aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı dikkate alındığında, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat bileşenlerinin açıkladığı poz numaralı iş kaleminin ihale konusu iş kapsamında gerçekleştirilmesi esnasında kullanılacak agregaların, fiziksel ve mekanik özelliklerinin Karayolları Teknik Şartnamesinde belirlenen kriterlere uygunluğuna ilişkin fiili denetiminin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında gerçekleştirilmeyeceği ve bu denetimin Sözleşme Tasarısı maddesi düzenlemeleri dikkate alınarak sözleşmenin uygulanması aşamasında gerçekleştirilmesi gerektiği hususları bir arada değerlendirildiğinde, söz konusu iş kaleminin imalatında kullanılacak agregaların Karayolları Teknik Şartnamesinde belirlenen fiziksel ve mekanik özellikleri sağladığına yönelik tevsik edici belgeler sunulmadığı gerekçesiyle isteklinin açıklamalarının reddedilemeyeceği

Toplantı No : 2019/004
Gündem No : 47
Karar Tarihi : 16.01.2019
Karar No : 2019/UY.II-88

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “İşletme adı” başlıklı 53’üncü maddesinde “(1) İşletme sahibi ile ilgili olmaksızın doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak ve benzer işletmelerden ayırt etmek için kullanılan adların da sahipleri tarafından tescil ettirilmesi gerekir…” hükmü yer almaktadır.

İhale komisyonu kararının ekinde yer alan “İhale Komisyon Kararı-1 Ek” başlıklı belge incelendiğinde, başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında 16.122/P-1 pozuna ait analiz girdilerinde yer alan “04.152 Çam Kerestesi 2. Sınıf” girdisinin açıklanmasına yönelik olarak fiyat teklifi sunulduğu, sunulan fiyat teklifini hazırlayan Yunus Emre Aydın firmasının çam kerestesi ürünlerinin alımı ve satımı konusunda faaliyet gösterdiğini tevsik edici belgelerin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulmadığı gerekçesiyle isteklinin açıklamalarının uygun görülmediği anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun hükümleri çerçevesinde, işletme adının amacının işletme sahibi ile ilgili olmaksızın doğrudan doğruya işletmeyi tanıtmak, işletmenin özelliklerinin belirtmek ve benzer işletmelerden ayırt etmek olduğu anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibi tarafından açıklamaları kapsamında sunulan fiyat teklifi incelendiğinde, fiyat teklifinin 13.06.2018 tarihinde Emre Kereste – Yunus Emre Aydın tarafından düzenlendiği, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan hükümler dikkate alındığında Emre Kereste – Yunus Emre Aydın’ın kereste ürünlerinin alımı ve satımı konusunda faaliyet gösterdiğinin işletme adından anlaşılabildiği tespit edilmiştir. Nitekim, başvuru sahibi tarafından açıklamaları kapsamında 2.sınıf çam kerestesine ilişkin toplam yurt içi satışlarının “721.312,94 TL”, toplam satış miktarının “928,50 metreküp” , ağırlıklı ortalama birim satış tutarının “776,85 TL” olduğuna ilişkin bilgilerin yer aldığı SMMM Mehmet Acar tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan açıklamalara uygun olarak onaylanan satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu görülmüştür. Bu itibarla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Ocakların İşletilmesi” başlıklı 46.4’üncü maddesinde “Yüklenici ihale konusu iş için ihtiyaç duyulacak her türlü ocak işletmesini Yürürlükteki Kanunlar çerçevesinde, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 3213 sayılı Maden Kanunu ile Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliğindeki esaslar dahilinde yürütmekle mükelleftir.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. 33.1.Ocakların Temini
Taş, ariyet ve kum-çakıl ocakları, depo yeri, su temin yeri ile şantiye, beton santrali, beton tesisi, konkasör, soğuk ve sıcak karışım plentlerinin kurulacağı alanlar yüklenici tarafından temin edilecektir. Ancak sözleşmenin 33.13. ile 33.28.maddesindeki usul ve esaslar çerçevesinde gerekli izinlerin alınması halinde İdare adına Hammadde ve Üretim İzin Belgesi bulunan malzeme ocakları kullanılabilecektir.
…
Madde 33.13-Ocakların Tespiti, Arazi ve Ocakların İşgali
Yüklenici firmalar, çalıştıkları ariyet, kum, taş v.b. ocakları Yürürlükteki Kanunlar çerçevesinde, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 3213 sayılı Maden Kanunu ile Maden Kanunu Uygulama Yönetmeliğindeki esaslara göre işleteceklerdir. Aksi takdirde, Kanun ve Yönetmeliklerce belirtilen usul ve esaslara aykırı faaliyetlerde bulunması nedeniyle oluşacak bütün zarar ve ziyandan İdare sorumlu tutulmayacak, yüklenici sorumlu olacaktır…”düzenlemesi yer almaktadır.

İhale komisyonu kararının ekinde yer alan “İhale Komisyon Kararı-1 Ek” başlıklı belge incelendiğinde, Sözleşme Tasarısı’nın 33.1’inci maddesinde “Taş, ariyet ve kum-çakıl ocakları, depo yeri, su temin yeri ile şantiye, beton santrali, beton tesisi, konkasör, soğuk ve sıcak karışım plentlerinin kurulacağı alanlar yüklenici tarafından temin edilecektir. Ancak sözleşmenin 33.13. ile 33.28.maddesindeki usul ve esaslar çerçevesinde gerekli izinlerin alınması halinde İdare adına Hammadde ve Üretim İzin Belgesi bulunan malzeme ocakları kullanılabilecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, Karayolları Teknik Şartnamesinin 401’inci kısmında yer alan “Alttemel” başlığı ile 402’nci kısmında yer alan “Temel” başlığı altındaki düzenlemeler uyarınca ihale konusu iş kapsamında gerçekleştirilecek 6100/P poz numaralı “Plentmiks alttemel ve/veya plentmiks temel yapılması” iş kalemi kapsamında kullanılacak agregaların belirli özelliklere sahip olması gerektiği, ancak istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, söz konusu iş kaleminin imalatında kullanılacak agregaların Karayolları Teknik Şartnamesinde belirlenen fiziksel ve mekanik özellikleri sağladığına yönelik tevsik edici belgeler sunulmadığı gerekçesiyle açıklamalarının reddedildiği anlaşılmıştır.

İdarece 23.10.2018 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ve ekinde yer alan analiz formatları incelendiğinde, 6100/P poz numaralı “Plentmiks alttemel ve/veya plentmiks temel yapılması” iş kaleminin açıklama istenilen iş kalemleri arasında yer aldığı, söz konusu iş kalemine ilişkin analiz kapsamında açıklama istenilen analiz girdileri ile açıklama istenilmeyen analiz girdilerine yer verildiği görülmekle birlikte, 6100/P poz numaralı iş kalemi kapsamında kullanılacak agregaların özelliklerine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında ayrıca tevsik edici belge sunulması gerektiğine yönelik bir düzenlemeye yer verilmediği görülmüştür.

Sözleşme Tasarısı’nın 33.1’inci maddesinde, taş, ariyet ve kum-çakıl ocakları, depo yeri, su temin yeri ile şantiye, beton santrali, beton tesisi, konkasör, soğuk ve sıcak karışım plentlerinin kurulacağı alanların yüklenici tarafından temin edileceği, ancak sözleşmenin 33.13. ile 33.28.maddesindeki usul ve esaslar çerçevesinde gerekli izinlerin alınması halinde idare adına Hammadde ve Üretim İzin Belgesi bulunan malzeme ocaklarının kullanılabileceğine yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.

Sözleşme Tasarısı’nın 33.3.1’inci maddesinde, genel olarak teknik nitelik ve şartları haiz olmayan malzemelerin kabul edilmeyeceği ve Yapı Denetim Görevlisinin raporu doğrultusunda yüklenicinin, kabul edilmeyen malzemeyi değiştirmeye ve yapı yerinden uzaklaştırmaya veya uygun duruma getirmeye mecbur olduğuna yönelik düzenlemelere yer verilmiştir.

İhalelerde aşırı düşük teklif açıklamalarının amacı, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen istekliler tarafından, teklif edilen fiyatlar ile ihale konusu işin gerçekleştirilebilmesinin tespiti ve denetimidir. Bu denetim çerçevesinde teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin birim fiyatlarının kanıtlayıcı belgelerle tevsik edilmesi beklenilmekte iken tekliflerine konu ettikleri mamul malların niteliğinden kaynaklı olarak teknik nitelik veya kriterlere uygunluğunun fiilen denetim imkanı bulunmamaktadır.

Başvuruya konu ihaledeki aşırı düşük teklif açıklama talep yazısı dikkate alındığında, başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat bileşenlerinin açıkladığı 6100/P poz numaralı iş kaleminin ihale konusu iş kapsamında gerçekleştirilmesi esnasında kullanılacak agregaların, fiziksel ve mekanik özelliklerinin Karayolları Teknik Şartnamesinde belirlenen kriterlere uygunluğuna ilişkin fiili denetiminin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında gerçekleştirilmeyeceği ve bu denetimin Sözleşme Tasarısı’nın 33.3.1’inci maddesi düzenlemeleri dikkate alınarak sözleşmenin uygulanması aşamasında gerçekleştirilmesi gerektiği hususları bir arada değerlendirildiğinde, söz konusu iş kaleminin imalatında kullanılacak agregaların Karayolları Teknik Şartnamesinde belirlenen fiziksel ve mekanik özellikleri sağladığına yönelik tevsik edici belgeler sunulmadığı gerekçesiyle isteklinin açıklamalarının reddedilemeyeceği anlaşılmaktadır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.