BAŞVURU SAHİBİ:

Hasan ÖZGER/Özger Nakliyat,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bilecik Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/609059 İhale Kayıt Numaralı “2 Adet Sürücülü 36 Ay Süre İle Araç Kiralama İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Bilecik Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından 07.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2 Adet Sürücülü 36 Ay Süre İle Araç Kiralama İşi” ihalesine ilişkin olarak Hasan Özger/Özger Nakliyat’ın 18.12.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.12.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 31.12.2020 tarih ve 59804 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.12.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/2198 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdarece birim fiyat teklif cetveli bileşenlerinden işçilik maliyeti kısmının uygun bulunmayarak tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, oysaki birim fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata bulunmadığı, tekliflerinin sınır değerin üstünde ve yaklaşık maliyetin altında olduğu,

2) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif dosyası kapsamında sunulması zorunlu olan TSB 2020 Ocak ayı kasko değerlerini gösteren belgenin sunulmadığı, TSB Aralık ayına ait kasko belgesinin sunulduğu, Ocak ayı ve Aralık ayı kasko değerlerinin birbirinden farklı olduğu, bu nedenle ihale üzerinde bırakılan isteklinin araçlar için öngördüğü fiyatın ilgili mevzuatta öngörülen %2 oranından fazla olması sebebiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

3) İdarenin yaklaşık maliyet hesabının hatalı olduğu, TSB 2020 Ocak ayı kasko değerleri yerine güncel olan TSB kasko değerlerinin dikkate alındığı iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1. Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: 2 adet sürücülü 36 ay süre ile araç kiralama işi

b) Miktarı ve türü:

36 Ay Süreli (02.01.2021-31.12.2023 tarihleri arası) 2 Araç ve 2 Şoför Olmak Üzere Sürücülü Araç Kiralama Hizmet Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Bilecik Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinin tümü isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Bu iş kapsamında çalışacak her 2 (iki) sürücü için brüt asgari ücretin %50 fazlası ücret ödenecektir. Teknik şartnamede belirtilen donanımlar, araç takip sistemi, otopark ücreti vb. tüm giderler teklif fiyata dahildir.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “İhalenin Konusu” başlıklı 1’inci maddesinde  “Bilecik Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü resmi hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla Bilecik Merkezi ve İlçelerinde görevlendirilmek üzere akaryakıt hariç diğer tüm giderleri yüklenici tarafından karşılanmak üzere 36 ay süreli (02.01.2021 – 31.12.2023)  2 araç ve 2 şoför olmak üzere Sürücülü Araç Kiralama İşi.

02.10.2014 tarih ve 29137 saylı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2014/6814 Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen esas ve usuller dikkate alınarak ihale edilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Birim Fiyat Teklif Cetveli ise aşağıdaki gibidir:

02.10.2014 tarih ve 29137 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda “Madde 1: 17.03.2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin birinci fıkrasının (ç; bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

ç) Taşıtlar yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebilecektir.”

Madde 2:  Aynı Esas ve Usullerin 6 ncı maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;

a)Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır.

b)Şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli, (a) bendine göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

İdarece 07.12.2020 tarihinde yapılan ihaleye 2 isteklinin katıldığı, 15.12.2020 onay tarihli ihale komisyonu kararında başvuru sahibi Hasan Özger’in azami %7 yüklenici kâr oranı öngörmesi gerekirken %22,95 oranında kâr öngördüğü gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak İbrahim Engin Ergin’in belirlendiği görülmüştür.

Başvuru sahibi isteklinin teklif dosyası kapsamında sunmuş olduğu birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde ise 1 şoför gideri için 6.915,00 TL teklif verildiği görülmüştür.

İdarece başvuru sahibi isteklinin teklifinin “Yüklenici kar oranı azami %7 olması gerekirken %22,95 olarak hesaplandığı” gerekçe gösterilerek değerlendirme dışı bırakıldığı görülmekle birlikte anılan isteklinin itirazen şikâyet dilekçesinde bu gerekçenin oluşmasına dayanak husus olarak “birim fiyat teklif cetveli bileşenlerinden işçilik maliyeti kısmının idarece uygun bulunmayarak tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı…” ifadelerine yer verildiği görüldüğünden inceleme ve değerlendirmeler bu kapsamda yapılmıştır.

İhale dokümanında ihale konusu işin Bilecik Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü resmi hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla Bilecik merkezi ve ilçelerinde görevlendirilmek üzere akaryakıt hariç diğer tüm giderleri yüklenici tarafından karşılanmak üzere 36 ay süreli (02.01.2021 – 31.12.2023)  2 araç ve 2 şoför olmak üzere sürücülü araç kiralama işi olduğu ve ihale konusu işte çalıştırılacak şoförlerin maaşının brüt asgari ücretin %50 fazlası olması gerektiği düzenlemelerine yer verilmiştir. Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakkındaki Karar’ın (b) bendi uyarınca da şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarını aşmayacak şekilde şoför giderinin hesaplanabileceği düzenlenmiştir.

2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarını aşmayacak şekilde şoför giderinin hesaplanabileceğinin ifade edildiği, idare tarafından da İdari Şartname’de şoför ücreti için aylık brüt asgari ücretin %50 fazlasının verilmesi gerektiğinin düzenlendiği, dolayısıyla söz konusu ihalede şoför ücreti için istekliler tarafından 2020 yılı brüt asgari ücretin %50 fazlası esas alınarak azami 5.624,08 TL teklif verilebileceği tespit edilmiştir.

Bu çerçevede başvuru sahibi tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde şoför ücreti için teklif edilen tutarın yukarıda belirtilen 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre azami brüt asgari ücret tutarının üzerinde olduğu, dolayısıyla şoför ücreti için teklif edilen tutarın yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarını aştığı anlaşıldığından idarece başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

2. Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinde “…(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur. …” hükmü,

İdari Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. 02.10.2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde değişikliğe gidilerek binek araçların kiralanmasında, aylık kira bedellerinin, Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince 2020 yılı ocak ayında yayımlanan araç kasko değerinin %2’sini aşamayacağı hükmü karara bağlanmıştır. İstekliler, ilgili Bakanlar Kurulu Kararını göz önünde bulundurarak teknik şartnamede özellikleri belirtilen binek araçlara ilişkin tekliflerini sunmaları gerekmektedir.

-İsteklilerce teklif edilen araca ait aylık kiralama bedellerinin Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince yayımlanan araç kasko değerinin %2’sinin üzerinde olması halinde söz konusu isteklilerin teklifleri reddedilecektir.

Teklif değerlendirme işlemlerinin söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde yapılabilmesi için; istekliler, teklif ettikleri binek araçlara ilişkin, Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince 2020 yılı ocak ayında yayımlanan Kasko Değer Listesinde bulunduğu şekilde, aracın markası, araç tipi, model ve kasko bedeli bilgilerini gösterir listesi yeterlik bilgileri tablosunda sunmaları zorunludur.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Kiralanacak Araç Sayısı ve Özellikleri” başlıklı 2’nci maddesinde “l) Araçların Yükleniciye ait olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Yüklenicinin teklif edeceği aracın kasko bedelini gösteren TSB (Türk Sigortalar ve Acenteler Birliği) den alınan 2020 yılı Ocak ayı kasko değer listesi, ihaleden önce teklif zarfı içinde teslim edilecektir…” düzenlemesi bulunmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak 2 adet binek araç için 2017 model Toyota marka Corolla 1.6 Advance Multidrive S aracının teklif edildiği, söz konusu araç için teklif edilen tutarın ise 2.628,00 TL olduğu görülmüştür.

Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğinin internet sayfası üzerinden yapılan sorgulamada 2017 model Toyota marka Corolla 1.6 Advance Multidrive S aracının 2020 yılı Ocak ayı kasko değerinin 113.046,00 TL olduğu, bu tutarın %2’sinin 2.260,92 TL olduğu tespit edilmiştir.

Ayrıca teklif dosyası kapsamında sunulan belgeler incelendiğinde, 2020 yılı Ocak ayı kasko değer listesi yerine 2020 yılı Aralık ayına ait kasko değer listesinin sunulduğu anlaşılmıştır.

2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin, taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacağı, şoför dahil araç kiralama hizmet alımında ise araç kasko sigorta değerinin %2’sine yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin %50 artırımlı tutarının eklenmesiyle oluşacak toplam tutarı aşamayacağı belirtilmiştir. İtirazen şikayete konu ihalede şoför dahil araç kiralama hizmeti alınacağı, şoför ücreti için verilebilecek azami tutar olan brüt asgari ücretin %50 fazlasının belirlendiği dolayısıyla isteklilerce araçlar için azami olarak 2020 yılının Ocak ayı itibariyle geçerli motorlu kara taşıtları kasko değer listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sinin teklif edilebileceği anlaşılmaktadır.

Bunun yanında yukarıda aktarılan doküman düzenlemelerinde isteklilerce teklif edilen araca ait aylık kiralama bedellerinin Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince yayımlanan araç kasko değerinin %2’sinin üzerinde olması halinde söz konusu isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, teklif değerlendirme işlemlerinin söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde yapılabilmesi için; isteklilerin, teklif ettikleri binek araçlara ilişkin, Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliğince 2020 yılı ocak ayında yayımlanan Kasko Değer Listesinde bulunduğu şekilde, aracın markası, araç tipi, model ve kasko bedeli bilgilerini gösterir listenin yeterlik bilgileri tablosunda sunmalarının zorunlu olduğu ve teklif edilecek aracın kasko bedelini gösteren TSB (Türk Sigortalar ve Acenteler Birliği) den alınan 2020 yılı Ocak ayı kasko değer listesinin, ihaleden önce teklif zarfı içinde idareye teslim edileceği belirtilmiştir.

Bu itibarla, isteklilerce ilgili aracın motorlu kara taşıtları kasko değerinin azami %2’sine kadar bir maliyetin esas alınması ve teklifin bu hesaplamalar doğrultusunda oluşturulması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin ise 2020 yılı Ocak ayı araç kasko değerinin %2’sinin üzerinde olduğu söz konusu azami tutarın üzerinde fiyat teklif edildiği, ayrıca teklif dosyası kapsamında sunulması zorunlu olan 2020 yılı Ocak ayı kasko değer listesinin de sunulmadığı tespit edildiğinden başvuru sahibinin bu husustaki iddiası yerinde görülmüştür.

3. Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye Şikâyet Başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.” hükmü yer almaktadır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru Süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikâyet süresi; ihale sürecindeki şikâyete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.

(3) Kuruma itirazen şikâyet süresi; şikâyet veya itirazen şikâyet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü yer almaktadır.

Şikayete konu ihale tarihinin 07.12.2020 olduğu, başvuru sahibinin idareye şikayet başvurusunun ise 18.12.2020 tarihinde yapıldığı tespit edilmiştir.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden şikâyet başvurularının ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 10 gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce ihaleyi yapan idareye yapılması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede yaklaşık maliyetin ilk oturumda teklif zarfları açılmadan önce hazır bulunan istekliler huzurunda açıklanacağı, ilk oturum teklif veren tüm isteklilere açık olduğundan yaklaşık maliyetin açıklandığı tarihte tüm isteklilerin yaklaşık maliyetin farkına varmış olması gerektiği dikkate alındığında, başvuru sahibinin yaklaşık maliyetin açıklandığı 07.12.2020 tarihinde yaklaşık maliyeti öğrenmiş olması gerektiği ve bu tarihi izleyen on gün içinde 17.12.2020 günü mesai bitimine kadar idareye şikâyet başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 18.12.2020 tarihinde yaklaşık maliyetin yanlış hesaplandığına ilişkin şikâyet başvurusunda bulunduğu, bu durumda söz konusu iddiaya ilişkin idareye şikâyet başvurusunun süresinde yapılmadığı anlaşılmış olup, başvurunun süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif dosyası kapsamında sunmuş olduğu birim fiyat teklif cetveli incelendiğinde 1 şoför gideri için 5.900,00 TL teklif verildiği görülmüştür.

Bu çerçevede anılan istekli tarafından sunulan birim fiyat teklif cetvelinde şoför ücreti için teklif edilen tutarın yukarıda belirtilen 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre azami brüt asgari ücret tutarının üzerinde olduğu, dolayısıyla şoför ücreti için teklif edilen tutarın yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarını aştığı anlaşıldığından söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, İbrahim Engin Ergin’in teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.