Aşırı düşük savunmada isteklinin motorin girdisine ilişkin açıklaması incelendiğinde, motorin için litre-kg dönüşümünün 085 katsayısı üzerinden yapıldığı söz konusu katsayının  belirtilen görüş yazısında yer alan  “08200 kg – 08450 kg” aralığında olmadığı 085 katsayısı kullanılarak yapılan açıklama ile anılan isteklinin kendisine avantaj sağladığı bu itibarla yapılan açıklamanın bu haliyle mevzuata uygun olmadığı hk

Aşırı düşük teklif açıklaması idarece uygun bulunan isteklilerden Proyap Enerji Nakliyat İnşaat A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklaması, başvuru sahibinin söz konusu iddiası çerçevesinde incelendiğinde; açıklama istenilen analiz girdilerinden olan “mazot (motorin)” girdisine için analizlerde “5,77900 TL/kg” fiyatın kullanıldığı görülmüş olup, açıklama kapsamında sunulan “aşırı düşük fiyat açıklaması” başlıklı yazı ile devamında yer alan lt/kg dönüşümüne ilişkin tablo ile “Petrol Piyasası Bayi Satış Fiyatı Bülteni”nden mazot girdisi için 09.04.2021 tarihinde EPDK tarafından yayımlanan İstanbul İli Avrupa yakasında bulunan bayiler adına beyan edilen fiyatların ortalamasını yansıtan en yüksek işlem hacimli 8 firmanın akaryakıt motorin fiyatı olan 6,43 TL/lt fiyatının kullanıldığı, söz konusu bedelin KDV’den arındırılmış ve “kg” birimine dönüştürülmüş fiyatının 6,43/1,18/0,85 =6,411077 TL olarak bulunduğu ve söz konusu tutarın 0,90’ının 5,769693 TL/kg (=6,41077*0,90), sonuç olarak, motorin girdisine ilişkin fiyatın analizlerde 5,779 TL/kg olarak kullanıldığı tespit edilmiştir.

Bahsi geçen hususa ilişkin olarak, Kuruma yapılan bir itirazen şikâyet başvurusu üzerine Türk Standartları Enstitüsü’nden alınan görüşte “İlgide bahsedilen konu, bu alanda standart veya benzeri ilmi dokümanları hazırlamak ve Enstitümüz adına teknik görüşleri vermekle yetkili TK16 Petrol ve Petrol Ürünleri Teknik Komitesi tarafından değerlendirilmiş olup, Komitenin konu hakkındaki görüşü aşağıda verilmiştir.

“Belirli bir sıcaklıktaki motorinin hacminin kütleye dönüştürülebilmesi için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir. Ülkemizde pazarlanan motorinlerde (dizel) olması gereken özellikler Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından zorunlu uygulamada tutulan TS EN 590 “otomotiv yakıtları – Dizel (motorin) – Gerekler ve deney yöntemleri” standardında belirtilmiştir. Bu standartta yer alan Çizelge 1’e göre motorinin TS 1013 EN ISO 3675 veya TS EN ISO 12185 yöntemlerine göre ölçülmüş olan 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 820,0 kg/m³ – 845,0 kg/m³ (LİTRE cinsinden; 0,8200 kg/L – 0,8450 kg/L) aralığında olmalıdır.  Sonuç olarak TS EN ISO 590 standardına uygun bir motorinin 1 litresinin 15 °C sıcaklıktaki kütlesi 0,8200 kg – 0,8450 kg aralığında olmalıdır. Örneğin, bu aralık içinde yer alan ve 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 834,5 kg/m³ (kg cinsinden; 0,8345 kg/L) olarak ölçülmüş olan motorinin 15 °C sıcaklıktaki 1 (bir) litresinin kütlesi 0,8345 kg’dır. Piyasaya sürülmüş olan bir motorin ürününün 15 °C sıcaklıktaki yoğunluk değerine, ürün piyasaya çıkmadan önce TS EN 590 standardına uygunluk açısından ilgili deney yöntemlerinden akredite bir laboratuvarda gerçekleştirilen deneyler sonucunda düzenlenmiş olan deney/analiz raporlarından ulaşılabilir ya da belirli bir ürünün yoğunluğu o üründen TS EN 590 standardına atıf yapılan numune alma yöntemlerine uygun olarak alınan bir numunenin motorinde yoğunluk tayini yöntemlerinden (TS 1013 EN ISO 3675 ve/veya TS EN ISO 12185) akredite bir laboratuvarda yoğunluğu tayin edilmek suretiyle tespit edilebilir.

Motorinin hacmi ve buna bağlı olarak yoğunluğu 15 °C civarındaki sıcaklıklar için çok önemli düzeyde olmamakla birlikte, sıcaklıkla değiştiği için 15 °C’tan farklı sıcaklıktaki bir ürünün 1 litresinin kütlesini belirleyebilmek için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir.” ifadelerine yer verildiği,

Diğer yandan, idarece isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısının ekinde yer alan analiz formatları incelendiğinde, “motorin (mazot)” girdisinin biriminin “kg” olarak belirlendiği görülmüştür.

 Anılan isteklinin motorin girdisine ilişkin açıklaması incelendiğinde, motorin için litre-kg dönüşümünün 0,85 katsayısı üzerinden yapıldığı, söz konusu katsayının yukarıda belirtilen görüş yazısında yer alan  “0,8200 kg – 0,8450 kg” aralığında olmadığı, 0,85 katsayısı kullanılarak yapılan açıklama ile anılan isteklinin kendisine avantaj sağladığı, bu itibarla, yapılan açıklamanın bu haliyle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Hi-Ka Nakliye İnşaat Taahhüt Madencilik Turizm Petrol Ürünleri İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile İbm İnşaat İthalat İhracat A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması, Proyap Enerji Nakliyat İnşaat A.Ş.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.