Aşırı düşük savunma formlarından olan maliyet/satış tutarı tespit tutanağını onaylayan meslek mensubuna ilişkin sunulan faaliyet belgelerinin geçerlilik süresinin dolması gerekçeleriyle idarece açıklamaların uygun görülmediği, ancak yapılan incelemede faaliyet belgelerinin geçerlilik sürelerinin tutanakların esasını etkileyecek nitelikte olmadığı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağının ekindeki faaliyet belgelerinin geçerlilik tarihinin fiyat teklifinin düzenlenme tarihini kapsamamasının meslek mensubunun yetkisinin sona erdiği anlamına gelmeyeceği dikkate alındığında anılan gerekçe ile başvuru sahibinin açıklamalarının uygun bulunmama işleminin yerinde olmadığı hk

BAŞVURU SAHİBİ:

Atlantik Yemek Gıda Tem. Bak. Hiz. İnş. Paz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Manisa İl Emniyet Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/716522 İhale Kayıt Numaralı “Yemek” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Manisa İl Emniyet Müdürlüğü tarafından 19.01.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yemek” ihalesine ilişkin olarak Atlantik Yemek Gıda Tem. Bak. Hiz. İnş. Paz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 22.02.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.02.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.03.2021 tarih ve 11147 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.03.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/408 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 28.01.2021 tarihinde tebliğ edilen kesinleşen ihale komisyonu kararı ile taraflarınca sunulan teklifin sınır değerin altında kalması sebebiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, söz konusu karara karşı 02.02.2021 tarihinde idareye yapılan şikâyet başvurusunda ihaleye ait doküman düzenlemeleri çerçevesinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiğinin iddia edildiği, bunun üzerine idarece on dört günlük örnek menü düzenlenerek aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, taraflarınca sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının 13.02.2021 tarihli ve “Aşırı düşük açıklaması” konulu yazı ile uygun bulunmadığının öğrenildiği, ancak söz konusu kararın yerinde olmadığı ve yapılan açıklamaların uygun bulunması gerektiği, şöyle ki;

– İdarece açıklamaların “Açıklama dilekçenizin üçüncü paragrafında, “Açıklama kapsamında Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6’ ıncı maddesinde belirtilen yardımcı girdiler için “Yardımcı Giderler” başlığı altında bir maliyet öngörüldüğü” ibaresi belirtilmiştir. Teklif zarfında sunmuş olduğunuz kapasite raporunun incelenmesi neticesinde faaliyet kodunuza göre Hazır Yemek İmalatçısı olduğunuz anlaşılmış, buna istinaden Kamu İhale Kanununun 79.2.2.7 bendine istinaden maliyete dayalı olarak açıklama yapılması gerekirken yapılmadığı görülmüştür.” ifadelerine yer verilerek uygun bulunmadığı, ancak yapılan açıklamaların anılan Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesi çerçevesinde yapıldığı, ana girdi ve işçilik girdilerinin mevzuata uygun olarak açıklandığı, yardımcı girdiler için bir maliyet öngörüldüğü, taraflarınca Tebliğ’in 79.2.2.7’nci maddesine uygun olarak satışlar dayanak alınarak EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı kullanılarak açıklama yapıldığı, tutanakta yer alan girdilerin yurtiçi satışlar hesabında kayıtlı olan mallar olduğu, diğer yandan 13.08.2015 tarihli ve 8883 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nde firmalarının amaç ve konusunun her türlü gıda maddesinin alım ve satımı olduğunun belirtildiği, dolayısıyla EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan malların ticaretinin faaliyet alanları olduğu, satışlar dayanak alınarak yapılan söz konusu açıklamanın mevzuata uygun olduğu, hazır yemek imalatçısı olmalarının maliyete dayalı açıklama yapma zorunluluğu getirmediği,

– İdarece açıklamaların “Dilekçeniz ekinde sunulan (Ek-O.7) “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı” ında açıklamanızı Satışlar dayanak alınarak yapıldığı görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2.7 bendinin 3. fıkrasında “Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.” denildiğinden, (Ek-O.7) “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın 5. Maddesi olan “Ağırlıklı Ortalama Birim Satış Tutarı” başlığının açıklamasında da (Satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda bu bölüm doldurulacaktır) denildiğinden, firmanızın kapasite raporunda belirtilen faaliyet kodunun (Nace) 10.85.01 “Hazır Yemek İmalatı (Vakumlu Paketlenmiş veya Korunmuş Olanlar) (Lokanta ve Catering Hizmetleri Hariç) olduğu görülmüş, tabloda belirttiğiniz ürünler üzerinden satışınızın olmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle maliyet bileşenlerinin (Ek-O.7) “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın 4. madensinde belirtilen “Ağırlıklı Ortalama Birim Maliyeti” başlığı altındaki tablonun tanzim edilerek maliyete dayalı açıklama yapılmanız gerekirken satışa dayalı açıklama yaptığınız görülmüştür.” ifadelerine yer verilerek uygun bulunmadığı, ancak yapılan açıklamaların Tebliğ’in 79.2.2.7’nci maddesine uygun olduğu, yukarıda bahsi geçen Ticaret Sicil Gazetesinden taraflarınca her türlü gıda maddesinin alım ve satımının yapılabileceği, dolayısıyla tutanakta yer alan malların ticaretinin faaliyet alanında olduğu, kapasite raporunda yer alan faaliyet kodunun EK-O.7 tutanağında ağırlıklı ortalama birim satış tutarı bölümünün doldurularak açıklama yapılmasına engel teşkil etmediği,

– İdarece açıklamaların “(Ek-O.7) “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı”nın 4. maddesinde “Ağırlıklı Ortalama Birim Maliyeti” başlığında mamul veya malların ticaretin yapılıyor olması durumunda veya malın üreticisi olmaması durumunda belirtmiş olduğunuz geçici vergi beyanname döneminde 150 (İlk Madde ve Malzeme)-151 (Yarı Mamuller- Üretim)-153 (Ticari Mallar) hesabında bulunan kayıtlar kullanılarak doldurulması ve aşırı düşük teklif açıklamasına konu her bir mamul/mal için ayrı tablo kullanılması gerekirken, bahse konu tabloların hazırlanmadığı ve veri girişlerinin yapılmadığı görülmüştür.” ifadelerine yer verilerek uygun bulunmadığı, ancak taraflarınca söz konusu tutanağın 5’inci maddesinde belirtilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarı kısmı doldurularak açıklama yapıldığı, bu nedenle yurtiçi satışlar hesabında kayıtlı olan mallar üzerinden açıklama yapıldığı, ağırlıklı ortalama birim maliyeti kısmının doldurulmadığı, maliyete dayalı olarak açıklama yapılmadığı, sunulan açıklamaların Tebliğ’in 79.2.2.7’nci maddesine uygun olduğu,

– İdarece aynı kararda “Kamu İhale Genel Tebliği 79.2.6. fıkrasının 2. bendine istinaden açıklamanız ekinde sunmuş olduğunuz (Ek-H.4) “Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli” incelendiğinde (Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı oranının 0,92 olduğu, 3. bendinde belirtilen ürünlerin ana girdi, yardımcı girdi başlığı altında açıklamalarının sunulduğu, 6. bendinde iki haftalık örnek menüdeki ana girdi ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapıldığı görülmüştür.” ifadelerine yer verildiği, burada anlatılmak istenilenin anlaşılamadığı, taraflarınca yapılan açıklamaların Tebliğ’in 79.2.6’ncı maddesine uygun olduğu, ihale dokümanı ve iki haftalık örnek menü üzerinden ana girdiler ve işçilik girdilerinin ayrıntılı açıklandığı, yardımcı girdiler içinse maliyet öngörüldüğü,

– İdarece açıklamaların “Açıklama ekinde sunmuş olduğunuz Mali Müşavirin “Faaliyet Belgesi” nin 22.11.2017 tarihinde alınmış olduğu, geçerlilik süresinin 1 yıl olduğu, bu nedenle belgenin geçerlilik süresinin geçtiği” belirtilerek uygun bulunmadığı, ancak bu durumun açıklamaların esasına etki edecek bir husus olmadığı, bu gerekçeyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmaması gerektiği, anılan meslek mensubunun faaliyetlerini 06.05.1990 tarihinden beri sürdürdüğüne ve faaliyetine halen devam ettiğine ilişkin Manisa Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasının 17.02.2021 tarihli yazısının dilekçe ekinde sunulduğu,

– İdarece açıklamalarda “İhale dosyasında sunmuş olduğunuz kapasite raporunda Firmanın Faaliyet Kodu (Nace) 10.85.01 Hazır Yemek İmalatı (Vakumlu Paketlenmiş veya Korunmuş Olanlar) (Lokanta ve Catering Hizmetleri Hariç) olarak belirtildiğinden Ek-O.7 “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı” nın 6. maddesinde İsteklinin sahip olduğu Kapasite Raporuna ilişkin bilgiler bölümünün İsteklinin Teklif edilen mamulün üreticisi olması durumunda doldurulması gerekirken doldurulmadığınız görülmüştür.” ifadelerinin bulunduğu, taraflarınca maliyete dayalı olarak ağırlıklı ortalama birim maliyeti üzerinden açıklama sunulmadığından ve tutanakta yer alan malların üreticisi olunmadığından kapasite raporuna ilişkin bilgilerin doldurulması gerekmediği,

– Diğer yandan, 02.02.2021 tarihinde ihalenin aşırı düşük teklif sorgulaması yapılarak sonuçlandırılması gerektiğine yönelik şikâyet başvurusu yapıldığı, anılan başvurunun idarece uygun bulunduğu; 22.02.2021 tarihinde ise aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerine yönelik şikâyet başvurusu yapıldığı, idarece söz konusu şikâyete verilen cevapta ilk şikâyet başvurusuna atıfta bulunularak tekrardan idareye şikâyet başvurusunda bulunulamayacağının ve doğrudan Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulacağının belirtildiği, ancak idareye yapılan her iki şikâyet başvurusunun idarenin farklı iş ve eylemlerine karşı yapıldığı, dolayısıyla 22.02.2021 tarihinde yapılan şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunun süresi içerisinde yapıldığı ve esastan incelenerek karar verilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

…

b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;

…

3) İsteklinin üretim ve/veya imalat kapasitesine, araştırma-geliştirme faaliyetlerine ve kaliteyi sağlamasına yönelik belgeler …” hükmü,

Anılan Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,     

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “…(5) İdare, ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede işin niteliğini göz önünde bulundurarak kapasite raporu ile ilgili düzenleme yapabilir. Sunulacak kapasite raporunun ihale veya son başvuru tarihi itibarıyla geçerli olması zorunludur. …” hükmü,  

Anılan Yönetmelik’in “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. …” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” 79’uncu maddesinde “… 79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

…

79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.  

…

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

…

79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.  

Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.  

Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.  

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir. …” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: YEMEK

b) Miktarı ve türü: 20000 Adet Tüketime Hazır Paket Sıcak Yemek, 5000 Adet Tüketime Hazır Paket Kumanya, 5000 Adet Tüketime Hazır Paket Kahvaltı olmak üzere toplam 30000 Adet yemek

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Yemek veya Kumanya; yüklenicinin kendi iş yerinde hazırlanacaktır. Yemekler Emniyet Müdürlüğü Hizmet Binasının Özel Harekat Şube Müdürlüğünde personele servis edilecektir. Kumanyalar ise idarenin bildirdiği yerde personele servis edilecektir

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “… 7.5.4. …

Yemek Hizmeti vereceği üretim yerine ait kapasite raporu” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İhale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgelerden, başvuruya konu ihalenin 19.01.2021 tarihinde Manisa İl Emniyet Müdürlüğü tarafından açık ihale usulüyle gerçekleştirilen “Yemek” hizmet alımı ihalesi olduğu, söz konusu ihalede 7 adet ihale dokümanı edinildiği ve 3 istekli tarafından teklif sunulduğu, 27.01.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Global Grup Catering Yemek Pazarlama Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı, Asdab Gıda Yemek Temizlik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

Başvuru sahibi istekli Atlantik Yemek Gıda Tem. Bak. Hiz. İnş. Pazar. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan ihale komisyonu kararı üzerine 02.02.2021 tarihinde şikayet başvurusunda bulunulduğu, söz konusu şikayette tekliflerinin sınır değerin altında olduğu ancak idarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmaksızın ihalenin sonuçlandırıldığı, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesi gereğince teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği hususlarına yer verildiği, bunun üzerine, idare tarafından teklifi sınır değerin altında olan başvuru sahibinden 03.02.2021 tarihli yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği görülmüştür.

Akabinde anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu ve sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece 13.02.2021 tarihli bir yazı ile uygun bulunmadığı görülmüş olup, anılan yazıda uygun bulunmama gerekçelerine ilişkin olarak “… 1- Açıklama dilekçenizin üçüncü paragrafında, “Açıklama kapsamında Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.6’ ıncı maddesinde belirtilen yardımcı girdiler için “Yardımcı Giderler” başlığı altında bir maliyet öngörüldüğü” ibaresi belirtilmiştir. Teklif zarfında sunmuş olduğunuz kapasite raporunun incelenmesi neticesinde faaliyet kodunuza göre Hazır Yemek İmalatçısı olduğunuz anlaşılmış, buna istinaden Kamu İhale Kanununun 79.2.2.7 bendine istinaden maliyete dayalı olarak açıklama yapılması gerekirken yapılmadığı görülmüştür.

2- Dilekçeniz ekinde sunulan (Ek-O.7) “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı” ında açıklamanızı Satışlar dayanak alınarak yapıldığı görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2.7 bendinin 3. fıkrasında “Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.” denildiğinden,  

       (Ek-O.7) “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı” nın 5. Maddesi olan “Ağırlıklı Ortalama Birim Satış Tutarı” başlığının açıklamasında da (Satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda bu bölüm doldurulacaktır) denildiğinden,

       Firmanızın kapasite raporunda belirtilen faaliyet kodunun (Nace) 10.85.01 “Hazır Yemek İmalatı (Vakumlu Paketlenmiş veya Korunmuş Olanlar) (Lokanta ve Catering Hizmetleri Hariç) olduğu görülmüş, tabloda belirttiğiniz ürünler üzerinden satışınızın olmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle maliyet bileşenlerinin (Ek-O.7) “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı” nın 4. madensinde belirtilen “Ağırlıklı Ortalama Birim Maliyeti” başlığı altındaki tablonun tanzim edilerek maliyete dayalı açıklama yapılmanız gerekirken satışa dayalı açıklama yaptığınız görülmüştür.

        3- (Ek-O.7) “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı” nın 4. maddesinde “Ağırlıklı Ortalama Birim Maliyeti” başlığında mamul veya malların ticaretin yapılıyor olması durumunda veya malın üreticisi olmaması durumunda belirtmiş olduğunuz geçici vergi beyanname döneminde 150 (İlk Madde ve Malzeme)-151 (Yarı Mamuller- Üretim)-153 (Ticari Mallar) hesabında bulunan kayıtlar kullanılarak doldurulması ve aşırı düşük teklif açıklamasına konu her bir mamul/mal için ayrı tablo kullanılması gerekirken, bahse konu tabloların hazırlanmadığı ve veri girişlerinin yapılmadığı görülmüştür.

4- Kamu İhale Genel Tebliği 79.2.6. fıkrasının 2. bendine istinaden açıklamanız ekinde sunmuş olduğunuz (Ek-H.4) “Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetveli” incelendiğinde (Ana Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı oranının 0,92 olduğu, 3. bendinde belirtilen ürünlerin ana girdi, yardımcı girdi başlığı altında açıklamalarının sunulduğu, 6. bendinde iki haftalık örnek menüdeki ana girdi ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapıldığı görülmüştür.

5- Açıklama ekinde sunmuş olduğunuz Mali Müşavirin “Faaliyet Belgesi” nin 22.11.2017 tarihinde alınmış olduğu, geçerlilik süresinin 1 yıl olduğu, bu nedenle belgenin geçerlilik süresinin geçtiği tespit edilmiş,

6- İhale dosyasında sunmuş olduğunuz kapasite raporunda Firmanın Faaliyet Kodu (Nace) 10.85.01 Hazır Yemek İmalatı (Vakumlu Paketlenmiş veya Korunmuş Olanlar) (Lokanta ve Catering Hizmetleri Hariç) olarak belirtildiğinden Ek-O.7 “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı” nın 6. maddesinde İsteklinin sahip olduğu Kapasite Raporuna ilişkin bilgiler bölümünün İsteklinin Teklif edilen mamulün üreticisi olması durumunda doldurulması gerekirken doldurulmadığınız görülmüştür.

       Firmanız tarafından yapılan açıklama yukarıda belirtilen hususlar ve eksiklikler gerekçesiyle idaremiz tarafından uygun bulunmadığından reddedilmiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.

Yapılan incelemede, idarenin 13.02.2021 tarihli aşırı düşük teklif açıklamalarını uygun bulunmamasına ilişkin karara karşı başvuru sahibi tarafından 22.02.2021 tarihinde şikayet başvurusunda bulunulduğu görülmüştür. İdarenin 24.02.2021 tarihli cevabi yazısında “Kesinleşmiş ihale kararına istinaden 02.02.2021 tarih ve 2021020212221350390  sayı ile kayıt altına alınan idaremize yapmış olduğunuz şikayet başvurunuzun incelenmesi neticesinde, teklifinizin sınır değer altında olması gerekçesiyle aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmiş ve firmanızdan aşırı düşük teklif açıklaması yapılması talep edilmiştir.

Firmanız tarafından idaremize sunulan 08.02.2021 tarihli açıklama dilekçenizin incelenmesi neticesinde aşırı düşük teklif açıklamanızın uygun bulunmadığı 12.02.2021 tarih ve 23 sayılı yazı ile tarafınıza bildirilmiştir.

Firmanız tarafından; 22.02.2021 tarih ve 2021022215094664030 sayı ile kayda alınan idaremize yapmış olduğunuz şikayet başvurunuzda aşırı düşük teklif açıklamanızın uygun bulunarak, 02.02.2021 tarih ve 2021020212221350390 sayı ile kayıt altına alınan şikayet başvurunuzda da belirttiğiniz gibi teklifinizin değerlendirmeye alınması talebinde bulunulmuştur.

Talebiniz ile ilgili İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 14. maddesinde “(1) İdareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya süresi içinde karar alınmaması hallerinde veya şikayet ya da itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan ihalenin iptali kararlarına karşı doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.

(2) Aynı kişi tarafından idareye yapılan ve ilk başvuru ile aynı mahiyette olan daha sonraki şikayet başvurularına idarece verilen cevaplar başvuru süresini yeniden başlatmaz.

(3) (Değişik: 03/05/2011- R.G. 27923/1 md) Şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenler bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yaparlar.” hükmü bulunmaktadır.” ifadelerine yer verilerek başvuru sahibi tarafından doğrudan Kurum’a itirazen şikayet başvurusunda bulunulması gerektiği yönünde cevap verilmiştir.

Ancak başvuru sahibinin ilk şikâyet başvurusu ile ikinci şikâyet başvurusunun farklı idari işlemlere ilişkin olduğu, başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığına ilişkin idare kararının öğrenildiği tarihin 13.02.2021 olduğu, dolayısıyla söz konusu yazıda yer alan hususlara yönelik olarak 13.02.2021 tarihinden itibaren 10 gün içerisinde idareye yapılan 22.02.2021 tarihli şikâyet başvurusunun süresi içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerine ilişkin iddialarının esastan incelenmesi gerektiği anlaşılmış olup, yapılan inceleme aşağıda yer almaktadır.

İdare tarafından özetle, başvuru sahibinin kapasite raporunda faaliyet alanının “hazır yemek imalatçı” olması sebebiyle aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağında maliyete dayalı açıklama yapılması ve anılan tutanağın maliyete dayalı açıklama yapılması durumunda doldurulması gereken kısımlarının doldurması gerektiği ancak anılan istekli tarafından söz konusu kısımlar yerine satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda doldurulması gereken kısımların doldurulduğu gerekçesiyle; ayrıca tutanağı onaylayan meslek mensubunun faaliyet belgesinin geçerlilik süresinin dolması gerekçeleriyle yapılan açıklamaların uygun bulunmadığı görülmüştür.

Başvuru sahibi tarafından ise özetle, taraflarınca sunulan EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.7’nci maddesine uygun olduğu, firmalarının her türlü gıda maddesinin alım ve satımı alanında faaliyet göstermesi sebebiyle anılan tutanakta satışlar üzerinden açıklama yapılabileceği, ayrıca tutanağı onaylayan meslek mensubunun faaliyet belgesinin geçerlilik süresinin dolmasının esasa etkili bir aykırılık olmadığı iddia edilmektedir.

Yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamaları uyarınca, “İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar”ın isteklilerin aşırı düşük teklif olarak tespit edilen tekliflerini açıklama yöntemlerinden biri olarak belirtilmiştir. Bu bağlamda, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabileceği, maliyetlerin dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerektiği, satışların dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerektiği anlaşılmıştır. Öte yandan, kaşeleme işleminin ise anılan Tebliğ’in 8.4 üncü maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabileceği açıklanmıştır.

Anılan Tebliğ’in ekinde yer alan standart form “Ek-O.7 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı” incelendiğinde, söz konusu tutanağın “Ağırlıklı Ortalama Birim Maliyeti” başlıklı 4’üncü maddesinde “(Maliyete dayalı açıklama yapılması durumunda bu bölüm doldurulacaktır.)” açıklaması,

“Ağırlıklı Ortalama Birim Satış Tutarı” başlıklı 5’inci maddesinde “(Satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda bu bölüm doldurulacaktır.)

…

*(İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için mamul/malın ticareti ile iştigal ediyor olması gerekmektedir.)” açıklaması,

6’ncı maddesinde “İsteklinin sahip olduğu Kapasite Raporuna ilişkin bilgiler aşağıda olduğu gibidir; (İsteklinin teklif edilen mamulün üreticisi olması durumunda doldurulacaktır.)

…

Tutanağın 4 üncü maddesindeki açıklamaların isteklinin kapasite raporu ile uyumlu olduğunu” açıklamaları yer almaktadır.

Yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde belirtilen malzemeli hesap cetveli sunum cetvelinin (EK-H.4) mevzuata uygun olarak sunulduğu, ortalama birim fiyatların belgelerin kaçıncı sayfasında olduğunun belirtildiği, ana girdiler ile işçilik maliyeti toplamının, toplam teklif tutarına oranının Tebliğ’de belirtilen oranlar arasında olduğu görülmüştür

Ayrıca, aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde, tutanağın maliyete dayalı açıklama yapılması durumunda doldurulması gereken 4’üncü maddesi ile teklif edilen mamulün üreticisi olması durumunda doldurulması gereken 6’ncı maddelerinin doldurulmadığı; satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda doldurulması gereken “Ağırlıklı Ortalama Birim Satış Tutarı” başlıklı 5’inci maddesinin doldurulduğu bu kapsamda mamul/mala ilişkin olarak 600 yurtiçi satışlar hesabında bulunan kayıtlara yer verildiği, ayrıca ağırlıklı ortalama satış tutarının tespitinde esas alınan faturalara ilişkin bilgilerin de uygun şekilde belirtildiği, diğer yandan tutanağın başvuru sahibi ile meslek mensubu tarafından imzalanarak uygun şekilde kaşelendiği tespit edilmiştir.

Diğer yandan, başvuru sahibi tarafından sunulan EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağını onaylayan meslek mensubu meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin düzenlendiği tarihin 22.11.2017 olduğu, faaliyet belgesinin geçerlilik süresinin ise bir yıl olarak belirtildiği görülmüştür.

Ayrıca, başvuru sahibi tarafından Ek-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağında satışlar dayanak alınarak açıklama yapabilmesi için mamul/malın ticareti ile iştigal ediyor olması gerektiği, bu doğrultuda iddia kapsamında belirtilen ve faaliyet alanına ilişkin son yayımlanan gazete 13.08.2015 tarihli ve 8883 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi www.ticaretsicil.gov.tr üzerinden incelendiğinde, anılan isteklinin “her türlü gıda maddelerinin üretimi, toptan ve perakende alımı, satımı, dağıtımı, ithalat ve ihracatını yapmak” alanlarında faaliyet gösterebileceği anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler doğrultusunda, anılan Tebliğ açıklamaları uyarınca, aşırı düşük teklif sahibi isteklilerce Ek-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile ve anılan tutanakta yer alan maliyetler üzerinden veya satışlar üzerinden açıklama yapılabileceği, bu kapsamda yapılan açıklamaların kapasite raporunda yer alan faaliyet konusu ile aynı olması gerekmediği, anılan tutanakta isteklilerin yalnızca teklif edilen mamulün üreticisi olması durumunda kapasite raporuna ilişkin kısmın doldurulması gerektiği, somut olayda ise başvuru sahibi tarafından satışlar dayanak alınarak açıklama yapıldığı, satışlar dayanak alınarak açıklama sunulabilmesi için isteklinin malın ticareti ile iştigal ediyor olmasının yeterli olduğu ve yapılan incelemede başvuru sahibinin bu alanda faaliyet gösterdiğinin anlaşıldığı, dolayısıyla tutanağın satışlar kısmının doldurularak açıklama yapabileceği, bu durumda maliyetler dayanak alınarak açıklama yapılması halinde doldurulması gereken kısımların doldurulmasının zorunlu olmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

Diğer taraftan, EK-O.7 maliyet/satış tutarı tespit tutanağını onaylayan meslek mensubuna ilişkin sunulan faaliyet belgelerinin geçerlilik süresinin dolması gerekçeleriyle idarece açıklamaların uygun görülmediği, ancak yapılan incelemede faaliyet belgelerinin geçerlilik sürelerinin tutanakların esasını etkileyecek nitelikte olmadığı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağının ekindeki faaliyet belgelerinin geçerlilik tarihinin fiyat teklifinin düzenlenme tarihini kapsamamasının meslek mensubunun yetkisinin sona erdiği anlamına gelmeyeceği dikkate alındığında anılan gerekçe ile başvuru sahibinin açıklamalarının uygun bulunmama işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Atlantik Yemek Gıda Tem. Bak. Hiz. İnş. Paz. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.