|
BAŞVURU SAHİBİ:
Eryol Müh. Müş. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/331645 İhale Kayıt Numaralı “Yakınca-Beylerderesi Geçişi (Km:0+000-8+32162) Etüt ve Proje Danışmanlık İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 08.07.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Yakınca-Beylerderesi Geçişi (Km:0+000-8+32162) Etüt ve Proje Danışmanlık İşi” ihalesine ilişkin olarak Eryol Müh. Müş. ve Tic. Ltd. Şti.nin 16.08.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.08.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 23.08.2021 tarih ve 38503 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.08.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1379 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, Esr Proje Müh. İnş. Tur. Taah. Tic. Ltd. Şti.-Analiz Etüt Proje Müh. Müş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Dakrot Danışmanlık Ltd. Şti., Ase Proje Müş. Müh. İnş. Trz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Zemarteknik Müşavirlik Müh. A.Ş. isteklileri tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;
a) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesi gereğince fiyat teklifleri üzerinde meslek mensubunca yazılması gereken ibarenin olmadığı, fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından imzalanması ve TÜRMOB kaşesi ile kaşelenmesi gerektiği halde savunma sunan istekliler tarafından savunma içerisinde sunulan fiyat tekliflerinin bu özellikleri taşımadığı,
b) Fiyat tekliflerinin, iş kalemlerini önemli teklif bileşenlerine göre içermediği, alt bileşenleri oluşturan her bir iş kalemi için ayrı ayrı açıklama yapılması gerektiği halde üst başlık belirtmek suretiyle fiyat teklifi alındığı,
c) Sorgulamaya konu edilen kalemlere ilişkin birimin kilometre olduğu göz önüne alındığında işin toplamda 8,32162 üzerinden tamamlanacağı, alınan fiyat tekliflerinde bu miktardan daha düşük miktarların kullanıldığı,
d) Fiyat teklifindeki tutarların hesaplara farklılaştırılarak ve tutarlar azaltılmak suretiyle yansıtıldığı,
e) Sorgulama yazısında ve analizde yer verilen işin tam olarak fiyat tekliflerine yansıtılması gerektiği halde fiyat teklifleri üzerinden sorgulanan hususlardan farklı hizmetlerin yer aldığı,
f) Fiyat tekliflerinde belirtilen tutanak tarihlerinin fiyat tekliflerinin düzenlendiği tarihten sonraki bir tarihe ait olduğu, fiyat tekliflerine ek olarak sunulan tespit tutanaklarının tarih ve sayılarının fiyat teklifi ile uyuşmadığı,
g) Alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınmadığı,
h) Fiyat teklifleri ve tespit tutanaklarının fiyat teklifini sunan şirketi temsile yetkisi bulunmayan kişilerce imzalandığı, müşterek imza ile şirketin temsil edildiği durumlarda tek imza ile verilen fiyat teklifinin ve tespit tutanaklarının reddedilmesi gerektiği, fiyat tekliflerinde şirket yetkilisinin imzalaması gereken kısmın vekil tarafından imzalandığı, fiyat teklifleri ve tespit tutanaklarının ekinde sunulan vekaletnamelerde teklif sunma yetkisinin bulunmadığı, vekaletnamesi sunulan vekillerin imza beyannamelerine yer verilmediği,
ı) Tespit tutanağı ekinde imza sirkülerinin aslı ya da noter onaylı sureti ve faaliyet belgesinin “aslı gibidir” yapılmış suretinin bulunmadığı, bu belgelerin fotokopilerinin sunulduğu,
i) Tespit tutanağının 3 numaralı kısmında yevmiye/işletme ve envanter defterlerinin tasdik makamına, tarihine ve sayısına yer verilmediği,
j) Tespit tutanağında yer alan geçici vergi beyanname döneminin mevzuata aykırı olduğu, fatura bilgileri tablosunda belirtilen faturaların tarihlerinin geçici vergi beyanname dönemi ile uyuşmadığı,
k) Fiyat teklifinde teklif edilen birim fiyatların maliyet tespit tutanağında hesaplanan ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olduğu, satış tutarı tespit tutanağında hesaplanan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu,
l) Ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin hesaplandığı maliyet tespit tutanaklarının 4 numaralı kısmında yer alan toplam miktarlar ve toplam tutarların fatura bilgileri tablosundan hatalı ve eksik şekilde yer aldığı, haksız maliyet avantajı sağlayan ortalama hesapları yapıldığı, fiyat teklifinde olması gerekenden düşük birim maliyetler üzerinden fiyat teklif edildiği,
m) Tespit tutanaklarındaki birim maliyetlerinin hesaplandığı 4 numaralı kısımda bulunan tablolarda birimlerin işin tabiatı gereği “kilometre” üzerinden hesaplanması gerekirken birimlerin farklılaştırılarak hesaplamanın yapıldığı,
n) Maliyet üzerinden yapılan açıklamaya ilişkin olarak tespit tutanağında mal/mamullerin ortalama birim maliyetlerine ilişkin tabloların doldurulduğu ve fiyat teklifi üzerine yazılan meslek mensubu beyanının “… sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde olması gerekirken “…sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde beyan edilmiş olmasının hukuka aykırı olduğu,
o) Tespit tutanaklarında yer alan fatura bilgileri tablosunda farklı malzemeler için kesilmiş faturaların açıklamaya konu iş kalemi için kullanıldığı, fatura bilgileri tablosunda yer verilen bilgilerin tespit tutanağına konu edilen malı açık bir şekilde ifade edecek nitelikte olması gerektiği, “bir adet iş” şeklinde tespit tutanağında yer bulan bilgilerin kabul edilemeyeceği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir. …” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: Yakınca-Beylerderesi Geçişi (Km:0+000-8+321.62) Etüt ve Proje Danışmanlık Hizmet Alımı işi.
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
…
e) Miktarı: Yaklaşık 8,32 km.’lik yolun Etüt ve Proje Danışmanlık Hizmeti Alımı
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Yakınca-Beylerderesi Geçişi (Km:0+000-8+321.62)” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
05.08.2021 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararına göre, açık ihale usulüyle gerçekleştirilen şikâyete konu ihalede 23 adet ihale dokümanı indirildiği, ihaleye 18 isteklinin teklif sunduğu, teklifleri sınır değer altında kalan 17 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, 9 isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadığı, açıklamada bulunan 8 istekliden Esr Proje Müh. İnş. Tur. Taah. Tic. Ltd. Şti.-Analiz Etüt Proje Müh. Müş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, Dakrot Danışmanlık Ltd. Şti., Ase Proje Müş. Müh. İnş. Trz. San. Tic. Ltd. Şti. ve Zemarteknik Müşavirlik Müh. A.Ş. olmak üzere 4 isteklinin açıklamalarının uygun bulunduğu, diğer isteklilerinin açıklamalarının uygun bulunmadığı, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Esr Proje Müh. İnş. Tur. Taah. Tic. Ltd. Şti.-Analiz Etüt Proje Müh. Müş. Taah. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Dakrot Danışmanlık Ltd. Şti.nin belirlendiği görülmüştür.
İdare tarafından 08.07.2021 tarihinde sınır değerin altında teklif sunan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında gönderilen yazı ekinde önemli maliyet bileşeni olarak belirlenen iş kalemlerinin;
“2-Yol Projesi:
2.1 Proje Geometrik Elemanları ve Raporunun Hazırlanması işlerinde:
a) Yatay Hat ve Düşey Hat Çalışmasının Sunulması,
2.2 Hidrolik ve Hidrolojik Etütlerin Yapılması:
a) Hidrolik ve Hidrolojik Hesapların yapılması,
b) Küçük Sanat Yapılarının Projelendirilmesi,
2.3 Enkesit Gabari Çizimlerinin Oluşturulması, İksa İstinat Duvarlarının Belirlenmesi ve Kübaj Brükner Hesaplarının Yapılması,
2.4 Kavşak ve Bağlantı Yollarını Belirlemek Şevli Plan ve Profilleri ile Detay Paftalarının Hazırlanması,
2.5 Baş ve Tip Paftaları ile 1/1.000 Ölçekli Plan ve Profil Paftalarının Çizilmesi,
2.6 Drenaj Hesaplarının Yapılması ve Drenaj Projeleri İler Drenaj Detay Paftalarının Çizilmesi,
2.7 Proje Sonu Raporunun ve Metraj Dosyasının Hazırlanması,
3-Köprü, Viyadük ve Büyük Sanat Yapıları Projeleri (Araştırma Mühendislik Hizmetleri Dahil)
a) Köprü öneri projelerinin hazırlanması ve idareye sunulması,
b) Köprü avan projelerinin hazırlanması ve idare tarafından tasdik edilmesi,
c) Uygulama projelerinin hazırlanması ve idareye teslim edilmesi,
e) Metrajların hazırlanması idareye sunulması, kontrol edilmesi ve onaylanması,
4-Araştırma Mühendislik Hizmetleri İşleri
a) Jeolojik Etüt ve Raporu,
b) Hidrojeolojik Etüt ve Raporu,
c) Müh. Jeo. Etüt ve Raporu
d) Jeolojik-Jeoteknik Araş. Programı ve Uygulaması
e) Jeolojik-Jeoteknik Etüt ve Projelendirme Raporu
f) Geoteknik Projelendirme Raporu
g) Üstyapı Etüt ve Projelendirme Raporu” şeklinde yer aldığı görülmüştür.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesine yönelik olarak yapılan incelemede sunulan fiyat tekliflerine konu hizmetlerin idarece gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısındaki önemli teklif bileşenleri ile isim olarak uyumlu olmadığı, bu kapsamda fiyat tekliflerine konu girdiler ile önemli teklif bileşenlerinin sağlıklı bir şekilde karşılaştırılamadığı, bu nedenle idarece önemli teklif bileşenlerinin alt bileşenlerine kadar ayrıştırılması ve açıklama sunacak her istekli için yapacakları açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi çerçevesinde değerlendirilebilecek şekilde (örneğin aşırı düşük teklif sorgulama yazısında yer alan “Araştırma Mühendislik Hizmetleri İşleri” altında bulunan her türlü sondaj çalışması, laboratuvar deneylerinin yapılması vb. işlerin açılması suretiyle) aşırı düşük teklif sorgulama yazısının yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idarece önemli teklif bileşenlerinin alt bileşenlerine kadar ayrıştırılması, açıklama sunacak her istekli için yapacakları açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi çerçevesinde değerlendirilebilecek şekilde aşırı düşük teklif sorgulama yazısının yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|