benzer iş tanımına göre ihale konusu alım veya alımın bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren aynı veya benzer üretim usul ve tekniğiyle üretilen teçhizat ekipman mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işler olarak değerlendirilmesi gerektiği hk

Toplantı No : 2020/020
Gündem No : 26
Karar Tarihi : 13.05.2020
Karar No : 2020/UM.II-878
BAŞVURU SAHİBİ:

AE NDT Danışmanlık Mühendislik Dış Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Erzurum Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/66650 İhale Kayıt Numaralı “100 Metre Üzeri Kapalı Yürüyen Konveyör Bant Sistemi (Montaj Dahil)” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Erzurum Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından 16.03.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “100 Metre Üzeri Kapalı Yürüyen Konveyör Bant Sistemi (Montaj Dahil)” ihalesine ilişkin olarak AE NDT Danışmanlık Mühendislik Dış Ticaret Limited Şirketi’nin 03.04.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.04.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 16.04.2020 tarih ve 18029 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.04.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/693 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, tekliflerinin, yeterlik kriteri olarak özel sektörden alınan sözleşme ve eki faturalarla sundukları iş deneyimine ilişkin belgenin İdari Şartname’de yapılan benzer iş tanımına uygun olmadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, oysa ki sundukları iş deneyimine ilişkin belgenin gerek İdari Şartname’de yapılan benzer iş tanımı, gerekse Teknik Şartname’de yer alan teknik özellikler dikkate alındığında benzer iş kapsamında değerlendirilmesi gerektiği,

İhale komisyonu tarafından yapılan değerlendirmede sadece benzer iş tanımının lafzi olarak kontrol edildiği, “konveyör” imalatı veya satışının benzer iş olarak tanımlanması sonucunda salt olarak konveyör kelimesinin iş deneyim belgesinde arandığı,

Teknik olarak bantlı konveyörlerin iki tambur arasında gerdirilmiş ve makaralarla desteklenmiş hareketli sonsuz bir banttan ibaret olduğu, idarece alınmak istenen malın 100 m. boyunda sonsuz bant sistemi olduğunun işin adından ve teknik şartnamedeki ifadelerden anlaşılacağı,

Teklifleri kapsamında sundukları iş deneyim belgesi yerine geçecek olan sözleşme kapsamındaki Sunkid Firması’nın üretmiş olduğu yürüyen halının, müşteriye teslim edildiği, Sunkid Firması’nın Avrupa menşeili firma olarak 1996 yılından beri yürüyen halı imalatçısı olduğu, toplamda bugüne kadar 3.700’den fazla yürüyen halı imal ettiği, ürünleri 70 ülke 45 satış ve ticaret ortağı iştirak ve 4 üretim tesisi ile gerçekleştirdiği, ürettiği yürüyen halılarını EN 15700 standardına uygun olarak gerçekleştirdiği,

Kış Turizmi Sektöründe konveyör hatlarının aşağıdaki isimlerle kullanılmakta olduğu teknik açıdan aynı ürünün işaret edildiği,

Yürüyen Halı

Yürüyen Bant

Yürüyen Sonsuz Konveyör Bant,

Bu nedenle de tekliflerinin geçerli kabul edilmesi yönünde işlem tesis edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde; “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:

…

b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;

…

2) İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

…

d) Son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarına ilişkin deneyimi gösteren belgeler,” hükmüne,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “b) Benzer iş: İhale konusu alım veya alımın bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer üretim usul ve tekniğiyle üretilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri,

…

ç) İş bitirme belgesi: Adayın veya isteklinin ihale konusu mal veya benzer işlerdeki deneyimini gösteren ve yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen, verilen ve değerlendirilen iş deneyimini gösteren belgeyi” şeklinde tanımlara,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 37’nci maddesinde “İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

b) Devredilen işlerde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin tamamlanması şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

istenilmesi zorunludur.

(2) Aday veya istekli tarafından; kesin kabul tarihi, ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında olan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeler de sunulabilir ve bu belgeler birinci fıkra kapsamında değerlendirilir.

(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin % 10’undan az ve % 40’ından fazla olmamak üzere idarece belirlenecek bir oranda,

b) Belli istekliler arasında ihale usulüyle ve Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre yapılan ihalelerde, yaklaşık maliyetin %10’u ile % 40’ı aralığında, idarece belirlenecek parasal tutardan az olmamak üzere,

ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler ile teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması istenir.” şeklinde,

Anılan Yönetmelik’in “Özel sektöre ve yurt dışında gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen işlerin iş deneyiminin belgelendirilmesi” başlıklı 46’ncı maddesinde; “(1) Özel sektöre ve yurt dışında gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen işlerin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki hususlar esas alınır:

a) Özel sektöre gerçekleştirilen işler ile alt yükleniciler tarafından gerçekleştirilen işlerde; işe ilişkin sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına yönelik olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri ile serbest meslek makbuzu nüshaları veya bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifleriyle birlikte sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş bitirme belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınmaz.

…

ç) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan kurum ve kuruluşlara gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim tutarının tespitinde, diğer belgelerin de bu tutarı doğrulaması ve sözleşmede iş artışına ilişkin hüküm bulunması koşuluyla sözleşme tutarının % 10’unu aşmamak üzere tamamlanan iş tutarı dikkate alınır.

d) Sözleşmenin, iş eksilişi yapılarak sona erdirilmesi durumunda; işin, bu şekilde tamamlandığı hususunda iş sahibi ile yüklenicinin anlaştığını gösterir belgenin, iş deneyimini gösteren diğer belgelerle birlikte sunulması zorunludur.

e) Toplam sözleşme tutarı bulunmayan ve birim fiyat üzerinden bağıtlanan sözleşmede; sözleşmede yazılı süre esas alınarak o dönemde yapılan işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir…” şeklinde,

Söz konusu Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesi” başlıklı 47’nci maddesinde ise; “(1) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde; ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde ya da ilk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında kesin kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini gösteren belgelerdeki toplam tutar, tam olarak dikkate alınır.

(2) İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belgeler ve belgelerdeki tutarlar toplanamaz.

(3) İş deneyimini gösteren belgelerdeki tutar, fiyat farkları ve katma değer vergisi hariç olarak değerlendirilir.

(4) İş deneyimini gösteren belgelerde yer almakla birlikte ihale konusu iş veya benzer işe ilişkin olmayan işlerin tutarları, iş deneyim tutarının belirlenmesinde değerlendirmeye alınmaz…” şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.

Mevzuatın yukarıya aktarılan hükümleri gereğince idarelerce ihale konusu iş için gerek duyulması halinde isteklilerden mesleki ve teknik yeterlik kriteri olarak iş deneyim belgesinin istenebileceği, bu durumda ihale dokümanında ihale konusu alım veya alımın bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer üretim usul ve tekniğiyle üretilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işlerin benzer iş olarak tanımlanması gerektiği, isteklilerin teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerini yeterlik kriteri olarak sunması gerektiği, ayrıca İdari Şartname’de ihale konusu iş için istenen iş deneyime ilişkin teklif edilen bedelin belli bir oranında veya yaklaşık maliyetin belli bir oranında belirlenen tutarın belirtilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

16.03.2020 tarihinde yapılan ve 6 adet doküman alınan, 3 istekli tarafından teklif verilen ihaleye ilişkin İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu malın;

a) Adı: 100 metre yürüyen sonsuz konveyör bant sistemi

b) Varsa kodu: 06.07

c) Miktarı ve türü:

100 Metre Üzeri Kapalı Yürüyen Konveyör Bant Sistemi (Montaj Dahil)” şeklinde ihale konusu iş tanımlanmıştır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde; “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

…

d) Bu Şartnamenin 7.4 ve 7.5 inci maddelerinde belirtilen, sekli ve içeriği Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenen yeterlik belgeleri,

…

7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler

7.5.1. İsteklinin ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kesin kabul işlemleri tamamlanan mal alımlarıyla ilgili yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak deneyimini gösteren belge veya teknolojik ürün deneyim belgesi sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin %15 dan az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

7.6.1. Kamu veya özel sektörde yapılan konveyör imalatı veya satışı bu iş ile ilgili benzer iş olarak kabul edilir.” şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.

Buna göre; başvuru sahibi olan AE NDT Danışmanlık Mühendislik Dış Tic. Ltd Şti. tarafından iddia edildiği üzere uyuşmazlık konusunun anılan istekli tarafından yeterlik kriteri olarak sunulan iş deneyim belgesinin ihale dokümanında yapılan benzer iş tanımına uygun olmadığı gerekçesi ile idarece başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasıdır.

İhale konusu iş için idarece ihale dokümanında yapılan düzenlemelere göre isteklilerden mesleki ve teknik yeterlik kriteri olarak iş deneyim belgesi istendiğinden ve yine ihale dokümanında da benzer iş tanımı yapıldığından, istekliler tarafından sunulması gereken iş deneyim belgesinin ya ihale konusu işle aynı olması ya da ihale dokümanında yapılan benzer iş tanımına uygun olması gerekmektedir.

İhale konusu iş “Yürüyen sonsuz konveyör bant sistemi” olup benzer iş ise “konveyör imalatı veya satışı” olarak tanımlanmıştır. İhale konusu işteki konveyör sisteminin bantlı olacağı anlaşılmaktadır. Buna göre istekliler tarafından idareye ihale konusu işle aynı iş deneyim belgesi sunulmak isteniyorsa bantlı konveyör sistemine ilişkin iş deneyim belgesi sunulması gerekmektedir. Ancak, benzer iş ihale dokümanında sadece konveyör imalatı veya satışı şeklinde tanımlanarak hangi tip konveyör siteminin istendiğine ilişkin özel bir belirleme yapılmamıştır. Söz konusu tanımda sistemin belli bir özelliğine de yer verilmeyerek daha geniş bir tanımlama yapılmıştır.

Bu anlamda konveyör sistemleri nedir sorusuna cevap verilmesi gerekmektedir. Konveyör, herhangi bir malzemenin bir uçtan diğer uca aktarılmasını sağlayan devamlı aktarma mekanizmasıdır. Konveyör, taşıma ve aktarma konusunda insan gücünü en aza indirgeyen mekanizmadır. Konveyörler günümüzde her sektörde kullanılmaya başlanmış olup, her sektöre uygun olarak imal edilebilmektedir. Konveyörler kendi içerisinde birçok gruba ayrılmaktadır. PVC Bantlı Konveyör, Modüler Bantlı Konveyör, Zincirli Konveyör, Avare Rulolu Konveyör vs. gibi tipleri mevcuttur.

Başvuru sahibi tarafından Polat Turizm Otelcilik San. A.Ş. ile aralarında 06.04.2015 tarihinde imzalanan sözleşme ile bu sözleşme kapsamında düzenlenen fatura özel sektörden temin edilen iş deneyimi olarak teklif ile birlikte idareye sunulmuştur. Söz konusu sözleşmede işin konusu “Yürüyen halı ve ekipmanlarının satışı” olarak belirtilmiş olup yine sözleşmede işin adı ve özelliklerine yer verilmiştir.

Buna göre yürüyen halının “teknik özellikleri;

1 Adet yürüyen halı
Ortalama eğim 15%
Sonsuz bant teknolojisi,
Blue Eye kaplama
Bant genişliği 600 mm
Kapasite 1200 kişi/saat
Kar Temizleme fırçalı
EN 15700’e uygun” şeklinde belirtilmiştir.

Diğer taraftan ihale konusu iş için idarece hazırlanan Teknik Şartname’de ise teknik özellikler; “Yapılacak İşler ve Uygulanacak Esaslar” başlığı altında; “Üzeri kapalı, yürüyen sonsuz konveyör bant sistemi yapım işine ait teknik şartname kapsamında:

Tüm malzemeler Teknik Şartname’de belirtilen özelliklere uygun olacaktır. Yürüyen Bant Sistemi EN 15700 Standartlarına uygun olacak ve bu uygunluk belgelendirilecektir. Konveyör bant CE’li olacaktır. Uzunluk yaklaşık 100 metre olacaktır. Eğim en fazla %18-20 olacaktır. Motor gücü minimum 22 kW olacaktır. Taşıyıcı sistemin saatlik taşıma kapasitesi 1000 kişi taşıyabilmeye elverişli olmalıdır. Maksimum hız 0,7 m/saniye olacaktır. Değişken hız frekans konvertörü ile sağlanacaktır. 100 metre taşıyıcı karkas bölümleri arasında taşıyıcı avare silindir olacak ve en fazla açı +/- %2 olabilecektir. Taşıma sisteminde sonsuz konveyör bant sistemi kullanılacaktır. Tahrik sistemi sürtünmesi az ve uzun ömürlü olarak tasarlanacaktır. Aks gerdirmesi uygun malzemeden tasarlanacaktır. Sürüş istasyon bölümü bakım şartları düşünülerek tasarlanacaktır. Hattın her iki tarafı en az 70 cm’lik platform (sıcak daldırma 2,5 mm galvanizli sac) olacak ve üzeri kaymaz kaplama malzemeyle kapatılacaktır…” şeklinde belirtilmiştir.

Gerek ihale dokümanında yapılan düzenlemeler, gerekse başvuru sahibi tarafından idareye sunulan iş deneyim belgesinin özellikleri dikkate alındığında; başvuru sahibi ile Polat Turizm Otelcilik San. A.Ş. arasında imzalanan sözleşme kapsamında sunulan özel sektör iş deneyim belgesine konu yürüyen halının teknik anlamda konveyör sistemi olduğunun anlaşıldığı, ayrıca mevzuatta yer alan benzer iş tanımına göre ihale konusu alım veya alımın bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer üretim usul ve tekniğiyle üretilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işler olarak değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından bu haliyle ihale dokümanında yapılan benzer işe uygun olduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle başvuru sahibinin iddiası yerinde bulunmuştur.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi AE NDT Danışmanlık Mühendislik Dış Tic. Ltd Şti’nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.