BAŞVURU SAHİBİ:

Öz Aras Grup İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/206593 İhale Kayıt Numaralı “İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, Çambel Mevkii 2 Etap  474 Adet Konut ve 63 Adet Dükkan İnşaatı ile Altyapı ve Çevre  Düzenlemesi İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından 28.05.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, Çambel Mevkii 2 Etap 474 Adet Konut ve 63 Adet Dükkan İnşaatı ile Altyapı ve Çevre  Düzenlemesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Öz Aras Grup İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş.nin 17.07.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.07.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.08.2020 tarih ve 34828 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.08.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1220 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1-) Açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı için açıklama yapılmadığı, açıklamanın toplam teklif üzerinden verilmediği, karar damga vergisi, sözleşme damga vergisi ve on binde beş KİK payına ilişkin giderlerin (sözleşme giderleri) gösterilmediği, iş süresinde şantiyede bulunması gereken inşaat mühendisine ilişkin giderin açıklanmadığı, toplam teklif içerisindeki kar oranının gösterilmediği, analiz ile açıklanması gereken iş kalemleri için analiz formatına uygun analizlerin yapılmadığı, analizlerde malzeme, işçilik, nakliye gibi alt girdilerin gösterilmediği, analiz girdisi olan nakliyeye ilişkin açıklamalarında güncel katsayı ile nakliye formülünün kullanılmadığı, bazı iş kalemlerinde güncel resmi poz bulunmasına rağmen geçmiş yıllara ait güncel olmayan pozların kullanıldığı, açıklama istenilen iş kalemlerinin analizlerinde bulunan açıklama istenilmeyen analiz girdileri için miktar ve birim fiyatın belirtilmediği, açıklama kapsamındaki özel pozlu imalatlar için fiyat tekliflerinin ilgili faaliyet alanında iştigal etmeyen firmalardan alındığı,

2-) Açıklamaların analizleri oluşturan tüm girdiler gösterilmeden yapıldığı,

3-) Analizlerde kullanılan işçilik fiyatları için öngörülen saatlik ücretin 2020 yılına ilişkin saatlik asgari ücretin altında olduğu,

4-) Açıklamaların ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizler sunulmadan yapıldığı,

5-) Açıklama kapsamında sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş grupları için bedel gösterilmediği,

6-) Sunulan analizlerde hangi kamu kurum ve kuruluşunun kar ve genel gider hariç birim fiyatının kullanıldığının belirtilmediği, kullanılan rayiç bedellerin ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının kullandığı rayiç bedellerden düşük yazıldığı, anılan analizler için sunulması gereken alt analizlerin tamamının sunulmadığı, sunulan alt analizlerde ise rayiç bedellerin kamu kurum ve kuruluşlarının belirlediği fiyatlardan düşük yazıldığı, tüm bu analiz ve alt analizlerde rayiç bedellerden düşük yazılan bedeller için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgelerin sunulmadığı,

7-) Açıklama kapsamında sunulan analizlerde çarpım ve toplamlarında hata yapıldığı,

😎 İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında hesaplandığı,

9-) Sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterilmediği,

10-) Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda sunulan açıklamada; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanmadığı,

11-) Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda yapılan açıklamada; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajının açıklanmadığı,

12-) Açıklama kapsamında sunulan sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerden;

a) Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b) Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

d) Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanaklarının, gerçeği yansıtmadığı, piyasa bedellerinin çok altında bedeller ile teklif oluşturulduğu,

13-) Üçünü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından imzalanmadığı, iletişim bilgileri belirtilmediği, kaşelenme/mühürlenme yapılmadığı,

Anılan fiyat tekliflerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin bulunmadığı,

Bahse konu fiyat tekliflerinde ilgili satışların hangi geçici vergi beyanname döneminde yapıldığının belirtilmediği, belirtilen dönemlerin mevzuatta yer alan dönemler kapsamında olmadığı,

14-) Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı,

15-) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.3., 45.1.13.4. ve 45.1.13.5’inci maddelerindeki belirtilen bedeller için ihale tarihi hariç denmesine rağmen ihale tarihindeki bedellerin dikkate alındığı,

16-) Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekirken yarısı kadar alım yapılmadığı,

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekirken sunulan bedellerin ağırlıklı ortalama satış tutarının %80’inin altında olduğu ve sunulan malın isteklinin faaliyet alanında olmadığı,

17-) Açıklama kapsamında sunulan Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği,

18-) Akaryakıt girdisi EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan ilan tarihi ile ihale tarihi arasında açıklanan akaryakıt fiyatlarının %90’ının altında sunulduğu, motorin girdisinin kg/TL cinsinden sunulmasında kesafet oranı ile yapılan çevirmelerin hatalı yapıldığı, anılan oranın TSE standartlarının ilgili dönem ve coğrafi koşullarına uygun hesaplanmadığı,

19-) Sunulan açıklamada açıklama istenen imalat kalemleri için tablo halinde belirtilen analiz fiyatları ile icmal sayfasında sunulan analiz fiyatlarının uyuşmadığı,

20-) Açıklama istenilen iş kalemleri ile açıklaması istenilmeyen iş kalemlerine ait cetvellerin ayrı ayrı sunulmadığı,

21-) Sunulan açıklamalarda açıklama istenen iş kalemlerinin tamamında hesap cetvelinde yer alan miktarların yaklaşık maliyette yer alan miktarlardan farklı belirtildiği,

22-) İsteklilerin iş kalemlerine ilişkin hesapladığı metrajlar ile idarenin hesapladığı metrajların arasındaki farklılıkların isteklinin lehine avantaj sağladığı,

23-) Sunulan açıklamalarda açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin nakliye girdilerine ait bir fiyat/maliyet öngörülmediği, nakliye hesaplamalarının hatalı olduğu, satış ve maliyet tespit tutanaklarında ilgili malların hangi üretim tesisinde üretildiği ve işin yapılacağı yere olan uzaklığının belgelendirilemediği ve nakliye mesafelerinin mevzuata uygun olarak hesaplanmadığı, açıklama istenilen iş kalemleri/gruplarına ait malzeme vs. için üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde nakliye dahil fiyatların alınmadığı, nakliye dahil alınan fiyatlarda ise nakliye için yapılan açıklama ve belgelendirmelerin uygun olmadığı, nakliye dahil alınan fiyatlarda ise belgelendirmenin uygun olmadığı, nakliyeye ilişkin iş kalemlerinin farklı tür ve miktarlarda girdiler içeren iş kalemleri olması sebebiyle nakliye iş kalemlerine ilişkin fiyat teklifi alınmasının gerçekçi olmadığı, fiyat teklifindeki nakliye bedellerinin daha önce gerçekleştirilmiş aynı yer, aynı mesafe, aynı tür ve girdileri içeren nakliye işleri sebebiyle teklif edilmiş olamayacağından geleceğe dair fiyatlandırma yapılmasının mevzuata uygun olmadığı, nakliye işlerine ait fiyatların liste halinde sunulmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Başvuruya konu ihalenin “İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, Çambel Mevkii 2 Etap 474 Adet Konut ve 63 Adet Dükkan İnşaatı ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi” İşi olduğu, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihaleye 30 isteklinin katıldığı, tekliflerin değerlendirilmesi sonucunda 6 istekliden aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulduğu, sunulan açıklamalardan Çakır İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Ahk Mimarlık Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Mustafa Ekşi İnş. Tur. San ve Tic. Ltd. Şti. ve Mau Proje İnş. A.Ş. – Mehmet Ali Ünal İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın açıklamalarının uygun bulunduğu ve ihalenin Çakır İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Ahk Mimarlık Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı uhdesinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

            b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

           c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

            gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Yapım yönteminin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “… 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

…

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9.  İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10.  İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

45.1.11.   Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.

45.1.12.  Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.2. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 31. md.)

45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.

45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)

45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulanmal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)

45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.

45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

 İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.

45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.9.  İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

45.1.13.12. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 36. md.)

45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.

45.1.13.14. tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

45.1.15. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 37. md.)

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklaması yer almaktadır.

Mevzuatın yukarıya aktarılan hükümleri gereğince, ihale dokümanında aşırı düşük teklif sorgulaması yapılacağına ilişkin düzenleme yapılan ihaleler için idarece öncelikle geçerli teklifler ve yaklaşık maliyet esas alınarak sınır değerin hesaplanması ve sınır değerin altında teklif sunan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması ve idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi, sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi gerektiği, ayrıca idare tarafından oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda da; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirleneceği, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdilerin açıklama istenilmeyecek analiz girdisi olarak belirtileceği, diğer yandan aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde, bu girdinin, analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığı hususuna ilişkin değerlendirmenin her analiz için ayrı ayrı yapılacağı ve herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan bir analiz girdisi için ise açıklama istenileceği,

Öte yandan, anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınmak suretiyle, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer alması istenen “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi ve isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenilmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunulacak analizlerin verilen bu formata uygun olması gerektiği, istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunluluğunun bulunmadığı, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesinin yeterli olacağı,

İsteklilerin iş kalemleri için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış kâr ve genel gider içermeyen birim fiyatların üzerine, kendi belirledikleri kâr ve genel gideri ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda, hangi kamu kurum ve kuruluşunun kâr ve genel gider hariç birim fiyatını kullandıklarını ve kendi belirledikleri kâr ve genel gider tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde, söz konusu iş kalemleri için analiz düzenlemelerinin zorunlu olmadığı, analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan bahsi geçen iş kalemleri için anılan Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde sayılan belgeleri de sunmalarına gerek bulunmadığı, diğer yandan analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçlerin poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin de bahsi geçen rayiçlere ilişkin olarak anılan Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek olmadığı,  

Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifine dayanak olarak ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek.O.6) düzenleneceği, söz konusu tutanakların meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği,

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek.O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerektiği anlaşılmıştır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, Çambel Mevkii 2. Etap 474 Adet Konut ve 63 Adet Dükkan İnşaatı ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde):

d) Kodu:

e) Miktarı:

Tünel Kalıp Sistemi İle Yapılacak Olan 474 Adet Konut, 63 Adet Dükkan ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: İzmir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü” düzenlemesi yer almaktadır.

İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde, teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden EKAP üzerinden gönderilen 16.05.2018 tarihli yazılar ile aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde açıklama istenilecek iş kalemleri listesi (63 adet inşaat, 15 adet tesisat iş kalemi), açıklama istenilmeyecek analiz girdileri ve sıralı analiz girdileri tablolarına yer verildiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Çakır İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. – AHK Mimarlık Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;

Anılan istekli tarafından açıklama istenilen kalemlere ilişkin olarak analiz girdileri listesi ile 63 adet inşaat, 15 adet tesisat iş kalemi olmak üzere açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı için açıklama yapıldığı, bunlardan 35 adet kalemin kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan birim fiyatlar kullanılarak açıklandığı, hangi kamu kurum ve kuruluş tarafından yayımlanan birim fiyatların kullanıldığının belirtildiği ve güncel birim fiyatlara yer verildiği, analiz sunulan 43 adet kalem için analiz formatına uygun analizlerin kullanıldığı, tablo halinde belirtilen analiz fiyatları ile icmal sayfasında sunulan analiz fiyatlarının uyumlu olduğu, analizlerde açıklanması istenmeyen analiz girdilerine de yer verildiği, işçilik giderlerine ilişkin olarak 2020 yılına ilişkin saatlik asgari ücretin (2.943,00/30/7,5 saat = 13,08 TL) kullanıldığı, analizlerde mazot girdisinin T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim fiyatlar (6,49 TL) kullanılarak açıklandığı, sunulan genel giderler tablosu ile sözleşme damga vergisi, karar pulu ve on binde beş KİK payına ilişkin giderlerin açıklandığı, analizlerde çarpım ve toplamlarda hata olmadığı, açıklamanın toplam teklif üzerinden verildiği ve %1,97 oranında kar payı öngörüldüğü anılan tutarın genel gider dahil toplam maliyet üzerinden hesaplanarak teklif tutarına dahil edildiği tespit edildiğinden anılan istekli bakımından başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı,

Anılan istekli tarafından 27 adet iş kalemine ilişkin açıklamanın üçüncü kişilerden fiyat teklifi alma yoluna gidilerek yapıldığı, teklife konu firmaların ticaret unvanlarından ve ticaret sicil numaraları üzerinden yapılan araştırma ile teklife konu alanda faaliyet gösterdiklerinin anlaşıldığı, tekliflerin ihale tarihinden sonraki tarihe ait olduğu, maliyet tespit ve satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak hazırlandığı anlaşılan fiyat tekliflerinde mevzuat gereği yazılması gereken ibare ile ilgili meslek mensubu onayının bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan açıklama istenen 78 adet iş kaleminden 51 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda istekli tarafından öngörülen metrajın idarece hesaplanan metrajdan yüksek olduğu; 5 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metraj ile aynı olduğu, 9 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metrajdan yüksek olduğu ve söz konusu iş kalemlerinde istekli lehine oluşan metraj farkının %10’dan az olduğu; 13 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metrajdan yüksek olduğu ve söz konusu iş kalemlerinde istekli lehine oluşan metraj farkının %10’dan fazla olduğu anlaşılmıştır. Bu kapsamda idare tarafından belirlenen metraj ile istekliler tarafından öngörülen metrajların birebir uyumlu olmasının beklenemeyeceği, incelemeye konu teklifte istekli lehine %10’dan fazla metraj farkının olduğu 13 iş kalemi bulunsa da metraj farklarının çarpılması sonucunda bahse konu isteklinin aleyhine olmak üzere 7.479.891,095 TL tutar farkının oluştuğu, diğer bir anlatımla, istekli tarafından idarenin öngördüğü metrajlar esas alınarak teklif verildiği takdirde, teklif bedelinin 7.479.891,095 TL daha düşük olacağı tespit edildiğinden, başvuru sahibinin anılan hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı tespit edilmiştir.

Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen Mustafa Ekşi İnş. Tur. San ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;

Anılan istekli tarafından açıklama istenilen kalemlere ilişkin olarak analiz girdileri listesi ile 63 adet inşaat, 15 adet tesisat iş kalemi olmak üzere açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı için açıklama yapıldığı, bunlardan 15.340.1403 no’lu “Çatı arasına döşeme üzerine, 10 cm kalınlıkta camyünü şilte (camyünü şilte – 18 kg/m3 yoğunlukta) ve üzerine ısı yalıtım sıvası yapılması (mantolama)” kalemi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatının kullanıldığının belirtildiği ve 17,95 TL teklif öngörüldüğü ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim fiyat listesinde anılan kaleme ait birim fiyatın 17,96 TL olduğu,  43.526.1104 no’lu “400 mm buhar kürlü (muflu) beton boru döşemesi” kalemi için İller Bankası A.Ş birim fiyatının kullanıldığının belirtildiği ve 112,66 TL teklif öngörüldüğü ancak İller Bankası A.Ş tarafından yayımlanan birim fiyat listesinde anılan kaleme ait birim fiyatın 118,28 TL olduğu dolayısıyla anılan istekli tarafından söz konusu kalemlere ilişkin birim fiyatların kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatlardan düşük yazıldığı,

15.160.1003 poz no’lu “8-12 mm nervürlü beton çelik çubuğu, çubukların bükülmesi ve yerine konulması”  ve 15.160.1004 poz no’lu “14-28 MM nervürlü beton çelik çubuğu, çubukların bükülmesi ve yerine konulması” kaleminin idarece verilen analiz formatlarına uygun olarak açıklanmadığı, sunulan analizde 10.160.1030 poz no’lu “Elektrik Enerjisi” pozuna yer verilmediği,

Anılan istekli tarafından 31 adet iş kalemine ilişkin açıklamanın üçüncü kişilerden fiyat teklifi alma yoluna gidilerek yapıldığı, bu kapsamda 35.720.1204 poz no’lu “5 duraklı 1,00 m/sn hızlı sınıf I asansörü Sınıf II asansörü makine dairesiz, kademesiz hızlı, beyan yükü 800 kg”, 35.720.1205 poz no’lu “6 duraklı 1,00 m/sn hızlı sınıf I asansörü Sınıf II asansörü makine dairesiz, kademesiz hızlı, beyan yükü 800 kg” ve 35.720.1206 poz no’lu “7 duraklı 1,00 m/sn hızlı sınıf I asansörü Sınıf II asansörü makine dairesiz, kademesiz hızlı, beyan yükü 800 kg” kalemlerinin piyasadan fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklandığı, tevsike konu fiyat teklifinde yer verilen malzeme tutarının sunulan analizlere eksik aktarıldığı, öte yandan fiyat teklifinde meslek mensubunca yer verilmesi gereken ibarenin yer aldığı ancak anılan ibarede tarih ve sayı kısmının boş bırakıldığı anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı tespit edilmiştir.

Öte yandan açıklama istenen 78 adet iş kaleminden 32 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda istekli tarafından öngörülen metrajın idarece hesaplanan metrajdan yüksek olduğu; 4 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metraj ile aynı olduğu, 27 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metrajdan yüksek olduğu ve söz konusu iş kalemlerinde istekli lehine oluşan metraj farkının %10’dan az olduğu; 15 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metrajdan yüksek olduğu ve söz konusu iş kalemlerinde istekli lehine oluşan metraj farkının %10’dan fazla olduğu anlaşılmıştır. Bu kapsamda idare tarafından belirlenen metraj ile istekliler tarafından öngörülen metrajların birebir uyumlu olmasının beklenemeyeceği, incelemeye konu teklifte istekli lehine %10’dan fazla metraj farkının olduğu 15 iş kalemi bulunsa da metraj farklarının çarpılması sonucunda bahse konu isteklinin aleyhine olmak üzere 1.033.768,610 TL tutar farkının oluştuğu, diğer bir anlatımla, istekli tarafından idarenin öngördüğü metrajlar esas alınarak teklif verildiği takdirde, teklif bedelinin 1.033.768,610 TL daha düşük olacağı tespit edildiğinden, başvuru sahibinin anılan hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı tespit edilmiştir.

Mau Proje İnş. A.Ş. – Mehmet Ali Ünal İnş. Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;

Anılan istekli tarafından açıklama istenilen kalemlere ilişkin olarak analiz girdileri listesi ile 63 adet inşaat, 15 adet tesisat iş kalemi olmak üzere açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı için açıklama yapıldığı, bunlardan 13 adet kalemin kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan birim fiyatlar kullanılarak açıklandığı, hangi kamu kurum ve kuruluş tarafından yayımlanan birim fiyatların kullanıldığının belirtildiği ve güncel birim fiyatlara yer verildiği, analiz sunulan 65 adet kalem için analiz formatına uygun analizlerin kullanıldığı, tablo halinde belirtilen analiz fiyatları ile icmal sayfasında sunulan analiz fiyatlarının uyumlu olduğu, analizlerde açıklanması istenmeyen analiz girdilerine de yer verildiği, işçilik giderlerine ilişkin olarak 2020 yılına ilişkin saatlik asgari ücretin (2.943,00/30/7,5 saat = 13,08 TL) kullanıldığı, analizlerde mazot girdisinin T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim fiyatlar (6,49 TL) kullanılarak açıklandığı, sunulan genel giderler tablosu ile sözleşme damga vergisi, karar pulu ve on binde beş KİK payına ilişkin giderlerin gösterildiği, analizlerde çarpım ve toplamlarda hata olmadığı, kar ve genel gider dahil birim fiyatların kullanıldığı tespit edildiğinden anılan istekli bakımından başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı,

Anılan istekli tarafından 18 adet iş kalemine ilişkin açıklamanın üçüncü kişilerden fiyat teklifi alma yoluna gidilerek yapıldığı, teklife konu firmaların ticaret unvanlarından ve ticaret sicil numaraları üzerinden yapılan araştırma ile teklife konu alanda faaliyet gösterdiklerinin anlaşıldığı, tekliflerin ihale tarihinden sonraki tarihe ait olduğu, maliyet tespit ve satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak hazırlandığı anlaşılan fiyat tekliflerinde mevzuat gereği yazılması gereken ibare ile ilgili meslek mensubu onayının bulunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan açıklama istenen 78 adet iş kaleminden 47 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda istekli tarafından öngörülen metrajın idarece hesaplanan metrajdan yüksek olduğu; 8 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metraj ile aynı olduğu, 15 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metrajdan yüksek olduğu ve söz konusu iş kalemlerinde istekli lehine oluşan metraj farkının %10’dan az olduğu; 8 iş kalemine ilişkin yapılan hesaplama sonucunda idarece hesaplanan metrajın istekli tarafından öngörülen metrajdan yüksek olduğu ve söz konusu iş kalemlerinde istekli lehine oluşan metraj farkının %10’dan fazla olduğu anlaşılmıştır. Bu kapsamda idare tarafından belirlenen metraj ile istekliler tarafından öngörülen metrajların birebir uyumlu olmasının beklenemeyeceği, incelemeye konu teklifte istekli lehine %10’dan fazla metraj farkının olduğu 8 iş kalemi bulunsa da metraj farklarının çarpılması sonucunda bahse konu isteklinin aleyhine olmak üzere 8.098.598,905 TL tutar farkının oluştuğu, diğer bir anlatımla, istekli tarafından idarenin öngördüğü metrajlar esas alınarak teklif verildiği takdirde, teklif bedelinin 8.098.598,905 TL daha düşük olacağı tespit edildiğinden, başvuru sahibinin anılan hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı tespit edilmiştir.

Diğer yandan başvuru sahibinin fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile geçici vergi beyanname dönemlerine ilişkin iddialarının bulunduğu, anılan Tebliğ’de tutanakların meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat tekliflerinin ekinde idareye verilmeyeceği, idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanakların meslek mensubundan istenebileceği açıklamalarına yer verildiği, ancak somut olayda fiyat tekliflerinin mevzuatta öngörüldüğü haliyle düzenlendiği, dolayısıyla fiyat teklifleri üzerinde ilgili meslek mensubu onaylarının da mevcut olduğu dikkate alındığında, bahsi geçen fiyat tekliflerine dayanak olarak düzenlenen satış tutarı tespit tutanaklarının ilgili meslek mensubundan istenilmesini gerektirecek herhangi tereddüt doğurucu bir hususun bulunmadığı, kaldı ki başvuru sahibi tarafından da söz konusu durumun aksini gösterir herhangi bir bilgi ve belgenin de şikâyet ve/veya itirazen şikâyet dilekçesi ekinde sunulmadığı anlaşılmıştır.

İdare tarafından isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının eki olan açıklama istenen analiz girdileri tablosunda “nakliye” girdisinin bulunmadığı dolayısıyla isteklilerce sunulacak aşırı düşük teklif açıklamalarında “nakliye” girdisinin ayrıca tevsik edilmesi zorunluluğunun olmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Mustafa Ekşi İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması reddedilerek teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.