aşırı düşük teklif açıklamasına konu girdiler için alınan fiyat tekliflerine yönelik tutanakların dayanağı faturalar ve bu faturalara ilişkin teklif alınan firmaların defter kayıt ve belgelerinin istenildiği ilgili meslek mensubunca sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde, sunulan tutanakların dayanağı … tarih ve “… ” sayılı faturanın sunulduğu, ancak aynı tarih ve “… ” sayılı faturanın sunulmadığı, yine fiyat teklifinin dayanağı “… ” sayılı faturanın teklif alınan firmanın yevmiye defteri kayıtlarında bulunmadığı, dolayısıyla meslek mensubundan istenilen belgelerin sunulmadığı veya eksik sunulduğundan bahisle davacı iş ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının bu kısmının mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılarak … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile davacı iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmesi (Danıştay K814)

Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2021/3693 E.  ,  2021/3139 K.

“İçtihat Metni”

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3693

MÜDAHALE İSTEMİ HAKKINDA KARAR

… İnşaat Harfiyat Madencilik Tarım Nakliye Petrol Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile … Yapı A.Ş. vekili Av. … tarafından, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 04/02/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı “Nevşehir- Aksaray Devlet Yolu Km: 23+788-78+760 Arası Yapım” ihalesine yönelik itirazen şikâyet başvurusu neticesinde davacıların aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilerek tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiğine ilişkin … tarih ve … sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istemiyle Kamu İhale Kurumu’na karşı açılan davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararına karşı temyiz isteminde bulunulması üzerine, … İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından verilen davalı yanında davaya müdahale istemini içeren dilekçe incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesinde, üçüncü kişilerin davaya katılması konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 66. maddesinde ise üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukukî yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, fer’î müdahil olarak davada yer alabileceği kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, müdahale isteminde bulunan … İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nin davaya müdahalede hukukî yararının bulunduğu anlaşıldığından, davalı yanında MÜDAHALE İSTEMİNİN KABULÜNE, 04/10/2021 tarihinde karar verildi.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/3693
Karar No:2021/3139

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- … İnşaat Harfiyat Madencilik Tarım
Nakliye Petrol Taahhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş.
2- … Yapı A.Ş. (İş Ortaklığı)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
MÜDAHİL
(DAVALI İDARE YANINDA) : … İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları Genel Müdürlüğü’nce 04/02/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı “Nevşehir- Aksaray Devlet Yolu Km: 23+788-78+760 Arası Yapım” ihalesine iş ortaklığı olarak katılan davacı şirketlerin aşırı düşük teklif açıklamalarının reddedilerek tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiğine ilişkin 13/01/2021 tarih ve 2021/UY.I-74 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; ihale komisyonunca davacı iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararıyla, ihalenin … İnş. Mad. Tur. San. ve Tic. A.Ş. ile … . Üret. A.Ş. ve … Ener. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. iş ortaklığı üzerinde bırakıldığı, davalı yanında müdahilin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, davacı iş ortaklığınca yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan … tarih ve … sayılı Kurul kararıyla “…davacı iş ortaklığının teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi…” gerektiği yönünde düzeltici işlem belirlendiği, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından alınan 24/06/2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin davacı iş ortaklığı üzerinde bırakıldığı, … İnş. Mad. Tur. San. ve Tic. A.Ş. ile … . Üret. A.Ş. ve … Ener. İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. iş ortaklığının teklifinin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği;, bunun üzerine anılan şirketlerce yapılan itirazen şikâyet başvurusu neticesinde alınan … tarih ve … sayılı kararla, “…Söz konusu fiyat tekliflerini düzenleyen şirketlerle fiyat tekliflerini onaylayan meslek mensupları arasındaki tam tasdik sözleşmeleri, fiyat tekliflerine dayanak olan faturalar ve ilgili hesap dönemlerine ilişkin defter kayıt belgelerinin onaylı örneklerinin incelenmesi neticesinde söz konusu belgelerde yer alan bilgilerin, davacı iş ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamındaki fiyat tekliflerindeki bilgilerle uyumlu olduğu görülmüştür…” gerekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunun bu kısım yönünden reddine karar verildiği, bunun üzerine anılan şirketler tarafından söz konusu Kurul kararının bu kısmının iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle açılan davada, … İdare Mahkemesi tarafından verilen … tarih ve E:… sayılı karar ile, “Bahse konu ihale kapsamında “Beton çelik çubuğu” ve (…) poz numaralı iş kalemine yönelik olarak yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının; hayatın olağan akışına ve ticari gereklere aykırı olup olmadığı hususunda ihale sürecine yönelik olarak Kamu İhale Kurulu tarafından 4734 sayılı Kanun’un 56. maddesinin lafzına ve amacına göre gerçeği yansıtıp yansıtmadığı konusunda etkili bir araştırma yapmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme sonucunda tesis edilen dava konusu Kurul kararında hukuka uyarlık bulunmamıştır.” gerekçesi ile Kurul kararının 1/(a) maddesine ilişkin kısmının yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, akabinde anılan Mahkemenin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı ile aynı gerekçe ile Kurul kararının bu kısmının iptaline karar verildiği, kararın temyiz incelemesi neticesinde Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 08/03/2021 tarih ve E:2021/432, K:2021/830 sayılı kararı ile onanarak kesinleştiği, bu arada yürütmenin durdurulmasına ilişkin yargı kararının uygulanması kapsamında davacı şirketlerin aşırı düşük teklif açıklamasına konu “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” ve “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, B500B-C)” girdileri için … İnş. Nak. Gıd. Tem. Haf. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti. den alınan fiyat tekliflerine yönelik tutanakların dayanağı “… ” ve “… ” sayılı faturalar ve bu faturalara ilişkin teklif alınan firmaların defter kayıt ve belgelerinin istenildiği, ilgili meslek mensubunca sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde, sunulan tutanakların dayanağı … tarih ve “… ” sayılı faturanın sunulduğu, ancak aynı tarih ve “… ” sayılı faturanın sunulmadığı, yine fiyat teklifinin dayanağı “… ” sayılı faturanın teklif alınan firmanın yevmiye defteri kayıtlarında bulunmadığı, dolayısıyla meslek mensubundan istenilen belgelerin sunulmadığı veya eksik sunulduğundan bahisle davacı iş ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının bu kısmının mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılarak … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile davacı iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı;
Bu durumda, davacı iş ortaklığı tarafından “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C” ve “Beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm (S420, B420B-C, Karar No:2021/3139

B500B-C” girdileri için … İnş. Nak. Gıd. Tem. Haf. Tar. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den fiyat teklifi alınarak aşırı düşük teklif açıklaması yapıldığı, davalı idarece anılan Mahkeme kararının uygulanması kapsamında aşırı düşük teklif açıklamasının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hususunda etkili bir araştırma yapma zorunluluğuna uygun olarak girdiler için fiyat tekliflerine dayanak olarak sunulan tutanakların dayanağı “… ” ve “… ” sayılı faturalar ile bu faturalara ilişkin teklif alınan firmanın defter kayıt ve belgelerinin ilgili meslek mensubundan istenildiği, ancak meslek mensubunca bu belgelerin eksik sunulduğu, davacı iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarının bu kısım yönünden mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılarak tesis olunan dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, Mahkeme kararının hatalı uygulandığı, Mahkeme kararında incelenen belgelerin yeniden incelenmesine ilişkin bir gerekçenin değil alınan fiyat tekliflerinin hayatın olağan akışına uygun olup olmadığı konusunda araştırma yapılmasının istendiği, fiyat teklifi ve eki tutanaklar birbiri ile uyumlu iken ve ayrıca bir araştırma yapılmasına gerek yokken fiyat teklifini onaylayan mali müşavirden tekliflerin dayanağı olan faturalar, defter kayıt belgeleri ve fiyat teklifi veren firma ile olan tam tasdik sözleşmesinin istendiği, iş ortaklığının fiyat teklifi veren firmanın tüm defter kayıtlarını incelemesinin, beyanlarını kontrol etmesinin mümkün olmadığı, fiyat teklifi alınan firmanın defterlerine hangi faturayı işlediğinin hangisini işlemediğinin, faturalara yanlış mı yoksa doğru mu işlendiğinin bilinmesinin mümkün olmadığı, üçüncü kişi konumundaki firmanın yapacağı hataların sorumluluğunun ihaleye katılan isteklilere yüklenemeyeceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare ile davalı yanında müdahil tarafından, dava konusu Kurul kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

Karar No:2021/3139

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacılara iadesine,
5. Kullanılmayan … -TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacılara iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 04/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.