aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında belirtilen araç giderinden neyin kastedildiğinin net ve anlaşılır bir şekilde belirtilmediği, ilgili yazıda sadece araç giderlerinin yazılmasının aracın hangi maliyet kaleminin açıklanması gerektiği hususunda istekliyi tereddüde düşüreceği, bu şekilde yapılan sorgulama sonucu istekli tarafından sunulan açıklamaların denetlenmesinin sağlıklı bir şekilde yapılamayacağı

 aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında belirtilen araç gideri

Toplantı No 2023/047
Gündem No 23
Karar Tarihi 20.09.2023
Karar No 2023/UH.I-1239

BAŞVURU SAHİBİ:

Herat Yapı Eğitim Turizm Nakliyat Ticaret ve Sanayi A.Ş.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Selçuklu Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/776626 İhale Kayıt Numaralı “Okul Dışı Eğitim Ortamları(Sedep) 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı Öğrenci Servis Hizmet Alım İşi” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Selçuklu Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğü tarafından 24.08.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Okul Dışı Eğitim Ortamları(Sedep) 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı Öğrenci Servis Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Herat Yapı Eğitim Turizm Nakliyat Ticaret ve Sanayi A.Ş.nin 01.09.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.09.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 07.09.2023 tarih ve 107510 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 07.09.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2023/1045 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan Çiçek Turizm İnşaat ve Taşımacılık San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının kamu ihale mevzuata uygun olmadığı, şöyle ki;

 

İhale kapsamında kullanılacak olan araçlara ait zorunlu trafik sigortası ile kasko giderlerine ait açıklama yapılmadığı, yapıldı ise de işe başlama ve bitiş sürelerinin dikkate alınmadığı, alınan fiyat tekliflerinin sözleşme süresini kapsamadığı, poliçelerin sigorta acentalarından alındığı, poliçe ekinde bölge müdürlüğünden veya genel müdürlükten alınan teyit yazısının yer almadığı ve bu yazıda yetkili şahıs veya şahısların imzasının yer almadığı,

 

 

 

 

İşçilik giderinin hatalı hesaplandığı, SGK, hafta sonu çalışma, izin, maaş, kıdem tazminatı, iş sağlığı ve güvenliği eğitimi, iş yeri hekimi ile oryantasyon giderlerinin dikkate alınmadığı, ayrıca ulaşım ve yemek giderlerinin de hesaba katılmadığı,

 

Bakım gideri olarak gerekli olan yağ değişimi, yağ filtre değişimi, antifriz, mazot filtresi ve mazot filtre değişimi, hava filtresi, yazın klima gazı ve bakımı giderlerinin dikkate alınmadığı, sadece bakım gideri olarak açıklama yapılmasının mevzuata aykırı olduğu, açıklama kapsamında sunulan fiyat tekliflerinde ilgili ibarenin yazılmadığı, meslek mensubu kaşesinin ve imzasının yer almadığı,

 

Araçlara ait akü, lastik ve lastik değişim giderlerini tevsik etmek üzere sunulan fiyat tekliflerinin eksik olduğu, yetkili servis olduğuna dair bir belge bulunmadığı, satış tutarı tespit tutanağının sunulmadığı, fiyat teklifinde yer alması gereken ibarenin yer almadığı, lastik ebatlarının ihalede kullanılacak olan araç sınıflarına uygun olmadığı, yazlık ve kışlık lastik ayrımı yapılmadan açıklama yapıldığı,

 

Araçların motorlu taşıtlar vergisi, muayene ile egzoz giderine ilişkin yapılan açıklamada araç model ve cinsi ile kapasitelerinin dikkate alınmadığı, ayrıca muayene ve egzoz gideri açıklamasında KDV oranı düşülmeden fiyatın öngörüldüğü,

 

Sözleşme damga vergisi ile ihale karar pulu giderlerinin eksik, hatalı ve mevzuata aykırı olarak açıklandığı,

 

Araçların amortisman veyahut kiralama giderlerine ilişkin bir belge sunulmadığı iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

 

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.” açıklamasına yer verilmiştir.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Okul Dışı Eğitim Ortamları(Sedep) 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılı Öğrenci Servis Hizmet Alım İşi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

4239 Sefer

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Selçuklu / KONYA” düzenlemesi,

 

“Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Selçuklu Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğü tarafından “Okul Dışı Eğitim Ortamları(Sedep) 2023-2024 Eğitim-Öğretim Yılı Öğrenci Servis Hizmet Alım İşi” ihalesinin açık ihale usulüyle 24.08.2023 tarihinde gerçekleştirildiği, 29.08.2023 tarihinde EKAP üzerinden bildirilen ihale komisyonu kararında teklifi sınır değerin altında kalan Çiçek Turizm İnşaat ve Taşımacılık San. Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği ve sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı, ekonomik açından en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ise başvuru sahibi Herat Yapı Eğitim Turizm Nak. Tic. ve San. A.Ş. olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

 

İhale komisyonu tarafından 24.08.2023 tarihinde teklif sınır değerin altında kalan Çiçek Turizm İnşaat ve Taşımacılık San. Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmiş olup bahsi geçen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında “24/08/2023 Perşembe günü saat 14:30’da ihalesi yapılan “Okul Dışı Eğitim Ortamları(Sedep) 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılı Öğrenci Servis Hizmet Alım İşi” için ilgide kayıtlı teklif zarfınızda sunmuş olduğunuz teklif mektubunuzda, işin tamamını 5.915.490,00 TL karşılığında yapmayı taahhüt etmiş bulunmaktasınız.

İhale Komisyonu bu iş için verilen teklifleri 4734 Sayılı Kanunun 37. maddesi gereğince değerlendirmiş ve aynı kanunun 38. maddesi hükmünce de firmanızın teklifinin yaklaşık maliyete göre aşırı düşük teklif olduğunu tespit etmiştir.

  Söz konusu ihale kapsamında Araç, Personel ve Akaryakıt giderleri ihale komisyonu tarafından önemli teklif bileşenleri olarak belirlenmiştir.

  Bu teklif bileşenlerinizin;

A) Verilen hizmetin ekonomik olması

B) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar

C) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

  Hususlarını içeren belgeler ile teklif hesaplanmasına dayanak teşkil eden tüm bilgi ve belgelerin yazımızın tebliğinden itibaren 29/08/2023 salı günü saat 10:00’a kadar idaremize ulaştırılabilmesi hususunda;

  Bilgilerinizi rica ederim.” ifadelerine yer verilmiştir.

 

İsteklilerin aşırı düşük açıklamalarını mevzuata uygun, geçerli şekilde yapabilmeleri ve idarelerin yapılan açıklamaları sağlıklı değerlendirmelerinin ön koşulu, idareler tarafından yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasının 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.1’inci maddesine uygun yapılmasıdır.

 

Yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve açıklamaları çerçevesinde aşırı düşük teklif sorgulamasının bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde teklifte önemli olduğu idarece tespit edilen teklif bileşenleri üzerinden yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda yapılan incelemede, idarece istenilen 24.08.2023 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazısında önemli teklif bileşenlerinin “Araç, Personel ve Akaryakıt giderleri”  olarak belirlendiği, ihalede kullanılacak olan araçlar ile ilgili olarak kiralama, amortisman, bakım onarım, zorunlu trafik sigortası, muayene, lastik, egzoz emisyon gibi giderlerin bulunduğu, ancak aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında belirtilen araç giderinden neyin kastedildiğinin net ve anlaşılır bir şekilde belirtilmediği, ilgili yazıda sadece araç giderlerinin yazılmasının aracın hangi maliyet kaleminin açıklanması gerektiği hususunda istekliyi tereddüde düşüreceği, bu şekilde yapılan sorgulama sonucu istekli tarafından sunulan açıklamaların denetlenmesinin sağlıklı bir şekilde yapılamayacağı,  idarece hangi önemli teklif bileşenlerinin belirleneceğinin idarenin takdirinde olduğu ve bu önemli teklif bileşeni veya bileşenleri belirlenirken tereddüde mahal vermeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği,  aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında araçlara ilişkin hangi maliyet kalemlerinin açıklanması gerektiğinin net bir şekilde belirtilmesi gerektiği,  dolayısıyla 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin anılan maddesi uyarınca teklifte önemli olan bileşenlerin tereddüde mahal vermeyecek bir şekilde tespit edilmesi ve bu bileşenlere ilişkin teklifleri sınır değerin altında olduğu anlaşılan istekliden yeniden aşırı düşük teklif açıklama istenilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.

Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

 

  Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, teklifte önemli olan bileşenlerin tereddüde mahal vermeyecek bir şekilde tespit edilmesi ve bu bileşenlere ilişkin teklifleri sınır değerin altında olduğu anlaşılan istekliden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

 


Oybirliği ile karar verildi.