. İnş. Oto. Gıda San. ve Tic. A.Ş.nin teklifinin (3.487.200,00 TL) de sınır değerin altında bir teklif olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Öte yandan mevzuat hükümleri gereği idare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında açıklamaya esas olacak önemli teklif bileşenlerinin belirtilmesinin zorunlu olduğu açıkça düzenlenmiştir. İdarenin 31.12.2019 tarihli yazısında açıklamaya ilişkin operatör/şoför giderlerinin, araçlar sigorta giderlerinin ve araçlarla ilgili diğer giderlerin önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği, ancak bahse konu “araçlarla ilgili diğer giderler” iş kaleminin açık ve net bir şekilde ifade edilmediği, diğer giderlerin hangi girdi/maliyetlerden oluştuğunun belirtilmediği, dolayısıyla açıklamanın tereddüde neden olacağı tespit edilmiş olup, sorgulama yazısında açıklamaya esas olacak önemli teklif bileşenlerinin açık ve anlaşılır şekilde belirtilmemesinin kamu ihale mevzuatına uygun bir şekilde aşırı düşük teklif açıklaması hazırlanmasına ve sunulan açıklamaların sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesine engel olacağı anlaşılmıştır. Bu nedenle, idare tarafından önemli teklif bileşenlerinin açıkça belirtilmesi suretiyle yeniden aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, teklifinin sınır değer tutarı altında olduğu tespit edilen başvuru sahibi Vf Organizasyon Tem. Hiz. Bil. İnş. Oto. Gıda San. ve Tic. A.Ş. ile Başkent Temizlik İnş. Gıda Nak. Elek. Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.den idarece önemli teklif bileşenlerinin açıkça belirtilmesi suretiyle yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,Oybirliği ile karar verildi.