aşırı düşük teklif açıklaması sunacak olan birden fazla istekli tarafından istenilmesi halinde aynı firma tarafından farklı ya da aynı geçici vergi beyanname dönemindeki satışlar dikkate alınarak ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inden az olmamak şartıyla birbiri ile aynı ya da farklı fiyat tekliflerinin verilebilmesinin mümkün olduğu, satış tutarı tespit tutanaklarının tarih ve sayısının belirlenmesinde esas alınacak yönteme ilişkin bir düzenleme olmadığı, tespit tutanaklarının fiyat tekliflerinin dayanağı olarak hazırlandıkları dolayısıyla da aynı ürüne ait olmak üzere aynı beyanname dönemine ilişkin düzenlenen aynı tarih ve/veya sayılı tespit tutanağı dayanak alınarak hazırlanan fiyat tekliflerinin aynı tutanak dayanak gösterilerek birden fazla istekli tarafından açıklamaları kapsamında kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle aynı firmadan alınan aynı/farklı fiyat teklifleri için aynı ya da farklı tarih ve sayılı tutanakların düzenlenebileceği, her istekli için ayrı ayrı tutanak düzenlenmesinin zorunlu olmadığı hk

BAŞVURU SAHİBİ:

Ölmez İnşaat Elektrik Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 9. Bölge Müdürlüğü

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/556636 İhale Kayıt Numaralı “Batman-Beşiri-Kurtalan-Siirt Bölünmüş Yolu Km: 50+357-65+357 Arası Kesimin Toprak İşleri, Sanat Yapıları v e Bsk,Üstyapı İşleri Yapılması Yapım İşi (İdare Malı Bitüm İle)” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 9. Bölge Müdürlüğü tarafından 12.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Batman-Beşiri-Kurtalan-Siirt Bölünmüş Yolu Km: 50+357-65+357 Arası Kesimin Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Bsk, Üstyapı İşleri Yapılması Yapım İşi (İdare Malı Bitüm İle)” ihalesine ilişkin olarak Ölmez İnşaat Elektrik Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 17.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.03.2020 tarih ve 15613 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/576 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

Aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece uygun bulunmama gerekçelerine yönelik olarak;

a) 04.253 poz no’lu beton çelik çubuğu (nervürlü Ø 8-12 mm) girdisi ve 04.254 poz no’lu beton çelik çubuğu (nervürlü Ø 14-32 mm) girdisi için aynı fiyat teklifini aldıkları, bu nedenle iki satır halinde gösterilmek üzere tek bir fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu iki demir cinsinin piyasada da aynı fiyatlarda satıldığı, anılan girdiler için alınan fiyat teklifini onaylayan meslek mensubu tarafından idareye gönderilen yazıda kalın ve ince demirin aynı fiyata satıldığı dolayısıyla fiyat ayrımı yapılmaksızın tek bir satış tutarı tespit tutanağı düzenlendiğinin açıkça belirtildiği, ihale komisyonunun söz konusu girdilerin aynı fiyata satıldığı noktasında tatmin olmaması halinde, konuya ilişkin meslek mensubu ve fiyat teklifi alınan firmadan bilgi alabilecek olduğu, fiyat teklifindeki fiyatların ağırlıklı ortalama birim satış fiyatının %80’inin altında olmadığına yönelik bilgilerin ilgili tutanakta eksiksiz olarak yer aldığı, fiyat teklifi ve fiyat teklifine ilişkin tüm belgelerin mevzuata uygun olarak sunulduğu,

b) 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “defter tasdiki” başlıklı 10’uncu bölümünün 220’nci maddesinde yer alan “Aşağıda yazılı defterlerin bu bölümdeki esaslara göre tasdik ettirilmesi mecburidir:…1. Yevmiye ve envanter defterleri: 2. İşletme Defteri: …” hükmü ile aynı Kanun’un “Tasdik Zamanı” başlıklı 221’inci maddesinde yer alan “Bu kanunda yazılı defterleri kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye mecburdurlar:

1. Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;  

2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tesbit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda…” hükmüne göre 04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel oil karışımı girdisinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağının düzenlenmesinde dikkate alınacak olan defter hesap döneminin 2019 yılı 2’nci döneminden önceki son ay olan Mart olduğu, ilgili tutanakta da bu bilginin belirtildiği, (2019/Mart) defterin Mart ayında onaylanmasının uygun olduğu, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından uygun görüldüğü için, defterin Mart ayında onaylandığı, defterin onay tarihinin uygunluğu ile ilgili tereddüt duyulması halinde ilgili meslek mensubundan ya da vergi dairesinden bilgi alabileceği, zorunlu olmamasına rağmen hesap döneminin Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlendiğine dair yazının idareye yapılan şikayet başvurusu dilekçesinde sunulduğu,

c) Kanun ve ikincil mevzuatta satış tutarı tespit tutanaklarına istenilen sayının verilmesine engel bir hükmün bulunmadığı, tutanak sayısının sadece tutanağın arşivlenirken kolay bulunmasını sağladığı, fiyat teklifini etkilemediği, ihale komisyonu ve diğer firmaları ilgilendirmediği, dolayısıyla;

04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel oil karışımı girdisi için kendileri ile aynı firmadan fiyat teklifi alan YDS İnş. Nak. Mad. Taah. İth. İhr. Pet. Ürün. San. ve Tic .A.Ş. + Bertoğlu İnş. Ltd. Şti. +Tezcan Canıtez İnş. Taah. Nak. Tur. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağına da kendileri tarafından sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağıyla aynı sayı verilmesinin aykırılık oluşturmayacağı,

Özel-5 poz no’lu Elyaf katkı malzemesi ve Özel-6 poz no’lu Modifiye Edici Katkı malzemesi için kendileri ile aynı firmadan teklif alan YDS İnş. Nak. Mad. Taah. İth. İhr. Pet. Ürün. San. ve Tic .A.Ş. + Bertoğlu İnş. Ltd. Şti. +Tezcan Canıtez İnş. Taah. Nak. Tur. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağının kendileri tarafından sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağıyla aynı tarih ve sayıda olmasının aykırılık oluşturmayacağı,

d) 04.042/06 C30/37 beton harcı Hazır Beton harçları girdisi için alınan fiyat teklifini onaylayan meslek mensubu tarafından https://intvrg.gib.gov.tr adresinden kullanıcı kodu ve şifresiyle Vergi Dairesi sistemine giriş yapılarak, sözleşmesi devam eden firmaların seçilip ilgili firmanın sözleşmesini görüntüle sekmesinin tıklanması neticesinde ekranda görülen sözleşmenin çıktısı alınıp fiyat teklifini veren mükellef ve meslek mensubunca imzalanarak idareye gönderildiği, sözleşme devam ettiği için sözleşme bitiş süresi bilgisinin idareye gönderilen sözleşmede yer almadığı,  söz konusu sözleşmede mükellef ile meslek mensubuna ait tüm bilgilerin yer aldığı, sözleşme 23.07.2015’te yapıldığı bilgisinin yer aldığı, dolayısıyla ilgili meslek mensubunun 2015 yılından itibaren yetkili olduğunun görüldüğü, sözleşmesi biten mükelleflerin vergi dairesi sisteminde sözleşme bitiş tarihinin de yazılı olduğu ayrı bir pencerede göründüğü, sözleşme bitiş tarihine ilişkin olarak idarece istenmesi halinde meslek mensubundan bilgi mahiyetinde istenmesinin mümkün olduğu halde, idarece sözleşmenin kabul edilemediği ve hatta yok hükmünde sayıldığı, bu haliyle sözleşmenin kabul edilmesi gerektiği, sözleşmenin devam ettiğine dair belgenin zorunlu olmadığı halde idareye yapılan şikayet başvurusu ekinde yer verildiği,

e) Kamu İhale Genel Tebliği eki satış tutarı tespit tutanağı standart formunda tutanağa konu olan malzemenin ne olduğunun yazılacağı bir satırın bulunmadığı ve malzeme isminin yazılması gerektiğiyle ilgili bir ibare bulunmadığı dikkate alındığında 04.042/06 C30/37 beton harcı Hazır Beton harçları girdisi için alınan fiyat teklifinin dayanağı olan tutanağa malzeme ismi yazılmasının zorunlu olmadığı, malzeme ismine ilişkin hiçbir bilgi yazılmaması halinde bile tutanağı kabul edecekken malzeme isminin kısaca yazılmış halinden yola çıkarak idarece malzeme ismi bilgisinin yanlış olduğunu belirtmenin yerinde olmadığı, kaldı ki fiyat teklifinde meslek mensubu tarafından yer verilen ibareden, firma isminden, meslek mensubu isminden, bahse konu satış tutarı tespit tutanağının 04.042/06 poz no’lu C30/37 beton harcı Hazır Beton harçları girdisi için alınan fiyat teklifinin dayanağı olduğunun belli olduğu, istenmesi halinde ihale komisyonunca tutanağın hangi malzemeye ilişkin olduğu noktasında mükellef ya da meslek mensubundan bilgi sorabileceği, tutanağa esas faturaların da idareye sunulabileceği, tutanağa yazılması gereken tüm bilgilerin yazılmış olduğu, açıklamalarının uygun bulunmama gerekçelerinin yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Şikayete konu ihalenin Karayolları 9. Bölge Müdürlüğü’nün “Batman-Beşiri-Kurtalan-Siirt Bölünmüş Yolu Km: 50+357-65+357 Arası Kesimin Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Bsk, Üstyapı İşleri Yapılması Yapım İşi (İdare Malı Bitüm İle)” olduğu, ihalenin açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.

İhaleye ait İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanı kapsamında yapılan incelemede sınır değerin altında teklif veren isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının istenileceği, mevzuata uygun aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilere ait tekliflerle diğer geçerli teklifler arasında fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak yapılan değerlendirme sonucu ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirleneceği anlaşılmıştır.

İhale komisyonu kararından ihaleye 37 isteklinin katıldığı, tekliflerin teklif fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar dikkate alınarak değerlendirildiği yeterlik belgeleri üzerinden yapılan değerlendirme sonucunda 9 istekliye ait tekliflerin değerlendirme dışı bırakıldığı, 15 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan 9 istekliye ait teklifin reddedildiği, aralarında başvuru sahibi isteklinin de bulunduğu 6 istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmayıp tekliflerinin reddedildiği, ihalenin Suryol İnş. A.Ş.-Çağlar Yol Yapı A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı ve Ziver İnş. A.Ş.-Ziver Petrol A.Ş. İş Ortaklığına ait teklifin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde ihale komisyonunun verilen teklifleri anılan Kanun’un 37’nci maddesine göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olan teklifleri tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce belirlediği süre içinde aşırı düşük teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, komisyonun; yapım yönteminin ekonomik olması, teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ve teklif edilen yapım işinin özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, ihale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük tekliflerin geçerli teklif olarak dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır.

Ayrıca bu hususa Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60’ıncı maddesinde de yer verilmiş ve aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonunun bu düzenlemeyi esas alması gerektiği hüküm altına alınmıştır.

Yapım işleri ihalelerinde teklif bedelinin aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerin, 4734 sayılı Kanun’un 38’inci ve Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60’ıncı maddesi uyarınca yapacakları açıklamada uyacakları usul ve esasların düzenlendiği Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde “45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

1. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

…

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

…

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

…

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamaları yer almaktadır.

Kurum kayıtlarına alınan ihale işlem dosyası kapsamında yapılan incelemede 16.01.2020 tarihinde EKAP’tan tebliğ edilen yazı ile başvuru sahibi istekliden aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği, yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemlerine ait detaylı analiz formatları ile açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin yer aldığı,

Ayrıca 20.01.2020 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen yazıda özet olarak BKS-1 poz nolu iş kalemine ait alt analizde yer alan N.K.1 “yarma kazısı nakli” girdisine ait formülde hata yapıldığının tespit edildiği, söz konusu formüldeki hatanın düzeltilerek analizlerin tekrar gönderildiğinin belirtildiği, yazı ekinde açıklama istenilen iş kalemlerine ait detaylı analiz formatları ile açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin yer aldığı,

Başvuru sahibi istekli tarafından 27.01.2020 tarihinde aşırı düşük teklif açıklamasının idareye sunulduğu,

Aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi sırasında gerek duyulması nedeniyle idarece 06.02.2020 tarihli yazılarla başvuru sahibi tarafından açıklama kapsamında sunulan Özel-5 poz no’lu Elyaf katkı malzemesi ve Özel-6 poz no’lu Modifiye edici katkı malzemesi, 04.103 poz no’lu amonyum nitrat fuel oil karışımı (Kapsüle Duyarsız), 04.042/06 poz no’lu C30/37 hazır beton harcı, 04.253 poz no’lu Beton çelik çubuğu (nervürlü Ø 8-12 mm), 04.254  poz no’lu Beton çelik çubuğu (nervürlü Ø 14-32 mm) ve 04.152 poz no’lu Çam kerestesi (II.sınıf) girdilerine ilişkin alınan fiyat tekliflerini onaylayan meslek mensuplarından fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanakların standart formdaki hususlara uygun asıllarının, meslek mensubu ile fiyat teklifini veren firma arasında düzenlenen vergi dairesi sistemine bildirilen YMM tam tasdik sözleşmesinin/beyannameleri imzalamaya yetkili SMMM sözleşmesinin yazının ele ulaştığı tarihi takip eden 3 iş günü içerisinde gönderilmesinin istenildiği ve ilgili meslek mensuplarınca bazı belgelerin idareye gönderildiği,

Aşırı düşük teklif açıklaması ve meslek mensubu tarafından gönderilen belgelerin incelenmesi neticesinde başvuru sahibi tarafından sunulan açıklamaya ilişkin idarece yapılan değerlendirmelerin yer aldığı tutanağın düzenlendiği,

Söz konusu tutanakta “Firmanın açıklamalarının idarenin göndermiş olduğu analiz formatına göre hazırlandığı, rayiçler ile miktarların çarpımlarının doğru hesaplandığı, analiz girdilerinde yer alan işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olmadığı, nakliye girdilerinin idarenin verdiği kilometrelere ve formüllere göre hesaplandığı ve kullanılan birim fiyatların Karayolları Genel Müdürlüğü ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Rayiç Fiyatları olduğu görülmüştür.

%80’e giren ve açıklama istenen pozların alt analizlerinde yer alan;

“04.103Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle duyarsız)”, “ÖZEL-5Elyaf katkı malzemesi”, “ÖZEL-6Modifiye edici katkı malzemesi”, “04.042/06C 30/37 beton harcı, HAZIR BETON HARÇLARI (TS EN 206-1)”, “04.253 Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” ve “04.254 Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” pozları için Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13. a)maddesi gereği teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan “Fiyat Teklifi” alınmıştır. Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.1. maddesi gereği “Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.” hükmü gereği meslek mensuplarından “sunulan fiyat tekliflerinin ilgisine Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların standart formdaki hususlara dikkat edilerek asıllarının ve meslek mensubunun fiyat teklifi veren üçüncü kişiyle arasında düzenlenen ve vergi dairesi sistemine bildirilen (YMM ile yapılan)  tam tasdik sözleşmesinin veya (SMM ile yapılan) beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren sözleşmenin, tebligatın elinize ulaştığı tarihi takip eden 3 (üç) iş günü içerisinde idaremize gönderilmesi istenmiştir.

Meslek mensuplarından “sunulan fiyat tekliflerinin ilgisine Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların standart formdaki hususlara dikkat edilerek asıllarının ve meslek mensubunun fiyat teklifi veren üçüncü kişiyle arasında düzenlenen ve vergi dairesi sistemine bildirilen (YMM ile yapılan)  tam tasdik sözleşmesinin veya (SMM ile yapılan) beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren sözleşmenin, tebligatın elinize ulaştığı tarihi takip eden 3 (üç) iş günü içerisinde idaremize gönderilmesi” istenmiş ve tüm belgeler mevzuata uygun olarak asılları gönderilmiştir. Tarafımızca yapılan değerlendirmeler ve tespitler neticesinde aşağıdaki durumlar belirlenmiştir;

“BKS-9” poz numaralı iş kaleminin içeriğinde bulunan “04.253  Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” analiz girdisi ile “04.254  Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” analiz girdisinin Naifoğlu Otomotiv İnşaat Tarım Turizm Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasından alınan fiyat teklifi ile açıklandığı, anılan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 22/01/2020 tarih ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’in altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde ibarenin yer aldığı ve fiyat teklifinin anılan şirket ile meslek mensubu Veysi ÇELEBİ tarafından imzalanıp kaşelendiği, Bahse konu fiyat teklifi ekinde satış tutarı tespit tutanağının, meslek mensubu Veysi ÇELEBİ’ye ait faaliyet belgesinin ve fiyat teklifi alınan şirkete ait imza sirküleri de sunulmuştur.

4- AĞIRLIKLI ORTALAMA BİRİM SATIŞ TUTARI:

Fiyat teklifine konu mamul, mal veya hizmete ilişkin olarak, yukarıda belirtilen geçici vergi beyanname dönemindeki 600 Yurtiçi Satışlar (varsa 601 Yurtdışı Satışlar) hesabında bulunan kayıtlara ilişkin bilgiler aşağıda olduğu gibidir;

1. Satır Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)
2. Satır Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)

Meslek mensubu tarafından sunulan satış tespit tutanağının bir kısmını oluşturan Yukarıdaki tablodan anlaşılacağı üzere aynı tutanak ile iki farklı malzeme için tespit yapılmıştır ancak üzerinde 1. Satır ve 2. Satır olarak belirtilmesine rağmen tabloda tek satırda bu iki farklı malzemenin ağırlıklı satış tutarı hesaplanmıştır.

4- AĞIRLIKLI ORTALAMA BİRİM SATIŞ TUTARI:

Fiyat teklifine konu mamul, mal veya hizmete ilişkin olarak, yukarıda belirtilen geçici vergi beyanname dönemindeki 600 Yurtiçi Satışlar (varsa 601 Yurtdışı Satışlar) hesabında bulunan kayıtlara ilişkin bilgiler aşağıda olduğu gibidir; (Fiyat teklifi kapsamındaki her bir mamul, mal veya hizmete ilişkin ayrı tablo kullanılacaktır.)

Kamu İhale Genel Tebliğinin EK-O6 kısmının bir bölümü oluşturan yukarıda alıntı yapılan kısmında altı çizili olarak belirtilen “Fiyat teklifi kapsamındaki her bir mamul, mal veya hizmete ilişkin ayrı tablo kullanılacaktır.” ibaresi göz önüne alındığında yukarıda iki farklı malzeme için tek bir satırla açıklama yapılmasının bu durumla uyuşmadığını göstermektedir.  Diğer taraftan bahse konu satış tutarı tespit tutanağında iki farklı demire ilişkin tespit yapıldığı, demirlerin ağırlıklı ortalama birim satış tutarının 2,519613165 TL olarak tespit edildiği anlaşılmıştır. Bununla birlikte, tek bir tutanakla birden fazla mala ilişkin tespit yapılması durumunda, fiyat teklifi kapsamındaki her bir mamul, mal veya hizmete ilişkin ayrı tablo kullanılması gerekmektedir.

Yapılan incelemede, bahse konu satış tutarı tespit tutanağında yer alan tarih ve sayı bilgisi ile fiyat teklifinde yer alan tarih ve sayı bilgisi birbiriyle uyumlu olmakla birlikte, tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarlarından 2,519613165 TL tutarındaki fiyatın ise 901.960,00 kg miktarındaki satıştan elde edildiği, her ne kadar bu iki malzemenin rayiç fiyatları aynı olsa da piyasa koşullarında ve tarafımızca yapılan araştırmalar neticesinde gerçekte aynı fiyata satılmadığı bunun sonucu olarak ince veya kalın demir için oluşacak ortalama fiyatın satış miktarına bağlı olarak da değişebileceği, örnek vermek gerekirse aynı malın 5.000 kg fiyatı ile 50.000 kg fiyatının farklılık arz edebileceği dolayısıyla anılan tutanaktan bu iki farklı malzemenin aynı malzeme gibi düşünülüp hesaplama yapılmasının mevzuata aykırı olduğu belirlenmiştir.

BKS-2” , “BKS-19” ve “BKS-20”  poz numaralı iş kalemlerinin içeriğinde bulunan “04.103 Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız)” analiz girdisinin Solar Patlayıcı Maddeler Sanayi A.Ş. firmasından alınan fiyat teklifi ile açıklandığı, anılan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 17/01/2020 tarih ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’in altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde ibarenin yer aldığı ve fiyat teklifinin anılan şirket ile meslek mensubu Bilgin YMM Ltd.Şti./ Şakir DORUKKAYA tarafından imzalanıp kaşelendiği, Bahse konu fiyat teklifi ekinde satış tutarı tespit tutanağının, meslek mensubu Bilgin YMM Ltd. Şti./ Şakir DORUKKAYA’ya ait faaliyet belgesinin, fiyat teklifi alınan şirkete ait imza sirküleri ve meslek mensubu ile mükellef arasında yapılan tam tasdik sözleşmesi sunulmuştur.

Söz konusu tutanağın (Ek-O.6) “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3 no.lu bölümünde;

Yevmiye/işletme defterini tasdik eden makam bilgisinin ve söz konusu kayıtların tasdikine ilişkin tarih ve tasdik numarası bilgilerinin 1 olarak belirtildiği, firmanın e-Defter mükellefi olduğunun belirtildiği,

Envanter defterini tasdik eden makam bilgisinin ve söz konusu kayıtların tasdikine ilişkin tarih ve tasdik numarası bilgilerinin 26.03.2019 ve 07981 olarak belirtilip Ankara 68.Noterliğinin Tasdik Makamı olduğu tespit edilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Defterlerin tasdiki” başlıklı 10’uncu bölümünün 220’nci maddesinde “Aşağıda yazılı defterlerin bu bölümdeki esaslara göre tasdik ettirilmesi mecburidir:…1. Yevmiye ve envanter defterleri: 2. İşletme Defteri: …” hükmü,

Anılan Kanun’un “Tasdik zamanı” başlıklı 221’inci maddesinde “Bu kanunda yazılı defterleri kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye mecburdurlar:

1. Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;  

2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tesbit edilenler, defterin kullanılacağı

hesap döneminden önce gelen son ayda…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.11’inci maddesinde “Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur…” açıklaması yer almaktadır.

Aynı Tebliğ ekinde yer alan “Ek-O.6 Satış Tespit Tutanağı” standart formunun 3’üncü bölümünde yer alan tablonun aşağıda belirtilen şekilde olduğu görülmüştür.

“Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri;

(İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; 4 numaralı başlık altında yer alan tablolar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre doldurulacaktır.)”

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, anılan analiz girdisinin tevsiki amacıyla sunulan fiyat teklifi ve bu fiyat teklifinin dayanağı ilgili satış tutarı tespit tutanağının Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri başlıklı 3. Bölümünde  Yevmiye/işletme defterini tasdik eden makam bilgisinin ve söz konusu kayıtların tasdikine ilişkin tarih ve tasdik numarası bilgilerinin 1 ve firmanın e-Defter mükellefi olmasının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Defterlerin tasdiki” başlıklı 10’uncu bölümünün 220’nci maddesinde “Aşağıda yazılı defterlerin bu bölümdeki esaslara göre tasdik ettirilmesi mecburidir:…1. Yevmiye ve envanter defterleri: 2. İşletme Defteri: …” hükmüne uygun olmadığı söz konusu kayıtların tasdikine ilişkin tarih ve tasdik bilgilerinin doğru bir şekilde yazılması gerektiği sonuç olarak mevzuata aykırı bir durum teşkil edildiği;

Envanter defterini tasdik eden makam bilgisinin ve söz konusu kayıtların tasdikine ilişkin tarih ve tasdik numarası bilgilerinin 26.03.2019 ve 07981 olarak belirtilip Ankara 68.Noterliğinin Tasdik Makamı olduğu tespit edilmiştir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Tasdik zamanı” başlıklı 221’inci maddesinde “Bu kanunda yazılı defterleri kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye mecburdurlar:

1. Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;  

2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tesbit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda…” hükmüne göre tasdik tarihinin defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda tasdik edilmesi gerekirken 26.03.2019 tarihinde tasdik edildiği teklifi sunan firmanın kuruluş tarihinin yeni olacağı düşünülerek araştırma yapıldığı ancak firmanın kuruluş tarihinin 2015 yılı olduğu sonuç olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’ nun  “Tasdik Zamanı” başlıklı maddesine uygun olarak tasdik edilmediği sonuç olarak satış tespit tutanağının bu haliyle mevzuata uygun olmadığı tespit edilmiştir.

Ayrıca ihaleye istekli olarak katılıp teklifi aşırı düşük olarak değerlendirilip aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulan Yds İnş. Nak. Mad. Taah. İth. İhr. Pet. Ürün. San. ve Tic. A.Ş.+ Bertoğlu İnş. Ltd. Şti + Tezcan Canıtez İnş. Taah. Nak.Tur.Tem.San.ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının idaremize sunmuş olduğu Aşırı Düşük Teklif Açıklama Dosyasında da “BKS-20”  poz numaralı iş kaleminin içeriğinde bulunan BKS-2” , “BKS-19” ve “BKS-20”  poz numaralı iş kalemlerinin içeriğinde bulunan “04.103  Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız)” analiz girdisinin Solar Patlayıcı Maddeler Sanayi A.Ş. firmasından alınan fiyat teklifi ile açıklandığı, anılan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 17/01/2020 tarih ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’in altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde ibarenin yer aldığı ve fiyat teklifinin anılan şirket ile meslek mensubu Bilgin YMM Ltd. Şti./ Şakir DORUKKAYA tarafından imzalanıp kaşelendiği, bahse konu fiyat teklifi ekinde satış tutarı tespit tutanağının, meslek mensubu Bilgin YMM Ltd. Şti./ Şakir DORUKKAYA’ya ait faaliyet belgesinin, fiyat teklifi alınan şirkete ait imza sirküleri ve meslek mensubu ile mükellef arasında yapılan tam tasdik sözleşmesi sunulmuştur. Ayrıca Fiyat teklifleri aynı döneme aittir.

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, anılan analiz girdilerinin tevsiki amacıyla her iki isteklinin Solar Patlayıcı Maddeler Sanayi A.Ş.  den almış oldukları fiyat tekliflerinin aynı tarih ve sayıdaki tutanaklara göre düzenlendiği. Meslek Mensubu Bilgin YMM Ltd. Şti./ Şakir DORUKKAYA tarafından 17/01/2019 tarihinde düzenlenen Satış Tespit Tutanaklarının hepsine 1 numara verilmesinin mevzuata uygun olmadığı farklı isteklilerin aynı malzemeler için aynı döneme ait almış oldukları fiyat tekliflerinin dayanağının aynı Satış Tespit Tutanağının olamayacağı için bu durumun mevzuat hükümlerine aykırı olduğu tespit edilmiştir.

“BKS-20”  poz numaralı iş kaleminin içeriğinde bulunan “ÖZEL-5 Elyaf Katkı Malzemesi” ve “ÖZEL-6 Modifiye Edici Katkı Malzemesi” analiz girdilerinin Sancaklı Yol Yapı İnş. Pet. San. Tic. Ltd. Şti. firmasından alınan fiyat teklifleri ile açıklandığı, anılan fiyat tekliflerinde  “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 23/12/2019 tarih ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’in altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde ibarenin yer aldığı iki malzeme için ayrı ayrı fiyat teklifi sunulmasına rağmen aynı tarih ve sayının yukarıda belirtildiği tespit edilmiş olup Ffiyat tekliflerinin anılan şirket ile meslek mensubu Hakan ÇAĞLAR tarafından imzalanıp kaşelendiği, bahse konu fiyat tekliflerinin ekinde satış tutarı tespit tutanaklarının, meslek mensubu Hakan ÇAĞLAR’a ait faaliyet belgesinin, fiyat teklifi alınan şirkete ait imza sirküleri ve meslek mensubu ile mükellef arasında yapılan tam tasdik sözleşmesi sunulduğu görülmüştür. Ayrıca İhaleye istekli olarak katılıp teklifi aşırı düşük olarak değerlendirilip aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulan DT Enerji Üretim A.Ş. + Örensan İnş. Elektrik Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığını idaremiz sunmuş olduğu Aşırı Düşük Teklif Açıklama Dosyasında da “BKS-20”  poz numaralı iş kaleminin içeriğinde bulunan “ÖZEL-5 Elyaf Katkı Malzemesi” ve “ÖZEL-6 Modifiye Edici Katkı Malzemesi” analiz girdilerinin Sancaklı Yol Yapı İnş. Pet. San. Tic. Ltd. Şti. firmasından alınan fiyat teklifleri ile açıklandığı, anılan fiyat tekliflerinde  “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 23/12/2019 tarih ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’in altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde ibarenin yer aldığı iki malzeme için ayrı ayrı fiyat teklifi sunulmasına rağmen aynı tarih ve sayının yukarıda belirtildiği tespit edilmiş olup biyat tekliflerinin anılan şirket ile meslek mensubu Hakan ÇAĞLAR tarafından imzalanıp kaşelendiği, bahse konu fiyat tekliflerinin ekinde satış tutarı tespit tutanaklarının, meslek mensubu Hakan ÇAĞLAR’a ait faaliyet belgesinin, fiyat teklifi alınan şirkete ait imza sirküleri ve meslek mensubu ile mükellef arasında yapılan tam tasdik sözleşmesi sunulduğu görülmüştür. Ayrıca fiyat teklifleri aynı döneme aittir.

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, anılan analiz girdilerinin tevsiki amacıyla her iki isteklinin Sancaklı Yol Yapı İnş. Pet. San. Tic. Ltd. Şti. den almış oldukları fiyat tekliflerinin aynı tarih ve sayıdaki tutanaklara göre düzenlendiği. Meslek Mensubu Hakan Çağlar tarafından 23/12/2019 tarihinde düzenlenen Satış Tespit Tutanaklarının hepsine 1 numara verilmesinin mevzuata uygun olmadığı farklı isteklilerin farklı malzemeler için aynı döneme ait almış oldukları fiyat tekliflerinin dayanağının aynı Satış Tespit Tutanağının olamayacağı için mevzuat hükümlerine aykırı olduğu tespit edilmiştir.

BKS-7” iş kaleminin içeriğinde bulunan “04.042/06 C 30/37 beton harcı (TS EN 206-1+A1) Hazır Beton Harçları” analiz girdisinin ÇBK Yapı İnş. Malz. Nak. Pet. San. Tic. Ltd. Şti. firmasından alınan fiyat teklifi ile açıklandığı, anılan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 21/01/2020 tarih ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’in altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde ibarenin yer aldığı ve fiyat teklifinin anılan şirket ile meslek mensubu Cahit DABAKOĞLU tarafından imzalanıp kaşelendiği, Bahse konu fiyat teklifi ekinde satış tutarı tespit tutanağının, meslek mensubu Cahit DABAKOĞLU’na ait faaliyet belgesinin, fiyat teklifi alınan şirkete ait imza sirküleri sunulmuştur. Ancak meslek mensubunun fiyat teklifi veren üçüncü kişiyle arasında düzenlenen ve vergi dairesi sistemine bildirilen (YMM ile yapılan)  tam tasdik sözleşmesinin veya (SMMM ile yapılan) beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren sözleşmenin yerine meslek mensubu ile mükellefin bilgilerini içeren 23/07/2015 tarih ve 25 numaralı sözleşme bilgilerini içeren tek sayfalık bir internet çıktısı meslek mensubu ile mükellef tarafından kaşe ve ıslak imzalı bir şekilde sunulmuştur.

Tarafımızca Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.1. maddesi gereği “Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.“ hükmü gereği meslek mensuplarından “sunulan fiyat tekliflerinin ilgisine Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların standart formdaki hususlara dikkat edilerek asıllarının ve meslek mensubunun fiyat teklifi veren üçüncü kişiyle arasında düzenlenen ve vergi dairesi sistemine bildirilen (YMM ile yapılan)  tam tasdik sözleşmesinin veya (SMMM ile yapılan) beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren sözleşmenin, tebligatın elinize ulaştığı tarihi takip eden 3 (üç) iş günü içerisinde idaremize gönderilmesi” istenmiştir.

Meslek mensubu tarafından idaremize 11.02.2020 tarih ve 43221 sayılı yazı ile gönderilen EK-06 Satış Tespit Tutanağı, Mükellefin İmza Sirküsü, kendisine ait Faaliyet belgesi ve yetkili olduğuna dair sözleşmenin ekte sunulduğu belirtilmiştir.

Meslek Mensubu tarafından 12.02.2020 tarih ve 44977 sayılı yazı ile idaremize tekrar yazı sunulmuş ve 11.02.2020 tarihli yazılarındaki eklere ek olarak EK-06 Satış Tespit Tutanağı, Mükellefin İmza Sirküsünü tekrardan sunmuşlardır.

Sonuç olarak istekli tarafından aşırı düşük savunma dosyalarında sunulmuş olan meslek mensubu ile mükellefin bilgilerini içeren 23/07/2015 tarih ve 25 numaralı sözleşme bilgilerini içeren tek sayfalık bir internet çıktısı aynen tarafımıza gönderilmiştir. Sunulan bu belgeden meslek mensubunun fiyat teklifi verildiği ve satış tespit tutanağı düzenlendiği tarihte mükellefin beyannamelerini imzalamaya yetkili olup olmadığı anlaşılmamakla birlikte 06.02.2020 tarihinde 25111491-755.02/E.34017 sayılı yazımızda “sunulan fiyat tekliflerinin ilgisine Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların standart formdaki hususlara dikkat edilerek asıllarının ve meslek mensubunun fiyat teklifi veren üçüncü kişiyle arasında düzenlenen ve vergi dairesi sistemine bildirilen (YMM ile yapılan)  tam tasdik sözleşmesinin veya (SMM ile yapılan) beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren sözleşmenin, tebligatın elinize ulaştığı tarihi takip eden 3 (üç) iş günü içerisinde idaremize gönderilmesi” şekilde belirtilmesine rağmen sözleşmenin gönderilmemiş olması ve yukarıda belirtildiği üzere sunulan bu belgeden meslek mensubunun fiyat teklifi verildiği ve satış tespit tutanağı düzenlendiği tarihte mükellefin beyannamelerini imzalamaya yetkili olup olmadığı anlaşılmadığı için bu durumun mevzuat hükümlerine aykırı olduğu tespit edilmiştir.

Söz konusu tutanağın (Ek-O.6) “Ağırlıklı Ortalama Birim Satış Tutarı” başlıklı 4 no.lu bölümünde;

4- AĞIRLIKLI ORTALAMA BİRİM SATIŞ TUTARI:

Fiyat teklifine konu mamul, mal veya hizmete ilişkin olarak, yukarıda belirtilen geçici vergi beyanname dönemindeki 600 Yurtiçi Satışlar (varsa 601 Yurtdışı Satışlar) hesabında bulunan kayıtlara ilişkin bilgiler aşağıda olduğu gibidir; (HAZIR BETON.)

Yukarıda belirtildiği üzere C 30/37 beton harcı (TS EN 206-1+A1) Hazır Beton Harçları yerine sadece Hazır Beton yazılması hemen alt kısmında yapılan hesaplamada hangi beton sınıfının kullanıldığının ve 1325 yevmiye defteri kayıt adedinin kaç tanesinin C 30/37 beton harcı (TS EN 206-1+A1) Hazır Beton Harçları olduğunun belirsizliği oluşturduğu beton sınıfının belirtilmemesi EK-06 Satış Tespit Tutanağının bu yönüyle de mevzuata uyarlılık taşımadığı tespit edilmiştir.

Söz konusu tutanağın (Ek-O.6) “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3 no.lu bölümünde;

Yevmiye/işletme defterini tasdik eden makam bilgisinin ve söz konusu kayıtların tasdikine ilişkin tarih ve tasdik numarası bilgilerinin 1 olarak belirtildiği, firmanın e-Defter mükellefi olduğunun belirtildiği görülmüştür.

Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, anılan analiz girdisinin tevsiki amacıyla sunulan fiyat teklifi ve bu fiyat teklifinin dayanağı ilgili satış tutarı tespit tutanağının Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri başlıklı 3. Bölümünde  Yevmiye/işletme defterini tasdik eden makam bilgisinin ve söz konusu kayıtların tasdikine ilişkin tarih ve tasdik numarası bilgilerinin 1 ve firmanın e-Defter mükellefi olmasının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Defterlerin tasdiki” başlıklı 10’uncu bölümünün 220’nci maddesinde “Aşağıda yazılı defterlerin bu bölümdeki esaslara göre tasdik ettirilmesi mecburidir:…1. Yevmiye ve envanter defterleri: 2. İşletme Defteri: …” hükmüne uygun olmadığı söz konusu kayıtların tasdikine ilişkin tarih ve tasdik bilgilerinin doğru bir şekilde yazılması gerektiği sonuç olarak mevzuata aykırı bir durum teşkil edildiği belirlenmiştir.

Sonuç olarak firmanın açıklamalarının İdari Şartnamenin 33.2. maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.Maddesine uygun olmadığından açıklama kabul edilmemiştir.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

Başvuru sahibi tarafından idareye yapılan şikayet başvurusuna ilişkin olarak idarece verilen cevapta aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik yukarıdaki tutanakta yer alan değerlendirmelere ilave olarak yeni değerlendirmelerin yapıldığı görülmüştür.

Şikayete verilen cevap ve aşırı düşük teklif açıklamasının değerlendirilmesine ilişkin tutanağın incelenmesi sonucunda başvuru sahibi istekli tarafından yapılan açıklamanın,

1) 04.253 poz no’lu Beton çelik çubuğu, (nervürlü Ø 8-12 mm) ve 04.254 poz no’lu Beton çelik çubuğu, (nervürlü Ø 14-32 mm) girdileri için sunulan tek bir fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında her iki girdi için tek bir satırda ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirlenmiş olmasının Kamu İhale Tebliği’nin eki olan satış tutarı tespit tutanağı standart formunun 4’üncü kısmında yer alan “…Fiyat teklifi kapsamındaki veya fiyat teklifine konu hizmet kapsamındaki her bir mamul için ayrı tablo kullanılacaktır. …” ibaresine aykırı olduğu, ayrıca anılan iki demir girdisinin piyasada farklı fiyatlarda satıldığı, iki girdinin aynı malzeme gibi düşünülüp tek bir hesaplama yapılmasının yerinde olmadığı,

2) a) 04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız) girdisi ve 04.042/06 poz no’lu C 30/37 beton harcı Hazır Beton Harçları girdisi için sunulan fiyat tekliflerinin dayağı olan satış tutarı tutanaklarının “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3 no’lu bölümünde yer alan yevmiye/işletme defteri tasdik makamı bilgisinin e-defter, tasdik tarih ve no bilgisinin “1” olarak düzenlenmiş olmasının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Defterlerin tasdiki” başlıklı 10’uncu bölümünün 220’nci maddesinde “Aşağıda yazılı defterlerin bu bölümdeki esaslara göre tasdik ettirilmesi mecburidir:…1. Yevmiye ve envanter defterleri: 2. İşletme Defteri: …” hükmüne uygun olmadığı,

04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız) girdisi için açıklama sunan bir diğer istekli olan Dt Enerji Üretim A.Ş.+ Örensan İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından da Solar Patlayıcı Maddeler Sanayi A.Ş.den alınan fiyat teklifinin sunulduğu, YDS İnş. Nak. Mad. Taah. İth. İhr. Pet. Ürün. San. ve Tic. A.Ş.+Bertoğlu İnş. Ltd. Şti.+Tezcan Canıtez İnş. Taah. Nak. Tur. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ile Dt Enerji Üretim A.Ş.+ Örensan İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından anılan girdi için sunulan fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanakların, başvuru sahibi istekli tarafından alınan fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanağı düzenleyen meslek mensubunca düzenlendiği, başvuru sahibi ile Dt Enerji Üretim A.Ş.+ Örensan İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanaklarda yevmiye/ işletme defteri tasdik tarih ve no kısmının “tarih:1, sayı: 1 “ şeklinde olduğu, ancak YDS İnş. Nak. Mad. Taah. İth. İhr. Pet. Ürün. San. ve Tic. A.Ş.+Bertoğlu İnş. Ltd. Şti.+Tezcan Canıtez İnş. Taah. Nak. Tur. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan tutanakta yevmiye/ işletme defteri tasdik tarih ve no kısmının boş olduğu, mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri başlıklı 3. Kısmında yer alan tüm bilgilerin aynı olması gerekirken, başvuru sahibi ve anılan diğer iki istekli tarafından sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan tutanaktaki yasal defter tasdik bilgileri başlıklı 3.Kısmında yer alan bilgilerin farklı olduğu,

b) 04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız) girdisi için sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağının Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3 no.lu bölümünde envanter defteri tasdik tarihinin 26.03.2019 tarihi olarak yer aldığı, söz konusu tarihin ilgili firmanın yeni kurulması halinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Tasdik zamanı” başlıklı 221’inci maddesinde “Bu kanunda yazılı defterleri kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye mecburdurlar:

1. Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;  

2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tesbit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda…” hükmüne uygun olacağını düşünerek firma kuruluş tarihine ilişkin araştırma yapılması neticesinde firmanın 2015 yılında kurulmuş olduğunun tespit edildiği, bu haliyle envanter defteri tasdik tarihinin 26.03.2019 olarak düzenlenen satış tutarı tespit tutanağının uygun olmadığı, şikayet dilekçesi ekinde verilen belge ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca bahse konu girdi için sunulan fiyat teklifini veren firma için 01 Nisan-31 Mart tarihlerinin özel hesap dönemi olarak belirlendiği anlaşılmış olsa da bu hususun tevsikine ilişkin şikayet dilekçesi ekinde sunulan bahse konu belgenin aşırı düşük açıklamasında ya da istenildiğinde meslek mensubu tarafından sunulması gerekirken sunulmamasının yerinde olmadığı,

3) 04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız) girdisi için,  başvuru sahibi tarafından sunulan fiyat teklifinin ve açıklama sunan bir diğer istekli olan YDS İnş. Nak. Mad. Taah. İth. İhr. Pet. Ürün. San. ve Tic. A.Ş.+Bertoğlu İnş. Ltd. Şti.+Tezcan Canıtez İnş. Taah. Nak. Tur. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan fiyat teklifinin, Solar Patlayıcı Maddeler Sanayi A.Ş.den alındığı, her iki fiyat teklifinin aynı meslek mensubunca aynı tarih ve sayılı tutanağa dayanılarak düzenlenemeyeceği, fiyat teklifine dayanak olan tutanakların fiyat teklifi alan her bir firma için ayrı ayrı düzenlenmesi gerektiği, dolayısıyla aynı geçici vergi beyanname dönemine ait tutanakların, aynı tarihte düzenlenmesi halinde, tutanak sayılarının aynı olamayacağı,

ÖZEL-5 poz no’lu ve Elyaf Katkı Malzemesi ve ÖZEL-6 poz no’lu Modifiye Edici Katkı Malzemesi girdileri için başvuru sahibi tarafından sunulan fiyat teklifinin ve açıklama sunan bir diğer istekli olan DT Enerji Üretim A.Ş. + Örensan İnş. Elektrik Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan fiyat teklifinin, Sancaklı Yol Yapı İnş. Pet. San. Tic. Ltd. Şti.den alındığı, her iki fiyat teklifinin aynı meslek mensubunca aynı tarih ve sayılı tutanağa dayanılarak düzenlenemeyeceği, fiyat teklifine dayanak olan tutanakların fiyat teklifi alan her bir firma için ayrı ayrı düzenlenmesi gerektiği, dolayısıyla aynı geçici vergi beyanname dönemine ait tutanakların, aynı tarihte düzenlenmesi halinde, tutanak sayılarının aynı olamayacağı,

4) 04.042/06 C 30/37 beton harcı (TS EN 206-1+A1) Hazır Beton Harçları girdisi için sunulan fiyat teklifini onaylayan meslek mensubundan istenilmesi üzerine meslek mensubu tarafından, “meslek mensubunun fiyat teklifi alınan firmanın beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren” sözleşme yerine, meslek mensubu ve mükellef bilgileri, tarih ve sayı bilgisiyle birlikte sözleşme bilgilerini içeren ancak meslek mensubunun fiyat teklifinin verildiği tarih ve satış tespit tutanağı düzenlendiği tarihte mükellefin beyannamelerini imzalamaya yetkili olup olmadığının anlaşılmasını sağlayacak bir bilgi bulunmayan mükellef ve meslek mensubu kaşeli ve imzalı internet çıktısı sunulmasının yerinde olmadığı, daha sonra başvuru sahibi tarafından meslek mensubu ile söz konusu girdiye ilişkin fiyat teklifini veren firma arasındaki sözleşmenin devam ettiğine dair belgenin idareye gönderilmiş olsa da söz konusu belgenin istenildiğinde meslek mensubu tarafından sunulması gerekirken sunulmamasının yerinde olmadığı,

5) 04.042/06 poz no’lu C 30/37 beton harcı Hazır Beton Harçları girdisi için sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tutanağında, tutağa konu ürün adının açık olarak yazılmadığı, “hazır beton” olarak yazıldığı, bu haliyle ağırlıklı ortalama birim satış tutarı hesabında hangi beton sınıfının dikkate alındığı ve yevmiye defterinde yer alan kayıtlardan kaç tanesinin 04.042/06 poz no’lu C 30/37 beton harcı Hazır Beton Harçları girdisine ilişkin olduğu noktasında belirsizlik oluşturduğu gerekçeleriyle uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.

 1) Yapılan incelemede açıklamanın uygun bulunmama gerekçelerinden birinin “Aynı fiyat teklifine konu olan iki farklı girdi için, fiyat teklifinin dayanağı olan tutanakta her bir girdi için, toplam satış miktarının, toplam satış tutarının ve ağırlıklı ortalama birim satış fiyatının ayrı ayrı gösterecek şekilde satır oluşturulmaksızın tek satır halinde düzenlenmiş olmasının satış tutarı tespit tutanağı standart formuna aykırı olduğu”  yönündeki gerekçe olduğu anlaşılmıştır. Bu gerekçe çerçevesinde başvuru sahibinin (a) iddiasının incelenmesinde yapılan tespit ve değerlendirmelere aşağıda yer verilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinin yukarıya aktarılan açıklamaları gereğince üçüncü kişilerden alınan fiyat teklilerine dayanak olan satış tutarı tespit tutanağının meslek mensubunca anılan Tebliğ ekinde yer satış tutarı tespit tutanağı standart formuna (Ek-O.6) uygun olarak düzenlenmesi gerekmektedir.

Tebliğ ekinde yer alan satış tutarı tespit tutanağı standart formunun “Ağırlıklı Ortalama Birim Satış Tutarı” başlıklı bölümünde “Fiyat teklifine konu mamul, mal veya hizmete ilişkin olarak, yukarıda belirtilen geçici vergi beyanname dönemindeki 600 Yurtiçi Satışlar (varsa 601 Yurtdışı Satışlar) hesabında bulunan kayıtlara ilişkin bilgiler aşağıda olduğu gibidir; (Fiyat teklifi kapsamındaki her bir mamul, mal veya hizmete ilişkin ayrı tablo kullanılacaktır.)   

açıklaması yer almaktadır. Söz konusu açıklamadaki “Fiyat teklifi kapsamındaki her bir mamul, mal veya hizmete ilişkin ayrı tablo kullanılacaktır.”  ifadeden aynı fiyat teklifine konu olan birden fazla girdi için açıklamadaki tabloya uygun iki farklı tablonun kullanılacağı/aynı tabloda her bir girdi için ayrı satır açılacağı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde iddiaya konu 04.253 poz no’lu Beton çelik çubuğu, (nervürlü Ø 8-12 mm) ve 04.254 poz no’lu Beton çelik çubuğu, (nervürlü Ø 14-32 mm) girdileri için tek bir fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde her bir girdinin 1 kilogramı için alınan teklifin ayrı satırlarda gösterildiği ve tutarının aynı olduğu görülmüştür.

Söz konusu fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ve idarece istenilmesi üzerine meslek mensubunca idareye sunulduğu, anılan tutanak incelendiğinde her iki girdiye ait iki ayrı tablo oluşturulmadığı/aynı tabloda iki ayrı satır oluşturulmadığı görülmüştür. Bahse konu tutanağın bu haliyle satış tutarı tespit tutanağı standart formunun yukarıda yer verilen kısmına uygun olarak düzenlenmediği anlaşılsa da iddiaya konu 04.253 poz no’lu Beton çelik çubuğu, (nervürlü Ø 8-12 mm) ve 04.254 poz no’lu Beton çelik çubuğu, (nervürlü Ø 14-32 mm) girdileri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 2019 yılı için yayımlanan birim fiyatların aynı olduğu görüldüğünden iddia konusu girdiler özelinde fiyat teklifinin dayanağı olan tutanağın tek bir satır halinde düzenlenmiş olmasının teklif fiyatının incelenmesinde ve değerlendirmesine engel oluşturmayacağı, idarenin bu husustaki açıklamayı uygun bulmama gerekçesinin yerinde olmadığı başvuru sahibinin (a) iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

2) – Yapılan incelemede açıklamanın uygun bulunmama gerekçeleri arasında “Fiyat teklifine dayanak olan satış tutarı tespit tutanağının “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3’üncü kısmında yer alan envanter defteri tasdik tarihi bilgisinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak düzenlenmediği,

– Fiyat teklifine dayanak olan satış tutarı tespit tutanağının “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3’üncü kısmında yer alan yevmiye/işletme defteri tasdik makamı, tasdik tarih ve sayısı bilgisinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak düzenlenmediği,

– Farklı istekliler tarafından sunulan aynı firmadan alınan fiyat tekliflerinin dayanağı olan ve aynı geçici vergi beyanname dönemi kayıtları esas alınarak düzenlenmiş satış tutarı tespit tutanaklarının “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3’üncü kısmında yer alan yevmiye/işletme tasdik tarih ve sayısı bilgisinin birbirinden farklı olamayacağı yönündeki gerekçelerinin yer aldığı anlaşılmıştır. Bu gerekçeler çerçevesinde başvuru sahibinin (b) iddiasının incelenmesinde yapılan tespit ve değerlendirmelere aşağıda yer verilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesi açıklamalarından, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağının (Ek-O.6) fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenleneceği, fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden söz konusu tespit tutanaklarının dayanağının ise mükellefin yasal defter ve belgeleri olduğu anlaşılmıştır.

Bu çerçevede anılan tespit tutanaklarında, yasal defter tasdik bilgileri kapsamında düzenlenen yasal defter bilgilerinin, söz konusu tutanakların esaslı unsurları arasında olduğu ve bu bilgilere tespit tutanağı standart formunda yer verilmesi gerektiği anlaşıldığından söz konusu yasal defter tasdik bilgilerinin, aynı belgede belirtilen geçici vergi beyanname dönemini tevsik edici nitelikte olup olmadığı yönünde incelenmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan ve istenilmesi üzerine meslek mensubu tarafından idareye gönderilen incelemeye konu 04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız) girdisi için alınan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde, tutanağın idarenin gerekçesine konu olan “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3’üncü kısmının

şeklinde düzenlendiği bu haliyle tutanağın iddia konusu kısmının standart forma uygun olarak düzenlendiği görülmüştür.

Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan ve istenilmesi üzerine meslek mensubu tarafından idareye gönderilen incelemeye konu 04.042/06 poz no’lu C 30/37 beton harcı Hazır Beton Harçları girdisi için alınan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağı incelendiğinde, tutanağın idarenin gerekçesine konu olan “Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri” başlıklı 3’üncü kısmının

şeklinde düzenlendiği bu haliyle tutanağın iddiaya konusu kısmının standart forma uygun olarak düzenlendiği görülmüştür.

Şikayet başvurusuna ilişkin idarece verilen cevaptan 04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız) girdisi için sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında envanter defteri tasdik tarihinin Vergi Usul Kanunu’na uygun olmadığı değerlendirilmesinin yapıldığı, ancak ilerleyen süreçte şikayet dilekçesi ekinde yer verilen belgeden yola çıkılarak idarece söz konusu hesap dönemine göre ilgili tutanaktaki envanter defteri tasdik tarihinin uygun olduğu yönünde bir değerlendirme yapıldığı, ancak bu hususa açıklama kapsamında yer verilmediği gerekçesi ile açıklamanın uygun bulunmadığı görülmüştür. Özel hesap dönemine göre envanter defteri tasdik tarihinin zaten uygun olduğunu düşünen başvuru sahibinin buna ilişkin bir açıklamada bulunmasının beklenemeyeceği, gelinen aşamada idarece özel hesap dönemine göre envanter defteri tasdik tarihinin uygunluğunun tespit edildiği dikkate alındığında idarenin açıklamayı uygun bulunmamasına sebep olan bu husustaki gerekçesinin yerinde olmadığı değerlendirilmiştir.

Diğer taraftan şikayet başvurusuna ilişkin idarece verilen cevapta “Açıklamaları kapsamında 04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız) girdisi için başvuru sahibi istekli ile birlikte aynı firmadan alınan fiyat teklifini sunan diğer iki istekliden biri için meslek mensubunca idareye gönderilen satış tutarı tespit tutanağındaki yevmiye/işletme defteri tasdik tarihi ve no bilgisinin boş olmasının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında farklılığa neden olacağı” yönünde idarece yapılan değerlendirmede sadece tutanağın ilgili kısmındaki farklılığa ilişkin tespitin ortaya konulduğu, başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının sıhhati ile ilgili bağlayıcılığının bulunmadığı değerlendirilmiştir.

Bahse konu gerekçeler çerçevesinde başvuru sahibinin (b) iddiasına yönelik yapılan incelemede idare gerekçelerinin yerinde olmadığı, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

3) Yapılan incelemede açıklamanın uygun bulunmama gerekçelerinden bir diğerinin “Farklı istekliler tarafından aynı girdi için aynı firmadan alınmış fiyat tekliflerinin sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanakların her bir istekli için ayrı ayrı düzenlenmesi gerektiği, her bir istekli için düzenlenen tutanakların tarihlerinin aynı olması halinde sayılarının farklı olması gerektiği” yönündeki gerekçe olduğu anlaşılmıştır. Bu gerekçe çerçevesinde başvuru sahibinin (c) iddiasının incelenmesinde yapılan tespit ve değerlendirmelere aşağıda yer verilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1, 45.1.13.10, 45.1.13.11’inci maddelerinde yer alan açıklamalarla birlikte Tebliğ’in eki satış tutarı tespit tutanağı standart formunda yer alan bilgiler birlikte değerlendirildiğinde açıklama kapsamında sunulan fiyat teklifinin, fiyat teklifi veren firmanın son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine (gvbd) ait tasdik edilmiş yasal defterinde yer alan ilgili gvbd içerisinde satmış olduğu fiyat teklifine konu malın aynı dönem içindeki toplam satış tutarının toplam satış miktarına bölünmesiyle hesaplanan ağırlıklı ortalama birim satış tutarı esas alınıp meslek mensubu tarafından düzenlenen satış tutarı tespit tutanağı dikkate alınarak hazırlanması gerektiği, fiyat teklifinin fiyat teklifi veren firma ile tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından da onaylanması, fiyat teklifine dayanak olan tutanağın meslek mensubunca muhafaza edilmesi gerektiği, gerekli görülmesi halinde idare ya da Kurum tarafından tutanağın meslek mensubundan istenebileceği, meslek mensubunun tutanakta yer alan bilgilerin doğruluğundan sorumlu olduğu anlaşılmıştır.

İncelemeye konu ihalenin tarihinin 12.12.2019 olduğu dikkate alınırsa açıklama kapsamında sunulacak olan fiyat tekliflerinin fiyat teklifi ya da satış tutarı tespit tutanağının düzenlenmesinde esas alınacak olan geçici vergi beyanname döneminin 2019 yılı Temmuz, Ağustos, Eylül aylarını içeren 3’üncü dönem ya da Nisan, Mayıs, Haziran aylarını içeren 2’nci dönem olduğu anlaşılmıştır.

Bu çerçevede fiyat teklifi veren firmanın 2019 yılı 2’nci veya 3’üncü geçici vergi beyanname dönemine ait tasdik edilmiş yasal defterine göre geçici beyanname dönemi içerisinde satmış olduğu fiyat teklifine konu malın aynı dönem içindeki toplam satış tutarının toplam satış miktarına bölünmesiyle hesaplanan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının esas alınarak (ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inden az olmamak şartıyla) fiyat teklifinin düzenlenebileceği anlaşılmıştır.

Dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklaması sunacak olan birden fazla istekli tarafından istenilmesi halinde aynı firma tarafından farklı ya da aynı geçici vergi beyanname dönemindeki satışlar dikkate alınarak ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inden az olmamak şartıyla birbiri ile aynı ya da farklı fiyat tekliflerinin verilebilmesinin mümkün olduğu, satış tutarı tespit tutanaklarının tarih ve sayısının belirlenmesinde esas alınacak yönteme ilişkin bir düzenleme olmadığı, tespit tutanaklarının fiyat tekliflerinin dayanağı olarak hazırlandıkları dolayısıyla da aynı ürüne ait olmak üzere aynı beyanname dönemine ilişkin düzenlenen aynı tarih ve/veya sayılı tespit tutanağı dayanak alınarak hazırlanan fiyat tekliflerinin aynı tutanak dayanak gösterilerek birden fazla istekli tarafından açıklamaları kapsamında kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle aynı firmadan alınan aynı/farklı fiyat teklifleri için aynı ya da farklı tarih ve sayılı tutanakların düzenlenebileceği, her istekli için ayrı ayrı tutanak düzenlenmesinin zorunlu olmadığı değerlendirilmiştir.

Başvuru sahibi tarafından açıklama kapsamında ve idarece istenilmesi üzerince meslek mensubunca sunulan Solar Patlayıcı A.Ş.den alınan 04.103 poz no’lu Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (Kapsüle Duyarsız) girdisine ilişkin fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağının 17.01.2020 tarih ve 1 sayılı olduğu ve bu tarih ve sayı bilgisinin fiyat teklifinde yer verilen ilgili ibareyle uyumlu olduğu anlaşılmıştır.

Diğer taraftan başvuru sahibi tarafından açıklama kapsamında sunulan Sancaklı Yol Yapı İnş. Pet. San. Tic. Ltd. Şti.den alınan ÖZEL-5 poz no’lu ve Elyaf Katkı Malzemesi ve ÖZEL-6 poz no’lu Modifiye Edici Katkı Malzemesi girdilerine ilişkin fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanaklar incelendiğinde, her iki tutanağın 23.12.2019 tarihli ve 1 sayılı olduğu, bu tarih ve sayı bilgisinin fiyat tekliflerinde yer verilen ilgili ibareyle uyumlu olduğu anlaşılmıştır.

Yukarıda yapılan tespitler çerçevesinde başvuru sahibi istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının “Farklı istekliler tarafından aynı girdi için aynı firmadan alınmış fiyat tekliflerinin sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanakların her bir istekli için ayrı ayrı düzenlenmesi gerektiği, her bir istekli için düzenlenen tutanakların tarihlerinin aynı olması halinde sayılarının farklı olması gerektiği” yönündeki gerekçesinin yerinde olmadığı ve başvuru sahibinin (c) iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

 4) Yapılan incelemede açıklamanın uygun bulunmama gerekçelerinden birinin İdarece istenilmesi üzerine meslek mensubu tarafından, “meslek mensubunun fiyat teklifi alınan firmanın beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren” sözleşme yerine, meslek mensubu ve mükellef bilgileri, tarih ve sayı bilgisiyle birlikte sözleşme bilgilerini içeren ancak meslek mensubunun fiyat teklifinin verildiği tarih ve satış tespit tutanağı düzenlendiği tarihte mükellefin beyannamelerini imzalamaya yetkili olup olmadığının anlaşılmasını sağlayacak bir bilgi bulunmayan mükellef ve meslek mensubu kaşeli ve imzalı internet çıktısı sunulmasının yerinde olmadığı gerekçesi olduğu anlaşılmıştır. Bu gerekçe çerçevesinde başvuru sahibinin (d) iddiasının incelenmesinde yapılan tespit ve değerlendirmelere aşağıda yer verilmiştir.

340 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği açıklamaları uyarınca elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi verilmiş meslek mensuplarının, mükellefler ile imzalamış oldukları Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesine/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesine ait bilgilerin, meslek mensupları tarafından sözleşmenin düzenlendiği tarihten itibaren en geç 30 gün içerisinde elektronik ortamda https://intvd.gib.gov.tr/ adresinde yer alan internet vergi dairesine girişinin yapılması gerekmektedir.

Aşırı düşük teklif sorgulanması sürecinde idarece 06.02.2020 tarihli ve 34017 tarihli yazıyla başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklama kapsamında incelemeye konu 04.042/06 poz no’lu C30/37 hazır beton harcı girdisi için sunulan fiyat teklifini düzenleyen meslek mensubundan fiyat teklifini veren firma ile arasında düzenlenen vergi dairesi sistemine bildirilen YMM tam tasdik sözleşmesinin veya mükellefin beyannamelerinin imzalanmasına yetkili olunduğunu gösteren SMMM sözleşmesinin istenildiği,

Meslek mensubu tarafından ise fiyat teklifinin düzenleyen meslek mensubu ile fiyat teklifini veren mükellef bilgilerinin (adres, isim, vergi kimlik numarası/TC kimlik numarası,  doğum tarihi/kuruluş tarihi) ve hizmet sözleşmesi tarih ve numara bilgisinin yer aldığı mükellef ve meslek mensubu kaşe ve imzasının bulunduğu, internet ortamında düzenlenmiş bir belgenin sunulduğu, belgenin üzerinde sözleşmeye ilişkin güncel bir takım bilgilere erişimle ilgili açıklamalara yer verildiği, dolayısıyla anılan belgenin sözleşmenin hazırlandığı/görülebildiği/revize edilebildiği/iptal edilebildiği ve bunlar gibi birtakım işlemlerin gerçekleştirilebildiği bir platformdan edinildiği,

İdarece mükellefin beyannamelerini imzalamaya yetkili SMMM sözleşmesinin istenildiği ancak meslek mensubunca sunulmadığı, bu haliyle meslek mensubunca sunulmamasının yerinde olmadığı söylenecek olsa da incelenen belgeden firma ile meslek mensubu arasında var olan hizmet sözleşmesinin sona erdiğine delil olacak bir ifadenin (ör: sözleşme iptal/fesih/sona erme tarihi)  ya da hizmet sözleşmesinin devam ettiği noktasında tereddüt oluşturacak bir ifadenin bulunmadığı,

Söz konusu belge isteme yazısı incelendiğinde, yazıda meslek mensubundan mezkûr sözleşmelerin asıllarının sunulmasının istenilmediği, meslek mensubu tarafından sunulan belgede ise gerçekleştirilen hizmet sözleşmesine ilişkin sözleşme tarihi ve numarası gibi ayırt edici bir takım bilgilere yer verildiği, incelenen belgeden firma ile meslek mensubu arasında var olan hizmet sözleşmesinin sona erdiğine delil olacak bir ifadenin (ör: sözleşme iptal/fesih/sona erme tarihi)  ya da hizmet sözleşmesinin devam ettiği noktasında tereddüt oluşturacak bir ifadenin bulunmadığı, yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamaları uyarınca mükellefler ile imzalamış oldukları Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesine/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesine ait bilgilerin, meslek mensupları tarafından sözleşmenin düzenlendiği tarihten itibaren en geç 30 gün içerisinde elektronik ortamda https://intvd.gib.gov.tr/ adresinde yer alan internet vergi dairesine girişinin yapılması gerektiği dolayısıyla idare tarafından sözleşmenin sıhhati ile ilgili tereddüt duyulduğu takdirde gerekli teyidin veya araştırmanın yapılabileceği hususları bir arada değerlendirildiğinde, idarece aksi yönde gerçekleştirilen işlemin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

Ayrıca yapılan incelemede başvuru sahibince idareye yapılan şikâyet başvurusu dilekçesi ekinde bahse konu meslek mensubu ve fiyat teklifi veren mükellefe ait bilgilerinin (adres, isim, vergi kimlik numarası/TC kimlik numarası,  doğum tarihi/kuruluş tarihi), hizmet sözleşmesi tarih ve numara bilgisinin, tarafların karşılıklı sorumluluk ve yükümlülüklerinin neler olduğu bilgisinin yer aldığı mükellef ve meslek mensubu kaşe ve imzasının bulunduğu Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesinin yer aldığı, anılan belgede meslek mensubunun mükellefin e beyannamelerinin doldurulması, onaylanması, elektronik ortamda vergi dairesine gönderilmesi hususlarında sorumlu olduğunun düzenlendiği görülmüştür.

Açıklama kapsamında sunulan yukarıda sözü edilen belgede yer alan hizmet sözleşmesi tarih ve numara bilgisinin şikayet dilekçesi ekindeki Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi’nde yer alan hizmet sözleşmesi tarih ve numara bilgisinin birbiri ile aynı olduğu görülmüştür.

İddiaya ilişkin idarece verilen cevapta “…Meslek mensubunca bu belgenin sistem üzerinden ne şekilde aldığı hakkında bilgiler verilip, bu tek sayfalık çıktının sözleşmenin olduğu iddianız aslında Ek olarak tarafınızca sunulan Sözleşmenin Devam Ettiğine Dair Belgenin gerçekte sözleşme olduğu meslek mensubunca yazımıza istinaden bunu göndermesi gerekirken tek sayfalık internet çıktısının göndermesinin tahsis ettiğimiz işlemin haklılığını göstermektedir.” ifadesinin yer aldığı görülmüştür. Bu ifadeden istenilmesi üzerine meslek mensubu tarafından şikayet dilekçesi ekinde yer alan Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesinin idareye gönderilmesi halinde açıklamanın uygun olacağının idarece kabul edildiği anlaşılmıştır.

Yapılan değerlendirme ve tespitler neticesinde başvuru sahibi tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmama gerekçesi olan “İdarece istenilmesi üzerine meslek mensubu tarafından, “Meslek mensubunun fiyat teklifi alınan firmanın beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren” sözleşme yerine, meslek mensubu ve mükellef bilgileri, tarih ve sayı bilgisiyle birlikte sözleşme bilgilerini içeren ancak meslek mensubunun fiyat teklifinin verildiği tarih ve satış tespit tutanağı düzenlendiği tarihte mükellefin beyannamelerini imzalamaya yetkili olup olmadığının anlaşılmasını sağlayacak bir bilgi bulunmayan mükellef ve meslek mensubu kaşeli ve imzalı internet çıktısı sunulmasının yerinde olmadığı” yönündeki gerekçesinin yerinde olmadığı ve başvuru sahibinin (d) iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

5) Yapılan incelemede açıklamanın uygun bulunmama gerekçelerinden bir başkasının Satış tutarı tespit tutanağında tutanağa konu ürünün adının net olarak yazılmamasının tutanağın hangi ürüne ilişkin düzenlendiğinin anlaşılmasını engellediği yönündeki gerekçe olduğu anlaşılmıştır. Bu gerekçe çerçevesinde başvuru sahibinin (e) iddiasının incelenmesinde yapılan tespit ve değerlendirmelere aşağıda yer verilmiştir.

Tebliği’n aktarılan açıklamaları çerçevesinde sunulan fiyat teklifi ile teklifin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağı arasında bir dayanak olma bağının olması gerektiği bu bağın ise “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresi ile sağlanacak olduğu anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan ve istenilmesi üzerine meslek mensubunca idareye gönderilen incelemeye konu 04.042/06 poz no’lu C 30/37 beton harcı Hazır Beton Harçları girdisi için sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan tutanak incelendiğinde, tutanağın ilgili kısmının

“4- AĞIRLIKLI ORTALAMA BİRİM SATIŞ TUTARI:

Fiyat teklifine konu mamul, mal veya hizmete ilişkin olarak, yukarıda belirtilen geçici vergi beyanname dönemindeki 600 Yurtiçi Satışlar (varsa 601 Yurtdışı Satışlar) hesabında bulunan kayıtlara ilişkin bilgiler aşağıda olduğu gibidir; (HAZIR BETON)

şeklinde olduğu görülmüştür.

04.042/06 poz no’lu C 30/37 beton harcı Hazır Beton Harçları girdisi için sunulan fiyat teklifi incelendiğinde fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (21/01/2020) tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yer aldığı, ibarede yer verilen tutanak tarih ve sayısının, fiyat teklifinin dayanağı olarak sunulan satış tutarı tespit tutanağının tarih ve sayısıyla aynı olduğu, fiyat teklifindeki birim fiyatın, tutanakta hesap edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığı, fiyat teklifi ile tutanak üzerinde bulunan mükellef ile meslek mensubu bilgilerinin uyumlu olduğu, Kamu İhale Genel Tebliği eki Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağı standart formu incelendiğinde, tutanak üzerinde girdi isminin belirtilmesini gerekli kılan bir düzenlemenin bulunmadığı hususları bir arada değerlendirildiğinde,  aktarılan bilgilerin tutanak ile fiyat teklifi arasındaki “dayanak olma” bağını ortaya koyduğu dolayısıyla başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının anılan gerekçe ile reddedilmesinin yerinde olmadığı ve bu nedenle başvuru sahibinin (e) iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Aktarılan tespit ve değerlendirmeler neticesinde başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilmesi yönünde tesis edilen işlemin yerinde olmadığı sonucuna varılmaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Ölmez İnşaat Elektrik Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ait teklifin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.