idarenin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında önemli teklif bileşeni olarak belirlediği girdilerin yer aldığı istekliye açıklamalarında kullanılmak üzere vermiş olduğu fiyat analiz formunda, maliyet girdilerinden oluşan 5 adet tablo bulunduğu, isteklinin bu tablolardan sadece “V” nolu tabloda yer alan “dozer/kepçe/vs iş makinesi” girdisine ilişkin yapmış olduğu açıklamayı tevsik etmek amacıyla dayanak belgeler sunduğu, söz konusu belgelerden isteklinin kendi malına ait olduğu anlaşılan aracın ruhsat bilgilerine, demirbaş listesine ve taşınır işlem fişine yer verdiği, fakat bunun dışında kalan I, II, III ve IV nolu tablolarda yer alan maliyet bileşenlerine ilişkin yapılan açıklamalara dayanak teşkil edecek herhangi bir belge sunmadığı tespit edildiğinden, başvuru sahibinin iddialarının belge üzerinden ayrıntılı incelemesine geçilememiş bununla birlikte aşırı düşük teklif açıklamasının mezkur mevzuatta düzenlenen tevsik edici nitelikte dayanak belgelerle yapılmadığı
İhale İtirazen şikayet konusu
idarenin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında önemli teklif bileşeni olarak belirlediği girdilerin yer aldığı istekliye açıklamalarında kullanılmak üzere vermiş olduğu fiyat analiz formunda, maliyet girdilerinden oluşan 5 adet tablo bulunduğu, isteklinin bu tablolardan sadece “V” nolu tabloda yer alan “dozer/kepçe/vs iş makinesi” girdisine ilişkin yapmış olduğu açıklamayı tevsik etmek amacıyla dayanak belgeler sunduğu, söz konusu belgelerden isteklinin kendi malına ait olduğu anlaşılan aracın ruhsat bilgilerine, demirbaş listesine ve taşınır işlem fişine yer verdiği, fakat bunun dışında kalan I, II, III ve IV nolu tablolarda yer alan maliyet bileşenlerine ilişkin yapılan açıklamalara dayanak teşkil edecek herhangi bir belge sunmadığı tespit edildiğinden, başvuru sahibinin iddialarının belge üzerinden ayrıntılı incelemesine geçilememiş bununla birlikte aşırı düşük teklif açıklamasının mezkur mevzuatta düzenlenen tevsik edici nitelikte dayanak belgelerle yapılmadığı
KİK Kararı
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Verilen hizmetin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM,YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir. .
79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının% 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü” ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.
79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta,vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
Hizmetin yerine getirilmesinde gerekli her türlü gider; güvenlik tedbirleri, işçilik ,araç ve makine giderleri, çalışılan alanın temizlenmesi, İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı gibi sözleşme giderleri ile amortisman gideri vs. tüm giderler yükleniciye aittir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,
Teknik Şartnamenin ilgili bölümlerinde ise “ 3-Şartnamenin ekinde yer alan Ek-1 de 1. Kısım (Bursa İşletme ve Bakım Müdürlüğü), Ek-2’de 2. Kısım (Balıkesir İşletme ve Bakım Müdürlüğü) ve Ek-3’de 3. Kısım (Çanakkale İşletme ve Bakım Müdürlüğü) belirtilen 154/380kV E.İ.H. direkleri arasındaki mevkide İzin/İrtifak Sahası İçerisinde kalan ağaçların koridor şeklinde kesilerek dozer, kepçe vb. iş makineleriyle kök temizliği yapılacaktır.
…
13-Yüklenici söz konusu işin yapımı esnasında bünyesinde 1 Orman Yüksek Mühendisi / Orman Mühendisi, 1 Elektrik Mühendisi veya EKAT belgeli teknikeri / teknisyeni ve en az 10 kişiden müteşekkil Ağaç Kesme ve Boylama Sertifikasına haiz ekip bulunduracaktır.
14- Bitki örtüsü temizliğinde çalışacak personelin her türlü masrafı yüklenici tarafından karşılanacaktır.(Ulaşım, barınma, benzin, yemek, İSG tedbirleri vs). Yüklenici firma, çalışma esnasında TEİAŞ İş Güvenliği Yönetmeliği’nde belirtilen her türlü iş güvenliği tedbirlerini almakla ve iş güvenliği, kişisel koruyucu donanımlarını kullandırmakla yükümlüdür. Tüm personel Kişisel Koruyucu Donanımlı (Kulak Koruyuculu Baret, Reflektörlü mont, testere korumalı pantolon, testere korumalı mont, iş eldivenleri) olarak çalışacaktır. Mesleki Eğitim Belgesi olmayan, Ağaç Kesme Ve Boylama Eğitimi Kursuna katılarak sertifikasını almamış personel kesinlikle çalıştırılmayacaktır.
…
17- Yüklenici, çevre kirliliğini önleyici her türlü tedbiri almak zorundadır. İzin sahasında iş atıkları/artıklan bulundurulmayacak ve ormana dökülmeyecektir. İşin sonunda çalışma nedeniyle oluşan iş atıkları/artıklan kaldırılacak, varsa inşaat atıkları/artıkları ile birlikte orman sınırları dışına taşınacaktır. Aksi halde bu işlemler orman idaresince yaptırılır ve masrafları yüzde elli zamlı olarak yükleniciden tahsil edilir.
…
22- Yüklenici, izin verilen sahada her türlü güvenlik tedbirini almak zorunda olup, zarar görecek üçüncü kişilere karşı sorumludur. Yüklenici tarafından 3. Şahıs Kaza Sigortası ve Ferdi Kaza Sigortası, İşveren Mali Mesuliyet Sigortası ve Ali Risk Sigortası yaptırılacaktır.
…
23- Gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler Teklif Birim Fiyatlarına dâhil olup, bu giderlerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle ilave bir bedel yada fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.
…
25- Çalışma alanı olan hat altı kesim ve bakım yapılacak izin şeridine ve çevresindeki yollara Kesim Alanı İkaz Levhaları konulacaktır. Kesilecek orman bitki örtüsü yoğun, çevresindeki yollarda insan trafiği fazla, eğimi fazla olan çalışma alanlarındaki ikaz levhalarına ek olarak yola çıkan insan ve araçları uyarmak amacıyla bir personel yolda görevlendirilecektir. Çalışma alanları içerisine görevi olmayan personeller girmeyecektir.
…
33- İşin süresi, yer teslim tarihinden itibaren 240 (İki Yüz Kırk) gün olup, şayet yer teslimini müteakip Bölge Yük Tevzi Müdürlüğü ile enerji kesintisi hususunda mutabakata varılamazsa, her geçen süre için yükleniciye ilave süre uzatımı verilecektir. Mücbir sebepler hariç zaman diliminin aşılması durumunda, aşılan her gün için sözleşme bedelinin % 0,2’si (binde
2 ) oranında ceza kesilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, idareler tarafından aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesi durumunda, açıklamaya esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin zorunlu olduğu, isteklilerin aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini mezkur mevzuatta sayılan yöntemleri kullanarak açıklayabileceği, bununla birlikte yapılan açıklamalara dayanak teşkil eden belgeleri açıklama kapsamında sunmaları gerektiği anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibi idareye yapmış olduğu şikayet başvurusunda ihale üzerine bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuatta yer alan hükümlere uygun olmadığı yönünde genel bir iddiaya yer vermişken, Kuruma yapılan itirazen şikayetinde iddiasını “1)İşçilik giderleri dışındaki diğer mal/malzeme, yemek ve ekipman giderleri için öngördüğü fiyatları tevsik etmek üzere sunmuş olduğu belgelerin gerçekten belge konusu malzemelerin ticareti ile iştigal eden bir kişiden alınıp alınmadığı belge konusu malzemelerin alış ve satış faturalarının ilgili meslek mensuplarından istenilmesi gerektiği,
2)Mühendislere verilecek ücretin odaların belirlemiş olduğu ücretlerin altında verilemeyeceği ancak firma tarafından düşük ücret esas alınarak İdareye açıklama yapıldığı,
3)Konaklama ücreti hesaplanırken konaklama vergisinin dikkate alınmadığı.
4)Saatlik ortalama yakıt tüketim miktarını tevsiken iş makinaları ve tır-treylerin katalogu sunulmadığı,
5)Maliyete dâhil edilmesi gereken sözleşme giderlerin damga, karar pulu, kik payı) maliyet açıklamasında dikkate alınmadığı.
6)Araç (iş makinası-tır-treyler) giderlerini tevsiken SMMM tarafından onaylanmış fiyat teklifinin ve fiyat teklifine dayanak maliyet/satış tutan tespit tutanağının (Ek-0.6) sunulmadığı, fiyat teklifi üzerinde mevzuat uyarınca bulunması gereken ibarenin ve mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubunun imza ve iletişim bilgilerinin yer almadığı, fiyat teklifi üzerinde zorunlu trafik sigortası ve kasko, araç muayene ve egzoz muayene giderleri, araç vergileri, araçların bakım onarım ve amortisman giderlerinin teklif edilen tutara dahil olduğu ibaresine yer verilmediği, fiyat teklifine dayanak maliyet satış tutan tespit tutanağında araç kira bedeli, trafik ve kasko gideri, bakım ve onarım gideri, araç vergisi ve amortisman bedelinin ayrı ayrı gösterilmediği,
7)İstekliye ait araçların (iş makinası-tır-treyler) amortisman giderleri hesaplanırken söz konusu araçların hangi bedelle şirketin aktifine kaydolduğunun serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir tarafından düzenlenmiş bir belge ile veya demirbaş ya da amortisman defteri örnekleriyle tevsik edilmediği, esas alınan bedelleri tevsik etmede yeterli belgelerin olmadığı,
8)Araçlara (iş makinası-tır-treyler) ilişkin bakım onarım, yedek parça ve lastik giderlerine ilişkin sunulan belgelerin taşıması gereken unsurları ve ibareleri taşımadığı, imza sirküleri ve mali müşavire ilişkin faaliyet belgesinin bulunmadığı,
9)Akaryakıt bedelinin EPDK rayiç fiyatının altında olduğu, anılan fiyata nasıl ulaşıldığına dair bilgi ve belge sunulmadığı,
10)Kasko, ferdi kaza koltuk sigortası, mali sorumluluk trafik sigortasına ilişkin olarak sunulan poliçe, proforma fatura veya sözleşmelere ek olarak ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan, yetkili kişilerin imzasını taşıyan teyit yazısının sunulmadığı,
11)işçilik giderlerinin mevzuat hükümlerine göre tevsik edilmediği,
12)İş makinaları ve araçların (tır-treyler) Lastik, kışlık lastik, MTV, temizlik, egzoz pulu, işçi sağlığı ve güvenliği, fenni muayene ve benzeri giderlerinin mevzuat hükümlerine göre tevsik edilmediği, sunulan belgelerin taşıması gereken unsurları, ibareleri taşımadığı ve kaşe/mühürlerinin eksik olduğu,
13)Bakım onarım, yedek parça, mevsimlik ve kışlık lastik maliyetleri ile kasko, ferdi kaza mali sorumluluk ve trafik sigortalan giderlerinin sözleşme süresinden kısa süreler dikkate alınarak maliyet açıklaması yapılmak suretiyle haksız fiyat avantajı elde edildiği ve bu sayede firmalarının teklifinden düşük fiyat teklif edildiği” şeklinde belirttiği görülmüştür.
Yapılan İncelemede, söz konusu ihalenin şikayete konu 3’üncü kısmına ilişkin sınır değerin idare tarafından EKAP modülü kullanılarak 1.882.931,00 TL olarak belirlendiği, teklif bedeli -1.850.826,20 TL- sınır değerin altında kalan istekli Ahmet Karaburun’dan 07.05.2020 tarihli yazı ile aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulduğu, ilgili yazının ekinde açıklamalarına esas olmak üzere istekliye, önemli teklif bileşenlerinin de yer aldığı “fiyat analiz formu”nun da gönderildiği tespit edilmiştir.
Söz konusu fiyat analiz formunda açıklama istenilen önemli teklif bileşenlerinin aşağıdaki şekilde belirlendiği görülmüştür.
|
TABLO I |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sıra No |
Çalışmaların kaç günde tamamlanacağı |
Bu sürede ortaya çıkabilecek genel giderler dışındaki bakım, onarım, amortisman vs. giderleri |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
TOPLAM TUTARI |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TABLO II |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sıra No |
Çalışanlar |
Çalışan Sayısı |
Gün Sayısı |
Brüt Maaş Ödemesi TL |
Toplam Maaş Ödemesi TL |
|
1 |
Orman Yüksek Mühendisi / Orman Mühendisi |
1 |
|
|
|
|
2 |
Elektrik Mühendisi veya EKAT belgeli teknikeri / teknisyeni |
1 |
|
|
|
|
3 |
Ağaç Kesme ve Boylama Sertifikasına haiz ekip elemanı |
|
|
|
|
|
TOPLAM TUTARI |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
TABLO III |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sıra No |
Konaklama, ulaşım ve yemek masrafları |
Sayısı |
Günlük Tutar TL |
Çalışma Gün Sayısı |
Toplam Tutar TL |
|
1 |
Konaklama (Mühendis, Teknisyen, Eleman vb. tüm personel dâhil) |
|
|
|
|
|
2 |
3 öğün yemek |
|
|
|
|
|
3 |
Ulaşım Maliyeti |
|
|
|
|
|
4 |
Yakıt Maliyeti (Dozer. Kepçe vs.) |
|
|
|
|
|
5 |
Yakıt Maliyeti (TIR, Trevler vs.) |
|
|
|
|
|
TOPLAM TUTARI |
. |
||||
|
TABLO IV |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sıra |
Diğer |
Toplam Tutar |
|
|
No |
|
TL |
|
|
1 |
Resmi Kurumlara Ödenecek harç vb. gibi giderler ile Orman Bölge Müdürlüğü mevzuatı nedeniyle ortaya çıkabilecek giderler |
|
|
|
2 |
Muhtelif Giderler (Kırtasiye, Fotokopi, Bilgisayar vb. ofis giderleri) |
|
|
|
TOPLAM TUTARI |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
TABLO V |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Sıra No |
Dozer, Kepçe, TIR, Treyler vb. İş Makinalarmm Sahiplik Durumu) |
Yükleniciye Ait |
Kiralık |
|
1 |
Dozer, Kepçe vs. iş makinası |
Ruhsat Fotokopisi Eklenecek |
Kira ve İşçilik Maliyeti |
|
2 |
TIR, Treyler vs. |
Ruhsat Fotokopisi Eklenecek |
Kira ve İşçilik Maliyeti |
|
TOPLAM TUTARI |
|
||
|
|
|
|
|
|
Genel Gider Adı |
Toplam TL |
|
|
|
TABLO 1 |
|
|
|
|
TABLO II |
|
|
|
|
TABLO III |
|
|
|
|
TABLO IV |
|
|
|
|
TABLO V |
|
|
|
|
TOPLAM |
|
|
|
|
KÂR (%) |
|
|
|
|
GENEL TOPLAM |
|
|
|
Yukarıda yer alan, idarenin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında önemli teklif bileşeni olarak belirlediği girdilerin yer aldığı istekliye açıklamalarında kullanılmak üzere vermiş olduğu fiyat analiz formunda, maliyet girdilerinden oluşan 5 adet tablo bulunduğu, isteklinin bu tablolardan sadece “V” nolu tabloda yer alan “dozer/kepçe/vs iş makinesi” girdisine ilişkin yapmış olduğu açıklamayı tevsik etmek amacıyla dayanak belgeler sunduğu, söz konusu belgelerden isteklinin kendi malına ait olduğu anlaşılan aracın ruhsat bilgilerine, demirbaş listesine ve taşınır işlem fişine yer verdiği, fakat bunun dışında kalan I, II, III ve IV nolu tablolarda yer alan maliyet bileşenlerine ilişkin yapılan açıklamalara dayanak teşkil edecek herhangi bir belge sunmadığı tespit edildiğinden, başvuru sahibinin iddialarının belge üzerinden ayrıntılı incelemesine geçilememiş bununla birlikte aşırı düşük teklif açıklamasının mezkur mevzuatta düzenlenen tevsik edici nitelikte dayanak belgelerle yapılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu neticesine varılmıştır.
Öte yandan, ihalenin şikâyete konu 3’nci kısmının (Çanakkale Bitki Örtüsü Temizliği İşi) yaklaşık maliyeti dikkate alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 12.284,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden 18.426,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla ödendiği tespit edilen (18.426,00 -12.284,00) 6.142,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, söz konusu ihalenin şikayete konu 3’üncü kısmı “Çanakkale Bitki Örtüsü Temizliği” işi ihalesi üzerine bırakılan Ahmet Karaburun’un teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir
KİK Karar No :
|
||||||||||