Atık Depolama Alanı Düzenleme işini üstlendiğini, toplam 3 hakediş ödemesi yapıldığını, bu hakedişleri itirazî kayıt koyarak imzaladığını, davalı idarenin hakedişlerde sözleşme eki birim fiyat cetvelinde 6. sırada bulunan A.06 “her cins toprağın serilmesi” pozundan olması gereken ödemeleri A.02 pozundan ödediğini, 29.156,87 m3 kazının birim fiyat cetvelinin 11. sırasındaki A.11 pozundan ödenmesi gerekirken ödenmediğini, yine serbest kazıdan gelen toprağın kabarma katsayısı olan 1,20 ile çarpılarak ödenmesi gerekirken ödenmediğini, hakedişlerde keçiayağı silindir çalıştırılmamasından ve diğer makinelerin bulundurulmamasından dolayı yapılan kesintinin doğru olmadığını açıklayarak her bir talep kalemi için miktar belirtmeksizin fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 10.000,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, yargılama sırasında bilirkişi raporuna göre hakedişlerden yapılan haksız kesintiler nedeniyle 89.702,21 TL ve imalât kalemlerindeki eksik ödemeler için 73.374,14 TL olmak üzere talebini ıslah ederek 164.081,35 TL’sine çıkarmıştır. Davalı savunmasında hak edişlerden yapılan kesintilerin yasal olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiş, mahkemece bilirkişi raporu esas alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.

15. Hukuk Dairesi         2016/2859 E.  ,  2016/4148 K.
“İçtihat Metni”

Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

– K A R A R –

Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak talebine ilişkin olup mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı iş sahibi vekilince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davacı davasında 08.08.2012 tarihli ihale ile … Atık Depolama Alanı Düzenleme işini üstlendiğini, toplam 3 hakediş ödemesi yapıldığını, bu hakedişleri itirazî kayıt koyarak imzaladığını, davalı idarenin hakedişlerde sözleşme eki birim fiyat cetvelinde 6. sırada bulunan A.06 “her cins toprağın serilmesi” pozundan olması gereken ödemeleri A.02 pozundan ödediğini, 29.156,87 m3 kazının birim fiyat cetvelinin 11. sırasındaki A.11 pozundan ödenmesi gerekirken ödenmediğini, yine serbest kazıdan gelen toprağın kabarma katsayısı olan 1,20 ile çarpılarak ödenmesi gerekirken ödenmediğini, hakedişlerde keçiayağı silindir çalıştırılmamasından ve diğer makinelerin bulundurulmamasından dolayı yapılan kesintinin doğru olmadığını açıklayarak her bir talep kalemi için miktar belirtmeksizin fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 10.000,00 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, yargılama sırasında bilirkişi raporuna göre hakedişlerden yapılan haksız kesintiler nedeniyle 89.702,21 TL ve imalât kalemlerindeki eksik ödemeler için 73.374,14 TL olmak üzere talebini ıslah ederek 164.081,35 TL’sine çıkarmıştır. Davalı savunmasında hak edişlerden yapılan kesintilerin yasal olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiş, mahkemece bilirkişi raporu esas alınarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının toprak kabarma katsayısından alacağı olmadığı, keçiayağı silindir dışındaki makine bulundurulmamasına ilişkin cezaların yerinde olduğu açıklanmış, dava dilekçesindeki diğer talepler yönünden taleplerin yerinde olduğu belrtilerek alacak hesabı yapılmış, davacı da taleplerini buna göre ıslah ederek
164.081,35 TL’sine çıkarmıştır. Bu durumda mahkemece davacının dava dilekçesinde bildirdiği alacak kalemleri açıklattırılıp her bir kalem için talep edilen miktarların belirlenmesinden sonra bilirkişi raporunda alacağın olmadığı açıklanan talepler yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken bu konuda hüküm verilmemiş olması doğru olmamıştır.
Diğer taraftan taraflar arasındaki 30.10.2012 tarihli sözleşmenin 8. maddesine göre Yapım İşleri Genel Şartnamesi (….) sözleşmenin ekidir. Sözleşmenin eki olan yapım işleri genel şartnamesi dava ve sözleşme tarihinde yürürlükte olan ve 6100 sayılı HMK’nın 197. maddesine göre delil sözleşmesi niteliğinde olup mahkemelerce görevi gereği kendiliğinden gözetilmesi gerekir. Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 39. maddesinde “…yüklenicinin geçici hakedişleri, itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de Hakediş Raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun “İdareye verilen …tarihli dilekçemde yazılı ihtirazî kayıtla” cümlesini yazarak ya da bu anlama gelecek bir itiraz şerhi ile imzalamasının gerekli olduğu, yüklenicinin itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı belirtilmiştir. Somut olayda davada talep edilip ıslah ile miktarı arttırılan “keçiayağı silindir (kompaktör)” alacağı için 2 nolu hakedişte şartname hükümlerine açıklanan şekle uygun itiraz bulunmadığından 74.262,05 TL’lik talebin reddine karar verilmesi gerekirken kabul edilmesi de doğru olmamıştır.
Sonuç olarak mahkemece yapılması gereken iş, davacının dava dilekçesindeki taleplerinin her bir kalem için istenen miktar açıklattırılıp bilirkişi raporunda alacak hesaplanmayan miktarlar yönünden ve 2 nolu hakedişte yer alıp şartname hükümlerine göre usulüne uygun itiraz bulunmayan “keçiayağı silindir(kompaktör)” için belirlenen 74.262,05 TL’lik talep ile ilgili davanın reddine karar verilmesi, hüküm altına alınacak alacak için dava ve ıslah tarihleri dikkate alınarak faize hükmedilmesinden ibaret iken eksik inceleme ile davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 06.10.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.