BAŞVURU SAHİBİ:

Adana Brk Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/585563 İhale Kayıt Numaralı “Minibüs ve Otobüs ile Ulaşım Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı tarafından 07.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Minibüs ve Otobüs ile Ulaşım Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Adana Brk Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 31.12.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 31.12.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.01.2021 tarih ve 305 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.01.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/30 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdarece, yeterlik bilgileri tablosunda ciro bilgilerine yer verilmediğinden tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak eksik bilgilerin EKAP üzerinden elde edilebileceği, bu sebeple tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği,

2) İdare tarafından, aşırı düşük teklif açıklama talebinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olarak yapılmadığı ve ihale üzerinde bırakılan Bırakoğlu Turizm Taşımacılık Seyahat Araç Kiralama Kuyum. Nak. Gıda Tem. Pet. Ürün. Org. Reklam. Tic. Ltd. Şti. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Dae Turizm Havacılık İnşaat ve İnşaat Malzemeleri Gıda Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ise anılan Tebliğ’in 79’uncu maddesine uygun olmadığı, anılan iki isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında kendilerine avantaj sağlayan iş kalemlerini belirtmediği,

3) İhale konusu işin, Adana Büyükşehir Belediyesine bağlı tüm birimler ve bağlı kuruluşları, valilik ve devlet kurumları, vakıflar, dernekler, spor kulüpleri, üniversiteler, okullar, sivil toplum kuruluşları ve muhtarlıkların; sportif, kültürel, sosyal, bilimsel ve diğer faaliyetlerine yönelik gelen talepler doğrultusunda şehir içi ve şehirlerarası ulaşımlarının sağlanması amacıyla 1 yıl süre ile belirtilen şartlara göre “1. Grup Araçlar” için 300.000 km, “2. Grup Araçlar” için 100.000 km ve “3.Grup Araçlar” için 500.000 km üzerinden hizmet alımı olduğu, ancak araç, sürücü gideri ve orta düzey yönetici personel giderlerinin açıklanabilmesi için ihale dokümanında ve aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazıda ihale konusu işte çalıştırılacak araç ve personel sayısına yer verilmediği, bu durumda aşırı düşük teklif açıklaması sunacak isteklilerden eşit koşullarda bir açıklama yapılmasının beklenemeyeceği, anılan iki istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında araç ve personel sayısının, şehir içi ve şehirlerarası mesafe üzerinden kendilerine avantaj sağlayacak şekilde belirlendiği,

Şoför sayılarının tespitinde Karayolları Trafik Yönetmeliği Araç Kullanma ve Dinlenme Sürelerine Uyma Mecburiyeti ve Denetleme Esaslarına uyulmadığı, işçilik giderinin düşük hesaplandığı, ayrıca 2021 yılı asgari işçilik maliyet artış oranının dikkate alınmadığı, işçilik maliyeti hesaplamalarına yemek ve konaklama giderlerinin dahil edilmediği, dahil edilmişse de yemek ve konaklama giderleriyle ilgili Tebliğ’e uygun fiyat teklifi alınmadığı, işin gerçekleştirileceği 12 aylık süre zarfında 14,5 gün ulusal bayram ve genel tatil günü bulunduğundan anılan istekliler tarafından eksik hesaplama yapıldığı,

4) Anılan istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan amortisman payı tespit tutanaklarının ilgili meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalanmadığı, 12 ay üzerinden yapılan amortisman hesabının eksik olduğu, ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların faydalı ömür süresinin Tebliğ’de belirtilen sürelere uygun olmadığı, daha uzun süreler üzerinden açıklama yapılarak maliyetlerin düşürüldüğü,

5) Anılan istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan tüm fiyat tekliflerinde araç sayısına ve araçların model yılı, motor gücü, motor hacmi, koltuk sayısı gibi teknik özelliklerine yer verilmediği, ayrıca anılan istekliler tarafından sunulan tüm fiyat tekliflerinin yetkisiz kişi veya kişilerden alındığı ve ihale tarihinden önce düzenlenmediği, fiyat tekliflerinde meslek mensubunca belirtilmesi gereken Tebliğ’in 79.2.2.1’inci maddesinde düzenlenen ibarelerin bulunmadığı, fiyat tekliflerinin meslek mensubunca doldurularak kaşelenip imzalanması gereken bölümünün fiyat tekliflerini veren firmalarla tam tasdik anlaşması bulunmayan meslek mensubu tarafından imzalandığı, fiyat tekliflerinin işin süresini kapsamadığı, Ek-O5 ve Ek-O6 tutanaklarında tarih, meslek mensubuna ait iletişim bilgilerini içeren kaşe (TÜRMOB) ve imzanın bulunmadığı, söz konusu tutanakların ekinde mükellefe ait imza sirküleri, meslek mensubuna ait faaliyet belgesi ve mükellefin beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğuna dair sözleşme ile bu belgelerin meslek mensubunca “Aslı gibidir” onaylı suretlerinin bulunmadığı, ayrıca meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibarelerin eksik olduğu, maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan fiyat tekliflerinde yer alan beyanların satışa göre düzenlendiği, satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak sunulan fiyat tekliflerinde yer alan beyanların maliyete göre düzenlendiği, aşırı düşük teklif açıklamasının fiyat teklifleri ile yapılması gerekirken kira sözleşmeleri ile açıklama yapıldığı, kiralanan araçların Teknik Şartname’de belirtilen koltuk sayısı, model yılı, motor hacmi ve motor gücünü sağlamadığı,

6) Periyodik bakım onarım gideri ile akü ve lastik giderine ilişkin olarak sunulan fiyat teklifinin, bir adet araç ve bir gün üzerinden alındığı, periyodik bakım onarımın kaç kilometrede bir yapılacağına ilişkin belgenin yetkili servis tarafından düzenlenmediği, ayrıca işin gerçekleştirileceği araçlar ile bakım onarımı yapılacak araçların farklı olduğu, periyodik bakım onarım giderlerinin mevzuata uygun bir şekilde hesaplanıp belgelendirilmediği,

Lastik giderine ilişkin fiyat teklifinin lastik ebatları üzerinden adet bazında alınmadığı, akü giderine ilişkin fiyat tekliflerinin ise amper üzerinden alınmadığı,

7) Akaryakıt gideri ile ilgili olarak; akaryakıt maliyetinin ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların markası ve model yılı dikkate alınmadan açıklandığı, ayrıca araçların şehir içi ve şehir dışı trafikte 100 kilometrede ortalama motorin sarfiyatlarına yönelik yetkili servislerinden yazı alınmadığı ve katalog sunulmadığı, araçların marka, model ve motor gücüne yer verilmeksizin yeni model araçlara göre minimum akaryakıt tüketimi bilgisi hesaplandığı ve bu durumda anılan isteklilerin avantaj sağladığı, akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından Adana bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının kullanılmadığı, EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında fiyatların kullanıldığı, tarihlerinin uygun olmadığı,

8) Zorunlu mali sorumluluk sigortası ve kasko sigortası giderine ilişkin olarak,  zorunlu trafik sigortası ve kasko sigortasına yönelik fiyat tekliflerinin sigorta acentelerinden alınmadığı, söz konusu fiyat tekliflerinde araç sayısı ile araçların marka, model, koltuk sayısı, hasarsızlık oranının belirtilmediği, Teknik Şartname’de yer alan “Yolculardan her biri için koltuk ve kaza sigortaları yaptırılacaktır” düzenlemesine uyulmadığı, bazı araçlarda farklılıklar olduğu, işin gerçekleştirileceği araçlar ile sigorta yapılacak araçların marka cins, model ve adetlerinin farklı olduğu, fiyat teklifinin anılan isteklilere avantaj sağlayacak şekilde verildiği, sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmediği ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşımadığı, sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsamadığı, sigortaya ilişkin fiyat teklifinin ilk yıl için ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oranın esas alınarak güncellendiği ancak diğer yıl için güncellenmediği, trafik ve ferdi kaza koltuk sigorta maliyetlerini tevsik etmek amacıyla sunulan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesinde yer alan açıklamalara uygun olmadığı,

9) Motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene işlemleri, egzoz ve muayene giderlerinin tarife bedelleri üzerinden hesaplanmadığı, sonraki yıllara ilişkin bedellerin, ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran üzerinden güncellenerek hesaplanmadığı, motorlu taşıtlar vergisi maliyet bileşenlerinin mevzuata uygun şekilde hesaplanmadığı, motorlu taşıtlar vergisinin azami yüklü ağırlık dikkate alınarak belirlenmediği, ihale üzerine bırakılan istekli tarafından motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene işlemleri egzoz ve muayene giderlerinin işin süresine göre hesaplanmadığı,

10) Anılan istekliler tarafından, aşağıda belirtilen her bir giderin ve yüklenici kârının ayrı ayrı açıklanması gerekirken, bahse konu giderlerin avantaj sağlayacak şekilde tek bir kalemde gösterildiği ve Tebliğ’e uygun açıklama yapılmadığı, şöyle ki;

Sözleşme giderlerinin hesaplanmasında KİK payı, damga vergisi, karar pulu, vb. giderlerin dahil edilmediği,

Teknik Şartname’de ücretli otoyol ve köprülerde kullanılacak olan Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) veya Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) giderlerinin ve otomatik geçiş ücretlerinin yükleniciye ait olduğu, ancak HGS giderlerinin varsayıma dayalı olarak belgelendirildiği, ihale dokümanında araçların iş boyunca kaç defa HGS kullanacağı bilgisine yer verilmediği, bu nedenle idarenin açıklama isteme yazısında bu hususa yer vermesi gerektiği, bununla ilgili bir belirleme yapılmadığından isteklilerin avantaj sağlayacak şekilde yaptığı açıklamalarının uygun olmadığı, söz konusu açıklamaların hiçbir teknik ve objektif temele dayanmadan kabul edildiği,

 Görev süresince şoförlere ait yemek, konaklama vs. tüm giderlerin yükleniciye ait olduğu, ancak bahse konu giderlerin Kamu İhale Genel Tebliğ’in 79.2.1’inci maddesine uygun olarak açıklanmadığı,

İhale konusu işin aksamadan yürütülebilmesi amacıyla yüklenicinin Adana ili merkez bölgesinde irtibat bürosu açmak/bulundurmak zorunda olduğu, ancak bununla ilgili kira sözleşmesi veya tapu vb. gibi kanıtlayıcı belgelerle açıklama yapılmadığı,

İş yürütülmesi esnasında yüklenicinin idarenin onayı ile görevlendireceği sorumlu vekile ilişkin giderin personel gideri kapsamında açıklanmadığı,

Yazlık ve kışlık lastik giderine ilişkin açıklama yapılmadığı, lastik giderlerinin mevzuata uygun şekilde hesaplanıp belgelendirilmediği,

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde, akaryakıtı idareye ait olmak üzere 2 adet kontrol aracı ve kontrol araçlarına ait her türlü tamir, bakım, sigorta vb. giderlerin teklif fiyatına dahil olduğu, ancak bahse konu giderlerin Kamu İhale Genel Tebliğ’in 79.2.1’inci maddesine uygun olarak açıklanmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “(1) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde;

a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,

b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgenin, her ikisinin de idarelerce istenilmesi zorunludur.

(2) Aday veya isteklinin birinci fıkrada belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir. Serbest meslek erbabının iş hacmi serbest meslek kazanç defteri özeti ile belgelendirilir.

(3) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.

(4) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.

(5) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen hizmet işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.  

(6) İş hacmini gösteren belgelere ilişkin kriterler aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde, toplam cironun teklif edilen bedelin % 25’inden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

…

(7) İlgili mevzuat uyarınca gelecek yıllara yaygın olarak gerçekleştirilecek işlerin, açık ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre ihale edilmesi halinde, iş hacmine ilişkin oranların, bir yıldan fazla süreli işlerde 4/5’i, iki yıldan fazla süreli işlerde 3/5’i, üç yıldan fazla süreli işlerde  ise 2/5’i alınarak hesaplanan oranlar yeterlik kriteri olarak belirlenir. Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalenin ön yeterlik aşaması ile Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerin yeterlik aşamasında ise bu oranlara göre belirlenen parasal tutarlar asgari yeterlik kriteri olarak öngörülür.

(8) Altıncı ve yedinci fıkralardaki kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(9) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar, iki önceki yılın gelir tablosunu sunabilirler. Bu gelir tablosunun yeterlik kriterini sağlayamaması halinde, iki önceki yılın ve üç önceki yılın gelir tabloları sunulabilir. Bu durumda, gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(10) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 174 üncü maddesine göre takvim yılından farklı hesap dönemi belirlenen aday ve isteklinin gelir tablosu için bu hesap dönemi esas alınır.

…

(12) İş ortaklığı olarak ihaleye katılan aday ve isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.

…

(15) Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.4.3. İstekli tarafından;

a) İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait toplam ciroyu gösteren gelir tablosunun,

b) Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını gösteren belgeler,

birinin sunulması yeterlidir.

Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarını tevsik etmek üzere; yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belge sunulur.

Hizmet işleri ile ilgili ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden hizmet işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen hizmet işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

Toplam cironun teklif edilen bedelin % 25’inden, hizmet işleri ile ilgili cironun ise teklif edilen bedelin % 15’inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Gelir tablosunun veya serbest meslek kazanç defteri özetinin, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.

İsteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir…” düzenlemesi bulunmaktadır.

Başvuru sahibi Adana Brk Turizm İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından, yeterlik bilgileri tablosunun “İş Hacmi Bilgileri” bölümünün “Yeterlik Değerlendirmesinde Esas Alınması İstenen Yıllar ve Bu Yıllara Ait Toplam Ciro/Fatura Tutarı” kısmında herhangi bir bilgiye yer verilmediği görülmüştür.

Elektronik ortamda teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalelerde, ihale dokümanında belirtilen katılım belgeleri ve yeterlik kriterlerine ilişkin değerlendirmenin, istekliler tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler üzerinden yapılacağı ve beyan edilen bilgilerin EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanması sonucunda elde edilen bilgilerin esas alınacağı anlaşıldığından, istekliler tarafından öncelikli olarak yeterlik bilgileri tablosunda katılım belgeleri ve yeterlik kriterlerine ilişkin bilgilere yer verilmesi gerektiği, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ve 10’uncu iddialarına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir…” açıklamaları yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Minibüs ve Otobüs ile Ulaşım Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

12 ay süreyle Minibüsler için 300.000 Km, Küçük Otobüsler için 100.000 Km, Otobüsler için 500.000 kilometrelik Ulaşım Hizmet Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Tüm Türkiye Geneli” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri İsteklice teklif edilen fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

– Araçlarla ilgili her türlü giderler yükleniciye aittir.(Araçların Akaryakıtı dahildir.)

– Ücretli Otoyol ve köprülerde kullanılacak olan Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) veya Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) giderleri ve otomatik geçiş ücretleri yükleniciye aittir.

– Yüklenicinin İşin süresi içerinde vereceği dizel yakıtlı ve akaryakıt idareye ait olmak üzere 2 Adet kontrol aracı ve kontrol araçlarına ait her türlü tamir, bakım, sigorta vb. giderler teklif fiyata dahildir.  

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 1.1’inci maddesinde “Adana Büyükşehir Belediyesine bağlı tüm birimler ve bağlı kuruluşları, Valilik ve devlet kurumlarının, vakıflar, dernekler, spor kulüpleri, üniversiteler, okullar, sivil toplum kuruluşları ve muhtarlıkların; sportif, kültürel, sosyal, bilimsel ve diğer faaliyetlerine yönelik gelen talepler doğrultusunda şehir içi ve şehirlerarası ulaşımlarını sağlamak amacıyla 1 yıl süre ile belirtilen şartlara göre kilometre bazlı 1. Grup Araçlar için 300.000(Üçyüzbin) kilometrelik,  2.Grup Araçlar için 100.000(Yüzbin) kilometrelik ve 3.Grup Araçlar için 500.000(Beşyüzbin) kilometrelik hizmet alım işidir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İşin Yürütülmesine Dair Hususlar” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. Araçlar dizel motorlu olacaktır. Araçların akaryakıt, sürücü, tamir bakım, sigorta, onarım vb. tüm masrafları yüklenici tarafından karşılanır. İdare ya da kafileden herhangi bir ek ücret talep edilemez…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Yüklenicinin Sorumlulukları” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.4. Karayolu Taşıma Yönetmeliği gereği İhaleye katılacak isteklilerin işleri takip edecek koordinatör personel ODY (Orta Düzey Yönetici) belgesine sahip olacaktır. Teklif zarfında ODY belgesinin aslı veya noter onaylı fotokopisi sunulacaktır. İhaleye katılacak istekliler ortak girişim olması halinde bu kriter ortaklardan biri, birkaçı veya tamamı tarafından sağlanır.

…

3.6. Göreve gönderilecek olan tüm araçların, 2918 sayılı Kara Yolları Trafik Kanunuyla getirilen Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasını yaptırılması zorunludur. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası bulunmayan araçlar veya muayene işlemleri yapılmamış araçlar ile göreve çıkılamaz.

…

3.8. Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre; Yedek şoför bulundurması gereken seyahatlerde, yüklenici yedek şoför bulunduracaktır.

3.9. Görevlere gönderilen şoförlerin görev süresince yemek, konaklama vs. tüm giderleri yükleniciye aittir. Kafileden veya idareden herhangi bir ücret talep edilemez.

…

3.11. Ücretli otoyol, köprü veya arabalı feribot vb. ücretli geçiş gerektiren seyahatlerde kullanılan araçlarda, Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) veya Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) kartı bulunacak ve geçiş ücretleri Yüklenici tarafından karşılanacaktır. Kafileden veya idareden herhangi bir ücret talep edilemez.

3.12. Yüklenici firma işlerin aksamadan yürütülebilmesi amacıyla Adana ili merkez bölgesinde irtibat bürosu açmak /bulundurmak zorundadır.

…

3.14. Yüklenici, kendisine ait personelin ve kiralamış olduğu araçlarda çalışan personelin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) işlemlerinden ve özlük haklarından tek taraflı olarak sorumludur

3.15. Yüklenici, yükümlülüklerini yerine getirirken İdare’nin onayı ile sorumlu bir vekil görevlendirecektir. Sözleşmenin imzalanmasından sonra yetki belgesi ile birlikte yetkili temsilcisinin (yüklenici vekili) adı, soyadı, adres ve telefonları İdare’ye bildirilecektir.

…

3.20. Yolculardan her biri için koltuk ve kaza sigortaları yaptırılacaktır. Araçların nakliye, emniyet ve sigortası yükleniciye ait olup, kaza veya can kaybı halinde muhtemel tazminat yükümlülüğünü, yüklenici tek taraflı olarak kabul eder.

…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.1. Yüklenici 2 adet kontrol aracını ihaleye ait iş süresince İdareye verecektir. Araçlar binek tipi, en az 2017 model, araçların motor hacmi 1250 – 1600 cc, en az 75 beygir gücünde, klimalı, ABS fren sistemli, en az 2 hava yastıklı, dizel yakıtlı olacak ve akaryakıtı İdare tarafından karşılanacaktır. Kontrol araçları için yükleniciye herhangi bir ödeme yapılmayacaktır…” düzenlemesi bulunmaktadır.

Şikayete konu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. Taahhüdün (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlar dahil) yerine getirilmesine ilişkin

-Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri ile;

-Araçlarla ilgili her türlü giderler yükleniciye aittir. ( Araçların akaryakıtı yükleniciye aittir.)

-Ücretli Otoyol ve köprülerde kullanılacak olan Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) veya Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) giderleri ve otomatik geçiş ücretleri yükleniciye aittir.

-Yüklenicinin İşin süresi içerinde vereceği dizel yakıtlı ve akaryakıt idareye ait olmak üzere 2 Adet kontrol aracı ve kontrol araçlarına ait her türlü tamir, bakım, sigorta vb. giderler

sözleşme bedeline dahildir. İlgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak Katma Değer Vergisi, sözleşme bedeline dahil olmayıp İdare tarafından Yükleniciye ödenecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

İhale dokümanı ekinde yer alan birim fiyat teklif cetveline aşağıda yer verilmiştir.  

İhale komisyonunun 25.12.2020 tarihli kararında, 07.12.2020 tarihinde açık ihale usulüyle gerçekleştirilen “Minibüs ve Otobüs ile Ulaşım Hizmet Alımı” ihalesine 9 istekli tarafından teklif verildiği, teklif bedeli sınır değerin altında olan 2 istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunduğu, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Bırakoğlu Turizm Taşımacılık Seyahat Araç Kiralama Kuyumculuk Nakliye Gıda Temizlik Petrol Ürünleri Organizasyon Reklamcılık Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan diğer istekli Dae Turizm Havacılık İnşaat ve İnşaat Malzemeleri Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

İdare tarafından aşırı düşük teklif sahibi olan isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazıda “…İdari Şartnamenin Aşırı Düşük teklifler başlıklı 33.1 Maddesine göre; birim fiyat teklif mektubu eki olan birim fiyat teklif cetvelinde yer alan; aşağıda belirtilen iş kalemleri bu işte ihale komisyonunca teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler olarak belirlenmiştir.

Sıra No    İş Kalemin Adı

1)  Minibüs(Sürücü Dahil 9-17 Oturma Kapasiteli)

2) Küçük Otobüs (Sürücü Dahil 18-30 Oturma Kapasiteli)

3) Otobüs ( Sürücü Dahil 31 ve Üzeri oturma Kapasiteli)

İş Kalemlerini Oluşturan Bileşenler: Kendi Malı veya Araçların Kiralık olmaları Halinde (Her Halükarda)

1- Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ve Kasko Sigortası Gideri,

2- Motorlu Taşıtlar Vergisi Gideri,

3- Periyodik Bakım, Onarım, Akü, Lastik Gideri

4- Araç Amortisman Bedeli Gideri

5- Egzoz Emisyon Ölçümü Gideri

6- Araç Muayene Gideri

7- Sürücü Gideri ve ODY Personel Gideri

8- Akaryakıt Gideri

9- Bu Hizmetin yerine getirilebilmesi amacıyla varsa yapılacak olan diğer giderler

Yukarıda belirtilen iş kalemleri bileşenleri ile ilgili Kamu İhale Genel Tebliğ’in 79. Maddesine istinaden idarece yazılı açıklamalarının yapılarak en geç 15.12.2020 tarihine kadar idaremize ulaştırılmasını rica ederim.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyatına dahil olan giderlerin; akaryakıt dahil olmak üzere araçlarla ilgili her türlü giderler ile sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim, harç giderleri, ücretli otoyol ve köprülerde kullanılacak olan Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) veya Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) giderleri, otomatik geçiş ücretleri ve akaryakıt hariç 2 adet kontrol aracı ve kontrol araçlarına ait her türlü tamir, bakım, sigorta vb. giderler şeklinde belirlendiği anlaşılmıştır.

İdari Şartname düzenlenmelerinin yanı sıra yükleniciye ait giderler kapsamında Teknik Şartname’de, personel giderlerine ilişkin olarak idarenin onayı ile görevlendirilecek vekile yer verildiği, yolculardan her biri için koltuk ve kaza sigortalarının yaptırılması gerektiğine yönelik düzenleme yapıldığı, ayrıca yüklenicinin Adana il merkezinde irtibat bürosu açmak veya bulundurmak zorunda olduğuna dair düzenlemeye yer verildiği tespit edilmiştir.

Yapılan incelemede, ihale konusu işin minibüsler için 300.000 km, küçük otobüsler için 100.000 km ve otobüsler için 500.000 kilometrelik ulaşım hizmeti alımı olduğu, söz konusu işin  tüm Türkiye genelinde gerçekleştirileceği, ihale dokümanında araç sayısına yer verilmediği, isteklilerin tekliflerini km üzerinden belirtilen mesafelerin esas alınması suretiyle hazırlaması gerektiği anlaşılmış olup, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazıda; “1) Minibüs (Sürücü Dahil 9-17 Oturma Kapasiteli)”, “2) Küçük Otobüs (Sürücü Dahil 18-30 Oturma Kapasiteli)” ve “3) Otobüs ( Sürücü Dahil 31 ve Üzeri oturma Kapasiteli)” iş kalemlerine ilişkin maliyet bileşenlerinin “zorunlu mali sorumluluk sigortası ve kasko sigortası gideri”, “motorlu taşıtlar vergisi gideri”, “periyodik bakım, onarım, akü, lastik gideri”, “araç amortisman bedeli gideri”, “egzoz emisyon ölçümü gideri”, “araç muayene gideri”, “sürücü gideri ve ODY personel gideri”, “akaryakıt gideri” ve “bu hizmetin yerine getirilebilmesi amacıyla varsa yapılacak olan diğer giderler” şeklinde 9 grup halinde belirlendiği görülmüştür.

İdare tarafından belirlenen önemli teklif bileşenleri arasında yer alan “bu hizmetin yerine getirilebilmesi amacıyla varsa yapılacak olan diğer giderler” kapsamında; ücretli otoyol ve köprülerde kullanılacak olan Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) veya Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) giderlerinin, otomatik geçiş ücretleri ve akaryakıt hariç 2 adet kontrol aracı ve kontrol araçlarına ait her türlü tamir, bakım, sigorta vb. giderlerin, personel giderlerine ilişkin olarak idarenin onayı görevlendirilecek vekile ilişkin giderlerin ve Adana il merkezinde açılması/bulundurulması istenen irtibat bürosuna ilişkin giderler ile yolculardan her biri için yaptırılması gereken koltuk ve kaza sigorta giderlerinin yer aldığı anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan Bırakoğlu Turizm Taşımacılık Seyahat Araç Kiralama Kuyumculuk Nakliye Gıda Temizlik Petrol Ürünleri Organizasyon Reklamcılık Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları arasında, idarece istenen akaryakıt hariç 2 adet kontrol aracı ve kontrol araçlarına ait her türlü tamir, bakım, sigorta vb. giderler, Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) veya Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) giderleri ile otomatik geçiş ücretleri, idarenin onayı görevlendirilecek vekile ilişkin giderler ve Adana il merkezinde açılması/bulundurulması istenen irtibat bürosuna ilişkin giderlere ilişkin açıklamaların yer almadığı,

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Dae Turizm Havacılık İnşaat ve İnşaat Malzemeleri Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları arasında, Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) veya Hızlı Geçiş Sistemi (HGS) giderleri ile otomatik geçiş ücretleri ile Adana il merkezinde açılması/bulundurulması istenen irtibat bürosuna ilişkin giderlere ilişkin açıklamaların yer almadığı tespit edilmiştir.

Yapılan incelemede, idare tarafından önemli teklif bileşeni olarak belirlenen “bu hizmetin yerine getirilebilmesi amacıyla varsa yapılacak olan diğer giderler” bakımından, anılan istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının farklılık arz ettiği anlaşılmıştır.

İhale konusu işte kullanılacak araç sayılarına ilişkin olarak ihale dokümanında herhangi bir düzenleme yapılmadığı, ihale konusu işin tüm Türkiye genelinde gerçekleştirileceği ve bu kapsamda herhangi bir güzergâhın belirlenmediği, dolayısıyla araç sayılarının ve buna bağlı olarak çalıştırılması gereken personel sayılarının belirsiz olduğu, aşırı düşük teklif sahibi isteklilerin aşırı düşük tekliflerin açıklanması hususunda tereddüde düşebileceği ve söz konusu sorgulamanın ve sorgulama üzerine verilen açıklamanın ihale dokümanına ve mevzuata uygun olup olmadığının sağlıklı bir biçimde değerlendirilebilmesinin mümkün olamayacağı anlaşıldığından başvuruya konu ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.   

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.