ihalede istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında analizlerde kullanılmak üzere sunulan 3 adet fiyat teklifi ile satış tutarı tespit tutanaklarının ve alt analizlerde yer alan mazot girdisine ilişkin olarak yapılan açıklamanın Genel Tebliğde belirtilen açıklamalara uygun olarak sunulduğu, söz konusu açıklama kapsamında yer alan diğer analiz girdilerinin kamu kurumu birim fiyatları kullanılarak mevzuata uygun şekilde açıklandığı aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olduğu hk

Toplantı No : 2020/030
Gündem No : 30
Karar Tarihi : 01.07.2020
Karar No : 2020/UY.I-1155

 

BAŞVURU SAHİBİ:

Stil Trafik İşaretleri San. ve Tic. A.Ş.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/125742 İhale Kayıt Numaralı “2020 Yılı Trafik Yatay İşaretlemeleri Yapım İşi” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 22.04.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2020 Yılı Trafik Yatay İşaretlemeleri Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Stil Trafik İşaretleri San. ve Tic. A.Ş.nin 01.06.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.06.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.06.2020 tarih ve 24937 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.06.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/933 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuruya konu ihalede sınır değerin üzerinde teklif verildiği, idare tarafından sınır değerin altında teklif sunan Boytekma Trafik İşaretleri Tic. San. A.Ş. ile Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, idarece anılan istekliler tarafından yapılan açıklamalar uygun bulunarak ihalenin Boytekma Trafik İşaretleri Tic. San. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığına yönelik idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, ancak idare tarafından verilen şikâyete cevap yazısında her iki isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları ayrı ayrı değerlendirilmeden, gerekli araştırma ve inceleme yapılmadan üstünkörü şekilde şikâyet başvurularının reddedildiği, aşağıda belirtilen gerekçelerden dolayı anılan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmayarak tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

 

1) İsteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarında sunmuş olduğu proforma faturalar ile maliyet/satış tespit tutanaklarındaki birimler ve miktarların uyumlu olmadığı,

 

2) İsteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarında malzeme ve hizmetlere ilişkin sunmuş olduğu proforma faturalardaki miktarlarla teklif cetvelindeki miktarların aynı olmadığı,

 

3) Fiyat teklifi alınan firmaların alanında faaliyet göstermediği,

 

4) İsteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarında proforma faturalara ilişkin sunulan maliyet/satış tespit tutanaklarının mükellefin son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı,

 

5) İşin yerine getirilmesinde kullanılacak tüm araçların, iş makinelerinin ve diğer araçların akaryakıt giderlerine ilişkin isteklilerin yapmış olduğu açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesindeki açıklamalara aykırı olduğu,

 

6) İşin yerine getirilmesinde gerekli olan araç, iş makineleri ve diğer araçların saatlik akaryakıt sarfiyatlarının belirlenmesinde kamu kurum pozlarının ve teknik servisçe düzenlenmesi gereken teknik verilerin kullanılmadığı, bunların tevsikine ilişkin belge sunulmadığı, veri olarak alınan değerlerin Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirlenen açıklama usullerine uygun olmadığı,

 

7) İşin yerine getirilmesinde gerekli olan araç, iş makineleri ve diğer araçlar için işin süresi boyunca gerekli olan araç bakım, onarım ve diğer maliyetler ile ilgili bir belirleme yapılmayıp bunlar için herhangi bir açıklayıcı belge sunulmadığı,

 

8) İstekliler tarafından yapılan açıklamalarda; her türlü işçilik, malzeme, araç ve gereç giderleri ile nakliye bedelleri dâhil yüklenici kârı, genel masraflar, sözleşme ve diğer giderlere yer verilmediği,  birim fiyata dâhil olan masrafların analizlerde maliyetlere dâhil edilmediği,

 

9) İdarenin yaklaşık maliyet hesaplamasında imalatların bünyesinde yer alan girdilerin nakliye bedellerinin hesaplanarak imalatların birim fiyatlarının nakliye dâhil olacak şekilde belirlendiği, imalatların birim fiyatlarının nakliye bedeli dâhil olacak şekilde öngörülmesi halinde, nakliye kalemlerinin de birçok imalat için açıklama istenilecek analiz girdisi niteliğini kazandığı ve bu tür nakliye kalemleri için alt analiz niteliğinde bir analiz sunulması gerektiği ancak istekliler tarafından bu hususlara ilişkin analiz sunulmadığı,

 

10) İstekliler tarafından yapılan açıklamaların analizlerinde aritmetik hatalar yapıldığı, idare tarafından sunulan analiz formatına uygun olmayan analizlerin düzenlendiği,

 

11) İstekliler tarafından yapılan açıklamalardaki analizlerde işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olduğu,

 

12) İstekliler tarafından yapılan açıklamalardaki analizlerde kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış kâr ve genel gider hariç fiyatlardan farklı daha düşük teklif fiyatı kullanıldığı, özel pozlardaki maliyet bileşenlerinin belgelendirilmediği,

 

13) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.1’inci maddesi uyarınca açıklama istenilecek analiz girdileri ile açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin temel girdilere kadar ayrıştırılması ve açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin liste halinde belirlenmesi gerekirken idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulama yazısında bu hususlara yer verilmediği, ayrıca özel ve paçal pozlara ilişkin analiz formatına ihale dokümanında yer verilmediği,

 

14) İsteklilerden istenilen aşırı düşük teklif açıklamasının ihale dokümanındaki hususlara uygun olması gerektiği, ihale dokümanında belirtilen ve ihale konusu işte çalıştırılacak mühendis veya teknikerin ücreti ile 2 adet binek aracın maliyetlerine ilişkin istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması yapılmadığı,

 

15) İstekliler tarafından yapılan açıklamalarda kullanılan fiyat tekliflerinde meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibarenin yazılmadığı, fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olarak meslek mensubunca kaşelenip imzalanmadığı ve meslek mensubunun iletişim bilgilerinin yer almadığı,

 

16) “Çift kompenantlı boya, soğuk yol çizgi boyası, termoplastik esaslı sıcak yol çizgi boyası ve cam küreciği” ile ilgili olarak isteklilerin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanıldığı, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.6’ncı maddesindeki düzenlemelere uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’nci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

            b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

           c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde,  4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan  geçerli teklifler tespit edildikten sonra; Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır…

45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;…

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir…

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği, …  (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir…

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır…

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir…

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır…

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,…

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,…

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır…

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir…

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir….

45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır…” açıklamaları yer almaktadır.

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Trafik yatay işaretlemeleri

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği…

e) Miktarı: 12 kalemden oluşan trafik yatay işaretlemeleri yapımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Bursa İl Geneli…” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen 28.05.2020 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, elektronik ihale şeklinde yapılan başvuruya konu ihaleye 11 istekli tarafından teklif sunulduğu, 2 isteklinin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, 9 isteklinin teklifinin geçerli teklif olarak belirlendiği, aşırı düşük teklif sınır değerinin 4.152.892,00 TL olarak belirlendiği, idare tarafından sınır değerin altında teklif sunan Boytekma Trafik İşaretleri Tic. San. A.Ş. ile Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, anılan istekliler tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamaları idare tarafından uygun bulunarak ihalenin Boytekma Trafik İşaretleri Tic. San. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği, sınır değerin üstünde teklif sunan başvuru sahibi isteklinin teklifinin ise geçerli teklifler arasında üçüncü sırada bulunduğu anlaşılmıştır.

İsteklilerin tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenilmesi durumunda, isteklilerce ihaleye özgü olarak düzenlenen iş kalemleri ile bunlara ilişkin analiz formatları uyarınca açıklama sunulması gerektiği, aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin tekliflerinin gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedileceği anlaşılmıştır.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilen yapım işi ihalelerinde, aşırı düşük teklif sorgulamalarında isteklilerce sunulan açıklamaların ne şekilde değerlendirilmesi gerektiğinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde ayrıntılı olarak açıklandığı görülmüştür.

İdare tarafından sınır değerin altında teklif sunan Boytekma Trafik İşaretleri Tic. San. A.Ş. ile Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti.ne EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif konulu yazının ekinde, KGM/60.203 Termoplastik boya ile yol şerit çizgilerinin çizilmesi (2 mm), KGM/60.200 Soğuk yol çizgi boyası ile yol şerit çizgilerinin çizilmesi (0,3 mm) ve KGM/60.205 Soğuk yol çizgi boyası ile yaya geçitleri ve dur çizgilerinin çizilmesi  (0,3 mm) poz numaralı iş kalemlerinin açıklama istenilecek iş kalemi olarak belirlendiği, ayrıca söz konusu yazı ekinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine de yer verildiği görülmüştür.

a) İhale üzerinde bırakılan Boytekma Trafik İşaretleri Tic. San. A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının incelenmesi sonucunda aşağıda yer verilen hususlar tespit edilmiştir:

 

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, açıklamaya ilişkin bilgileri gösteren yazı, idarece açıklanması istenilen 3 adet iş kalemine ilişkin düzenlenen genel fiyat analizleri, 04.554/92 poz numaralı analiz için “Hacimsel Katı Tanımı” konulu yazı, Şah Trafik Tolga Şeker tarafından “Soğuk Yol Çizgi Boyası ile Yaya Geçitleri ve Dur Çizgilerinin Çizilmesi İşçiliği”ne yönelik düzenlenen 1 adet fiyat teklifi, ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamalarında grup şirketlerinden olduğunu ifade ettiği Signatekma Boya ve Sinyalizasyon San. Tic. A.Ş. tarafından düzenlenen “Solvent Bazlı Soğuk Yol Çizgi Boyası”, “Termoplastik Esaslı Sıcak Yol Çizgi Boyası” ve “Cam Küreciği (Reflektif)” girdisine yönelik düzenlenen 1 adet fiyat teklifi ile fiyat teklifi alınan firmaya ait sanayi sicil belgesi, kapasite raporu, yabancı dilde düzenlenen yetki belgesi ile noter onaylı tercüme belgeleri ve TSE belgesinin sunulduğu görülmüştür.

 

Açıklama kapsamında sunulan iki adet fiyat teklifinde de Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1 ’inci maddesi uyarınca belirtilmesi zorunlu olan ibarenin belirtildiği ve söz konusu fiyat tekliflerinin ilgili firma ve meslek mensuplarınca onaylanarak imzalandığı görülmüştür.

 

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında sunmuş olduğu analizler incelendiğinde,

 

– KGM/60.200 Soğuk yol çizgi boyası ile yol şerit çizgilerinin çizilmesi (0,3 mm) analizinde;

 

04.554/92 poz numaralı “Solvent Bazlı Soğuk Yol Çizgi Boyası” ile “04.692 poz numaralı “Cam Küreciği (Reflektif)” girdisi için Signatekma Boya ve Sinyalizasyon San. Tic. A.Ş. tarafından düzenlenen fiyat teklifindeki birim fiyatların kullanıldığı, söz konusu analizde yer alan diğer girdiler için Karayolları Genel Müdürlüğü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2020 birim fiyatlarının kullanıldığı,

 

– KGM/60.203 Termoplastik boya ile yol şerit çizgilerinin çizilmesi (2 mm) analizinde;

 

04.554/93 poz numaralı “Termoplastik Esaslı Sıcak Yol Çizgi Boyası” ile “04.692 poz numaralı “Cam Küreciği (Reflektif)” girdisi için Signatekma Boya ve Sinyalizasyon San. Tic. A.Ş. tarafından düzenlenen fiyat teklifindeki birim fiyatların kullanıldığı, söz konusu analizde yer alan diğer girdiler için Karayolları Genel Müdürlüğü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2020 birim fiyatlarının kullanıldığı,

 

– KGM/60.205 Soğuk yol çizgi boyası ile yaya geçitleri ve dur çizgilerinin çizilmesi  (0,3 mm) analizinde;

 

04.554/92 poz numaralı “Solvent Bazlı Soğuk Yol Çizgi Boyası” ile “04.692 poz numaralı “Cam Küreciği (Reflektif)” girdisi için Signatekma Boya ve Sinyalizasyon San. Tic. A.Ş. tarafından düzenlenen fiyat teklifindeki birim fiyatların kullanıldığı,

 

Açıklanması istenilmeyen 04.512/1 poz numaralı “Yol Çizgisi Boyası İnceltisi” ile açıklanması istenilen 04.735 poz numaralı “PVC Pestili” girdisi için ise bedel öngörülmediği,

 

KGM/60.003 poz numaralı “Yaya Çizgisi Ekibi” girdisi için Karayolları Genel Müdürlüğünün 2020 yılı birim fiyatı kullanıldığı görülmekle birlikte, 0,22 saat olan söz konusu girdi miktarının, Şah Trafik Tolga Şeker tarafından “Soğuk Yol Çizgi Boyası ile Yaya Geçitleri ve Dur Çizgilerinin Çizilmesi İşçiliği”ne yönelik düzenlenen fiyat teklifi dayanak gösterilerek 0,01 saat olarak değiştirildiği görülmüştür.

 

İhale üzerinde bırakılan Boytekma Trafik İşaretleri Tic. San. A.Ş.nin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, söz konusu açıklamalarda “KGM/60.205 Soğuk yol çizgi boyası ile yaya geçitleri ve dur çizgilerinin çizilmesi  (0,3 mm)” analizinde yer alan ve açıklanması istenilmeyen 04.512/1 poz numaralı “Yol Çizgisi Boyası İnceltisi” ile açıklanması istenilen 04.735 poz numaralı “PVC Pestili” girdisi için bedel öngörülmediği ve KGM/60.003 poz numaralı “Yaya Çizgisi Ekibi” girdisi 0,22 saat olan girdi miktarının 0,01 saat olarak değiştirildiği görüldüğünden anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

b) Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlen Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının incelenmesi sonucunda aşağıda yer verilen hususlar tespit edilmiştir:

 

Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, açıklamaya ilişkin bilgileri gösteren yazı, idarece açıklanması istenilen 3 adet iş kalemine ilişkin düzenlenen genel fiyat analizleri ile bu analizlerin alt analizleri, Belplas Ankara Termoplastik ve Bakım Onarım Hizmetleri A.Ş. tarafından düzenlenen “Solvent Bazlı Soğuk Yol Çizgi Boyası”, “Termoplastik Esaslı Sıcak Yol Çizgi Boyası” ve “Cam Küreciği (Reflektif)”ne yönelik düzenlenen 3 adet fiyat teklifi ile bu fiyat tekliflerine yönelik düzenlenen 3 adet satış tutarı tespit tutanağı, fiyat teklifi alınan firmaya ait; imza sirküleri, ticaret sicil gazeteleri ile vergi levhası, meslek mensubuna ait faaliyet belgesi, EPDK’nın internet sitesinden edinilen 21.04.2020 tarihine ait Bursa iline ilişkin akaryakıt bayi fiyatı raporunun sunulduğu görülmüştür.

 

Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan 3 adet fiyat teklifinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesi uyarınca belirtilmesi zorunlu olan ibarenin belirtildiği, söz konusu ibarelerde atıf yapılan satış tutarı tespit tutanaklarının anılan Tebliğ’de belirtilen açıklamalara uygun olarak düzenlendiği, söz konusu fiyat teklifleri ile satış tutarı tespit tutanaklarında, açıklama kapsamında sunulan imza sirkülerinde belirtilen firma yetkilileri ile faaliyet belgesi sunulan meslek mensubunun onay ve imzalarının bulunduğu görülmüştür.

 

Anılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının alt analizlerinde yer alan mazot girdisine ilişkin olarak, EPDK tarafından yayınlanan ve ihale tarihinden önceki gün olan 21.04.2020 tarihindeki Bursa İli’ne ilişkin motorin fiyatlarını gösteren “Akaryakıt Bayi Fiyat Raporu” başlıklı belgenin sunulduğu, açıklamada söz konusu belgede yer alan 10 akaryakıt firmasının fiyat ortalaması alınarak bulunan 4,91TL/lt fiyatının esas alındığı, anılan istekli tarafından motorin yoğunluğu (0,845 kg/lt) dikkate alınarak bu fiyatın kg cinsinden fiyata dönüştürüldüğü, bu suretle bulunan değerin KDV hariç (4,91/1,18/0,845=) 4,92 TL/kg olarak hesaplandığı, istekli tarafından idarece açıklama istenilen analizlerdeki mazot girdisine ilişkin olarak “4,50 TL/kg” bedel öngörüldüğü, dolayısıyla bu tutarın (4,92×0,90=) 4,43 TL/kg tutarının altında olmadığı görülmüştür. Bu kapsamda Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti.nin mazot girdisine yönelik yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamalarında öngörülen bedelin KDV hariç tutarının, EPDK’nın ilgili dönemde Bursa İli için yayımladığı tutarın %90’ının altında olmadığı anlaşılmıştır.

Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarında sunmuş olduğu analizler ve bu analizlere bağlı alt analizler incelendiğinde,

– KGM/60.200 Soğuk yol çizgi boyası ile yol şerit çizgilerinin çizilmesi (0,3 mm) analizinde;

 

04.554/92 poz numaralı “Solvent Bazlı Soğuk Yol Çizgi Boyası” ile “04.692 poz numaralı “Cam Küreciği (Reflektif)” girdisi için, Belplas Ankara Termoplastik ve Bakım Onarım Hizmetleri A.Ş. tarafından düzenlenen fiyat teklifindeki birim fiyatların kullanıldığı,

 

KGM/03.554/1 poz numaralı “Süpürge Makinesinin (Vakumlu) 1 Saatlik Ücreti (Takriben 130 Hp + 81 Hp Gücünde)”, KGM/03.554/3 poz numaralı “Soğuk Yol Çizgi Makinesinin 1 Saatlik Ücreti (168 Hp Gücünde Kamyon, 24 Hp Gücünde 85 Cfm’lik Kompresör)”, KGM/03.538/2 poz numaralı “Kamyonun 1 Saatlik Ücreti (120 Hp Gücünde, 7 Ton Kapasiteli)” ve 03.538/1 poz numaralı “Arazöz’ün 1 saatlik ücreti (pick-up)” girdilerine yönelik alt analizlerin sunulduğu, söz konusu alt analizlerde mazot girdisi için 4,50 TL birim fiyat kullanıldığı,

 

Bahse konu analizde ve alt analizlerde yer alan diğer girdiler için Karayolları Genel Müdürlüğü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı,

 

– KGM/60.203 Termoplastik boya ile yol şerit çizgilerinin çizilmesi (2 mm) analizinde;

 

04.554/93 poz numaralı “Termoplastik Esaslı Sıcak Yol Çizgi Boyası” ile “04.692 poz numaralı “Cam Küreciği (Reflektif)” girdisi için, Belplas Ankara Termoplastik ve Bakım Onarım Hizmetleri A.Ş. tarafından düzenlenen fiyat teklifindeki birim fiyatların kullanıldığı,

 

KGM/03.554/1 poz numaralı “Süpürge Makinesinin (Vakumlu) 1 Saatlik Ücreti (Takriben 130 Hp + 81 Hp Gücünde)”, KGM/03.554/4 poz numaralı “Termoplastik Boya Ön Isıtıcısının 1 Saatlik Ücreti (175 Hp Gücünde Kamyon ve Üzerindeki Isıtma ile Karıştırma Tertibatlı)”, KGM/03.554/2A poz numaralı “Termoplastik Yol Çizgi Makinesinin ve Isıtıcısının 1 Saatlik Ücreti (175 Hp Gücünde Kamyon, 60 Hp Gücünde 125 Cfm’lik Kompresör)” ve KGM/03.538/2 poz numaralı “Kamyonun 1 Saatlik Ücreti (120 Hp Gücünde, 7 Ton Kapasiteli)”   girdilerine yönelik alt analizlerin sunulduğu, söz konusu alt analizlerde mazot girdisi için 4,50 TL birim fiyat kullanıldığı,

 

Bahse konu analizde ve alt analizlerde yer alan diğer girdiler için Karayolları Genel Müdürlüğü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2020 birim fiyatlarının kullanıldığı,

 

– KGM/60.205 Soğuk yol çizgi boyası ile yaya geçitleri ve dur çizgilerinin çizilmesi  (0,3 mm) analizinde,

 

04.554/92 poz numaralı “Solvent Bazlı Soğuk Yol Çizgi Boyası” ile “04.692 poz numaralı “Cam Küreciği (Reflektif)” girdisi için Belplas Ankara Termoplastik ve Bakım Onarım Hizmetleri A.Ş. tarafından düzenlenen fiyat teklifindeki birim fiyatların kullanıldığı,

 

KGM/60.003 poz numaralı “Yaya Çizgi Ekibi” girdisine yönelik alt analizin sunulduğu, bahse konu alt analizde yer alan KGM/03.538/2 poz numaralı “Kamyonun 1 Saatlik Ücreti (120 Hp Gücünde, 7 Ton Kapasiteli)” ve KGM/1912 poz numaralı “Süpürge Makinesinin 1Saatlik Ücreti” girdilerine yönelik alt analizlerin sunulduğu, söz konusu alt analizlerde mazot girdisi için 4,50 TL birim fiyat kullanıldığı,

 

Bahse konu analizde ve alt analizlerde yer alan diğer girdiler için Karayolları Genel Müdürlüğü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2020 yılı birim fiyatlarının kullanıldığı görülmüştür.

 

Ayrıca anılan istekli tarafından idarece açıklanması istenilmeyen; KGM/03.554/1 poz numaralı “Süpürge Makinesinin (Vakumlu) 1 Saatlik Ücreti (Takriben 130 Hp + 81 Hp Gücünde)”, KGM/03.554/2A poz numaralı “Termoplastik Yol Çizgi Makinesinin ve Isıtıcısının 1 Saatlik Ücreti (175 Hp Gücünde Kamyon, 60 Hp Gücünde 125 Cfm’lik Kompresör)” ve 04.512/1 poz numaralı “Yol Çizgisi Boyası İnceltisi” analiz girdilerine yönelik yukarıda da ifade edildiği üzere (analizlerde yer alan mazot girdisi hariç) Karayolları Genel Müdürlüğü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2020 yılı birim fiyatları ile açıklama yapıldığı görülmüştür.

 

Yapılan inceleme neticesinde Zlt İnşaat Hafriyat Nakliye Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında analizlerde kullanılmak üzere sunulan 3 adet fiyat teklifi ile satış tutarı tespit tutanaklarının ve alt analizlerde yer alan mazot girdisine ilişkin olarak yapılan açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen açıklamalara uygun olarak sunulduğu, söz konusu açıklama kapsamında yer alan diğer analiz girdilerinin kamu kurumu birim fiyatları kullanılarak mevzuata uygun şekilde açıklandığı görüldüğünden, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olduğu ve başvuru sahibinin anılan istekliye yönelik iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan Boytekma Trafik İşaretleri Tic. San. A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

 

Oybirliği ile karar verildi.