BAŞVURU SAHİBİ:

Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Özka İnşaat A.Ş. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/375648 İhale Kayıt Numaralı “Anadolu Otoyolu’nun Yeniçağa Kavşağı (Km:122+750) – Ankara (Km:0+000) ve Ankara Çevre Otoyolunun (Km:0+000 – 110+080) Muhtelif Kesimlerinde Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 25.08.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Anadolu Otoyolu’nun Yeniçağa Kavşağı (Km:122+750) – Ankara (Km:0+000) ve Ankara Çevre Otoyolunun (Km:0+000 – 110+080) Muhtelif Kesimlerinde Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İşi” ihalesine ilişkin olarak Makimsan Asfalt Taah. İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Özka İnşaat A.Ş. İş Ortaklığının 12.11.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.11.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.12.2020 tarih ve 54151 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.12.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1903 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve idare tarafından aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, açıklama isteme yazısı ekinde açıklamaya dayanak analizlerin gönderildiği, ancak aşağıdaki nedenlerle söz konusu analizlere itiraz etme gereği doğduğu, şöyle ki:

1) İhale dokümanı kapsamında verilen birim fiyat tariflerine uygun analiz hazırlanmadığı, ihalede kendilerinden daha düşük teklif veren isteklilerin açıklamalarını daha kolay şekilde sunmaları konusunda, ilgili isteklilere avantaj sağlandığı, idarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde gönderilen MAS-A poz numaralı iş kalemine ait analiz tablosunda, birim fiyat tariflerinde yer alan imalatta kullanılacak malzemeler ile malzemenin nakli ve işçilik miktarlarının yer alması gerektiği, ancak idare tarafından gönderilen analiz girdileri arasında işçilik miktarları ile malzeme nakillerinin yer almadığı, aynı iş için daha önce de ihaleye çıkıldığı ve ihale dokümanı kapsamında analizlerin de isteklilere verildiği, söz konusu ihaledeki iş ve yapım tekniğinin başvuru konusu ihaledeki ile aynı olduğu ve Karayolları Teknik Şartnamesi’nde de bir değişiklik olmadığı, her iki ihaledeki işçilik miktarlarına ait analizler karşılaştırıldığında farkın açıkça görüleceği, söz konusu aynı ihalede belirlenmiş olan işçilik miktarlarının başvuru konusu ihale için de belirlenmesi gerekirken belirlenmemiş olmasının, kendilerinden daha düşük teklif veren isteklilerin açıklamalarını daha kolay şekilde sunmaları konusunda, ilgili isteklilere avantaj sağlanmasının mevzuata, birim fiyat tarifine ve işin yapım tekniğine aykırı olduğu,

2) MAS-A iş kalemi kapsamında birden çok malzeme temini ve işçiliği yer almakta iken, iş kalemi analizinde bir çok malzemenin nakli için nakliye bedelinin öngörülmediği, bu yönüyle de MAS-A analiz girdilerinin birim fiyat tarifiyle uyumlu olmadığı, örneğin analizlerde kum temini, kum nakli, TLA asfaltın nakli gibi tanımlamalara yer verilmiş olmasına rağmen nakliye girdisine yer verilmediği, sadece ocak taşının çıkarılması ve plente taşınması karşılığı olan 0,288 miktarlı asfalt malzemesi için nakliyenin öngörüldüğü, birim fiyat tarifindeki diğer hiçbir malzeme için nakliye girdisine yer verilmediği, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesi uyarınca, nakliye girdileriyle birlikte yaklaşık maliyet hesabında kullanılan nakliye mesafelerinin de analizle birlikte isteklilere verilmesi gerektiği, idarece şikayete verilen cevapta, sehven eksik olduğu belirtilen nakliye girdisi analizlerinde düzeltme yapıldığı belirtilmekte ise de nakliye mesafesinin belirtilmemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesine aykırı olduğu,

3) MAS-A iş kalemi analizinde, “ÖZEL-MLZ” ‘’Beton ve Çelik köprü tabliyesi üzerine 3 kat (ASTAR + METİLMETAKRİLAT ESASLI MEMBRAN + TACK COAT ) sistemi uygulanarak su izolasyonu malzemesi temini”nin paçal analiz girdisi olarak verildiği, ancak birden fazla malzeme için tek bir analiz girdisi oluşturulmasının yerleşik Kamu İhale Kurulu kararlarına aykırı olduğu, bu durumda her 3 malzeme için ayrı ayrı üreticiden fiyat teklifi alınması gerektiği 3 malzemenin birleştirilmesi ile tek bir fiyat teklifi alınmasının da Kamu İhale Kurulu kararlarına aykırı olduğu, bu durumun aşırı düşük teklif açıklaması yapılmasını imkânsız kıldığı, idarece şikayete verilen cevapta, isteklilerin alt analiz oluşturarak açıklama yapabileceğinin belirtildiği, ancak yerleşik Kurul ve mahkeme kararlarına göre isteklilerin analiz girdilerinde değişiklik yapamayacağının ve paçal analizlerin aktarmasız bir şekilde analize dönüşmesi gerektiğinin belirtildiği,

4) 10.11.2020 tarihli ikinci sorgulama yazısı ile analizlerde düzeltme yapıldığı ve yeni analizlere göre açıklama yapılması için 1 iş günü ek süre verildiği, ancak analizlerde düzletme yapılması halinde ve düzeltilen analizlere göre aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi durumunda Kamu İhale Genel Tebliği uyarınca en az 5 iş günü süre verilmesi gerektiği, bu nedenle verilen 1 iş günlük ek sürenin mevzuata aykırı olduğu, ayrıca 1 iş günlük sürenin yetersiz olması nedeniyle aşırı düşük teklif açıklaması talebinin usul yönünden de mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği” başlıklı 13’üncü maddesinin birinci fıkrasında “1) İhale dokümanında; isteklilere talimatları da içeren idari şartname, sözleşme tasarısı, işin projesini de kapsayan teknik şartname ile gerekli diğer belge ve bilgiler bulunur.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

…

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir…” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Anadolu Otoyolu’nun Yeniçağa Kavşağı (Km:122+750) – Ankara (Km:0+000) ve Ankara Çevre Otoyolunun (Km:0+000 – 110+080) Muhtelif Kesimlerinde Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İşi

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2012E04-1560, 2020E04-152940

d) Kodu:

e) Miktarı:

Toprak İşleri, Köprü ve Sanat Yapıları İşleri ve Üstyapı İşleri (Birim Fiyat Teklif Cetvelinde belirlenen miktarlarda)

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Anadolu Otoyolu’nun Yeniçağa Kavşağı (Km:122+750) – Ankara (Km:0+000) ve Ankara Çevre Otoyolunun (Km:0+000 – 110+080) Muhtelif Kesimleri” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır:

a) İdari Şartname,

b) Teknik Şartname,

c) Sözleşme Tasarısı,

ç) Yapım İşleri Genel Şartnamesi

d) Standart formlar…

e) 1 adet analiz formatı,

f)

-Birim Fiyat Tarifleri
-Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar
-Özel Teknik Şartname
-Kendi Malı istenen Makine Parkı Listesi” düzenlemesi yer almaktadır .

İhale dokümanı kapsamında bulunan birim fiyat tarifi listesinde, Mas-A iş kalemine ait birim fiyat tarifi “MAS-A: KÖPRÜ YÜZEYİNDEKİ ASFALTIN SÖKÜLMESİ, BETONUN KUM RASPA İLE TEMİZLENMESİ, ÜZERİNE ÜÇ KAT SU İZOLASYONU VE 3CM KALINLIĞINDA MASTİK ASFALT YAPILMASI (HER TÜRLÜ NAKLİYE VE TLA BEDELİ DAHİL)

Gerekli makine ve ekipmanın iş başında temini, montajı, demontajı, köprülerde mevcut sıcak karışım kaplamanın köprü yapı elemanlarına yapısal hasar vermeyecek şekilde sökülmesi, taşıtlara yüklenmesi, taşıma kamyonlarının yükleme sırasında bekletilmesi ve depo yerine nakli, beton yüzeylerdeki mevcut yapıştırıcı ve yalıtım tabakasının tamamen kaldırılması, yüzeyde kalan pas, kir ve yağların tamamen temizlenmesi, yüzey pürüzlüğünün sağlanabilmesi için gerekli kumun temini, kumun işbaşına nakliyesi, kumlamanın yapılması, kumlama esnasında çevrenin ve çevredeki yapıların kumlama işleminden olumsuz etkilenmemesi için her türlü tedbirin alınması, kumlamanın yapılmasından sonra yüzeydeki kumların toplanması, taşıtlara yüklenmesi, kullanılmış kumun depoya nakli, Köprü tabliyesi üzerine üç kat (Primer, Eliminatör, Tack Coat) su yalıtım sistemi malzemelerinin iş başında temini, su yalıtım uygulanması için gerekli makina, ekip ve ekipmanın iş başında temini, montajı, demontajı,ile yalıtımın yapılması, Trinidad göl asfaltının(TLA) temini, özel plente nakli, taşın ocaktan çıkarılması, konkasöre verilecek ebatta kırılması, vasıtalara yüklenmesi, ocak konkasör arasında taşınması, boşaltılması, konkasöre verilmesi, şartnamesinde belirtilen veya İdarece istenilen granülometriyi elde edebilecek şekilde konkasörle kırılması ve elenmesi, mineral fillerin temini, plente nakli, munzam elemeler ve granülometriyi ayarlama işlerinin yapılması, konkasör altının boşaltılması, agreganın vasıtalara yüklenmesi, plent sahasındaki depo yerine taşınması, boşaltılması, depo yerinde taşıma vasıtalarına yüklenmesi, plent silosuna kadar taşınması, siloya boşaltılması, ısıtılması, kurutulması, elenerek gruplara ayrılması, karıştırıcıya nakli, kızgın yağ kazanı için gerekli yakıtın işbaşında temini, bitümün (B50/70) zati bedeli, nakli, bitümlü malzemenin depo tankına aktarılması, depo tankında emiş derecesine kadar ısıtılması, soyulma mukavemeti %60’dan düşük olan agregalar için soyulma mukavemeti arttırıcı katkı maddelerinin temini ve kullanılması ve servis tankına aktarılması, depo ve servis tankında depolanması, tatbik derecesine kadar ısıtılması, Trinidad göl asfaltının miksere taşınması, istenilen miktarda püskürtülmesi, agrega ve bitümlü malzemenin şartnamesine göre karıştırılması, kaplama yapılacak yol sathının ve kaplama anında ek yerlerin süpürülmesi ve çıkan süprüntü malzemesinin platform dışına atılması veya tretuvar üzerine konulması, sıcak bitümlü karışımın özel ısıtıcılı taşıma kamyonlarına (Cookar)  yüklenmesi, idarece belirtilen kapasitedeki otomatik kart basan kantarla tartılması, özel ısıtıcılı taşıma kamyonlarının (Cookar) plentte ve kantarda bekletilmesi, finişerle beraber çalışmaları ve sırası gelinceye kadar beklemelerinin karşılığı, mastik asfalt karışımının özel ısıtıcılı taşıma kamyonları (Cookar) ile işbaşına taşınması, özel ısıtmalı kazanda karışımın nakliye ve bekleme sırasında sıcak tutulması, finişere boşaltılması, özel ısıtıcılı elektronik duyargalı finişerle projesi veya teknik şartnamesindeki esaslara göre serilmesi, tokmaklanması, sıkıştırılması, gerektiğinde ek yerlerinin ısıtılması, kesilmesi, kenarlarının ve ek yerlerinin tanzimi, geometrik standartın temini için aletli ölçmelerin yapılması, elektronik duyargalı finişer için yarı baz hattı veya mastarlarının yerleştirilmesi, kot almaya yarayacak ayarlı ofset hattının teşkili, aplikasyon nivelman vs yapılması, araştırma ve teknik nezaret işlerinin yapılması suretiyle 3 cm kalınlığında mastik asfalt tabakasının yapılması ve serilmesi suretiyle teşkili aşağıda “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar” başlığı altında sayılanlar dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için gerekli her türlü işçilik, malzeme, makina, alet ve edevat masrafları ile yüklenici karı ve genel masraflar.

Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar:

Yoktur

Ölçü:

Mastik asfaltın uygulandığı yüzeyin yatay düzlemdeki m2 cinsinden alanıdır.

Ödeme:

Birim fiyat cetvelinde Poz No. Mas-A’daki ” Köprü Yüzeyindeki Asfaltın Sökülmesi, Betonun Kum Raspa İle Temizlenmesi, Üzerine Üç Kat Su İzolasyonu Ve 3 cm Kalınlığında Mastik Asfalt Yapılması (Her Türlü Nakliye Ve Tla Bedeli Dahil)” m2 birim fiyatı üzerinden yapılır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 25.08.2020 tarihinde e-ihale olarak gerçekleştirilen “Anadolu Otoyolu’nun Yeniçağa Kavşağı (Km:122+750) – Ankara (Km:0+000) ve Ankara Çevre Otoyolunun (Km:0+000 – 110+080) Muhtelif Kesimlerinde Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İşi” ihalesine 33 isteklinin e-teklif verdiği, idare tarafından sınır değerin 78.880.100,24 TL olarak belirlendiği, 04.11.2020 tarihli ihale komisyonu tarafından alınan kararda, 11 isteklinin verdiği teklifin sınır değerin altında olduğunun tespit edildiği, söz konusu isteklilerden 6 isteklinin teklifinin 4734 sayılı Kanun’un 37’nci maddesi ve Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 24’üncü maddesi gereğince geçerli olduğu ve aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasına karar verildiği, söz konusu isteklilere  04.11.2020 tarihinde idare tarafından EKAP üzerinden tebliğ edilen sorgulama yazısı ile yazının tebliğ tarihinden itibaren 5 iş günü içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, sorgulama yazısı ekinde 6 sayfadan oluşan açıklama istenilecek iş kalemlerine ait analiz tablolarına ve 1 sayfadan oluşan açıklama istenilmeyecek iş kalemleri listesine yer verildiği,

İhale komisyonu tarafından 10.11.2020 tarihinde alınan kararda,  ilk tebliğ edilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısının ekindeki analizlerde gerekli değişiklikler yapılarak ikinci aşırı düşük teklif sorgulama yazılarının 10.11.2020 tarihinde aşırı düşük teklif sahibi 6 istekliye tekrar gönderildiği, yapılan değişikliklerin açıklamaların niteliğini değiştirmediği ve ilave çalışma gerektirmediği gerekçesiyle, ilk sorgulama yazısında verilen 5 iş günlük süreye 1 iş günü ilave edilerek açıklamaların 12.11.2020 tarihinde idareye sunulması gerektiğinin ifade edildiği,

 İhale komisyonunun 01.12.2020 tarihli kararında, başvuru sahibi dahil dört isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Feza Taahhüt A.Ş. – Enkon İnşaat A.Ş. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Onur Taahhüt Taşımacılık İnşaat San. ve Tic. A.Ş.’nin belirlendiği görülmüştür.

İddia konusu Mas-A poz numaralı iş kaleminin, idarenin şikayete cevap yazısında da belirttiği üzere, Karayolları Genel Müdürlüğü yol, köprü, tünel, bitümlü kaplamalar, bakım ve trafik işaretlerine ait fiyat analizlerinde ve diğer idarelerin fiyat analizi/birim fiyatları içerisinde yer almadığı, bu nedenle anılan iş kaleminin idare tarafından oluşturulan ve kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan özel iş kalemi niteliğinde olduğu, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesi gereğince, ihale dokümanı kapsamında yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan açıklama istenilecek iş kalemleri/gruplarını içeren analiz formatına yer verildiği, ayrıca teklifi aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilere gönderilen “Aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ekinde açıklama istenilecek iş kalemlerine ait analiz tablolarına ve açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine yer verildiği görülmüştür.

Başvuru konusu ihaleye ilişkin idare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, idare tarafından düzenlenen sıralı iş kalemleri listesinde, açıklama istenilecek olan 6 adet iş kalemi belirlendiği görülmüştür.

İdarece aşırı düşük teklif sahiplerine 04.11.2020 tarihinde gönderilen sorgulama yazısının ekinde açıklama istenilecek 6 iş kalemine ait analiz girdilerine ait tablolara ve açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin listesine yer verildiği görülmüştür.

Söz konusu analiz girdilerinden, iddia konusu olan Mas-A poz numaralı iş kalemine ait analiz tablosu incelendiğinde, ihale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat tariflerine uygun olarak iş kaleminde kullanılacak olan malzemelerin belirtildiği, malzemelere ilişkin nakliye girdilerinin, hem idare tarafından oluşturulan yaklaşık maliyet cetvelinde, hem de ihale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat teklif cetvelinde, her türlü nakliye bedelinin dahil olduğunun belirtildiği ve aşağıdaki şekilde analiz tablosunda yer aldığı görülmüştür:

Tabloda belirtilen nakliye girdilerinin ihale dokümanında yer alan birim fiyat tariflerine uygun olduğu anlaşılmıştır.

Söz konusu analiz tablosunda işçilik miktarları aşağıdaki gibidir:

Mas-A poz numaralı iş kaleminin, idare tarafından oluşturulan, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan özel iş kalemi niteliğinde olduğu, söz konusu durumda analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, idare tarafından ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerektiği, söz konusu analiz formatlarının idarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde isteklilere gönderildiği görülmektedir. Mas-A poz numaralı iş kalemine ait analiz tablosunda birim fiyat tariflerinde yer alan malzeme, işçilik ve nakliye (bitümün plente nakli, malzemenin konkasörden plente nakli, taşın ocaktan konkasöre nakli, kazılan malzemenin depoya nakli, her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı, malzemenin işbaşına nakli) girdilerinin cins, birim ve miktarları belirtilerek açıklama istenildiği, analizde yer verilen nakliye girdilerinin iş kalemine ait birim fiyat tarifi ile uyumlu olduğu, işçilik ve nakliye girdi miktarlarının ise idare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyette kullanılan analizler dayanak alınarak hazırlandığı görüldüğünden iddia yerinde bulunmamıştır.

Ayrıca başvuru sahibi tarafından başvuru konusu ihaleden farklı ihaleler örnek gösterilerek işçilik miktarlarına yönelik eksiklik bulunduğu iddia edilmekte ise de her ihalenin kendi koşulları altında değerlendirilmesi gerektiği, bahse konu iş kalemi analizinin özel/paçal poz niteliğinde olduğu, idarece işe özgü olarak tasarlanan iş kalemlerinin analizlerinde farklılıklar olabileceği, aşırı düşük teklif açıklamasının da yaklaşık maliyeti oluşturan analizler dikkate alınarak hazırlanacağı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının bu yönüyle de yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir….” açıklaması yer almaktadır.

İdare tarafından 04.11.2020 tarihinde aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen ilk sorgulama yazısında “…Yapım yönteminizin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağınız avantajlı koşullar, teklif edilen işin özgünlüğü hususlarının açıklanarak, ihale dokumanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizlerin ve analizleri dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler ile proforma faturalar, teklif alma yazıları, yardımcı analizler, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları (Ek: O-5, O-6, O-7) ve stok tespit tutanağının (Ek: O-8) verilmesi gerekmektedir.  

Söz konusu aşırı düşük sorgusuna vereceğiniz cevabın, bu mektubun tarafınıza tebliğ tarihinden sonraki 5 (beş) iş günü içinde ihale komisyonuna bildirilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verildiği ve ayrıca yazı ekinde açıklama istenilecek 6 sayfadan oluşan açıklama istenilecek iş kalemlerine ait analiz tablolarına ve 1 sayfadan oluşan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesine yer verildiği, söz konusu sorgulama yazısında isteklilerin açıklamalarını 5 iş günü içerisinde ihale komisyonuna bildirmeleri gerektiği görülmüştür.

İdare tarafından 10.11.2020 tarihinde ikinci kez sorgulamaya konu analizlere yönelik işlem yapıldığı, aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen ikinci sorgulama yazısında ““2020/375648 İhale Kayıt Nolu Anadolu Otoyolu’nun Yeniçağa Kavşağı (Km:122+750) – Ankara (Km:0+000) ve Ankara Çevre Otoyolunun (Km:0+000 – 110+080) Muhtelif Kesimlerinde Üstyapı İyileştirmesi ve Büyük Onarım İşi için yazımız eklerinde gerekli değişiklikler yapılmıştır.

Söz konusu aşırı düşük sorgusuna vereceğiniz cevabın bu değişikliklere göre yapılması, 1(bir) iş günü ek süre verilmiş olup (12.11.2020 mesai bitimine kadar) ihale komisyonuna bildirilmesi gerekmektedir. 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi hükmüne göre bilgi edinilmesi hususunu rica ederim.

NOT: İstekliler, ihale dokümanı kapsamında verilen örnek analiz formatına uygun olarak hazırlayacakları  iş kalemleri/grupları analizlerinde; “Açıklama İstenilmeyecek Olan Analiz Girdileri” de dahil olmak üzere analizleri oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.” ifadelerine yer verildiği, ancak bu değişikliklerin hangi gerekçe ile yapıldığı hususlarının sorgulama yazısında yer almadığı görülmüştür.

Aşırı düşük teklif sahiplerine gönderilen iki sorgulama yazsısı ekinde yer alan 6 sayfadan oluşan açıklama istenilecek iş kalemlerine ait analiz tabloları ve 1 sayfadan oluşan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi karşılaştırıldığında aşağıdaki farklar tespit edilmiştir:

1) KGM/6100/3-1-A poz numaralı “Plent-miks alttemel yapılması ve yola nakli (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (Her türlü malzeme nakli ve otoyol geçiş ücreti dahil)” iş kalemine ait analiz tablosunda;

“suyun serim yerine nakli” girdisinde yer alan (M=50 km) bilgisi ile Kx(0,0007xM+0,01) formülünün çıkarıldığı,

“malzemenin konkasörden plente nakli” girdisinde yer alan (M=0,02) bilgisi ile (0,00017xKxMxA) formülünün çıkarıldığı,

2) KGM/6220-A-A poz numaralı “Bitümlü sıcak temel yapılması ve yola nakli (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (Astarsız temel üzerine) (Her türlü malzeme nakli ve otoyol geçiş ücreti dahil)(İdare Malı Bitüm İle)” iş kalemine ait analiz tablosunda;

“malzemenin konkasörden plente nakli” girdisinde yer alan (M=0,02) bilgisi ile (0,00017xKxMxA) formülünün çıkarıldığı,

3) KGM/6454/S-M-A poz numaralı “4 cm sıkışmış kalınlıkta taş mastik asfalt aşınma tabakası yapılması ve yola nakli (Kırılmış ve elenmiş sert taş ve modifiye bitüm ile) (Her türlü nakliye otoyol geçiş ücreti dahil)(İdare Malı Bitüm İle)” iş kalemine ait analiz tablosunda;

“malzemenin konkasörden plente nakli” girdisinde yer alan (M=0,02) bilgisi ile (0,00017xKxMxA) formülünün çıkarıldığı,

“bitüm katkılı selülozik fiber” girdisinde yer alan (ürün fiyatı=0,50 Euro/kg, 1 Euro=7,7955 TL (14.02.2020)) ürün fiyatı bilgisinin çıkarıldığı,

“bitümü modifiye edici elastomerik özellikli katkı malzemesi” girdisinde yer alan (ürün fiyatı=2,5  Euro/kg, 1 Euro=7,7955 TL (14.02.2020)) ürün fiyatı bilgisinin çıkarıldığı,

4) Mas-A poz numaralı “Köprü yüzeyindeki asfaltın sökülmesi, betonun kum raspa ile temizlenmesi, üzerine üç kat su izolasyonu ve 3 cm kalınlığında mastik asfalt yapılması (Her türlü nakliye ve TLA bedeli dahil)” iş kalemine ait analiz tablosunda;

“bitümün plente nakli” girdisinde yer alan (M=90 km) bilgisi ile Kx(0,0007xM+0,01) formülünün çıkarıldığı,

“malzemenin konkasörden plente nakli” girdisinde yer alan (M=0,02) bilgisi ile (0,00017xKxMxA) formülünün çıkarıldığı,

“kazılan malzemenin depoya nakli” girdisinde yer alan (M=75 km) bilgisi ile Kx(0,0014xM+0,02)-0,0034Xk formülünün çıkarıldığı,

“asfalt çimentosu (B50/70)” girdisinde yer alan 14.07.2020 rafineri fiyatının,

“bitümü modifiye edici elastomerik özellikli katkı malzemesi” girdisinde yer alan (ürün fiyatı=2,5  Euro/kg, 1 Euro=7,7955 TL (14.02.2020)) ürün fiyatı bilgisinin çıkarıldığı,

5) Açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinde yer alan “Nak-001”, “S2-Nak.”, “S3-Nak.”, “T2-Nak.” analiz girdilerindeki taşıma mesafelerinin ve formüllerin çıkarıldığı, “Bit.Nak. bitümün plente nakli”  ve Bit.A asfalt çimentosu (B50/70)” girdisinin eklendiği görülmüştür.

Her iki sorgulama yazısı ve eklerinin karşılaştırması sonucunda, açıklama istenilecek olan iş kalemlerinin nakliyeye ilişkin alt analizlerinde yer alan taşıma mesafeleri, nakliye formülleri, ürün fiyatları ve tarih bilgilerinin ilgili analizlerden çıkarıldığı tespit edilmiştir. İdare tarafından sorgulama yazısında bu husus hakkında herhangi bir gerekçeye yer verilmemiş, ancak idarece gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan 10.11.2020 ihale komisyonu tarafından yapılan toplantı sonucunda tutulan ve aynı tarihli tutanakta, anılan analiz girdilerinde yapılan değişikliğin, yaklaşık maliyet hesabına yönelik olan ifadelerin sehven isteklilere gönderilen analizlerde yer aldığı ve isteklilerin tekliflerinde kısıtlayıcı öğe oluşturmaması açısından bahsi geçen pozlardaki ürün fiyatı ve tarih bilgilerinin, ayrıca taşıma mesafelerinin de açıklama kısmından kaldırıldığı gerekçesi ile söz konusu değişikliklerin yapıldığı anlaşılmıştır.

Mas-A poz numaralı iş kaleminde, her türlü nakliye bedelinin miktarlara dahil edildiği belirtilmiş olup, ayrıca alt analizlerde, ilk iddianın tespitler bölümünde yer alan nakliye girdilerine ait tabloda belirtildiği üzere,  nakliyeye ilişkin girdilere yer verildiği görülmüştür.

İdarece gönderilen şikayete cevap yazısında, Trinidat Göl Asfaltı (TLA) analiz girdisinin, diğer kurumlar ve Karayolları Genel Müdürlüğü yol, köprü, tünel, bitümlü kaplamalar, bakım ve trafik işaretlerine ait fiyat analizlerinde yer almadığı gerekçesiyle idare tarafından daha önce gerçekleştirilen ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinden ortaya çıkan nakliye dahil fiyatların alınarak fiyat tespiti düzenlendiği, söz konusu analiz girdisinin dünyada sadece Venezuela açıklarında bulunan Trinidad adasından çıkarıldığı ve bu şekilde yurt dışı kaynaklı malzemelerin iş başı olarak değerlendirilmesi gerektiği, bu nedenle nakliye bedellerinin hesaplanamadığı ifadelerine yer verilmiştir. Anılan analiz girdisi için, her iki sorgulama yazısında da herhangi bir değişiklik yapılmamış olup, idare tarafından yapılan fiyat analizleri incelendiğinde, 2015/93839 İKN’li, 2017/445882 İKN’li ve 2018/183647 İKN’li sözleşme fiyatlarının ortalaması üzerinden fiyat tespiti yapıldığı anlaşılmıştır.

Mas-A poz numaralı iş kalemine ait alt analizlerde yalnızca ocak taşının çıkarılması ve plente taşınması karşılığı olan 0,288 miktarlı asfalt malzemesi için nakliye öngörüldüğü iddiasına ilişkin olarak:

Yukarıda yapılan incelemeler ve tespitler sonucunda, iddia konusu olan açıklama istenilen iş kalemlerinden Mas-A poz numaralı iş kalemine ait alt analizlerde, idarenin de cevap yazısında belirttiği üzere, yalnızca ocak taşının çıkarılması ve plente taşınması karşılığı olan 0,288 miktarlı asfalt malzemesi için nakliye öngörülmediği, bitümün plente nakli, malzemenin konkasörden nakli, kazılan malzemenin depoya nakli her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı, ince sıva veya derz kumu (elenmiş ve yıkanmış) olarak diğer malzemelerin nakli için de nakliye girdilerine yer verildiği, anılan iş kalemine ait analiz girdilerinin ihale dokümanı kapsamında yer alan birim fiyat tarifiyle uyumlu olduğu anlaşıldığından, yalnızca ocak taşının çıkarılması ve plente taşınması karşılığı olan 0,288 miktarlı asfalt malzemesi için nakliye öngörüldüğüne ilişkin iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Nakliye girdileriyle birlikte yaklaşık maliyet hesabında kullanılan nakliye mesafelerinin de analizle birlikte isteklilere verilmesi gerektiği iddiasına ilişkin olarak:

İdarece gönderilen 04.11.2020 tarihli ilk aşırı düşük teklif sorgulama yazısının ekinde yer alan analizlerde nakliye mesafelerine yer verilmişken, 10.11.2020 tarihli ikinci sorgulama yazısında bu mesafelerin kaldırıldığı ve yeniden açıklama istenildiği görülmüştür. Söz konusu değişikliğin, ihale komisyonu tarafından 10.11.2020 tarihinde yapılan toplantıda ve aynı tarihli tutanakta yer alan ifadelere göre, yaklaşık maliyet hesabına yönelik olan ifadelerin sehven isteklilere gönderilen analizlerde yer aldığı ve isteklilerin tekliflerinde kısıtlayıcı öğe oluşturmaması gerekçeleriyle bahsi geçen pozlardaki ürün fiyatı ve tarih bilgilerinin, ayrıca taşıma mesafelerinin analizlerden kaldırıldığı anlaşılmıştır.

Trinidat Göl Asfaltı (TLA) analiz girdisine ilişkin olarak, anılan maddenin yurt dışı kaynaklı olması, dünyada sadece Venezuela açıklarında bulunan Trinidad adasından çıkarılması ve diğer kurumlar ve Karayolları Genel Müdürlüğü yol, köprü, tünel, bitümlü kaplamalar, bakım ve trafik işaretlerine ait fiyat analizlerinde yer almaması nedeniyle, idare tarafından daha önce gerçekleştirilen ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinden ortaya çıkan nakliye dahil fiyatların alınarak fiyat tespiti yapılmasında mevzuata aykırılık bulunmamaktadır. Ayrıca idarece gönderilen ikinci aşırı düşük teklif sorgulama yazısında, anılan analiz girdisinde herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir.

Ancak, Kamu İhale Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesinde yer alan “…ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir…” şeklindeki açıklamalar gereği nakliye girdileri için mesafe bilgisine aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde gönderilen analizlerde yer verilmesi gerektiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespiti” başlıklı 10’uncu maddesinde “(1) İdarelerce, ihale konusu işin yaklaşık maliyetine ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde;

a) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,

b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,

c) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek yayımlanmış fiyat ve rayiçler,

ç) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,

d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri,

esas alınır.

…

(3) İşin bütünü, iş grubu, iş kalemi ve malzeme rayici bazında yapılacak piyasa araştırmasına dayalı fiyat tespitlerinde; iş, imalat ve/veya malzemenin yapımcılarından, üreticilerinden, ana bayilerinden, toptancılarından, yetkili satıcılarından ve satıcılarından fiyatlar veya proforma faturalar alınmak ve gerekli karşılaştırmalar yapılmak suretiyle uygun fiyatlar belirlenir. Tereddüt edilen fiyatların gerçek piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığı hususu Ticaret ve/veya Sanayi Odalarından alınacak yazılı rayiçlerle netleştirilir…” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

…

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir…” açıklaması yer almaktadır.

Özel Teknik Şartname’nin “Üç kat su yalıtımı sistemi” başlıklı bölümünün “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu şartnamenin konusu köprü yüzeylerine uygulanacak üç kat su yalıtım sisteminin yüzey hazırlama, malzeme ve uygulamasıdır.” düzenlemesi,

“Astar uygulaması” başlıklı 4’üncü maddesinde “…Bütün yüzeyler ZED S94 Primer bileşimi astar malzemesinin püskürtülmesi veya elle sürülmesi sureti ile astarlanacaktır…” düzenlemesi,

“Son kat (Tack Coat)” başlıklı 6’ncı maddesinde “Bitmiş yalıtım zarının (membrane) kur edilmesi, kontrol ve muayene işlemlerinin yapılmasını müteakip üzerine, 100 – 200 gr/m² yoğunluğunda ve asfalt kaplama ile (aşınma tabakası) temas edecek olan son kat malzemesi püskürtülecektir….” düzenlemesi yer almaktadır.

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, açıklama istenilecek iş kalemlerinden Mas-A  poz numaralı iş kalemine ait alt analiz girdisi olan “Beton ve Çelik köprü tabliyesi üzerine 3 kat (ASTAR + METİLMETAKRİLAT ESASLI MEMBRAN + TACK COAT ) sistemi uygulanarak su izolasyonu malzemesi temini” girdisinin idare tarafından yapılan fiyat analizinde, 2015/93839 İKN’li, 2017/445882 İKN’li ve 2018/183647 İKN’li sözleşme fiyatlarının ortalaması üzerinden fiyat tespiti yapıldığı anlaşılmaktadır,

İdarenin şikayete cevap yazısında, söz konusu iddiaya ilişkin olarak ““Beton ve Çelik köprü tabliyesi üzerine 3 kat (ASTAR + METİLMETAKRİLAT ESASLI MEMBRAN + TACK COAT ) sistemi uygulanarak su izolasyonu malzemesi temini” girdisi için tek bir analiz girdisi oluşturulmasının mevzuata aykırılık içermemektedir. aynı şekilde teklifi aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin her bir malzemeye ait ayrı fiyat teklifi alarak alt analiz oluşturmak suretiyle de aşırı düşük teklif açıklama yapmasının mevzuata aykırılık içermediği dikkate alındığında,…” ifadelerine yer verdiği görülmüştür.

İhale dokümanı kapsamında yer alan Özel Teknik Şartname’nin “Üç kat su yalıtımı sistemi” başlıklı bölümünde, söz konusu sisteme ilişkin kapsam maddesinde köprü yüzeylerine uygulanacak üç kat su yalıtım sisteminde kullanılacak olan malzemenin yer aldığı görülmüştür. Kullanılacak olan sistemin içerisindeki malzemelerin ZED S94 Primer bileşimi astar malzemesi, bitmiş yalıtım zarı (membrane) ve son kat malzemesi olduğu anılan Şartname’de düzenlenmiştir.

Açıklama istenilecek iş kalemlerinden Mas-A poz numaralı iş kaleminin idare tarafından oluşturulan özel bir iş kalemi olması hususu ve “Beton ve Çelik köprü tabliyesi üzerine 3 kat (ASTAR + METİLMETAKRİLAT ESASLI MEMBRAN + TACK COAT ) sistemi uygulanarak su izolasyonu malzemesi temini” analiz girdisinin, Karayolları Genel Müdürlüğü yol, köprü, tünel, bitümlü kaplamalar, bakım ve trafik işaretlerine ait fiyat analizlerinde ve diğer kurumların fiyat analizi listelerinde yer almadığı, Özel Teknik Şartname’de üç kat su yalıtımı sistemine ait malzemelerin ne olduğu ve nasıl kullanılacağının yer aldığı, bu sistemde kullanılacak olan malzemeler için, anılan analiz girdisine ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, tek bir girdi olarak belirleme yapıldığı dikkate alındığında, söz konusu analiz girdisinde birden fazla malzeme girdisinin olması durumunun yaklaşık maliyeti tek bir analiz girdisi esas alınarak hazırlanmasına engel oluşturmayacağı, ancak ilgili Tebliğ açıklamaları çerçevesinde aşırı düşük teklif açıklaması istenirken isteklilere gönderilecek analizlerde analiz girdilerinin temel girdi mertebesinde belirlenmesi gerektiğinden her bir malzeme girdisinin ayrı ayrı analizde gösterilmesi gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir…” açıklaması yer almaktadır.

İdare tarafından teklifi aşırı düşük olarak tespit edilen ve açıklama istenilen isteklilere gönderilen iki sorgulama yazısının karşılaştırması sonucu yapılan tespitler ikinci iddiaya ilişkin kısımda yer almaktadır.

İhale komisyonu tarafından 10.11.2020 tarihinde yapılan ve aynı tarihte tutulan tutanakta, “…ilk sorgulama yazısında yapılan değişikliklerin, yaklaşık maliyet hesabına yönelik olan ifadelerin sehven isteklilere gönderilen analizlerde yer aldığı ve isteklilerin tekliflerinde kısıtlayıcı öğe oluşturmaması gerekçeleriyle bahsi geçen pozlardaki ürün fiyatı ve tarih bilgilerinin, ayrıca taşıma mesafelerinin analizlerden kaldırıldığı…” ifadeleriyle belirtilen gerekçelerle yapıldığı anlaşılmaktadır. İdare tarafından aşırı düşük teklif sahibi isteklilere gönderilen 04.11.2020 tarihli ilk aşırı düşük teklif sorgulama yazısında, mevzuata uygun olarak açıklama yapılması için 5 iş günü süre verildiği, ancak ikinci sorgulama yazısında ise 10.11.2020 tarihli ihale komisyonu kararı gereğince, ilk sorgulama yazısında yapılan değişikliklerin açıklamanın niteliğini değiştirecek ve kapsamlı ilave bir çalışma gerektirecek nitelikte olmadığı gerekçesiyle 1 iş günü ilave ek süre verildiği görülmüştür.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesinde yer alan “…istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre…” ifadesinden, verilecek olan makul sürenin her hâlükârda 5 iş gününden az olmayacağı anlaşılmaktadır. Başvuru sahibinin 2’nci ve 3’üncü iddiaları kapsamında yapılan inceleme neticesinde idarece aşırı düşük teklif sorgulama işlemindeki eksiklikler giderildikten sonra aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden yeniden mevzuata uygun şekilde açıklama isteneceğinden bu iddia bakımından ilave değerlendirme yapılmasına ihtiyaç duyulmamıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde yer alan açıklama istenilecek iş kalemlerine ait analizlerde açıklama istenilecek analiz girdisi niteliğindeki nakliye girdilerine ilişkin taşıma mesafelerine yer verilmesi ve malzeme analiz girdilerinin her birinin ayrı girdi olarak belirlenmesi suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.