istekliye gönderilen aşırı düşük teklif sorgulamasında, araç edinim maliyetleri, kasko gideri, motorlu taşıtlar vergisi gideri, zorunlu mali trafik sigortası gideri ve araç muayene giderlerinin önemli teklif bileşenleri olarak belirlendiği ve istekliden anılan giderler için açıklama sunulmasının istendiği, istekli tarafından sunulan teklif açıklamasında, kasko gideri, motorlu taşıtlar vergisi gideri, zorunlu mali trafik sigortası gideri ve araç muayene giderleri için sunulan bilgi ve belgelerin öngörülen bedelleri tevsik edici nitelikte olduğu ancak araç edinim maliyetleri için öngörülen giderin tevsiki amacıyla sunulan fiyat teklifi ile fiyat teklifinin ekini oluşturan satış tutarı tespit tutanağının uyumlu olmadığı,  anılan tutanağın ağırlıklı ortalama birim satış tutarı kısmında ve fatura bilgileri tablosu kısmında yer verilen tablolarda, tutanağa konu kiralama hizmeti verilen araçlara ve kiralama hizmetinin süresine ilişkin herhangi bir belirleme yapılmaksızın sadece 1 adet araç kiralanması şeklinde birim fiyatların belirtildiği, tutanak üzerinde yer alan bilgiler doğrultusunda, anılan bedellere konu hizmetlerin içeriğinin ve miktarının anlaşılamadığı, ek olarak, ilgili beyan ifadesinin aksine, fiyat teklifinde yer verilen birim fiyatların, satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, sonuç olarak anılan satış tutarı tespit tutanağının istekli tarafından sunulan fiyat teklifini tevsik edici nitelikte olmadığı bu sebeple araç edinim maliyetleri için öngörülen giderlerin teklif açıklamasında tevsik edilemediği bu nedenle de anılan isteklinin teklif açıklamasının ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı

BAŞVURU SAHİBİ:

Altındemir İnşaat Otomotiv ve Tur. Tic. San. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı İdari İşler Şube Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/53993 İhale Kayıt Numaralı “Araç Kiralama Hizmeti” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı İdari İşler Şube Müdürlüğü tarafından 21.02.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Araç Kiralama Hizmeti” ihalesine ilişkin olarak Altındemir İnşaat Otomotiv ve Tur. Tic. San. Ltd. Şti.nin 07.03.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.03.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.03.2023 tarih ve 84644 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.03.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2023/415 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin ikinci kısmının üzerinde kaldığı istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde;

– Araçların amortisman hesaplamasına ilişkin olarak, araçların model yıllarının ve koltuk kapasitelerinin Teknik Şartname’ye uygun olmadığı, amortisman tutanağının ilgili meslek mensubu tarafından onaylanmamış olduğu, kısıt döneme ilişkin amortisman hesaplanamayacağı, amortisman hesaplamasının yıllık olarak yapılması gerektiği, fiyat teklifi alınan araçlara ilişkin amortisman hesaplaması yapılamayacağı,

– Araç kiralama maliyetine ilişkin olarak, kiralama teklifi alınan araçların koltuk sayılarının ihale dokümanına uygun olmadığı, fiyat tekliflerinin üzerinde ilgili beyan ifadesinin yer almadığı ve ilgili meslek mensubu tarafından onaylanmamış olduğu, fiyat tekliflerine konu araçların model yıllarının ve koltuk kapasitelerinin Teknik Şartname’ye uygun olmadığı, fiyat tekliflerine konu araçların sayısının eksik olduğu, model yılının farklılaştırılmış olduğu veya ilgili bilgilerin hiç yer almadığı, fiyat tekliflerine konu araçların kiralama süreleri ile işin süresinin farklı olduğu, 519 günün altındaki kiralama sürelerinin reddedilmesi gerektiği, kira maliyetinin tek bir araç için bir gün üzerinden yapıldığı, işin tamamına yönelik açıklama yapılmamış olduğu, kiralama tekliflerinde ilgili giderlerin ayrı ayrı açıklanmamış olduğu,

– Araç kiralanmasına ilişkin fiyat tekliflerinin eki tespit tutanaklarında, bazı fiyat tekliflerinin ekinde ilgili tespit tutanaklarının sunulmamış olduğu, tespit tutanaklarının tarih ve sayıları ile fiyat tekliflerinin uyumlu olmadığı, istekli tarafından sunulmamış olan tespit tutanaklarının idare tarafından tekrar istenilerek tamamlatıldığı, tutanaklarda ilgili defterlerin tasdik makamı, tarih ve sayı bilgilerine yer verilmemiş olduğu, ilgili mali mevzuata aykırı şekilde envanter defterinin e-defter olarak beyan edildiği, fiyat teklifleri ve tespit tutanaklarının şirket ve isteklinin yetkilileri tarafından imzalanmamış olduğu, anılan belgeleri vekaleten imzalayan kişilere ilişkin vekaletname sunulmamış olduğu, tespit tutanaklarına dayanak teşkil eden faturaların ilgili geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olmadığı, fatura bilgileri tablosu içermeyen tutanakların sunulduğu, tutanaklara konu mallara ilişkin birim fiyatların aritmetik ortalamalarının hatalı hesaplandığı, söz konusu hataların idare tarafından re’sen düzeltildiği, fiyat tekliflerine konu malların teklif fiyatlarının tutanakta gösterilen birim fiyatın %80’inin altında olduğu, fatura bilgileri tablosunda beyan edilen faturaların içeriğini oluşturan mal veya hizmetlerin açıklamaya konu mal veya hizmetler ile uyumlu olmadığı, araçların koltuk kapasitelerini içermeyen faturaların tevsik edici nitelikte olmadığı,

– Araçların kasko ve zorunlu trafik sigortalarına ilişkin olarak, sigorta fiyat tekliflerinin genel müdürlük veya bölge müdürlüğünün teyidini içermediği, daha önce kesilmiş poliçeler ile işin süresini kapsamayan tekliflerin kabul edilmemesi gerektiği, sigorta fiyat tekliflerinde araçların nitelik ve sayısının tam olarak belirtilmediği, bazı araçlarda farklılıklar olduğu,

– Motorlu taşıtlar vergisi ve araç muayene maliyeti yönünden, eksik hesaplama yapıldığı, motor silindir hacmi dikkate alınmadan açıklama yapıldığı, isteklinin tüm araçlar için MTV ve muayene maliyetinin KDV hariç 803.408,00 TL olması gerektiği, istekli tarafından eksik değerler üzerinden açıklama yapıldığı,

 Sonuç olarak, anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının ihale dokümanı düzenlemelerine ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı, belirtilen gerekçeyle isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “ …

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. (Değişik ibare: 30/09/2020-31260 R.G./21. md.) Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

          79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.

…

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

…

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 1/11/2019, işe başlama tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan sigorta prim tutarı maliyet kalemi,  Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Eylül ayı değişim oranı (%26,44) üzerinden; 2020 yılı için (100 TL*1,2644) 126,44 TL; 2021 yılı için (126,44 TL*1,2644) 159,87 TL; 2022 yılı için (159,87 TL*1,2644) 202,14 TL olarak hesaplanacaktır.

…

79.3.6. İhale dokümanında fiyat farkı verileceğine ilişkin düzenleme bulunmayan ve birden fazla yılı kapsayan ya da ihale tarihi ile işin başlangıç tarihinin farklı yıllara ait olduğu işlere ilişkin aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında idarece önemli bir bileşen olarak belirtilen ve istekliler tarafından ihale tarihi itibarıyla artış oranı ve/veya tutarı tespit edilemeyen motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene işlemleri gibi giderler ile mali yükümlülükler ve/veya tarife bedellerinin, sonraki yıllara ilişkin bedelleri, ilk yıl için öngörülen bedelin, ihale tarihi itibarıyla en son açıklanmış olan Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran üzerinden güncellenerek hesaplanır. Örneğin; sözleşme süresi 3 yıl, ihale tarihi 15/11/2019, işe başlama tarihi 1/1/2020 olan bir ihalede, motorlu taşıtlar vergisi tutarı ihale tarihi itibarıyla yıllık 100 TL olan maliyet kalemiz Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi on iki aylık ortalamalara göre değişim oranı tablosunda en son açıklanmış olan 2019 yılı Ekim ayı değişim oranı (%22,58) üzerinden; 2020 yılı için (100 TL*1,2258) 122,58 TL; 2021 yılı için (122,58 TL*1,2258) 150,26 TL; 2022 yılı için (150,26 TL*1,2258) 184,19 TL olarak hesaplanacaktır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Araç Kiralama Hizmeti

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: 01.04.2023-31.08.2024 tarihleri arasında 4 kısımda toplam 523 adet Muhtelif Araç Kiralama

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: K.B.B İl Sınırları İçerisindeki Tüm Hizmet Noktalarında ve Genelde Türkiye Sınırları İçerisinde Kullanılmak Üzere” düzenlemesi,

“Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Teknik Şartnamede yükleniciye ait olduğu belirtilen tüm giderler teklif fiyata dahildir

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Şartnamenin ek kısmında aşağıdaki tablo yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Hizmetin Tanımı ve Genel Hükümler” başlıklı bölümünde “1. Araçlar; Özelde KBB’nin il sınırları içerisindeki tüm hizmet noktalarında ve genelde Türkiye sınırlarında kullanılmak üzere sürücüsüz olarak kiralanacaktır.

2. Sözleşme süresi, Sözleşmenin imzalanmasını müteakip iş başlama tarihinden itibaren 01.04.2023 – 31.08.2024 tarihlerini kapsamak üzere 519 Gün’dür. 3. Kısmın 5. Sırasındaki araçlar Kış Sezonu için Tahmini 01.12.2023-31.03.2024 tarihleri arasında 122 gün olarak çalıştırılacaktır. 3. Kısmın 6. ve 4 Kısmın 4. Sırasında yer alan araçlar ise Yaz Sezonu için Tahmini 01.05.2023-15.10.2023 tarihleri arasında 168 gün, 01.05.2024-31.08.2024 tarihleri arasında ise 123 gün sezonluk olarak çalıştırılacaktır. Sözleşme süresi boyunca sürücüsüz kiralık araçlar her ayın tamamı, sezonluk araçlar ise belirtilen dönemler dikkate alınarak, X. Maddede (Araç Kısımları ve Özellikleri) belirtilen tahmini aylık kilometre esasına göre günün 24 saatinde kullanılmak üzere kiralanacaktır.

…

4. Yüklenici Firmalar; 21/04/2022 tarihli ve 31816 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2022/5474 karar sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince “ihtiyaç duyulan ve yılı merkezi yönetim bütçe kanununa bağlı azami satın alma bedellerini gösterir (T) işaretli cetvelde belirtilen taşıtlardan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;   fiyat verdikleri araçlarla ilgili aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği ay itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Ocak 2023 Dönemi Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır” ibaresini dikkate alarak fiyat verecek olup, fiyat verdikleri araçlarla ilgili Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerini gösteren belgeyi 1. ve 2. kısımların tamamı için idareye sunmak zorundadırlar. (Teknik Şartname Ek-1)

5. Kiralanacak olan sürücüsüz araçlardan binek ve station-wagon cinsi taşıtların motor hacmi 1600 cc’yi geçmeyecektir.

…

14. Sözleşme süresince; araçların tamir, bakım, onarım, muayene, vergi, sigorta, kasko, Oto Kuaför giderleri, ferdi kaza koltuk sigortası yanında 2918 Sayılı Trafik Kanunu ile 5917 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, Karayolu Taşıma Yönetmeliği, Karayolları Trafik Yönetmeliği ve mer’i mevzuat hükümlerince istenen belge ve/veya teknik eksikliğinden ve/veya uygunsuzluğu nedeniyle gelecek Trafik Cezaları ve diğer tüm giderler Yüklenici Firma tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,

“Kiralık Hizmet Araçlarında Aranan Özellikler” başlıklı bölümünde “1. Yüklenici Firma, Kiralanacak araçlar için; İhale konusu işin yerine getirilmesinde alınması zorunlu olan ve şehir içi, şehirlerarası yolcu ve yük taşıma – çalışma – çalıştırılma amacına uygun, Kara Yolları Trafik Yönetmeliği ve/veya Karayolu Taşıma Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuata göre bu iş için özel olarak istenen / düzenlenen Sicil, İzin, Ruhsat, Belge, Sigorta vb.’ne sahip, yetkili, belgeli, izinli, haiz olacaktır.

2. Model yılı 2022 ve öncesi olan tüm araçların yıl/km periyodik bakımlarının yapılmış olduğuna dair en son güncel belge/tutanakların araçların kabulü aşamasında ve/veya kabulünden itibaren en geç 1 ay içerisinde İDARE’ye sunulması gerekmektedir.” düzenlemesi,

“Sigorta” bölümünde  “1. Yüklenici Firma, araçların Trafik Kanununun öngördüğü mecburi mali mesuliyet (trafik) sigortalarını (zeyilname dahil) yaptırmakla yükümlüdür. Sözleşme süresince araçların Zorunlu Trafik Sigortaları, Ferdi Kaza Koltuk Sigortaları, Ruhsat Belgesi, Kasko Sigortaları, her türlü vergi ve diğer masraflar, Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaşımı Yetki Belgesi (K1, D2 ve B2 Belgesi vb.) hususlar Yüklenici Firmaya aittir. Bu tür yasal sorumlulukların yerine getirilmemesi halinde iş bu şartnamenin cezai hükümleri uygulanacak olup bu eksikliklerden doğabilecek tüm cezalar Yüklenici Firma tarafından karşılanacaktır.

2. Yüklenici Firma, İdareye kiraladığı araçlarının “Tam Kasko Sigorta”larını; (şoför hatasına bakılmaksızın ve çok kullanıcıyı kapsayacak şekilde) kaza, hırsızlık, yangın, tabi afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb. riskleri ve her türlü zarar-ziyanı kapsayacak şekilde yaptırmak zorundadır. Aksi halde doğabilecek her türlü zarar ve ziyandan Yüklenici Firma sorumlu olacaktır. İdareden herhangi bir hak talep etmeyecektir.

3. Araçların zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigortaları, zorunlu muayeneleri (araç muayene/egzost) veya motorlu araçlar vergilerinin eksik olması nedeniyle kesilebilecek trafik cezaları (Kiralama süresince yürürlükte olan ve daha sonra yürürlüğe girecek mevzuattan kaynaklı benzeri yasal sorumluluklar dahil) Yüklenici Firma tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,

“Araç Kısımları ve Özellikleri” başlıklı bölümünde “Kiralanacak araçların kısımlara göre teknik Özellik, donanım ve miktarları aşağıdaki gibi olacaktır;

…

2. KISIM / SÜRÜCÜSÜZ HAFİF TİCARİ ARAÇLAR    (Toplam 149 Adet)

  1.  3+1 VEYA 4+1 KİŞİLİK ARAÇ (134 Adet) (Araç Başına Aylık Tahmini 7500 Km. Yapacaktır)

  1. Asgari 2022 Model ve Üzeri

2. 3+1 veya 4+1 Kişilik

3. Dizel

4. Azami 75000 Kilometre

5. Uzaktan Kumandalı Merkezi Kilit

6. Hidrolik Direksiyon

7. Ön Camlar Otomatik

8. Klimalı

9. ABS Fren Sistemi

10. Manuel Vites Kutusu

11. Çift Tarafta Arka Kayar Kapılar

2. MAXİ VAN, 1+1 KİŞİLİK UZUN ŞASİ ARAÇ

     (3 Adet) (Araç Başına Aylık Tahmini 2000 Km. Yapacaktır)

1. Asgari 2022 Model ve Üzeri

2. Dizel

3. Azami 75000 Kilometre

4. Uzaktan Kumandalı Merkezi Kilit

5. Hidrolik Direksiyon

6. Elektrikli Ön Camlar

7. Klimalı

8. Manuel Vites Kutusu

9. Sağ Sürgülü Kapı

10. Yolcu ve Sürücü Hava Yastığı

11. Araç Gövde Uzunluğu Asgari 4600 mm

12. Araçların Asgari 2 tanesi çeki demirli olarak teslim edilecektir.

3. 4+1 KİŞİLİK, UZUN ŞASİ ARAÇ  

(12 Adet) (Araç Başına Aylık Tahmini 7500 Km. Yapacaktır)

1. Asgari 2022 Model ve Üzeri

2. Dizel

3. Azami 75000 Kilometre

4. Uzaktan Kumandalı Merkezi Kilit

5. Hidrolik Direksiyon

6. Elektrikli Ön Camlar

7. Klimalı

8. Sürücü ve Yolcu Hava Yastığı

9. Manuel Vites Kutusu

10. Araç Gövde Uzunluğu Asgari 4600 mm

11. Araçların Asgari 1 tanesi çeki demirli olarak teslim edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İtirazen şikayete konu ihalenin Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı İdari İşler Şube Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Araç Kiralama Hizmeti” olduğu, ihalenin 4 kısımda toplam 523 adet muhtelif araç kiralanmasını içerdiği, başvuru sahibinin iddiasının, toplam 149 adet sürücüsüz hafif ticari araç kiralanmasına ilişkin ihalenin ikinci kısmına yönelik olduğu, ilgili kısımda idare tarafından sınır değer tutarının alında teklif verdiği belirlenen iki istekliden aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği, sadece Öner Nakliye Turizm İnş. Oto. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, sunulan açıklamanın idarece uygun bulunarak ihalenin ilgili kısmının anılan istekli üzerinde bırakıldığı görülmüştür.

İhalenin iddiaya konu ikinci kısmında, aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan isteklilere gönderilen 21.02.2023 tarihli yazılarda, isteklilerden, araç edinim maliyetleri, kasko gideri, motorlu taşıtlar vergisi gideri, zorunlu mali trafik sigortası gideri ve araç muayene giderlerine ilişkin olarak açıklama yapılmasının istendiği, ihale üzerinde kalan istekli tarafından 27.02.2023 tarihinde sunulan teklif açıklamasında, giderlere ilişkin genel icmalde aşırı düşük teklif sorgulamasına konu kalemlerde, araç kiralama maliyeti için 10.193.160,00 TL, kasko gideri için 662.099,00 TL, motorlu taşıtlar vergisi gideri için 1.122.895,16 TL, zorunlu mali trafik sigortası gideri için 2.140.379,04 TL ve araç muayene giderleri için 548.309,57 TL bedel öngörüldüğü, istekli tarafından hazırlanan araç bilgileri tablosunda 2022 model Fiorino Combi Pop 1.3 M.Jet 95 E6D Final, 2022 model Doblo Cargo Maxi XL 1.6 M.Jet 120 E6D Final ve 2022 model Doblo Combi Easy Maxi 1.6 M.Jet 120 E6D Final model araçların belirtildiği tespit edilmiştir.

İddiaya konu teklif açıklamasında, araç kiralama maliyetinin tevsiki amacıyla fiyat teklifi sunulduğu, fiyat teklifinin süresinin ihale konusu işin süresinin kapsadığı, teklifte belirtilen araçların araç bilgileri tablosunda yer alan araçlar ile uyumlu olduğu, teklifin, teklif sahibi ve ilgili meslek mensubu tarafından imzalanarak onaylandığı, yine fiyat teklifinde 24.02.2023 tarih ve 10 sayılı satış tutarı tespit tutanağına atıf yapılarak ilgili beyana yer verildiği, söz konusu beyanın “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 24.02.2023 tarih ve 10 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” şeklinde olduğu, fiyat teklifinde araç modelleri için belirtilen birim fiyatların aşağıdaki tablodaki gibi olduğu görülmüştür.

Araç kiralama maliyetinin tevsiki amacıyla fiyat teklifinin ekinde 24.02.2023 tarih ve 10 sayılı satış tutarı tespit tutanağının yer aldığı, tutanağın imzalı ve kaşeli olduğu, tutanakta yasal defter tasdik bilgilerinin yer aldığı, ilgili geçici vergi beyanname döneminin 2022 yılı 4. dönem olarak belirtildiği, ilgili firmanın envanter defterinin fiziki ortamda tutulan bir defter olarak beyan edildiği, tutanağın ağırlıklı ortalama birim satış tutarı kısmında ve fatura bilgileri tablosu kısmında yer verilen tablolarda, tutanağa konu kiralama hizmeti verilen araçlara ve kiralama hizmetinin süresine ilişkin herhangi bir belirleme yapılmaksızın sadece 1 adet araç kiralanması şeklinde birim fiyatların belirtildiği, buna göre 1 adet hafif ticari (Courier araç) kiralanması hizmetine ilişkin birim fiyatın 700,00 TL, 1 adet kamyonet araç kiralanması hizmetine ilişkin birim fiyatın 3,750,00 TL ve 1 adet panelvan araç kiralanması hizmetine ilişkin birim fiyatın 1.250,00 TL olduğu, tutanak üzerinde yer alan bilgiler doğrultusunda, anılan bedellere konu hizmetlerin içeriğinin ve miktarının anlaşılamadığı, ek olarak, ilgili beyan ifadesinin aksine, fiyat teklifinde yer verilen birim fiyatların, satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, sonuç olarak anılan satış tutarı tespit tutanağının istekli tarafından sunulan fiyat teklifini tevsik edici nitelikte olmadığı anlaşılmıştır.

İstekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, kasko ve zorunlu mali trafik sigortası giderlerine ilişkin olarak yapılan açıklamalarda, bir sigorta şirketinin genel müdürlüğü tarafından hazırlanan fiyat tekliflerinin sunulduğu, kasko giderine ilişkin fiyat teklifinin ihale konusu işin süresinin tamamını kapsadığı, zorunlu mali trafik sigortası giderlerine ilişkin fiyat teklifinin ise 1 yıllık döneme ilişkin olduğu, söz konusu fiyat teklifinde yer alan tutarın istekli tarafından 2023 yılı Ocak ayına ilişkin Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran (%125,53) üzerinden güncellenerek hesaplandığı, sigorta tekliflerinin içeriğindeki araçların, araç bilgileri tablosunda yer alan araçlar ile uyumlu olduğu, sunulan bilgi ve belgelerin öngörülen bedelleri tevsik edici nitelikte olduğu görülmüştür.

İstekli tarafından motorlu taşıtlar vergisi gideri ve araç muayene giderlerine ilişkin olarak yapılan açıklamada, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından ilan edilen fiyat listeleri üzerinden hesaplama yapıldığı, ihale süresinin bir yılı aşan kısmı için 2023 yılı Ocak ayına ilişkin Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi “On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı (%)” tablosundaki oran (%125,53) üzerinden güncellenerek hesaplama yapıldığı, açıklama içeriğindeki bilgilerin araç bilgileri tablosunda yer alan araçlar ile uyumlu olduğu sunulan bilgi ve belgelerin öngörülen bedelleri tevsik edici nitelikte olduğu anlaşılmıştır.

Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde; ihalenin iddiaya konu ikinci kısmının üzerinde kaldığı istekliye gönderilen aşırı düşük teklif sorgulamasında, araç edinim maliyetleri, kasko gideri, motorlu taşıtlar vergisi gideri, zorunlu mali trafik sigortası gideri ve araç muayene giderlerinin önemli teklif bileşenleri olarak belirlendiği ve istekliden anılan giderler için açıklama sunulmasının istendiği, istekli tarafından sunulan teklif açıklamasında, kasko gideri, motorlu taşıtlar vergisi gideri, zorunlu mali trafik sigortası gideri ve araç muayene giderleri için sunulan bilgi ve belgelerin öngörülen bedelleri tevsik edici nitelikte olduğu ancak araç edinim maliyetleri için öngörülen giderin tevsiki amacıyla sunulan fiyat teklifi ile fiyat teklifinin ekini oluşturan satış tutarı tespit tutanağının uyumlu olmadığı,  anılan tutanağın ağırlıklı ortalama birim satış tutarı kısmında ve fatura bilgileri tablosu kısmında yer verilen tablolarda, tutanağa konu kiralama hizmeti verilen araçlara ve kiralama hizmetinin süresine ilişkin herhangi bir belirleme yapılmaksızın sadece 1 adet araç kiralanması şeklinde birim fiyatların belirtildiği, tutanak üzerinde yer alan bilgiler doğrultusunda, anılan bedellere konu hizmetlerin içeriğinin ve miktarının anlaşılamadığı, ek olarak, ilgili beyan ifadesinin aksine, fiyat teklifinde yer verilen birim fiyatların, satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, sonuç olarak anılan satış tutarı tespit tutanağının istekli tarafından sunulan fiyat teklifini tevsik edici nitelikte olmadığı bu sebeple araç edinim maliyetleri için öngörülen giderlerin teklif açıklamasında tevsik edilemediği bu nedenle de anılan isteklinin teklif açıklamasının ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığı ve isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez. Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.

Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan, ihalenin şikâyete konu kısmının yaklaşık maliyeti dikkate alındığında 4734 sayılı Kanun’un 53’üncü maddesi uyarınca ödenmesi gereken itirazen şikâyet başvuru bedelinin 82.018,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden 109.370,00 TL’nin Kurum hesaplarına yatırıldığı, bu nedenle fazla ödendiği tespit edilen 27.352,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin toplam 149 adet sürücüsüz hafif ticari araç kiralanmasına ilişkin ikinci kısmında, ihalenin ilgili kısmının üzerinde kaldığı Öner Nakliye Turizm İnş. Oto. Tem. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak tekliflerin değerlendirilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1. Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

Oybirliği ile karar verildi.