sınır değerin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği bu sorgulama neticesinde ihale yetkilisince onaylanan ihale komisyonu kararı ile ihalenin istekli üzerinde bırakıldığı ortada ihale sürecinde hukuki olarak değişiklik yaratacak bir durum bulunmaksızın aradan 17 gün geçtikten sonra ihale yetkilisince onaylanmış bulunan bir ihale komisyonu kararı yok sayılarak tekrardan ikinci bir komisyon kararı alınarak ihalenin iptal edilmiş olmasının usulen uygun olmadığı söz konusu ihale komisyon kararında idarenin ihtiyaçlarının miktar ve nitelik bakımından ne şekilde değiştiği hususu ortaya konulmaksızın sadece idarenin ihtiyaçlarının değiştiği gibi genel bir gerekçeyle ihalenin iptal edilmesinin ihalenin iptali hususunda idareye tanınan takdir yetkisi kapsamında değerlendirilemeyeceği
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “… İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder. İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınanlar itirazen şikayete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir.
Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. İdare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvuruları ise idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı incelenir…” hükmü,
İdari Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale işlem dosyası incelendiğinde, ihale yetkilisi tarafından tarafından 22.04.2021 tarihinde onaylanan ‘1’ no’lu ihale komisyonu raporu ile ihale dokümanında değişiklik yapıldığı, 18.05.2021 tarihinde teklifinin aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilere (başvuru sahibi istekli dahil) aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, başvuru sahibi isteklinin 21.05.2021 tarihli dilekçe ile hizmet alımına konu işin personel çalıştırılmasına dayalı olmadığı dolayısıyla sınır değer hesabının buna göre yapılması gerektiği yönündeki şikayet başvurusunun idarenin ‘2’ no’lu 24.05.2021 tarihli raporu ile sınır değer hesabının doğru yapıldığı gerekçesiyle “başvurunun zımni olarak reddedildiği”nin ifade edildiği,
08.06.2021 tarihinde ihale yetkilisince onaylanan ‘3’ karar no’lu ihale komisyonu kararı incelendiğinde; 7 isteklinin teklif verdiği, teklifi değerlendirme dışı bırakılan 3 isteklinin bulunduğu , bu 3 istekliden biri olan Zigana Makina İnşaat Gıda Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti. dahil olmak üzere 4 isteklinin teklifinin aşırı düşük olduğu gerekçesiyle sorgulamaya tabi tutulduğu, başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına cevap vermediği gerekçesiyle teklifinin reddedildiği, AG Peyzaj Petrol Yapı Turizm Nakliye San. Tic. Ltd. Şti. ile Hanedan Peyzaj İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklamaların ise uygun olmadığı gerekçesiyle bu iki isteklinin de teklifinin reddedildiği, hali hazırda teklifi değerlendirme dışı bırakılan Zigana Makina İnşaat Gıda Hayv. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin bir değerlendirmede bulunulmadığı, ihalenin, tek geçerli teklif olarak belirlenen Polat Turizm Gıda Temizlik İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, kesinleşen ihale kararının 08.06.2021 tarihinde EKAP üzerinden isteklilere gönderildiği,
Bu ihale komisyon kararı ihale yetkilisince onaylandıktan 17 gün sonrasında idarece tekrar bir ihale komisyon kararının alındığı, ihale yetkilisince 25.06.2021 tarihinde onaylanan ‘4’ karar no’lu son ihale komisyonu kararı incelendiğinde 7 isteklinin teklif verdiği, kararda tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin bir bilginin yer almadığı, anılan kararda “1. İhale süreci devam ederken ihtiyacın değiştiği tespit edilmiştir.
…
4. 04.05.2021 tarih ve saat 14:30’da ihalesi gerçekleştirilen “24 Ay Süre İle Peyzaj Hizmeti İle Otla Mücadele ve Haşere Mücadele Hizmet Alımı” ihalesinin niteliğinin veya miktarının değişmesi nedeni ile…” şeklindeki gerekçeyle ihalenin iptal edildiği,
Söz konusu ihale komisyonu kararının EKAP üzerinden 25.06.2021 tarihinde isteklilere gönderildiği,
Devam eden süreçte “Bütün tekliflerin reddedilmesi sebebiyle ihalenin iptali kararının bildirilmesi” konu başlıklı yazıda “…hizmet alımı ihalesinin bütün tekliflerin reddedilmesi sebebi ile ihale iptal edilmiştir.” ifadesine yer verilerek söz konusu ihale komisyonu kararının 29.06.2021 tarihinde ikinci kez EKAP üzerinden isteklilere gönderildiği tespit edilmiştir.
İhale komisyonu kararında, ihalenin iptaline gerekçe olarak; ihtiyacın miktarında veya niteliğinde değişiklik olması gösterilirken, kesinleşen ihale kararının bildiriminde ise bütün isteklilerin tekliflerinin reddedilmesinin iptal gerekçesi olarak belirtildiği, ihale komisyonu kararında idarenin ihtiyaçlarının miktar ve nitelik bakımından ne şekilde değiştiğinin açıkça ortaya konulmadığı, ayrıca bütün isteklilerin tekliflerinin reddedilmesi veya değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin bir değerlendirmeye de yer verilmediği görülmektedir.
Yukarıda aktarılan Kanun hükümlerinden idare tarafından şikayet veya itirazen şikayet üzerine alınan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itirazen şikayet başvurularının idarenin iptal gerekçeleriyle sınırlı olarak inceleneceği, ihale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak ve düzeltici işlemle giderilemeyecek bir hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptaline karar verilebileceği ve bu durumda idarenin herhangi bir yükümlülük altına girmeyeceği ancak, idarenin isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildireceği anlaşılmaktadır. Ayrıca anılan Kanun’un 5’inci maddesinde, Kanun kapsamında yapılacak ihalelerde, idarelerin rekabeti ve kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlamakla yükümlü olduğu hüküm altına alınmış olup, bu bağlamda bahse konu Kanun hükmüyle idarelere ayrıca bir sorumluluk yüklendiği anlaşılmaktadır. İdarelerin, kendilerine Kanun’la verilen bu sorumluluğu yerine getirilebilmesi için, ihale süreci içerisinde ihale işlemleri ile ilgili olarak alınacak kararlarda takdir haklarının bulunduğu, ancak bu takdir haklarının mutlak ve sınırsız olmadığı ve kamu yararı gerektiren durumlarda kullanılması gerektiği anlaşılmıştır.
Yapılan incelemede, idarelerin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak ihale dokümanını hazırlamaları gerektiği, idarece 1 defa zeyilname düzenlenmek suretiyle ihtiyaçları kapsamında ihale dokümanının mevcut haliyle kesinleştiği anlaşılmıştır. Ayrıca başvuruya konu ihalenin 04.05.2021 tarihinde yapıldığı, 18.05.2021 tarihinde sınır değerin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, bu sorgulama neticesinde 08.06.2021 tarihinde ihale yetkilisince onaylanan ihale komisyonu kararı ile ihalenin Polat Turizm Gıda Temizlik İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, ortada ihale sürecinde hukuki olarak değişiklik yaratacak bir durum bulunmaksızın aradan 17 gün geçtikten sonra ihale yetkilisince onaylanmış bulunan bir ihale komisyonu kararı yok sayılarak tekrardan ikinci bir komisyon kararı alınarak ihalenin iptal edilmiş olmasının usulen uygun olmadığı, söz konusu ihale komisyon kararında idarenin ihtiyaçlarının miktar ve nitelik bakımından ne şekilde değiştiği hususu ortaya konulmaksızın, sadece idarenin ihtiyaçlarının değiştiği gibi genel bir gerekçeyle ihalenin iptal edilmesinin, ihalenin iptali hususunda idareye tanınan takdir yetkisi kapsamında değerlendirilemeyeceği, kaldı ki kesinleşen ihale kararının isteklilere bildiriminde farklı bir gerekçe ortaya konulduğu, bu çerçevede ihalenin iptal gerekçesinin tam olarak ne olduğunun tespitinin yapılamadığı hususları bir bütün olarak değerlendirildiğinde ihalenin iptal kararının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmüştür.
|
||||||||||