aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında işçilere aynî olarak sağlanacak olan giyim giderlerine ilişkin sunduğu proforma faturadaki tutarda virgülden sonra dört hane bulunan davacı şirketin giyim giderine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği görülmekle birlikte, maliyetin tedavüldeki para birimi ile ifade edilmesinin işlem sonuçlarında ve ödeme aşamasında önem arz ettiği açık olup, birim fiyatta yapılacak yuvarlama yerine, ödemeye esas alınacak fiyatın en yakın iki ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanması ve sözleşmenin ifası ve ödemenin yapılacağı aşamadaki sıkıntıların bu şekilde ortadan kaldırılması gerekmektedir.Bu itibarla; davacı şirket tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasında işçilere aynî olarak sağlanacak olan giyim giderlerine ilişkin yapılan açıklama kapsamında sunulan proforma faturanın birim fiyatların toplamında virgülden sonra dört hane bulunması, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasını gerektirmediğinden, davacı şirketin teklifinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

İhaleyi Yapan Daire: 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

Başvuruya Konu İhale: 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 

1) Birinci iddia kapsamında isteklilerce aşırı düşük teklif açıklaması yapılırken çalıştırılan personele ulaşımını sağlaması için verilecek anonim kart bedelinin ve bu bedel üzerinden hesaplanacak %3 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderlerin de maliyet bileşeni olarak öngörülmesi gerektiğinden bahisle, yol giderine kart bedellerini dâhil etmeyen davacı Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Hlk. İliş. İnş. ve Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile bir diğer istekli Kemal Sos. Hiz. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının yeterli olmadığı sonucuna varılmış,

2) İkinci iddia kapsamında ihale tarihinde hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunmayan, ancak ihale süreci içerisinde hakkında yasaklama kararı alınan davacı Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Hlk. İliş. İnş. ve Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği neticesine ulaşılmış,

3) İkinci iddia çerçevesinde ayrıca ilgili isteklilerin giyim giderine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamaları incelenmiş, davacı Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Hlk. İliş. İnş. ve Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin giyim giderine ilişkin olarak sunduğu proforma fatura eki maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile bu tutanağa dayanak teşkil eden satış faturasının “miktar” bakımından örtüşmediği tespit edilerek, bu tespite istinaden söz konusu durumun İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilmesi, adı geçen belgelerin, 4734 sayılı Kanun’un “Yasak fiil veya davranışlar” başlıklı 17’nci ve “İhalelere katılmaktan yasaklama” başlıklı 58’inci maddeleri göz önünde bulundurularak idarece değerlendirilmesi, aynı zamanda bahse konu tutanağı düzenleyen SMMM Abdulkadir Aker hakkında TÜRMOB’a bildirimde bulunulması gerektiği sonucuna varılmış, bununla birlikte 0,2096 TL olan proforma fatura toplam tutarının yuvarlanarak 0,21 TL şeklinde gösterildiğinden bahisle proforma faturanın 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun’a aykırı düzenlenmiş olduğu, bu itibarla davacının giyim giderine ilişkin açıklamalarının bu gerekçeyle de mevzuata uygun olmadığı tespiti yapılmış,

4) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Kurum tarafından inceleme” başlıklı 18’inci maddesi uyarınca eşit muamele ilkesi yönünden inceleme yapılan (B) bölümü kapsamında, isteklilerden Gökkuşağı Sos. Hizm. A.Ş.nin, Vatoz Grup Tem. ve Gıda San. Tic. A.Ş.nin ve Tomurcuk Tem. Tur. Gıda İnş. ve Otom. San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı belirtilmiştir.

Anılan Kurul kararında yer verilen yukarıdaki hususlar çerçevesinde “Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Hlk. İliş. İnş. ve Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması, Kemal Sos. Hiz. Tic. Ltd. Şti., Gökkuşağı Sos. Hizm. A.Ş., Vatoz Grup Tem. ve Gıda San. Tic. A.Ş. ile Tomurcuk Tem. Tur. Gıda İnş. ve Otom. San. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

…

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) İlgili proforma faturayı düzenleyen Ateş Endüstriyel – Arafat Ateş ile proforma faturayı “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’nin altında olmadığını beyan ederim.” yönündeki beyanla imzalayarak maliyet/satış tutarı tespit tutanağını düzenleyen SMMM Abdulkadir Aker ve söz konusu belgeleri aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sunan Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Halkla İliş. İnş. ve Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına bildirim yapılmasına,      

3) SMMM Abdulkadir Aker hakkında TÜRMOB’a bildirimde bulunulmasına” karar verilmiştir.

Bahse konu Kurul kararı üzerine, Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Hlk. İliş. İnş. ve Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. tarafından Ankara 18. İdare Mahkemesinde dava açılmış ve Mahkemenin 30.12.2014 tarihli ve E:2014/1724, K:2014/1954 sayılı kararı ile ”davanın reddi”ne karar verilmiştir.

Temyiz incelemesi sonucunda Danıştay 13. Dairesinin 15.05.2015 tarihli ve E:2015/1118, K:2015/1874 sayılı kararı ile “…Temyize konu Mahkeme kararının; 05.11.2014 tarih 2014/UH.III-3623 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının, davacı şirket hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na bildirim yapılmasına dair kısmı yönünden davanın incelenmeksizin reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık görülmemiştir.

Mahkeme kararının; 05.11.2014 tarih 2014/UH.III-3623 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin kısmı yönünden davanın reddine ilişkin kısmına gelince;

…

Dosyanın incelenmesinden; İstanbul Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği tarafından 12.03.2014 tarihinde yapılan “Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Bağlı Birimlerinin 2014-2015 Yılları 131 Kişi ile Bilgi Sistemi Kullanım Personeli (Veri Giriş ve Kontrol Personeli) Hasta Karşılama, Yönlendirme ve Danışma Personeli Hizmeti Alım İhalesi”ne 8 isteklinin katıldığı, ihalede 6 geçerli teklifin bulunduğu, kârsız yaklaşık maliyetin 4.918.008,55.-TL olarak hesaplandığı, ihalenin, 4.888.865,17.-TL teklif veren davacı şirket üzerinde kaldığı, isteklilerden Gökkuşağı Sos. Hizm. A.Ş. tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucu davacı şirketin teklifinin; aynî olarak karşılanacak olan yol giderine anonim kart bedelinin dâhil edilmediği, davacı şirketin Milli Savunma Bakanlığı’nca 26.10.2014 tarihinden itibaren, Sağlık Bakanlığı’nca ise 01.11.2014 tarihinden itibaren 1 yıl süreyle ihalelere katılmaktan yasaklandığı, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile bunun dayanağı faturanın uyumsuz olduğu, davacı şirket tarafından sunulan proforma faturada her bir malzeme için birim satış tutarının 0,0001.-TL olduğu, her bir satır için toplam tutarın yuvarlanmadan yazıldığı, ancak 0,2096.-TL olan proforma fatura toplam tutarının yuvarlanarak 0,21.-TL olarak yazıldığı, proforma faturanın genel toplamının kuruş hanesinin dört rakamlı yazıldığı, anılan tutarın ondalık kısmında bir kuruşun altında bedel yer almasının işlem sonuçlarında ve ödeme aşamalarında geçerli olmayan bir tutar üzerinden proforma fatura düzenlenmesinin 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun’a aykırı olduğu, dolayısıyla davacı şirketin giyim giderine ilişkin açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, anılan Kurul kararının iptali istemiyle de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Bakılan uyuşmazlıkta; davacı şirket tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında giyim giderinin tevsiki amacıyla Ateş Endüstriyel – Arafat Ateş tarafından düzenlenen proforma faturanın sunulduğu, proforma faturada, her bir malzemenin birim satış tutarının 0,0001.-TL olarak öngörüldüğü, proforma faturanın “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’nin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresine yer verilerek SMMM Abdulkadir Aker tarafından kaşelenip imzalandığı, 07.03.2014 tarihli söz konusu proforma fatura eki tutanağın 2013 yılının 4’üncü geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlendiği, tutanakta her bir malzeme için ağırlıklı ortalama birim satış tutarının 0,0001.-TL olarak hesaplandığı, davacı şirket tarafından sunulan proforma fatura ve fiyat teklifinin birbirleriyle uyumlu olduğu, Tebliğ uyarınca gerekli şeklî unsurları taşıdığı; maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile dayanağı Ateş Endüstriyel – Arafat Ateş tarafından düzenlenen 23.12.2013 tarih ve 143804 sıra numaralı satış faturasının karşılaştırılmasında, “gömlek (uzun kollu/kısa kollu)”, “pantolon/etek”, “kravat/fular”, “hırka” için maliyet/satış tutarı tespit tutanağında her bir kalemin birim fiyatının 0,0001.-TL olarak belirtildiği, faturada ise 700 adet gömlek için 0,07.-TL, 1.300 adet pantolon için 0,13.-TL, 700 adet etek için 0,07.-TL, 900 adet kravat için 0,09.-TL, 800 adet fular için 0,08.-TL, 600 adet hırka için 0,06.-TL fiyat öngörüldüğü, anılan giyim malzemelerinin fiyatlarının 0,0001.-TL olduğu; dolayısıyla maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile dayanağı fatura uyumlu olduğundan dava konusu Kurul kararının, davacı şirketin teklifinin maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile bunun dayanağı faturanın uyumsuz olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin kısmında hukuka uygunluk davanın reddine ilişkin Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

Öte yandan her ne kadar Mahkemece, dava konusu Kurul kararı davacı şirket tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ile bunun dayanağı faturanın uyumsuz olup olmadığı yönünden incelenmek suretiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, dava konusu Kurul kararında davacı şirketin teklifinin, aynî olarak karşılanacak olan yol giderine anonim kart bedelinin dâhil edilmediği, davacı şirket hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı bulunduğu ve davacı şirket tarafından geçerli olmayan bir tutar üzerinden proforma fatura düzenlenmesinin 5083 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun’a aykırı olduğu gerekçeleriyle de değerlendirme dışı bırakıldığı dikkate alındığında, dava konusu Kurul kararının anılan gerekçeler yönünden de irdelenmesi gerekmektedir.

…

Bakılan uyuşmazlıkta; idarî şartnamede, çalışan personelin 26 günlük gidiş-dönüş bilet ücretinin isteklilerce karşılanacağının düzenlendiği, isteklilerin ayrıca çalışan personelin toplu taşıma araçlarına binmek için kullanacağı kartın bedelini karşılayacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, İstanbul ilinde kamuya ait toplu taşıma araçlarına binmek için kullanılan elektronik kartın (akbil) depozitolu olduğu, kartın iadesi hâlinde kart bedelinin iade edileceği de dikkate alındığında, çalışan personelce kullanılacak kart bedeli dikkate alınmadan belirlenen teklif tutarında hukuka aykırılık bulunmadığından, davacı şirketin teklifinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Öte yandan, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında işçilere aynî olarak sağlanacak olan giyim giderlerine ilişkin sunduğu proforma faturadaki tutarda virgülden sonra dört hane bulunan davacı şirketin giyim giderine ilişkin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı gerekçesiyle davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği görülmekle birlikte, maliyetin tedavüldeki para birimi ile ifade edilmesinin işlem sonuçlarında ve ödeme aşamasında önem arz ettiği açık olup, birim fiyatta yapılacak yuvarlama yerine, ödemeye esas alınacak fiyatın en yakın iki ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanması ve sözleşmenin ifası ve ödemenin yapılacağı aşamadaki sıkıntıların bu şekilde ortadan kaldırılması gerekmektedir.Bu itibarla; davacı şirket tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasında işçilere aynî olarak sağlanacak olan giyim giderlerine ilişkin yapılan açıklama kapsamında sunulan proforma faturanın birim fiyatların toplamında virgülden sonra dört hane bulunması, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasını gerektirmediğinden, davacı şirketin teklifinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Diğer taraftan; davacı şirketin Milli Savunma Bakanlığı’nca 26.10.2014 tarihinden itibaren, Sağlık Bakanlığı’nca ise 01.11.2014 tarihinden itibaren 1 yıl süreyle ihalelere katılmaktan yasaklanmasına ilişkin kararların iptali istemiyle açılan davalarda, Ankara 4. İdare Mahkemesi’nin 18.02.2015 tarih ve E:2014/1937, K:2015/203, Ankara 10. İdare Mahkemesi’nin 27.02.2015 tarih ve E:2014/1951, K:2015/202 sayılı kararlarıyla yasaklama işlemlerinin iptaline karar verildiğinden davacı şirketin teklifinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle; davacının temyiz isteminin kısmen kabulüyle, … temyize konu Ankara 18. İdare Mahkemesi’nin 30.12.2014 tarih ve E:2014/1724, K:2014/1954 sayılı kararının; dava konusu işlemin, davacı şirket hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına bildirim yapılmasına dair kısmı yönünden davanın incelenmeksizin reddine ilişkin kısmının ONANMASINA 
   Oybirliğiyle; davanın reddine ilişkin kısmının BOZULMASINA, dava konusu işlemin, davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin kısmının İPTALİNE esasta 
   Oybirliği, gerekçede oyçokluğuyla” karar verilmiştir.

Anayasanın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin, mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

1) 05.11.2014 tarihli ve 2014/UH.III-3623 sayılı Kurul kararının davacı Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Hlk. İliş. İnş. ve Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin kısmının iptaline,

2) Anılan mahkeme kararındaki gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince, davacı Genç Ufuklar Dan. Tem. Gıda Hlk. İliş. İnş. ve Taah. Paz. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.