istekli tarafından binek araç giderlerini tevsik etmek üzere alınan kiralama fiyat teklifinde tekliflerinde “Kira bedeline yakıt…periyodik bakım onarım…gideri dahildir.” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, idare tarafından teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında araçların bakım onarım ve yakıt giderlerinin önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği, dolayısıyla aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından söz konusu giderlerin ayrıca hesaplanması ve belgelendirilmesi gerektiği anlaşıldığından anılan istekli tarafından binek araca ilişkin olarak sunulan açıklamanın uygun olmadığı hk

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.

….

79.2.2.7. İsteklinin Kendi Ürettiği, Aldığı veya Sattığı Mallara İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta (Ek-O.7) tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) sunulmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilir.

79.2.2.8.İsteklinin Ortağı Olduğu Tüzel Kişiye Ait İşletmeden Mal Çekmesiyle Oluşan Emsal Bedel: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir. Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

…

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü”ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Yeşil Alanlarda Makine İle Çim Biçilmesi, Kurulu Sabit Sulama Sistemlerinin İşletilmesi Ve Arazözle Sulama Yapılması Hizmet Alımı İşi (Kısmi Zamanlı)

b) Miktarı ve türü: 984.528,00 ar alanda hortumla sulama, 151.068,48 da alanda yağmurlama sulama ve 30.070,70 da alanda makine ile çim ve çayır biçilmesi (Kısmi Zamanlı)

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır….” düzenlemesi,

“Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, KDV hariç her türlü vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dâhildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz… düzenlemesi,

“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanın eki olan KİK015.3./H numaralı birim fiyat teklif cetveli standart formu ise aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

Sıra No	İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması	Birimi	Miktarı	Teklif Edilen Birim Fiyat	Tutarı
1	Yeşil Alanlarda Makine İle Çim veya Çayır Biçilmesi	dekar	30.070,70
2	Bulvar, Refüj, Park ve Komplekslerdeki Yağmurlama (Sprey ve Pop-Up ) Sulama	dekar	151.068,48
3	Park Sahalarının Hortumla Sulanması	ar	984.528,00
4	Arazöz İle Yolların, Parkların, Fidan ve Çalıların Sulanması ve Suyun Nakli	ton	150.752,00
5	Özel Amaçlı Ozonlu İlaçlı Sert Yüzey Temizleme Makinası Çalıştırılması (En Az 1+2 Kişilik) (1 Adet x 130 Gün)	gün	130
TOPLAM TUTAR (KDV Hariç)

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; inceleme konusu hizmet alımı ihalesinde ihale komisyonu tarafından sınır değer hesaplaması yapılacağı, teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili aşırı düşük teklif açıklaması talep edileceği, aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemler kullanılarak açıklama yapılabileceği, bu kapsamda istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamasının üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınmak suretiyle yapılması durumunda bahse konu fiyat teklifinin teklife konu alanda faaliyet gösteren kişilerden alınmasının zorunlu olduğu, fiyat teklifinin üzerine meslek mensubunca ilgili ibarenin yazılarak imzalanması ve kaşelenmesi gerektiği, istekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamaların geçerli kabul edilmeyeceği, ayrıca herhangi bir sigorta giderinin ihale komisyonu tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli teklif bileşeni olarak belirlenmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine, ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerce imzalanması gerektiği, sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınmasının ise zorunlu olmadığı anlaşılmaktadır.

İhale işlem dosyası üzerinde yapılan inceleme neticesinde; ihale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin (7.820.051,17 TL) altında teklif sunduğu tespit edilen Barla Pey. Tem. İnş. Oto Kir. Nak. Gıd. Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye tebliğ edilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında “…Birim fiyat teklif cetvelinde yer alan ve aşağıda belirtilen iş kalemleri, bu işte ihale komisyonunca teklifte önemli bileşenler olarak belirlenmiştir.

1- Yeşil Alanlarda Makine İle Çim veya Çayır Biçilmesi

2- Bulvar, Refüj, Park ve Komplekslerdeki Yağmurlama (Sprey ve Pop-Up ) Sulama

3- Park Sahalarının Hortumla Sulanması

4- Arazöz İle Yolların, Parkların, Fidan ve Çalıların Sulanması ve Suyun Nakli

Yukarıda belirtilen iş kalemleri ile ilgili;

1-Kullanılacak personel sayısı ve personel ile ilgili her türlü gider ayrıntılı olarak belirtilecektir.

2-Kullanılacak sarf malzemeleri: Bütün malzemeler tek tek çıkarılacak ve bu malzemeler fiyatlandırılacaktır.

3-Kullanılacak gereçler: Bütün gereçler ile teçhizat detaylı olarak çıkarılacak ve fiyatlandırılacaktır.

4-Kullanılacak araçlar: Kullanılacak araçların listesi çıkarılacak ve araçlarla ilgili;

a) Kendi malı olması halinde

1-Yakıt gideri

2-Zorunlu mali sorumluluk sigortası ve kasko sigortası gideri

3-Motorlu taşıtlar vergisi gideri

4-Periyodik bakım, onarım, akü ve lastik gideri

5-Araç amortisman bedeli gideri

6-Egzoz emisyon ölçüm gideri

7-Araç muayene gideri

b) Aracın kiralık olması halinde ise istekli ile kiralayan arasında yapılan sözleşmede hangi giderlerin kime ait olduğu dikkate alınarak, yukarıda belirtilen kendi malı olması halindeki 4 adet iş kalemini oluşturan bileşenlerin ayrıntılı olarak açıklanması gerekmektedir…” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, söz konusu ifadelerden birim fiyat teklif cetvelinin 1, 2, 3 ve 4’üncü iş kalemleri kapsamında yürütülecek işlerde kullanılacak/çalıştırılacak olan personel, sarf malzemesi, teçhizat ve gereç giderleri ile araçların yakıt, zorunlu mali sorumluluk sigortası, kasko sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, periyodik bakım, onarım, muayene, akü, lastik, amortisman, egzoz emisyon giderlerinin idare tarafından önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği anlaşılmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerin, başvuru sahibinin iddiaları yönünden incelenmesi neticesinde ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.

a) Birim fiyat teklif cetvelinin 1’inci iş kalemi olan “Yeşil Alanlarda Makine İle Çim veya Çayır Biçilmesi” işlerine ilişkin olarak “Teknik Şartname’nin A bölümünde “…7-Çim biçme işçilerinin çalışma alanlarına ulaşımı, çim biçme ve biçilen çimlerin toplanması ve taşınması yükleniciye aittir. Atık malzemeler poşetlenip Sofulu ve Kabasakal bölgelerinde bulunan hafriyat depolama alanına taşınacaktır. İlçelerde yapılacak olan çalışmalar sonucu oluşacak atık malzemeler ilçe çöplüğüne taşınacaktır. Çim biçimi yapılan bulvar ve caddelerde yollardaki atık çimlerin temizliğini vakumlu yol süpürge makinesi ile yapacaktır.

13.4.Yüklenici hizmetin yürütülmesi aşamasında idareye 1 adet binek araç tahsis edecektir. Araç…akaryakıt ve diğer bilumum tüm giderler…yükleniciye ait olacaktır…

…

10- Bu madde kapsamındaki alanlardaki çim biçme hizmetinin hak edişinin ödenmesi: “Makine ile Çim Biçimi Birim Fiyatı x Biçilen Alan” üzerinden yapılacak olup, bu alanlardaki makine ile çim biçimi işlerinin yürütülmesindeki her türlü araç, gereç, makine, vakumlu yol süpürge aracı, yakıt…dâhil bütün giderleri yükleniciye aittir…” düzenlemesi,

Birim fiyat teklif cetvelinin 4’üncü iş kalemi olan “Arazöz İle Yolların, Parkların, Fidan ve Çalıların Sulanması ve Suyun Nakli” işlerine ilişkin olarak Teknik Şartname’nin C bölümünde “…4…Arazözlerin işbaşında temini, sulama ekibinin oluşturulması ve iş başına taşınması, suyun idarenin belirttiği yerlerden Teknik Şartname’deki ilgili kısmındaki şartlar dâhilinde yüklenmesi ve yeşil alanlara, ağaç ve çalılara teknik şartnamede belirtilen şekilde boşaltılması ve diğer bütün işlerin yapılması için gerekli her türlü…akaryakıt…birim fiyata dâhildir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, süpürge aracı, binek araç ve arazöz giderlerini tevsik etmek üzere Regulus Pey. San. ve Tic. A.Ş.den alınan kiralama fiyat tekliflerinin sunulduğu, bahse konu fiyat tekliflerinde “Kira bedeline yakıt… gideri dahildir.” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiş olup, idare tarafından teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında araçların yakıt giderlerinin önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği, dolayısıyla aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından söz konusu giderlerin ayrıca hesaplanması ve belgelendirilmesi gerektiği anlaşıldığından anılan istekli tarafından süpürge aracı, binek araç ve arazözün yakıt giderine ilişkin olarak sunulan açıklamanın uygun olmadığı, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

b ve ö) Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 130 (yüz otuz) gündür.” düzenlemesi,

Birim fiyat teklif cetvelinin 1’inci iş kalemi olan “Yeşil Alanlarda Makine İle Çim veya Çayır Biçilmesi” işlerine ilişkin olarak Teknik Şartname’nin A bölümünde “6-Biçme işlemi erbap işçiler tarafından yapılacaktır…

7-Çim biçme işçilerinin çalışma alanlarına ulaşımı…yükleniciye aittir.

…

10-Bu madde kapsamındaki alanlardaki çim biçme hizmetinin hak edişinin ödenmesi “Makine ile Çim Biçimi Birim Fiyatı x Biçilen Alan” üzerinden yapılacak olup, bu alanlardaki makine ile çim biçimi işlerinin yürütülmesindeki her türlü…işçi, teknik ve yardımcı personelin temini, çalıştırılması, sevk ve idaresi, bunların her türlü işçilik ücretleri dâhil bütün giderleri yükleniciye aittir…” düzenlemesi,

Birim fiyat teklif cetvelinin 2’nci iş kalemi olan “Bulvar, Refüj, Park ve Komplekslerdeki Yağmurlama (Sprey ve Pop-Up ) Sulama” ile 3’üncü iş kalemi olan “Park Sahalarının Hortumla Sulanması” işlerine ilişkin olarak Teknik Şartname’nin B bölümünde “…Sulama yapılmasında kullanılan işçilik…giderleri yükleniciye aittir…” düzenlemesi,

Birim fiyat teklif cetveli’nin 4’üncü iş kalemi olan “Arazöz İle Yolların, Parkların, Fidan ve Çalıların Sulanması ve Suyun Nakli” işine ilişkin olarak Teknik Şartname’nin C bölümünde “…4- her türlü şoför, sulama elemanı… birim fiyata dâhildir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan ihale dokümanı düzenlemelerinden; 1, 2, 3 ve 4’üncü iş kalemleri kapsamında yürütülecek işlerde çalıştırılacak işçilere ilişkin giderlerin, istekliler tarafından teklif fiyata dâhil edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Öte yandan ihale dokümanında söz konusu işlerde kaç işçi çalıştırılacağı ile işçilere ödenecek yol ve yemek ücretlerine ilişkin herhangi bir belirleme yapılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin işçilik giderine ilişkin iddiaları, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu giderlere yönelik olarak sunulan açıklamaların kamu ihale mevzuatına uygunluğu yönünden incelenmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında “Yeşil Alanlarda Makine İle Çim veya Çayır Biçilmesi”, “Bulvar, Refüj, Park ve Komplekslerdeki Yağmurlama (Sprey ve Pop-Up ) Sulama”, “Park Sahalarının Hortumla Sulanması” ve “Arazöz İle Yolların, Parkların, Fidan ve Çalıların Sulanması ve Suyun Nakli” işlerine ilişkin olarak Regulus Pey. San. ve Tic. A.Ş.den alınan fiyat teklifinin sunulduğu, bahse konu fiyat tekliflerinde işin yürütülmesinde çalıştırılması öngörülen personel giderlerine ilişkin olarak yapılan hesaplamalara yer verildiği,

Bu kapsamda ihale dokümanında “Yeşil Alanlarda Makine İle Çim veya Çayır Biçilmesi” ile “Bulvar, Refüj, Park ve Komplekslerdeki Yağmurlama (Sprey ve Pop-Up ) Sulama” işlerinin yürütülmesinde çalıştırılacak personel gideri hesaplamasının, işin süresi boyunca 60 işçi çalıştırılacağı ve bahse konu işçilere günlük 15,00 TL yemek gideri öngörülerek; “Park Sahalarının Hortumla Sulanması” işinin yürütülmesinde çalıştırılacak personel gideri hesaplamasının, işin süresi boyunca 130 işçi çalıştırılacağı ve bahse konu işçilere günlük 15,00 TL yemek gideri öngörülerek; “Arazöz İle Yolların, Parkların, Fidan ve Çalıların Sulanması ve Suyun Nakli” işinin yürütülmesinde çalıştırılacak personel gideri hesaplamasının, her arazözde biri yardımcı personel olmak üzere 2 işçi çalıştırılacağı ve bahse konu işçilere günlük 15,00 TL yemek gideri öngörülerek yapıldığı, asgari işçilik maliyeti hesaplamalarına fazladan % 4 oranında sözleşme ve genel giderlerin de dâhil edildiği anlaşılmış olup, bahse konu istekli tarafından yapılan işçilik gideri hesaplamalarında öngörülen işçilik ücretinin ihale tarihinde yürürlükte olan asgari ücretin altında olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

c) Teknik Şartname’nin “Yeşil Alanlarda Makine İle Çim veya Çayır Biçilmesi” başlıklı A bölümünde “13-…4.Yüklenici hizmetin yürütülmesi aşamasında idareye 1 adet binek araç tahsis edecektir. Araç; şoför hariç, akaryakıt ve diğer bilumum tüm giderler…dâhil tüm masraflar yükleniciye ait olacaktır. Araç klimalı ve en az 2016 model olacaktır. Araç ortalama günlük 100 km. çalışacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, binek araca ilişkin olarak Türkiye İş Bankası A.Ş.den alınan zorunlu mali sorumluluk sigortası (trafik sigortası) poliçesi ile TEB Adana Toros Şubesi’nden alınan kasko sigortası poliçesinin sunulduğu tespit edilmiştir.

Öte yandan bahse konu istekli tarafından binek araç giderlerini tevsik etmek üzere Regulus Pey. San. ve Tic. A.Ş.den alınan kiralama fiyat teklifinde tekliflerinde “Kira bedeline yakıt…periyodik bakım onarım…gideri dahildir.” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, idare tarafından teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında araçların bakım onarım ve yakıt giderlerinin önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği, dolayısıyla aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından söz konusu giderlerin ayrıca hesaplanması ve belgelendirilmesi gerektiği anlaşıldığından anılan istekli tarafından binek araca ilişkin olarak sunulan açıklamanın uygun olmadığı, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Toplantı No	: 2020/055
Gündem No	: 54
Karar Tarihi	: 08.12.2020
Karar No	: 2020/UH.I-2035