|
BAŞVURU SAHİBİ:
Özışık İnş. Ve Enerji A.Ş. – Öz Aras Grup İnş. Taah. San. Ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/330472 İhale Kayıt Numaralı “Yukarı Afrin Barajının Maden Ocağı ile Etkileşiminin Önlenmesi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri 20. Bölge Müdürlüğü tarafından 14.07.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yukarı Afrin Barajının Maden Ocağı ile Etkileşiminin Önlenmesi” ihalesine ilişkin olarak Özışık İnş. Ve Enerji A.Ş. – Öz Aras Grup İnş. Taah. San. Ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı nin 22.10.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 02.11.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 11.11.2021 tarih ve 52732 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.11.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1864 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. ile Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının aşağıdaki sebeplerle uygun olmadığı ve aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi gerektiği,
a) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine göre fiyat teklifi alınmak suretiyle aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanılan “6 atü basınç dayanımlı 800mm anma çaplı pe 100 boru bedeli”, “10.130.1201 Porland Çimentosu(Torbalı)(TS EN 197-1 CEM I 42.5 N)”, “10.130.1703 Beton çelik çubuğu, düz Ø14-50 mm. (S220)”, “10.130.1705 Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø14-32 mm. (S420,B420B-C, B50B-C)”,“10.130.4502 Çam kerestesi 2.sınıf” ile “10.130.1505 C20/25 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları(TSE En 206-1+A1) analiz girdileri için 2021 yılı 2’nci vergi dönemine ait faturaların kullanıldığı ve satış tutarı tespit tutanağının bu faturalar üzerinden oluşturulduğu, fiyat teklifini düzenleyen firmanın ticaret sicili gazetesinde fiyat teklifine konu ürünü satmaya yetkisinin bulunmadığı, satış tutarı tespit tutanağındaki satışların yapıldığı firmalar ile fiyat teklifini veren firma ve fiyat teklifini alan firmanın grup firmaları olduğu, serbest muhasebeci mali müşavirlerinin aynı olduğu, aynı adresleri kullandığı, telefon ve fax numaralarının aynı olduğu, olmayan satışlar üzerinden faturalandırmak suretiyle faturaların ihale ilan tarihinden sonra düzenlendiği, fiyat teklifine konu ürün olmadığı, 1/20 oranını karşılayacak şekilde ayarlandığı ve piyasa fiyatları ile rayiç fiyatına göre zararına satışlar üzerinden faturalandırılması nedeniyle muhteviyatı itibariyle sahte olduğu için fiyat teklifi alınan firmanın 213 sayılı Vergi Usul Kanununa uygun olmayan işlemler için Gelir İdaresi Başkanlığına bildirim yapılması gerektiği, fiyat teklifi alınan firmanın serbest muhasebeci mali müşavirinin yapılan işlemlerden dolayı müteselsilen sorumlu olması nedeniyle TÜRMOB’a bildirim yapılması gerektiği, ayrıca anılan analiz girdilerine ilişkin mallara ait irsaliye ve stok girişlerinin bulunmadığı, “10.130.1505 C20/25 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları(TSE En 206-1+A1) analiz girdisi için nakliye hesaplanmadığı, nakliye mesafeleri dikkate alındığında işi yapacak firmanın işin yapılacağı yere yakın olmadığı, farklı illerde olduğu, beton nakliyesinin teknik olarak mümkün olmadığı, fiyat teklifi alınan firmanın beton üretim sertifika ve yetkilerine sahip olmadığı,
– Aşırı düşük teklif açıklamalarında kullanmak üzere isteklilerin almış oldukları fiyat tekliflerinin, her ne kadar serbest piyasa ekonomisi gereği kişinin ticaret serbestisi bulunsa bile Türk Ticaret Kanunu’nun 18’inci maddesinde basiretli tacir gibi hareket edilmesi gerektiğinin ifade edildiği, anılan hüküm çerçevesinde ilgili isteklilerin almış olduğu fiyat tekliflerinin gerçeği yansıtamayacağı, teklif verilen tarihlerde açıklama istenen “10.130.1201 Porland Çimentosu(Torbalı)(TS EN 197-1 CEM I 42.5 N)”, “10.130.4502 Çam kerestesi 2.sınıf’ ve “10.130.1703 Beton çelik çubuğu, düz Ø14-50 mm. (S220)”, “10.130.1703 Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø14-32 mm. (S420,B420B-C, B50B-C)”, “10.130.1505 C20/25 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları(TSE En 206-1+A1)” ile “6 atü basınç dayanımlı 800mm anma çaplı pe 100 boru bedeli” analiz girdi bedellerinin rayiç fiyatların çok altında olduğu, bu nedenle ilgili pozlardaki ürünlerin temini için teklif veren firmaların basiretli tacir gibi davranmadığı, teklif veren firmaların ancak aşırı düşük fiyat teklif açıklamalarında teklif vermek için kurulan paravan firmalar olduğu, Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu maddesi çerçevesinde gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belgelerin sahte belge olduğunun ifade edildiği,
– Fiyat teklifini veren firmalar tarafından sahte belge düzenlememiş ise satış tutarı tespit tutanaklarındaki belirtilen tarihler arasındaki geçici vergi dönemine ait satışlarının gerçeği yansıtması durumunda; tartı tutanağı, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, nakliye faturası ve teslim fişleri ile bu satışları ispatlamaları gerektiği, ayrıca bu olayın organize bir işlem olduğu bundan dolayı ihaleye teklif veren istekliler, fiyat teklifini veren firmalar ve serbest muhasebeci mali müşavirlerinin telefonların, imzaların, adreslerinin karşılaştırılması ve aynı adreslerde bulunduklarının tespit edileceği, fiyat teklifi alınan firmanın herhangi bir satış deposunun olmadığı, anılan malzemelerin fiziki durumu göz önüne alındığında bunların satışının serbest muhasebeci mali müşavir adresinden mümkün olmadığının belirleneceği, bu nedenlerle; anılan istekliler ve aşırı düşük teklifi açıklamaları için fiyat teklifi alınan firmaların organize bir şekilde bilerek ve isteyerek kamuyu yanıltarak kendilerine çıkar sağlamak amacıyla sahte belge düzenlediği, aynı zamanda Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen vergi kaçakçılığı ve iştirak suçlarını birlikte işlediklerinde dolayı tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
– Üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınmak suretiyle yapılan aşırı düşük açıklamalarında belirtilen malzemeler ile idare tarafından açıklaması istenilen analizlerde bulunan malzemelerin faturaların incelenmesi sonucunda birebir aynı olmadığı, hazırlanan tutanakların dayanağı olan faturalarda bulunan malzemelerle tutanaklarda ve fiyat teklifinde beyan edilen malzemelerin aynı malzemeler olmadığı, fiyat tekliflerinin alındığı firmaların teklife konu alanda faaliyet göstermediği,
– Açıklamalar kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından imza, iletişim bilgilerinin bulunmadığı ve kaşelenmediği,
b) Fiyat teklifi alınarak aşırı düşük teklif açıklamaları verilen “10.130.1703 Beton çelik çubuğu, düz Ø14-50 mm (S220)” analiz girdisi için 2018 yılında yayımlanan Deprem Yönetmeliği’nde deprem etkisini karşılayacak betonarme elemanlarda B420C ve B500C nervürlü donatı çelikleri kullanılacağının ifade edildiği ve kullanılmasının sınırlandırıldığı, 2018 yılından itibaren üretimi olmayan bahse konu düz çelik çubuğunun fiyat teklifi alınarak analiz girdilerinde kullanılmasının mümkün olmadığı, fiyat teklifini veren firmanın faturalarının detaylı olarak incelenmesi durumunda satışı yapılan malzemenin düz çelik çubuk değil de nervürlü çelik çubuk olarak gözükeceği, bu haliyle “10.130.1703 Beton çelik çubuğu, düz Ø14-50 mm(S220)” analiz girdisi için alınan fiyat teklifinin kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu,
c) Smk Enerji Petrol İnş. Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. ile Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarındaki sıralı analiz girdilerinde yer alan işçilik fiyatlarının 2021 yılına ilişkin saatlik asgari ücretin altında olduğu,
ç) Aşırı düşük teklif açıklamalarına tabi tutulmayan iş kalemleri için bir bedele yer verilmediği,
d) Analizlerde çarpım ve toplamlarda aritmetik hata yapılmış olup düzeltilmesi durumunda analiz fiyatının teklif fiyatın üzerinde olacağı,
e) Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda sunulan açıklamada; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanmadığı,
f) Aşırı düşük teklif açıklamalarındaki analizlerde hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullanıldığının belirtilmediği, bu analizlerde kullanılan rayiç bedellerin, ilgili kamu kurum ve kuruluşların kullandığı rayiç bedellerden düşük yazıldığı, sunulan alt analizlerde ise rayiç bedellerin kamu kurum ve kuruluşlarının belirlediği fiyatlardan düşük yazıldığı, tüm bu analiz ve alt analizlerde rayiç bedellerden düşük yazılan bedeller için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgelerin sunulmadığı,
g) Açıklamalar kapsamında yer alan akaryakıt girdisi EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan ilan tarihi ile ihale tarihi arasında açıklanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulduğu, motorin girdisinin kg/TL cinsinden sunulmasında kesafet oranı ile yapılan çevirmelerin hatalı yapıldığı, kesafet oranı TSE standartlarının ilgili dönem ve coğrafi koşullarına uygun hesaplanmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
İhale İlan tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında (Değişik ibare: 16/03/2019-30716 R.G./14.md.) veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir. Mala ilişkin fiyat teklifi verilebilmesi için ayrıca fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar alım yapılmış olması gerekir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için öncelikle fiyat teklifini veren kişi tarafından son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılması öngörülen fiyat teklifi konusu mamul/mal/hizmet miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması, teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
Kurum bu maddede düzenlenen 1/20 oranını değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık maliyeti ve/veya süresine göre farklı oranlar belirlemeye yetkilidir.
…
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması ve son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü fiyat teklifi konusu mal miktarının en az 1/20’si kadar satış yapılmış olması gerekir. Kurum bu maddede düzenlenen 1/20 oranını değiştirmeye ve işin konusu, yaklaşık maliyeti ve/veya süresine göre farklı oranlar belirlemeye yetkilidir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.
45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.
Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
…
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayımlanan, İstanbul İli, Avrupa Yakasında bulunan bayiler adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasını yansıtan En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatların % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmez. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
45.1.13.15. Sözleşme veya eklerinde, taş, kum, çakıl, gravye, balast, stabilize vb. yapı malzemelerinin idarenin belirlediği ocaklardan temininin öngörüldüğü haller dışında, bu Tebliğin 45.1.2 maddesi gereğince nakliye girdilerine ilişkin idarece belirtilen mesafelerden daha düşük mesafe kullanarak açıklama yapan isteklilerin, ihale konusu işe özgü alanlara ilişkin açıklamalarını kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen veya onaylanan belgeler ile tevsik etmeleri gerekmektedir.
45.1.13.16. Niteliği gereği üretiminden sonra belirli bir süre içerisinde imalata dönüştürülmesi gereken hazır betona ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçler ile açıklama yapılması esastır. İdarece, TS 13515 Standardında belirlenen süreler ile Karayolu Trafik Yönetmeliğinde düzenlenen azami hız sınırları dikkate alınarak, hazır beton üretim tesisi ile işin yapılacağı yer arasındaki azami mesafenin tespit edilmesi ve aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda bu mesafeye yer verilmesi zorunludur. Fiyat teklifi ile açıklama yapılması halinde, idarece belirlenen mesafeden daha uzak mesafe kullanılamaz.
45.1.13.17. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman (İş makinesi) analiz girdilerine ilişkin açıklamalar; resmi rayiçler veya isteklinin kendi malı olan iş makineleri için satın alma bedeli üzerinden yapılabilir. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ancak resmi rayici bulunmayan iş makineleri için kullanılabilir.
İsteklilerin kendi malı olan iş makinesinin satın alma bedeli üzerinden yapacağı açıklamalarda, bu hususları tevsik eden belgelerin açıklama kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca, bu açıklamada iş makinesine ilişkin tutar olarak;
a) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmuş olması halinde, amortisman maliyeti katsayısı dışında kalan maliyet katsayıları (yedek parça, tamir-bakım, sermaye faizi-sigorta, nakil-montaj-demontaj) toplamı (ilgili analizde miktar kısmına yazılarak) ile resmi rayicin çarpılması sonucu bulunacak tutar,
b) İş makinesinin satın alma tarihinden sonra amortisman süresinin dolmamış olması halinde ise, (a) bendinde hesaplanan tutarın altında olmamak koşuluyla, iş makinesinin satın alma bedeli ile analiz girdi miktarının çarpılması sonucu bulunacak tutar,
kullanılabilecektir.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
…
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Yukarı Afrin Barajının Maden Ocağı İle Etkileşiminin Önlenmesi
b) Türü: Yapım işleri
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2013K05-1888 (2013K050080 – Yukarı Afrin (Kilis) İçmesuyu)
d) Kodu:
e) Miktarı:
Talvegden 31,50 m yükseklikte Kil Çekirdekli Homojen Dolgu Çevirme Seddesi, talvegden 24,50 m yükseklikte Kil Çekirdekli Homojen Dolgu Bent ve bu imalatlara ait diğer unsurların inşaatı yapılacaktır.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Gaziantep İli-Şahinbey İlçesi-Akbayır Köyü sınırları içerisinde yer alan Yukarı Afrin Barajı rezervuar alanı sınırlarındadır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1.
a) İhale kayıt numarası: 2021/330472
b) İhale usulü: Açık ihale.
c) İhale (son teklif verme) tarihi ve saati: 14.07.2021
Saat: 11:00
ç) İhale komisyonunun toplantı yeri (e-tekliflerin açılacağı adres): DSİ 20. Bölge Müdürlüğü (Bölge Müdürlüğü Toplantı Salonu) Gaziantep Karayolu Erkenez Mevkii 46080 KAHRAMANMARAŞ
3.2. Teklifler, ihale (son teklif verme) tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden e-teklif olarak sunulur. İhale (son teklif verme) saatine kadar EKAP’a yüklenemeyen teklifler değerlendirmeye alınmaz…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale işlem dosyası incelendiğinde, ihale konusu işin adının “Yukarı Afrin Barajının Maden Ocağı İle Etkileşiminin Önlenmesi” olduğu, 14.07.2021 tarihinde gerçekleştirilen ihalede 92 adet ihale dokümanının EKAP’tan indirildiği, 42 istekli tarafından ihaleye e-teklif sunulduğu, ihale komisyonunca gerçekleştirilen değerlendirmeler neticesinde teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen 12 istekliden aşırı düşük teklif açıklamalarını sunmalarının istendiği, yalnızca Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. ile Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının idareye sunulduğu, sunulan açıklamaların incelenmesi sonucunda açıklamaları yeterli bulunan Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak, Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
07.09.2021 tarihinde EKAP üzerinden Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. ile Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş.ye gönderilen “aşırı düşük teklif sorgulaması” başlıklı yazı incelendiğinde, YAM-01 -Açıkta kazı yapılması, YAM-02 – Tünel/Galeri Kazısı ve Desteklenmesi, YAM-03 -Barajlarda Kil Dolgu Yapılması (1-1′), YAM-05 -Barajlarda Filtre Kum-Çakıl Dolgu Yapılması (Fk-Fç), YAM-09 -Barajlarda Açıkta Her Beton Sınıfında Betonarme Betonu Yapılması, YAM-11 -Tünelde/Galeride Betonarme Betonu Yapılması, YAM-13 -Açıkta ve Tünelde betonarme demiri, YAM-31 -6 Atü Basınç Dayanımlı 800 mm Anma Çaplı PE 100 Boru Temini ve Döşenmesi iş kalemleri için aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği ve anılan yazı ekinde, açıklama yapılması istenilen analiz girdileri listesi, açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesi ile açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin analiz formatlarına yer verildiği görülmüştür.
a) Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında yer alan analizler incelendiğinde, “10.130.1705 Beton çelik çubuğu nervürlü ø 14-32 mm. (S420, B420B-C, B500B-C)”, “10.130.4502 Çam kerestesi 2.sınıf”, “10.130.1201 Portland çimentosu (Torbalı) (TS EN 197-1 CEM I 42.5 N)” ile “Özel 6 Atü Basınç Dayanımlı 800 mm Anma Çaplı PE 100 Boru Bedeli” analiz girdi giderlerinin tevsiki için üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanıldığı, “10.130.1505 C 25/30 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” ile “10.130.1703 Beton çelik çubugu düz ø 14-50 mm.(s220)” analiz girdi giderlerinin tevsiki için ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan birim fiyatların kullanıldığı görülmüştür.
Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında yer alan analizler incelendiğinde, “10.130.1505 C 25/30 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)”, “10.130.1703 Beton çelik çubugu düz ø 14-50 mm.(s220)” ile “10.130.4502 Çam kerestesi 2.sınıf” analiz girdi giderlerinin tevsiki için üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin kullanıldığı, “10.130.1705 Beton çelik çubuğu nervürlü ø 14-32 mm. (S420, B420B-C, B500B-C)”, “10.130.1201 Portland çimentosu (Torbalı) (TS EN 197-1 CEM I 42.5 N)” ile “Özel 6 Atü Basınç Dayanımlı 800 mm Anma Çaplı PE 100 Boru Bedeli” analiz girdi giderlerinin tevsiki için ise Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan birim fiyatların kullanıldığı görülmüştür.
Aşırı düşük teklif açıklamalarının değerlendirilmesi işleminin belgeler üzerinden gerçekleştirildiği, açıklamalara konu belgelerden; gerçekleşmemiş satışlar üzerinden faturalandırma işleminin yapılıp yapılmadığın anlaşılamayacağı, meslek mensuplarının birden fazla firma ile çalışabileceği dikkate alındığında firmaların meslek mensubunun, meslek mensuplarına ait adreslerinin, telefon ve fax numaralarının aynı olmasının satışların gerçekleşmediği anlamına gelmeyeceği, fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanaklarda fatura bilgilerinin belirtildiği, bir başka deyişle satış tutarı tespit tutanaklarında fatura bilgileri tablosunda faturaların tarih ve sayılarına yer verildiği, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlandığı,
Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. tarafından “10.130.1705 Beton çelik çubuğu nervürlü ø 14-32 mm. (S420, B420B-C, B500B-C)”, “10.130.4502 Çam kerestesi 2.sınıf” ile “10.130.1201 Portland çimentosu (Torbalı) (TS EN 197-1 CEM I 42.5 N)” analiz girdileri için sunulan fiyat tekliflerinin 2021 yılı 2’nci geçici beyanname döneminin esas alınarak düzenlendiği, “Özel 6 Atü Basınç Dayanımlı 800 mm Anma Çaplı PE 100 Boru Bedeli” analiz girdisi için sunulan fiyat teklifinin ise 2021 yılı 1’inci geçici beyanname döneminin esas alınarak düzenlendiği,
Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından “10.130.1505 C 25/30 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları (TS EN 206-1+A1)” ile “10.130.1703 Beton çelik çubuğu düz ø 14-50 mm.(s220)” analiz girdileri için sunulan fiyat tekliflerinin 2021 yılı 1’inci geçici beyanname döneminin esas alınarak düzenlendiği, “10.130.4502 Çam kerestesi 2.sınıf” analiz girdisi için sunulan fiyat teklifinin ise 2021 yılı 2’nci geçici beyanname döneminin esas alınarak düzenlendiği,
Aktarılan Kamu İhale Genel Tebliği açıklamaları uyarınca, tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesinin zorunlu olduğu, son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; açık ihale usulü ile yapılan ihalelerde ihale tarihinin esas alınacağının belirtildiği, ihale tarihinin 14.07.2021 tarihi olduğu dikkate alındığında, 2021 yılı 1’inci ve 2’nci geçici vergi beyanname dönemleri içinde yapılan satışların esas alınabileceğinin anlaşıldığı, bu bağlamda ihale ilan tarihinden sonra faturaların düzenlenmesinin mevzuata aykırılık teşkil etmediği, tutanaklarda 2021 yılı 1’inci ve 2’nci geçici vergi beyanname dönemlerinin esas alındığı göz önünde bulundurulduğunda bu hususta bir aykırılığın bulunmadığı, fiyat tekliflerine konu ürünlerin uygun olduğu, “https://www.ticaretsicil.gov.tr/” web adresi üzerinden gerçekleştirilen sorgulamada, fiyat tekliflerini hazırlayan şirketlerin teklife konu alanda faaliyet gösterdiğinin anlaşıldığı, ayrıca üretim sertifika ve yetkisine sahip olduklarının belgelendirilmesine gerek olmadığı, satış tutarı tespit tutanağı ile fiyat tekliflerinin meslek mensupları ve teklifi veren firmalar tarafından kaşelenip imzalandığı, adres bilgilerinin yer aldığı, ayrıca bahsi geçen belgeler üzerinde meslek mensubu tarafından TÜRMOB kaşesinin de yer aldığı, satış tutarı tespit tutanağında belirtilen miktarların 1/20 oranını sağladığının anlaşıldığı,
Aşırı düşük teklif açıklamalarında fiyat teklifi ile açıklama yapılması durumunda fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağı ve bu tutanağın eki olarak mükelleflere ait imza sirküleri ile meslek mensuplarına ait faaliyet belgelerinin sunulmasının beklendiği, dolayısıyla sayılan bu belgeler dışında irsaliye ve stok girişlerine ilişkin belgelerin istenilmesi gibi bir durumunun bulunmadığı, ayrıca idare tarafından da bahsi geçen belgelerin istenilmediği, aktarılan Tebliğ açıklamaları uyarınca meslek mensuplarının üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumlu olduğu, yukarıda belirtildiği üzere 3568 sayılı Kanun uyarınca meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlandığı, ayrıca fiyat teklifleri ile birlikte sunulan imza beyannameleri ile fiyat teklifleri ve satış tutarı tespit tutanaklarında yer alan imzaların uyumlu olduğu sonucuna varıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Ayrıca “10.130.1505 C20/25 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları(TSE En 206-1+A1)” analiz girdisine “YAM-09 Barajlarda Açıkta Her Beton Sınıfında Betonarme Betonu Yapılması” iş kalemine ilişkin analiz formatında yer verildiği görülmüş olup anılan iş kalemine ilişkin idarece düzenlenen birim fiyat tarifi ile analiz formatı incelendiğinde, iş kaleminin tarifi kapsamında “10.130.1505 C20/25 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları(TSE En 206-1+A1)” analiz girdisinin nakliyesine yer verilmediği gibi analiz formatın kapsamında da nakliye girdisinin düzenlenmediği anlaşılmıştır.
“YAM-09 Barajlarda Açıkta Her Beton Sınıfında Betonarme Betonu Yapılması” iş kalemine ilişkin birim fiyat tarifleri ile analiz formatında “10.130.1505 C20/25 beton harcı gri renkte, normal hazır beton harçları(TSE En 206-1+A1)” analiz girdisinin nakliyesine yer verilmediği için teklifi sınır değerin altında olduğu anlaşılan istekliler tarafından anılan analiz girdisi için nakliye gideri öngörülmesi ve açıklanmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.
b) Aşırı düşük teklif açıklama yazısı ekinde gönderilen “YAM-13 Açıkta ve Tünelde betonarme demiri” iş kalemine ilişkin analiz formatı içerisinde “10.130.1703 Beton çelik çubuğu, düz Ø14-50 mm (S220)” analiz girdisinin düzenlendiği, Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. tarafından anılan analiz girdi giderinin tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2021 yılı için yayımlanan birim fiyatın kullanıldığı, Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından ise anılan analiz girdi giderinin tevsiki için üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifinin kullanıldığı, bahsi geçen fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağının fatura bilgileri tablosunun “Faturaya konu malın nevi veya işin nevi” kısmında nevi bilgisi olarak “Beton Çelik Çubuğu düz Ø14-50 mm. (s220)” şeklinde beyan edildiği, söz konusu beyanlardan anılan demirin düz olduğunun anlaşıldığı, fiyat teklifine konu girdi ile tutanaktaki girdinin uyumlu olduğu, aşırı düşük açıklamalarının bu haliyle idarece gönderilen analiz formatı girdisine uygun olduğunun sonucuna varıldığı, ayrıca yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği uyarınca meslek mensubunun; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile ilgili tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumlu olduğu göz önünde bulundurulduğunda başvuru sahibinin ilgili iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
c) Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, açıklamaları kapsamında “İşçilik girdileri için saatlik asgari ücret “28.12.2020 tarih ve 2020/1 karar no ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca yayımlanan Asgari ücret komisyonu tespit kararının 2. Maddesi 01.01.2021-31.12.2021 tarihleri arasında işçinin bir günlük normal karşılığı asgari ücret olan 119,25TL’dir.” Hükmüne istinaden 119,25/7,5(günlük çalışılan saat) = 15,90 TL alınmıştır.” ifadelerine yer verildiği, analizler üzerinde yapılan incelemede; aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işçilik girdisi için 15,90 TL’nin esas alındığı, açıklama kapsamında kullanılan tutarın mevzuata uygun olduğu,
Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, açıklamaları kapsamında “01.01.2021-31.12.2021 tarihleri arasında geçerli olan asgari ücret 3.577,50TL Brüt olarak belirlenmiştir. Asgari ücret ile çalışan personeller için günlük ücret ve saat ücreti 2021 yılı için aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
Haftalık çalışma saati 45 saat olup haftada 1 gün hafta tatilidir. Günlük normal çalışma 45/6=7,5 saattir. Aylık çalışma saati ise 7,5×30=225 saattir. Günlük asgari ücret, aylık asgari ücretin 30’a bölünmesiyle, saatlik asgari ücret ise aylık asgari ücretin, aylık çalışma saati olan 225’e bölünmesi ile elde edilir…Saatlik Asgari Ücret= 15,90TL(3.577,50/225)” ifadelerine yer verildiği, analizler üzerinde yapılan incelemede; aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işçilik girdisi için 15,90 TL’nin esas alındığı, açıklama kapsamında kullanılan tutarın mevzuata uygun olduğu, dolayısıyla başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
ç) Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. ile Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan analizler incelendiğinde, açıklanması istenmeyen analiz girdileri için “0,01” TL fiyat öngörüldüğü, söz konusu tutarlar ile miktarların çarpım sonuçlarının toplandığı, bu bağlamda açıklanması istenmeyen analiz girdileri için bedel öngörüldüğü sonucuna varıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı,
d) Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. ile Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan analizler incelendiğinde, aşırı düşük teklif açıklamalarının, idarece analiz formatlarında verilen miktarlara uygun olduğu, miktarlar ile birim fiyatların çarpılması sonucunda hesap hatasının bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde olmadığı,
e) 4734 sayılı Kanun’un yukarıda aktarılan “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde aşırı düşük teklifleri değerlendirirken ihale komisyonunun hangi kriterleri esas alacağı hüküm altına alınmış olup aynı Kanun maddesinde Kurumun, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye yetkili kılındığı anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde isteklilerin yapacakları aşırı düşük teklif açıklamalarında hangi tür belgelere yer vermeleri gerektiği açıklamasına yer verildiği, bahse konu açıklamalar çerçevesinde yapılan açıklamanın uygun kabul edileceği anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda, istekliler tarafından Tebliğ’in 45’inci maddesinde yer verilen hususlar çerçevesinde açıklama sunulması halinde isteklilerin Kanun’un 38’inci maddesinde belirtilen hükümleri karşılayacağı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla isteklilerce yapım yönteminin ekonomik olması, kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajı, seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü, belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı gibi hususlarda ayrıca yazılı ifadelere açıklamada yer verme zorunluluğu bulunmadığı, Tebliğe dayalı belgelendirmeler ile fiyat avantajının açıklanmış olacağı hususu dikkate alındığında başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı,
f) Smk Enerji Petrol İnş.Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan analizler incelendiğinde, analizler kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatların kullanıldığı analiz girdilerine ilişkin açıklama kısmında “2021 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatları kullanılmıştır.” bilgisinin yer aldığı, söz konusu birim fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan birim fiyatlar ile aynı olduğu,
Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş. tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunulan analizler incelendiğinde, analizler kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan birim fiyatların kullanıldığı analiz girdilerine ilişkin açıklama kısmında “2021 yılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatları kullanılmıştır.” bilgisinin yer aldığı, söz konusu birim fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan birim fiyatlar ile aynı olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
g) Aynı konuya dair bir itirazen şikayet başvurusu üzerine Türk Standartları Enstitüsü’nden alınan görüşte “İlgide bahsedilen konu, bu alanda standart veya benzeri ilmi dokümanları hazırlamak ve Enstitümüz adına teknik görüşleri vermekle yetkili TK16 Petrol ve Petrol Ürünleri Teknik Komitesi tarafından değerlendirilmiş olup, Komitenin konu hakkındaki görüşü aşağıda verilmiştir.
“Belirli bir sıcaklıktaki motorinin hacminin kütleye dönüştürülebilmesi için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir. Ülkemizde pazarlanan motorinlerde (dizel) olması gereken özellikler Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından zorunlu uygulamada tutulan TS EN 590 “otomotiv yakıtları – Dizel (motorin) – Gerekler ve deney yöntemleri” standardında belirtilmiştir. Bu standartta yer alan Çizelge 1’e göre motorinin TS 1013 EN ISO 3675 veya TS EN ISO 12185 yöntemlerine göre ölçülmüş olan 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 820,0 kg/m³ – 845,0 kg/m³ (LİTRE cinsinden; 0,8200 kg/L – 0,8450 kg/L) aralığında olmalıdır. Sonuç olarak TS EN ISO 590 standardına uygun bir motorinin 1 litresinin 15 °C sıcaklıktaki kütlesi 0,8200 kg – 0,8450 kg aralığında olmalıdır. Örneğin, bu aralık içinde yer alan ve 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 834,5 kg/m³ (kg cinsinden; 0,8345 kg/L) olarak ölçülmüş olan motorinin 15 °C sıcaklıktaki 1 (bir) litresinin kütlesi 0,8345 kg’dır. Piyasaya sürülmüş olan bir motorin ürününün 15 °C sıcaklıktaki yoğunluk değerine, ürün piyasaya çıkmadan önce TS EN 590 standardına uygunluk açısından ilgili deney yöntemlerinden akredite bir laboratuvarda gerçekleştirilen deneyler sonucunda düzenlenmiş olan deney/analiz raporlarından ulaşılabilir ya da belirli bir ürünün yoğunluğu o üründen TS EN 590 standardına atıf yapılan numune alma yöntemlerine uygun olarak alınan bir numunenin motorinde yoğunluk tayini yöntemlerinden (TS 1013 EN ISO 3675 ve/veya TS EN ISO 12185) akredite bir laboratuvarda yoğunluğu tayin edilmek suretiyle tespit edilebilir.
Motorinin hacmi ve buna bağlı olarak yoğunluğu 15 °C civarındaki sıcaklıklar için çok önemli düzeyde olmamakla birlikte, sıcaklıkla değiştiği için 15 °C’tan farklı sıcaklıktaki bir ürünün 1 litresinin kütlesini belirleyebilmek için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir.” ifadelerine yer verildiği,
İdarece isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif yazısı eki analiz formatları incelendiğinde, mazot rayicinin biriminin kg olarak belirlendiği görülmüştür.
Smk Enerji Petrol İnş. Turizm Lojistik San. Tic. A. Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında yer alan analizler incelendiğinde, motorin girdisinin tevsiki için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2021 yılı için yayımlanan motorin birim fiyatının kullanıldığı görülmüş olup isteklinin açıklamalarının mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.
Harbiye İnş. Mad. Taah. Petrol Ür. San. Tic. A. Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik yapılan incelemede; anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, motorin analiz girdisinin açıklanmasına ilişkin olarak, 17.06.2021 tarihinde EPDK tarafından yayımlanan “Petrol Piyasası Bayi Satış Fiyatı Bülteni”nde yer alan motorin fiyatının esas alındığı, söz konusu motorin fiyatının anılan bültene göre 7,20128 olduğu,
Bahsi geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması yazısında “…EPDK tarafından 17.06.2021 tarihli En yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına ilişkin raporda tespit edilen motorin fiyatı kullanılmıştır.
EPDK’da yayınlanan fiyat: 7,20128 TL/LT
KDV oranı: %18
KDV oranı düşülmüş: 6,1027 TL/LT(7,20128/1,18)
Kefaset oranı: 0,845 KG/LT
Mazot(motorin) KG fiyatı hesabı: 7,2221 TL/KG(6,1027/0,845)
Mazot(motorin) KG %90 hesabı: 7,2221*0,90=6,4998 TL/KG
Analizlerde kullanılan Motorin fiyatı: 6,51 TL/KG” ifadelerine yer verildiği,
EPDK’nın resmi internet adresi üzerinden yapılan sorgulamada, ihale ilan tarihi ve ihale tarihi (ihale tarihi hariç) arasında bulunan 17.06.2021 tarihli “Petrol Piyasası Bayi Satış Fiyatı Bülteni”nde motorin fiyatının 7,20128 TL olduğu görülmüştür.
Anılan isteklinin, analizlerde mazot girdisi için 6,51 TL/kg tutarının esas alındığı, anılan tutara ihale ilanı ile ihale tarihi arasında dağıtıcı lisansı sahiplerinin İstanbul İli Avrupa yakasında bulunan bayileri adına beyan edilmiş fiyatların ortalamasının yer aldığı 17.06.2021 tarihli “Petrol Piyasası Bayi Satış Fiyatı Bülteni”ndeki ortalama fiyattan 7,20128 TL/litre tutarından %18 KDV düşülüp, 0,845 oranında kesafet oranının üzerinde 0,90 oranı uygulanarak ulaşıldığı (7,20128/1,18/0,90= 6,4998 TL/kg), litre kilogram dönüşümü sonrası ortaya çıkan tutarın üzerindeki 6,51 TL tutarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan açıklamalar uyarınca %90’ının esas alındığı, bu itibarla anılan isteklinin motorin girdisine dair açıklamasının ihale ilan tarihinde yürürlükte olan Tebliğ düzenlemelerine uygun olduğu sonucuna varılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Yukarıda yer alan tespit ve değerlendirmeler dikkate alındığında, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
|