aşırı düşük teklif sorgulaması hakkındaki yazıların ekinde sıralı analiz girdileri listesine ve tablolarına, açıklama istenilmeyen analiz girdileri listelerine, açıklama istenilen analiz girdileri listelerine yer verilmediği görülmüş olup, ayrı ayrı yapılan iki sorgulama ile toplamda 72 (12+60) iş kaleminden oluşan 2 adet “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” oluşturulduğu ancak sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/gruplarının sıralı iş kalemleri/grupları listesi kullanılarak yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubundan oluştuğuna ilişkin listeleme işleminin yapılıp yapılmadığının anlaşılamadığı, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri ile idarece tasarlanan ve birden fazla iş kalemlerini ihtiva eden iş kalemlerinin analiz formatlarının aşırı düşük sorgulama sürecinde isteklilere verilmesi gerektiği, bu haliyle isteklilerce aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde, iş kalemini oluşturan analiz girdilerinin farklı belirlenmesi sonucunun doğabileceği, dolayısıyla istekliler tarafından belirlenen girdilerin kıyaslanabileceği herhangi bir temel kıstas bulunmadığından aşırı düşük teklif açıklamalarının eşit koşullarda değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, bu şekilde yapılan bir sorgulamanın Genel Tebliğ maddesine aykırı olduğu hk

Den Mimarlık Anonim Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Düzce İl Özel İdaresi,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/195531 İhale Kayıt Numaralı “Kaynaşlı İlçe Emniyet Müdürlüğü Ek Hizmet Binası İkmal İnşaatı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Düzce İl Özel İdaresi tarafından 12.05.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kaynaşlı İlçe Emniyet Müdürlüğü Ek Hizmet Binası İkmal İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Den Mimarlık Anonim Şirketi’nin 26.06.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.06.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.07.2020 tarih ve 28971 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.07.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1058 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerine bırakılan isteklinin ihale yeterlik bilgilerinin (iş bitirme belgesi, ticari sicil bilgileri, teminat mektubu, ortaklık durum belgesi, imza sirküleri, vekaletname gibi belgelerin e-ihalede verilen belgelerle ve idarenin istemiş olduğu belgelerle uyumu) tekrar kontrol edilmesi gerektiği kanaatinde oldukları;

Öte yandan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;

1.      Açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin hesaplanan metrajlar ile idarenin hesapladığı metrajlar arasındaki farklılıkların makul ve kabul edilebilir düzeyde olmadığı, metrajlar arasındaki farkın işin yapılabilirliğine etki edecek düzeyde olduğu, metraj farklılıkları sonucunda oluşacak toplam fiyatın ihalenin sonucundaki sıralamayı değiştirecek nitelikte olduğu,

2.                  Açıklama istenilen iş kalemleri ve açıklanması istenilmeyen iş kalemlerine ait hesap cetvellerinin ayrı ayrı sunulmadığı, açıklama istenilmeyen analiz girdilerine ait metrajlar ve öngörülen fiyatlara ilişkin herhangi bir belirleme yapılmadığı, bu girdilerin hesaplamalarda kullanılmadığı,

3.                  Açıklaması istenilen iş kalemlerine ait analizlerin tamamının sunulmadığı, açıklama istenecek iş kalemlerine ait analiz fiyatları ile hesap cetvellerinde sunulan fiyatların aynı olmadığı,

4.                  Açıklama istenilen iş kalemlerinden Y.16.050/13, Özel_P-137, B-17.D/5 pozlarının içeriğinde hazır beton bulunduğu, bu pozlara ait tekliflerin beton dökme süresi/donma süresi göz önüne alınarak Düzce’de beton santrali olan ticari işletmelerden alınması gerektiği, alınan fiyatlarla oluşturulan analizlerde malzeme ve işçiliğin ayrılması gerektiği, ilgili aşırı düşük teklif açıklamasında beton fiyatlarının Düzce’den alınmadığı, Özel_P-137, B-17.D/5 pozlarında malzeme ve işçiliğin ayrı ayrı hesaplanmadığı, aşırı düşük teklif açıklamasında bu pozların ayrıştırılmadığı, Düzce dışından beton fiyatı alındığı,

5.                  Aşırı düşük teklif açıklama dosyasında, teklif edilen bedelin yaklaşık %5’ine tekabül eden kişiye bağlı olmayan ve herhangi bir mahsuplaşma yoluna gidilemeyen, ilgili mevzuatlar gereği ödenmesi gereken mutat bedeller olan (teklif bedeline göre hesaplanan) sözleşme karar, damga vergisi, ödemelere ait damga vergileri, kik payı, SGK primleri ile stopaj bedelleri, iş güvenliği ile ilgili giderlere yer verilmediği veya teklif bedeline göre ödenecek tutarların belli olmasına rağmen bu tutarların yazılmadığı veya eksik tutar yazıldığı, söz konusu işin sözleşme tasarısındaki 33.1’inci maddesinde ihale uhdesinde kalacak istekliden istenen 1 adet binek araba ve 2 adet tablete ait yapılacak ödemelerin aşırı düşük teklif dosyasında belirtilmediği ve yer verilmediği, sözleşme tasarısındaki 23.1’inci maddesinde belirtilen ve ihale uhdesinde kalan isteklinin çalıştırmak zorunda olduğu 3 adet teknik personelin maaş, SSK, sosyal hakları ile ilgili herhangi bir tutar yazılmadığı ya da eksik yazıldığı,

6.                  Açıklanması istenilen iş kalemleri arasında yer alan Özel_Poliüretan Kat Silme ve Söve Yapılması (Poliüretan Kat Silme, Söve Yapılması Boyanması ve Montajı),  Özel_Burdur Bej Mermer ile Cephe Kaplaması (Burdur Bej Mermer İle Cephe Kaplaması),  Özel_Alçı Tamiri/Zımpara (Alçı Yüzeylerin, Tel Fırça, Zımpara ve Mekanik Yolla Temizlenerek Boyaya Hazır Hale Getirilmesi), Özel_P-137 (Dış Saha Betonu Yapılması Pozu (C30/37), Özel_Altın Yaldızlı Ferforje Rozet (Altın Yaldızlı Ferforje Rozet Yapılması, Kaynak ile Montajı), Özel.7.Kabartma Pirinç E.G.M Amblemi (Kabartma Pirinç Polis Arması E.G.M Amblemi (Yükseklik Ort.32 cm Çap Ort24 cm), Özel.2.Giydirme Silikon Cephe Yapılması (Giydirme Silikon Cephe Kaplama Montajı Yapılması),  Özel.1.Fotoselli Kapı (Fotoselli Kapı) pozlarının poz açılımları ve teknik şartnamesi incelendiğinde tek bir iş kaleminden oluşmayan birden fazla bileşenden oluşan imalat ve iş kalemini kapsar şekilde hazırlandığı, gerek yapım tekniği gerekse montaj tekniği acısından farklılıklar gösteren ve teknik özellikleri bulunan imalatların tarif edildiği, bu pozların tek bir satış tutarı tespit tutanağına göre düzenlenmesi mümkün olmadığı ve mevzuata aykırı olduğu, analizi yapılabilir özel iş kalemleri için, girdi miktar ve cinslerini gösterir analiz yapılmaması, iş kalemleri için girdi tür ve miktarlarının ayrıntılı gösterilmemesi malzeme ve işçilik miktarları ile fiyatların denetimsiz hale getirilmesine sebep olacağından, aşırı düşük teklif yönüyle denetlenemeyen bir açıklama ortaya çıkacağından poz içerisindeki her bir imalata, karışıma, malzemeye, işçiliğe ait ayrı ayrı m2-mt-kg vs cinsinden fiyat alınarak analiz girdisi olarak belirlenip iş kalemi fiyat analizi ile açıklanması gerektiği, sunulan aşırı düşük teklif açıklama dosyasında da bu pozlara ve iş kalemlerine ait EK-0.5, EK-0.6, EK-0.7, EK-0.8 tutanaklarında ağırlıklı ortalama birim satış/maliyet tutarı hesaplanan girdi birimleri ile teklife konu iş kalemine ait girdi birimlerinin birbiri ile örtüşmediği, meslek mensubunca düzenlenen tutanakta yer alan ürünler ile teklife konu ürünün aynı özellikte olmadığı, bahsi geçen ilk iki pozun [(Özel_Poliüretan Kat Silme ve Söve Yapılması (Poliüretan Kat Silme, Söve Yapılması Boyanması ve Montajı), Özel_Burdur Bej Mermer ile Cephe Kaplaması (Burdur Bej Mermer İle Cephe Kaplaması)] imalatının dış cephede yapılacağı, ihale dokümanındaki “İş Grubu: Ana Grup>İnşaat İmalatları>Emniyet Müdürlüğü Binası>Duvar ve Dış Cephe İmalatları” düzenlemesine bakıldığında dış cephede herhangi bir iskele pozu olmadığı, söz konusu iş anahtar teslim götürü bedel olduğundan sözü edilen bu iki pozda ve Özel.2.Giydirme Silikon Cephe Yapılması, P-002/A1 pozlarında cephede insan ve malzeme sirkülasyonu ve imalatı için iskele-vinç-sepetli vinç-yürüyen platform gibi poz girdilerinin olması gerektiği, bu girdilerin olmamasının imalatlar için hazırlanan dokümanların eksik ve hatalı olduğu anlamına geldiği,

7.                  EK-0.5, EK-0.6, EK-0.7, EK-0.8 tutanaklarının fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından düzenlenmediği, usulüne uygun hazırlanmadığı, teklif edilen birim fiyatların tutanaklarda tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olduğu, tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmediği,

8.                  Açıklanması istenilen iş kalemlerinden Y.23.014, B-23.111 gibi pozlarda birim fiyat tariflerinde nakliyenin dahil olmadığı, iş kalemlerine ait analizlerde kullanılan rayiçlerde malzeme bedelinin fabrikada olarak öngörüldüğünden nakliyenin hesaba katılmadığı, aşırı düşük teklif açıklamasında bu ve buna benzer iş kalemlerine ait nakliye hesabı sunulmadığı,

9.                  Açıklanması istenilmeyen iş kalemlerine öngörülen bedel ile bu iş kalemlerinin fen ve sanat kurallarına uygun yapılamayacağı, bu iş kalemlerinden açıklama istenecek iş kalemleri ile benzerlik gösteren iş kalemleri karşılaştırıldıklarında ve metrajları da hesaba katıldığında öngörülmesi gereken tutarın öngörülen tutardan çok daha fazla olduğunu,

10.               Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanmış birim fiyatlar kullanılarak yapılan açıklamada kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanmış birim fiyatlar dışında fiyatların kullanılmadığı, Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.5’inci maddesinde yer verilen açıklamalar doğrultusunda kullanılan kar dahil 2020 yılı birim fiyatının 1,25’e bölünmesi suretiyle bulunacak karsız birim fiyatın kullanılması gerektiği, hesaplamaların hatalı olarak yapıldığı ve aşırı düşük teklif açıklama dosyasında hesaplanan karsız birim fiyatların olması gereken birim fiyatların altında olduğunu, öngörülen kar tutarı eklendiğinde dahi söz konusu tutarların iş kaleminin karsız birim fiyatının altında olduğu,

11.               Açıklanması istenilen iş kalemlerinden inşaat imalatlarına, mekanik tesisat imalatlarına, elektrik tesisatı imalatlarına ait üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinde malzeme bedelinin ve montaj bedelinin ayrı ayrı açıklanıp açıklanmadığı, Mekanik tesisat-elektrik tesisatı ana grup ve alt gruplarında alınan fiyat tekliflerinde her şey dahil olarak tekliflerin olmadığı, iş kalemine ilişkin nakliye, montaj, işçilik, malzeme gibi tüm miktarların ve fiyatların gösterilmesinin gerektiği, her şey dahil tekliflerde bir birimin içerisinde ne kadar işçilik ne kadar malzeme ve nakliye giderinin olduğunun tespitinin mümkün olamayacağı, bu durumun ise kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu,

12.               Açıklanması istenilen iş kalemlerinden EÖP-11, EÖP-7, EÖP-12, EÖP-4, EÖP-13, EÖP-9, EÖP-6, EÖP-10, Özel.1.Fotoselli Kapı, EÖP-18, EÖP-14 nolu iş kalemlerinin malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı açıklanmadığı, meslek mensubunca düzenlenen tutanakta yer alan ürünler ile teklife konu ürünün aynı ürünler olmadığı,

13.               Açıklanması istenilen iş kalemleri arasında olan 281-301, 280-2204, 280-1105, 280-2202, 280-1202, 280-2208, 281-501, 281-503, 280-2207 nolu VRF Tesisatı/Mekanik Tesisat iş grubuna ait iş kalemlerinin, malzeme-montaj-nakliye-şantiye içi yatay ve düşey taşımalar (vinç-fortlift) bedelinin ayrı ayrı açıklanmadığı, meslek mensubunca düzenlenen tutanakta yer alan ürünler ile teklife konu ürünün aynı ürün olmadığı,

14.               Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinde malzeme ve montaj işçilikleri toplamının o iş kalemi içerisinde olması gereken toplam işçilik miktarının saatlik asgari ücretle çarpımı sonucu olması gerekenden daha az olarak belirlendiği, işçilik miktarları ile işçilik fiyatlarının düşürüldüğü iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,            

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,    

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır. …”  açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.

45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

Örnek:

Yaklaşık maliyeti 100.000 TL olan bir ihalede; ihale komisyonu, (38.1) maddesine göre idarece oluşturulan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ni kullanarak yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 den küçük olan (0,6888) 8, 9 ve 10 nolu iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan 4 nolu iş kalemi/grubunu açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları olarak belirleyecektir.

Sorgulama yapılacak olan “4” nolu iş kalemi/grubunun kar ve genel gider hariç birim fiyatının18,49 TL olduğu varsayıldığında, ihale komisyonu tarafından, tutarı 18,49 TL’nin % 3’ü olan (18,49×0,03=0,55) 0,55 TL’ye eşit veya altında kalan analiz girdileri “vida ve plastik dupel, agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” olarak tespit edilecektir.

Ancak söz konusu girdilerin tutarları toplamı olan 2,81 TL’nin, 4 nolu iş kaleminin kar ve genel gider hariç analiz toplamının (birim fiyatının) % 15’i olan (18,49×0,15=2,77) 2,77 TL’den fazla olması nedeniyle sıralı analiz girdileri tablosuna göre 2,77 TL’lik tutarın aşılmasına neden olan “vida ve plastik dubel” açıklama yapılması gerekli olmayan analiz girdileri içinden çıkarılacak ve “agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” açıklama yapılmasına gerek olmayan analiz girdileri olarak ihale komisyonunca tespit edilecektir.

         İş kalemi / grubu analizi

(Not = Örnekteki iş kalemine ait analizdeki girdiler ve tutarları gerçek verileri yansıtmamaktadır, (45.1.2.1) ve (45.1.2.2) maddesi için oluşturulmuş sayısal örnektir.)

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

…

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

…

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 24.md.) İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.

45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.

45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler vb. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 30.md.) Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

…

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklamaları,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Kaynaşlı İlçe Emniyet Müdürlüğü Ek Hizmet Binası İkmal İnşaatı

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde):

…

e) Miktarı: 1 Adet Kaynaşlı İlçe Emniyet Müdürlüğü Ek Hizmet Binası İkmal İnşaatı Yapım İşi (Bodrum+Zemin+2)

1 Adet Kaynaşlı İlçe Emniyet Müdürlüğü Ek Hizmet Binası İkmal İnşaatı Yapım İşi (Bodrum+Zemin+2)

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Kaynaşlı Çele Köyü Karaçalı Mevkii 2226 Nolu Parsel Kaynaşlı /Düzce” düzenlemesi yer almaktadır.

18.06.2020 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararına göre, açık ihale usulüyle yapılan şikâyete konu ihalede 17 adet doküman indirildiği, ihaleye teklif veren 8 isteklinin olduğu, Fark Yapı Taahhüt Emlak Temizlik Nakliyat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Bildik Elektrik Makine İnşaat Mühendislik San. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin sınır değerin altında kaldığı ve idare tarafından anılan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının istenildiği, Fark Yapı Taahhüt Emlak Temizlik Nakliyat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun bulunduğu, Bildik Elektrik Makine İnşaat Mühendislik San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun bulunmadığı, ihalenin Fark Yapı Taahhüt Emlak Temizlik Nakliyat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak Den Mimarlık Anonim Şirketinin belirlendiği görülmüştür.

Sınır değer tutarının altında teklif verdiği tespit edilen Fark Yapı Taahhüt Emlak Temizlik Nakliyat Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Bildik Elektrik Makine İnşaat Mühendislik San. Tic. Ltd. Şti.ye EKAP üzerinden gönderilen 21.05.2020 tarihli ilk aşırı düşük teklif sorgulaması hakkındaki yazıda “İdaremizce 12/05/2020 tarihinde saat 10:00’da açık ihale usulü ile gerçekleştirilen 2020/195531 ihale kayıt numaralı “Kaynaşlı İlçe Emniyet Müdürlüğü Ek Hizmet Binası İkmal İnşaatı Yapım” işine ait sunmuş olduğunuz fiyat teklifiniz 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun 38 inci Maddesi gereğince, ihale komisyonunun yaptığı değerlendirme sonucu aşırı düşük teklif olarak belirlenmiştir.

Teklifinizin değerlendirilmesi için, teklifinizi oluşturan; Ekli tabloda açıklama yapılması istenen iş kalemlerine ait imalat ve genel giderler bileşenlerinizin ayrıntılı dökümünü; Kamu İhale Genel Tebliği 45. maddesinde belirtilen hususlar çerçevesinde, belgelere dayalı olarak yapmanız gerekmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.10 maddesinde; “Meslek Mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.” hükmü dikkate alınarak, herhangi bir tereddüde mahal vermemesi adına tüm fiyat tekliflerinize ait meslek mensubunca onaylı Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O-7 ve Ek. 0.8 numaralı tutanakların da açıklamanız ekinde sunulması ve üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alındığının da belgelenmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede; ilgili mevzuatlar doğrultusunda yapılması gereken yazılı açıklamalarınızı 04/06/2020 tarihi Perşembe günü mesai bitimine (Saat: 17:30) kadar İdaremize evrak kaydına vermeniz gerekmektedir. Aksi takdirde teklifiniz değerlendirme dışı bırakılacaktır. …” ifadelerine yer verildiği, yazı ekinde açıklama istenilen 12 adet iş kaleminden oluşan sıralı iş kalemleri/grupları listesi ve Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 standart formlarının verildiği, ilgili isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını sundukları,

Yine EKAP üzerinden gönderilen sehven unutulan iş kalemleri için 08.06.2020 tarihli ikinci aşırı düşük teklif sorgulaması hakkındaki yazıda “İdaremizce 12/05/2020 tarihinde saat 10:00’da açık ihale usulü ile gerçekleştirilen 2020/195531 ihale kayıt numaralı “Kaynaşlı İlçe Emniyet Müdürlüğü Ek Hizmet Binası İkmal İnşaatı Yapım” işine ait sunmuş olduğunuz fiyat teklifiniz 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun 38 inci Maddesi gereğince, ihale komisyonunun yaptığı değerlendirme sonucu aşın düşük teklif olarak belirlenmiştir.

İlgi olur ile tarafınızdan talep etmiş olduğumuz iş kalemlerinde, Kamu İhale Genel Tebliğ 45.1.2 Maddesinde “Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir.” hükmü doğrultusunda ilaveten sehven unutulan ve ekli tabloda açıklama yapılması istenilen iş kalemlerine ait imalat ve genel giderler bileşenlerinizin ayrıntılı dökümünü; Kamu İhale Genel Tebliği 45. maddesinde belirtilen hususlar çerçevesinde, belgelere dayalı olarak yapmanız gerekmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.10 maddesinde; “Meslek Mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.” hükmü dikkate alınarak, herhangi bir tereddüde mahal vermemesi adına tüm fiyat tekliflerinize ait meslek mensubunca onaylı Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek. 0.8 numaralı tutanakların da açıklamanız ekinde sunulması ve üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alındığının da belgelenmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede; ilgili mevzuatlar doğrultusunda yapılması gereken yazılı açıklamalarınızı 15/06/2020 tarihi Pazartesi günü mesai bitimine (Saat: 17:30) kadar İdaremize evrak kaydına vermeniz gerekmektedir. Aksi takdirde teklifiniz değerlendirme dışı bırakılacaktır. …” ifadelerine yer verildiği, yazı ekinde açıklama istenilen 60 adet iş kaleminden oluşan sıralı iş kalemleri/grupları listesi ve Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 standart formlarının verildiği görülmüştür.

Mevzuatın yukarıya aktarılan hükümleri gereğince ihale dokümanında aşırı düşük teklif sorgulaması yapılacağına ilişkin düzenlenme yapılan ihaleler için idarece öncelikle geçerli teklifler ve yaklaşık maliyet esas alınarak sınır değerin hesaplanması ve sınır değerin altında teklif sunan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi, sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda da; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmemesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede aşırı düşük teklif sorgulaması hakkındaki yazıların ekinde sıralı analiz girdileri listesine ve tablolarına, açıklama istenilmeyen analiz girdileri listelerine, açıklama istenilen analiz girdileri listelerine yer verilmediği görülmüş olup, ayrı ayrı yapılan iki sorgulama ile toplamda 72 (12+60) iş kaleminden oluşan 2 adet “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” oluşturulduğu ancak sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/gruplarının sıralı iş kalemleri/grupları listesi kullanılarak yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubundan oluştuğuna ilişkin listeleme işleminin yapılıp yapılmadığının anlaşılamadığı, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri ile idarece tasarlanan ve birden fazla iş kalemlerini ihtiva eden iş kalemlerinin analiz formatlarının aşırı düşük sorgulama sürecinde isteklilere verilmesi gerektiği, bu haliyle isteklilerce aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde, iş kalemini oluşturan analiz girdilerinin farklı belirlenmesi sonucunun doğabileceği, dolayısıyla istekliler tarafından belirlenen girdilerin kıyaslanabileceği herhangi bir temel kıstas bulunmadığından aşırı düşük teklif açıklamalarının eşit koşullarda değerlendirilmesinin mümkün olmadığı, bu şekilde yapılan bir sorgulamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 45.1.4’üncü maddesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Bu çerçevede, idarece mevzuata uygun olarak yapılmayan söz konusu aşırı düşük teklif sorgulamasına istinaden yapılacak olan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olup olmadığına ilişkin olarak sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olamayacağı anlaşılmış olup, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıklar göz önüne alınarak,

1) Sıralı iş kalemleri/grupları listesi kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi,

2)  İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerinden, nitelik ve nicelik olarak kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile birebir uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemlerine (paçal iş kalemi) ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, makine amortismanı, mazot, makine ve diğer malzeme girdileri vb.) kadar ayrıştırılması,

3)  Paçal/özel iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının anılan poz miktarları dikkate alınarak toplanması (örneğin aynı iş kalemi analizi içerisinde yer alan işçilikle ilgili düz işçi girdilerinin söz konusu poz birim miktarı dikkate alınarak toplanması), farklı poz numarasına sahip girdilerinin ise ayrı ayrı gösterilmesi,

4) Yukarıdaki işlemlerden sonra anılan Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,

5)  Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alıyorsa ve eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde söz konusu mazot girdisi için açıklama istenilmesi),

6)  Açıklama istenilecek paçal/özel iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Ayrıca itirazen şikâyet başvuru dilekçesindeki “İhale üzerine bırakılan isteklinin ihale yeterlik bilgilerinin ( iş bitirme belgesi, ticari sicil bilgileri, teminat mektubu, ortaklık durum belgesi, imza sirküleri, vekaletname gibi belgelerin e-ihalede verilen belgelerle ve idarenin istemiş olduğu belgelerle uyumu) tekrar kontrol edilmesi gerektiği kanaatinde oldukları” hususları bakımından; İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; “Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller”in dilekçelerde yer verilecek hususlar arasında olduğu hükme bağlanmış olup yeterlik bilgilerinin hangi unsurları bakımından ve hangi gerekçelerle mevzuata uygun olmadığı belirtilmeden, soyut ve mesnetsiz iddialara yer verildiği görüldüğünden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulama işleminin yukarıda bahsedilen hususlara uygun şekilde tekrar yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.