aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmuş olduğu belgelerin incelenmesi neticesinde, ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçlara yer verildiği ancak söz konusu araçların km başına akaryakıt tüketim bilgisinin tespit edilebileceği herhangi bir belge veya hesaplama sunulmadığı, aynı zamanda araçların toplam katedeceği mesafenin ne şekilde dikkate alındığına yönelik herhangi bir bilgi veya belge bulunmadığı dolayısıyla açıklamada kullanılan motorin miktarının bir hesaplamaya veya belgelendirmeye dayandırılmaksızın tespit edilmesi

Toplantı No : 2020/027
Gündem No : 41
Karar Tarihi : 17.06.2020
Karar No : 2020/UH.I-1094
BAŞVURU SAHİBİ:
Oben Danışmanlık Bilgi İşlem Eğitim İnşaat Temizlik Yemek ve Turizm Sanayi Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:
Bodrum Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/153302 İhale Kayıt Numaralı “Kısmi Zamanlı Olarak Bodrum Belediyesi Mücavir Alan Sınırları İçinde Yabani Ot Biçimi ve Nakli ile Budanmış Dal Toplama ve Nakli” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Bodrum Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 22.04.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kısmi Zamanlı Olarak Bodrum Belediyesi Mücavir Alan Sınırları İçinde Yabani Ot Biçimi ve Nakli ile Budanmış Dal Toplama ve Nakli” ihalesine ilişkin olarak Oben Danışmanlık Bilgi İşlem Eğitim İnşaat Temizlik Yemek ve Turizm Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin 12.05.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.05.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.05.2020 tarih ve 22777 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.05.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/872 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale komisyonu kararına göre aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmadığından tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu, şöyle ki;

İdarece aşırı düşük teklif açıklamasında akaryakıt giderine ilişkin akaryakıt miktarının uygun bulunmadığının belirtildiği ancak idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında ve ihale dokümanında ihale konusu işte kullanılacak akaryakıt miktarına ve araçların her seferde kaç kilometre yol yapacağı hususunda herhangi bir bilgiye yer verilmediği, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamasında gösterilen akaryakıt miktarının uygun olmadığına yönelik değerlendirmenin objektif olmadığı, ayrıca aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülen isteklilerce belirtilen akaryakıt miktarına yönelik bir bilgi verilmediği,

Yaklaşık maliyet hesap cetvelinde akaryakıt miktarının belirsiz olduğu, kısmi zamanlı hizmet alımı olarak gerçekleştirilen ihalede yaklaşık maliyetin hesaplanmasında diğer giderlere ilişkin miktar ile akaryakıt miktarının yüksek ölçüde hesaplandığı ancak bu durumun gerçeği yansıtmadığı,

İhale dokümanında ihale konusu işte çalıştırılacak işçi sayısına yer verilmemesine rağmen, aşırı düşük teklif açıklamasında yer vermiş oldukları işçi sayısının idarece kabul edildiği ancak akaryakıt miktarının kabul edilmediği, bu sebeple idarece sübjektif olarak değerlendirme dışı bırakılmaları ile hak kaybı yaşandığı,

Teklif ettikleri bedelin 720.000,00 TL olduğu dikkate alındığında en düşük teklif sahibi olmaları sebebiyle ihalenin kendileri üzerinde bırakılması gerektiği, ancak kamu zararına neden olacak şekilde ihalenin 765.000,00 TL daha fazla teklif veren isteklinin üzerinde bırakılmasının 4734 sayılı Kamu ihale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan ilkelere aykırılık teşkil ettiği, idarenin almış olduğu kararın iptal edilerek ihalenin kendileri üzerinde bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır…” açıklaması bulunmaktadır.

Şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Kısmi Zamanlı Olarak Bodrum Belediyesi Mücavir Alan Sınırları İçinde Yabani Ot Biçimi ve Nakli İle Budanmış Dal Toplama ve Nakli
b) Miktarı ve türü:
1- 2.000.000 m2 Yabani Otların Biçilmesi ve Nakli (Kısmi zamanlı),
2- 5.000 sefer Budanmış Dal Toplama ve Nakli (Kısmi zamanlı)
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: Bodrum Belediyesi İlçe Sınırları İçerisinde” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi (KDV hariç) resim harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. Hizmet işinin yürütülmesi esnasında oluşacak olan ve teknik şartnamede belirtilen her türlü giderler (araç, gereç, yakıt, yedek parça, iş kıyafeti, koruyucu donanım, personel, sarf malzemeler ve benzeri giderler) teklif fiyata dahildir…” düzenlemesi,

“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

“Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Teknik Şartname’nin “Çalışma Yapılacak Mahaller” başlıklı 4’üncü maddesinde “Bodrum İlçe sınırları içerisinde yer alan Kumbahçe, Umurca, Çarşı, Yokuşbaşı, Türkkuyusu, Yeniköy, Eskiçeşme, Tepecik, Gümbet, Cumhuriyet, Cevat Şakir, Konacık, Bitez, Çırkan, Torba, Gürece, İslamhaneleri, Dereköy, Akçaalan, Karabağ, Bahçelievler, Turgutreis, Akyarlar, Kadıkalesi-Peksimet, Gümüşlük, Dağbelen, Müskebi, Geriş, Dirmil, Yalıkavak, Gündoğan, Küçükbük, Farilya, Türkbükü, Yaka, Koyunbaba, Yahşi, Gölköy mahallelerinde idare tarafından belirlenen alanlar, sokak ve caddelerde yol kenarları ve kaldırımlarda yabani otların biçilmesi, toplanması, poşetlenerek Peksimet ile Torba döküm alanlarına nakli ile yine aynı mahallelerinde budanmış dal toplama ve Peksimet ile Torba döküm alanlarına nakli yaptırılacaktır. İdare; söz konusu hizmetler için istediği takdirde belediye mücavir alanları içinde kalmak koşulu ile mahal değişikliği yapmaya ve belediye mücavir alanları içinde kalmak koşulu ile nakil alanı değişikliği yapmaya yetkili olup yüklenici firma tarafından itiraz edilemeyecek ve herhangi bir fiyat farkı da talep etmeyecektir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Budanmış Dal Toplama ve Nakli İle İlgili Hususlar” başlıklı 5.2’nci maddesinde “…5.2.2- Tüm budanmış dal toplama ve nakil çalışmaları sefer olarak ölçülendirilir ve ödeme yapılır. Budanmış dal toplama ve nakil çalışmaları günlük tutanaklarla tespit edilen puantaj miktarlarının sefer olarak her ay sonunda toplanıp aylık metraj özeti çıkartılarak ve aylık metraj özetlerinde bulunan miktarlarının sözleşme birim fiyatları ile çarpılması sonunda bulunur.
5.2.3- İş kalemi hizmetin sağlanmasında kullanılacak tüm makine, alet, araç; trafik güvenliğini sağlamada kullanılacak malzeme; bu makine ve araçların tüm bakım, onarım ve sigorta giderleri ve hizmetin sağlanmasında kullanılacak her türlü aracın yakıtları vb. giderleri, bu araçları ve malzemeleri kullanan personelin her türlü gideri (maaş, sigorta, ulaşım vb.) yüklenici tarafından sağlanacaktır. Bu hizmetlerin görülmesiyle ilgili yüklenici hiçbir şekilde ek ödeme talep edemeyecektir.
5.2.4- Budanmış dalların en az 16 m3 kapasiteli araç ile nakli 1 sefer olarak kabul edilecek olup 1 seferde en az 16 m3 kapasiteli araç ile en az 5000 kg atık nakli sağlanacaktır. Nakil alanında alınacak kantar fişi her döküm için kontrol teşkilatına ibraz edilecektir…” düzenlemesi,

“İşin yapılacağı yerin görülmesi” başlıklı 5.7’nci maddesinde “5.7.1-Yüklenici işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmiş olup işyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar teklif fiyatına dahildir.
5.7.2- Yüklenici, işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işinin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale komisyonunun 07.05.2020 tarihli kararında, açık ihale usulüyle yapılan şikâyete konu ihaleye 9 isteklinin katıldığı, sınır değerin 2.171.555,55 TL olarak belirlendiği, aşırı düşük teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerden Emirşan Temizlik Taahhüt İnşaat Nakliye Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve Aras Sosyal Hizmetler Bahçe Bakım Temizlik ve Bilgisayar Hizmetleri İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığından anılan isteklilerin tekliflerinin reddedildiği, Do-Ka Ormancılık Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi ve başvuru sahibi Oben Danışmanlık Bilgi İşlem Eğitim İnşaat Temizlik Yemek ve Turizm Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmadığından anılan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Badur İnşaat Mühendislik Mimarlık Turizm Tekstil Nakliye Gıda Temizlik ve Petrol Ürünleri İthalat İhracat Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi üzerinde bırakıldığı, Ekol Taşımacılık Temizlik İnşaat Gıda Tarım Otomasyon Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen ihale dokümanı düzenlemelerinden şikâyete konu ihaleye ilişkin işin, Bodrum Belediyesi mücavir alan sınırları içinde kısmi zamanlı olarak 2.000.000 m2lik alanda yabani otların biçilmesi ve nakli ile 5.000 seferde budanmış dal toplama ve nakli işi olduğu,

Çalışma yapılacak alanların ise Bodrum İlçe sınırları içerisinde yer alan Kumbahçe, Umurca, Çarşı, Yokuşbaşı, Türkkuyusu, Yeniköy, Eskiçeşme, Tepecik, Gümbet, Cumhuriyet, Cevat Şakir, Konacık, Bitez, Çırkan, Torba, Gürece, İslamhaneleri, Dereköy, Akçaalan, Karabağ, Bahçelievler, Turgutreis, Akyarlar, Kadıkalesi-Peksimet, Gümüşlük, Dağbelen, Müskebi, Geriş, Dirmil, Yalıkavak, Gündoğan, Küçükbük, Farilya, Türkbükü, Yaka, Koyunbaba, Yahşi, Gölköy mahallelerinde idare tarafından belirlenen bölge, sokak ve caddeler ile yol kenarları ve kaldırımlar olduğu,

Yüklenicinin, işin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş sayılacağı anlaşılmaktadır.

İdare tarafından teklif tutarı sınır değerin altında kalan isteklilere 27.04.2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında yabani ot biçimi ve nakli ile budanmış dal toplama ve nakli hizmetinin yerine getirilmesi için önemli teklif bileşenleri olarak;
1- Araç, makine ve ekipmanlar için;
1.1. Akaryakıt maliyetleri
1.2. Tamir, bakım ve amortisman maliyetleri
1.3. Şoför, işçi maliyetleri (çalışma saatleri, ücret, giyim, iş güvenliği ayrı ayrı gösterilerek)
2- Sarf malzeme (poşet, misina vb.) maliyetleri
3- Sözleşme giderlerinin belirlendiği görülmüştür.

Başvuru sahibi Oben Danışmanlık Bilgi İşlem Eğitim İnşaat Temizlik Yemek ve Turizm Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından 05.05.2020 tarihinde idareye aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında gönderilen belgeler incelendiğinde;

Akaryakıt maliyetini tevsik etmek üzere, 03.04.2020 tarihinde Muğla iline ilişkin olarak yayımlanan Ligoil marka benzinin EPDK akaryakıt bayi fiyatı raporu çıktısının sunulduğu, söz konusu belgede belirtilen 4,41 TL (%18 KDV dahil) benzin fiyatının %18 KDV hariç tutarının 3,7372 TL olduğu anlaşılmış ancak anılan istekli tarafından sunulan akaryakıt maliyeti hesaplanmasına ilişkin belgede KDV dahil birim fiyatın 4,34 TL, KDV hariç birim fiyatın ise 3,6771 TL olarak belirtildiği ve benzin maliyetinin 5000 litre için 3,6771 TL üzerinden 18.385,52 TL olarak hesaplandığı,

Akaryakıt maliyetinin açıklanması kapsamında, işin gerçekleştirilmesi için kullanılacak benzin miktarının 5000 litre olarak öngörüldüğü, ancak öngörülen benzin miktarının hangi ölçütler baz alınarak hesaplandığına ilişkin herhangi bir bilgi veya belge sunulmadığı,

01.04.2020 tarihinde Muğla iline ilişkin olarak yayımlanan Lifepet marka motorinin EPDK akaryakıt bayi fiyatı raporu çıktısının sunulduğu, söz konusu belgede belirtilen 4,44479 TL (%18 KDV dahil) motorin fiyatının %18 KDV hariç tutarının 3,7661 TL olduğu anlaşılmış ancak anılan istekli tarafından sunulan akaryakıt maliyeti hesaplanmasına ilişkin belgede KDV dahil birim fiyatın 5,89 TL, KDV hariç birim fiyatın ise 4,9915 TL olarak belirtildiği ve motorin maliyetinin 4000 litre için 4,9915 TL üzerinden 19.966,10 TL olarak hesaplandığı,

İşin gerçekleştirilmesi esnasında kullanılacak motorin miktarının 4000 litre olarak öngörüldüğü, ancak öngörülen motorin miktarının hangi ölçütler baz alınarak hesaplandığına ilişkin herhangi bir bilgi veya belge sunulmadığı görülmüştür.

Başvuru sahibi istekli, idare tarafından ihale konusu işte kullanılacak akaryakıt miktarına ve araçların her seferde kaç kilometre yol yapacağı hususunda herhangi bir bilgiye yer verilmediği, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında belirtmiş oldukları akaryakıt miktarının (5000 litre benzin ve 4000 litre motorin) uygun olmadığına yönelik değerlendirmenin objektif olmadığı yönünde iddiada bulunmuş, idare ise şikâyetin reddine ilişkin vermiş olduğu cevapta ihale dokümanında araç sayısına yer vermemiş oldukları, isteklilerin tekliflerini hazırlarken Teknik Şartname’de belirtilen mahaller ve nakil alanları arasındaki mesafeleri dikkate alarak her sefer için ortalama gidiş/geliş mesafelerini esas alarak akaryakıt miktarını hesaplamaları gerektiği ancak başvuru sahibi istekli tarafından ihale dokümanında yer alan düzenlemelerin dikkate alınmadığı ve işin yapılacağı yer hakkında inceleme yapılmadığı, nakil için ortalama mesafenin 40-50 km olduğu ve 5000 sefer yapılması gerektiği ancak isteklinin belirtmiş olduğu 4000 litre yakıtla 50.000 km yol gidilebileceği dolaysıyla başvuru sahibi isteklinin belirtmiş olduğu miktar ile ihale konusu işin tamamının gerçekleştirilemeyeceği ifade edilmiştir.
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasından ortalama nakliye mesafesinin tespit edilememesi üzerine Kurum tarafından 11.06.2020 tarihli ve 8281 sayılı yazıyla ihale konusu işin nakliye mesafesine ilişkin bilgi ve belge talep edilmiş olup, idarece 12.06.2020 tarihli ve 12795 sayılı cevabi yazıda “…söz konusu hizmetin ifasında kullanılan 16 m3 kapasiteli damperli kamyonlara ilişkin Araç Takip Sistemi Verilerinde görülen minimum mesafe olan 50 km baz alınmış olup ayrıca söz konusu hizmetin idaremize maliyetine ilişkin hesaplamaların Ek-3’te gönderildiği hususlarında; Bilgilerinizi arz ederim…” ifadelerine yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen ihale dokümanı düzenlemelerinde, ihale konusu işin hangi mahallerde gerçekleştirileceği, kaç m2lik alanda ve kaç seferde yapılacağına yer verilmiş olup, yüklenicinin işin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmalar ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş sayılacağı belirtilmiştir.

Başvuru sahibi isteklinin, ihale dokümanı kapsamında verilen bilgiler doğrultusunda teklifini oluşturan bileşenleri miktar, tür ve sayı olarak belirleyebilmesinin mümkün olduğu göz önünde bulundurulduğunda anılan istekli tarafından belirtilen akaryakıt miktarının ihale konusu hizmet işi için idarece yetersiz görüldüğü anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında belirtilen akaryakıt miktarının idarece uygun bulunmamasının yanı sıra, anılan istekli tarafından söz konusu aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında akaryakıt fiyatının tevsiki amacıyla sunulan belgeler incelendiğinde, 03.04.2020 tarihinde Muğla iline ilişkin olarak yayımlanan Ligoil marka benzinin EPDK akaryakıt bayi fiyatı raporu çıktısında benzin fiyatının (%18 KDV dahil) 4,41 TL olduğu görülmüş, inceleme kapsamında yapılan sorgulama sonucunda ulaşılan fiyatla aynı fiyat olduğu tespit edilmiş, bununla birlikte %18 KDV hariç tutarının 3,7372 TL olduğu ve anılan istekli tarafından KDV dahil birim fiyatın 4,34 TL, KDV hariç birim fiyatın 3,6771 TL olarak hesaba katıldığı ve EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında olmayan 3,6771 TL üzerinden hesaplama yapıldığı; 01.04.2020 tarihinde Muğla iline ilişkin olarak yayımlanan Lifepet marka motorinin EPDK akaryakıt bayi fiyatı raporu çıktısında motorin fiyatının (%18 KDV dahil) 4,44479 TL olduğu görülmüş, inceleme kapsamında yapılan sorgulama sonucunda ulaşılan fiyatla aynı fiyat olduğu tespit edilmiştir. Ancak %18 KDV hariç tutarının 3,7661 TL olmasına karşılılık anılan istekli tarafından KDV dahil fiyatın 5,89 TL, KDV hariç birim fiyatın 4,9915 TL olarak dikkate alındığı ve hesaplamanın EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının üzerinde olan 4,9915 TL üzerinden yapıldığı belirlenmiştir.

Sonuç olarak, başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmuş olduğu belgelerin incelenmesi neticesinde, ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçlara yer verildiği ancak söz konusu araçların km başına akaryakıt tüketim bilgisinin tespit edilebileceği herhangi bir belge veya hesaplama sunulmadığı, aynı zamanda araçların toplam katedeceği mesafenin ne şekilde dikkate alındığına yönelik herhangi bir bilgi veya belge bulunmadığı dolayısıyla açıklamada kullanılan motorin miktarının bir hesaplamaya veya belgelendirmeye dayandırılmaksızın tespit edildiği anlaşılmış olup idarece aynı gerekçe ile açıklamaların reddedilmesinde mevzuata aykırılık görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.