Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesine göre uygunluk almamış bir firmadan alınmış fiyat teklifi sunulduğu gerekçesiyle teklifin reddedilmesi uygun görülmemiştir. Öte yandan, bu durum söz konusu ihaleye ilişkin sözleşmenin uygulanması aşamasında yüklenici olan isteklinin anılan Genelgeye uygun şekilde işi ifa etmesi sorumluluğunu ve yükümlülüğünü ortadan kaldırmamaktadır(aşırı düşük)
Toplantı No : 2019/043
Gündem No : 66
Karar Tarihi : 18.09.2019
Karar No : 2019/UY.II-1186
BAŞVURU SAHİBİ:
Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Haz. Bet. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd.Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Su İşleri 5.Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/250971 İhale Kayıt Numaralı “Çorum-İskilip Derekargın Göleti Sulaması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Su İşleri 5.Bölge Müdürlüğü tarafından 21.06.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Çorum-İskilip Derekargın Göleti Sulaması” ihalesine ilişkin olarak Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Haz. Bet. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd.Şti. İş Ortaklığının 31.07.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.08.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 19.08.2019 tarih ve 34269 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.08.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/934 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yer alan boru fiyat tekliflerinin Fırat Plastik Kauçuk San. ve Tic. A.Ş.den alındığı, DSİ Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde yayımlanan 2018/12 sayılı Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesi uyarınca Fırat Plastik Kauçuk San. ve Tic. A.Ş.nin 16.10.2018 sonrası uygunluk alan üretici firmalar arasında olmadığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihale komisyonunun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine göre aşırı düşük teklif açıklamasını değerlendirmesi gerekmesine rağmen 2018/12 sayılı Genelgeye göre değerlendirme yapıldığı, açıklama istenen analiz girdileri arasında bulunan çeşitli basınç dayanımlarına sahip, farklı çaplardaki PE-100 boru bedeli girdileri için teklife konu alanda faaliyet gösteren ve bu alanda Türkiye’nin en büyük üreticileri arasında yer alan Fırat Plastik Kauçuk San. ve Ticaret A.Ş.den fiyat teklifi alındığı ve söz konusu fiyat teklifinde Fırat Plastik Kauçuk San. ve Ticaret A.Ş.nin 2019/250971 İhale kayıt numaralı Çorum – İskilip Derekargın Göleti Sulaması işi için PE100 Borularının, İhale Dokümanı, Birim Fiyat Tarifleri ve DSİ Teknik Şartnamelerine göre fabrika teslim olarak vermeyi kabul ve taahhüt ettiği, üçüncü kişiden alınan fiyat teklifinin amacının ve kapsamının sadece girdi fiyatının ihale aşamasında belgelendirilmesi ile sınırlı olduğu, aşırı düşük teklif açıklaması yapan isteklinin ihaleyi kazanması halinde sözleşmenin yürütümü sırasında yüklenici sıfatıyla sözleşmeye ve teknik dokümanlara uygun olarak işin ifasına ilişkin sorumluluğunda hiçbir değişikliğin olmayacağı, Kamu İhale Genel Tebliğinde üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin hangi unsurları içermesi gerektiğinin düzenlendiği ve bunlar arasında fiyat teklifini veren firmaya ya da fiyat teklifine konu girdiye ilişkin teknik özelliklerin ve koşulların yer almadığı,
Kaldı ki 2018/12 sayılı Genelgeye ne ihale dokümanında ne de aşırı düşük teklif açıklama yazısında yer verilmediği, söz konusu Genelgenin sözleşme imzalandıktan sonra işin yürütümü aşamasında yüklenici tarafından kullanılacak borularla ilgili olduğu, bahse konu genelge maddesinin ihale aşaması ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile herhangi bir ilgisinin bulunmadığı, DSİ Genel Müdürlüğü ve Bölge Müdürlükleri tarafından yapılan doğrudan boru alımına ilişkin ihalelerde bile ihale dokümanı kapsamında 2018/12 sayılı Genelgenin isteklilere verildiği ve sadece boru üreticilerinin katıldığı ihalelerde dahi ihale aşamasında boru üreticisinin anılan uygulama Genelgesine göre uygunluk belgesine sahip olması şartının aranmadığı iddiasına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6.Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
…
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir… ” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı:ÇORUM-İSKİLİP DEREKARGIN GÖLETİ SULAMASI
b) Yatırım proje no’su/kodu:1977 A0 10320
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
Çorum-İskilip Derekargın Göleti Sulaması işi kapsamında; 395,65 ha sahanın sulama şebekeleri, bunun üzerindeki PE100 boru hatları, borulu şebeke sanat yapıları, sulama sahasındaki işletme ve bakım yolları ve ilgili sanat yapıları yapılması işidir.
İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1 16.07.2015 tarih ve 29418 sayılı Resmi Gazete belirtildiği üzere; Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nce ihale edilecek olan Yapım İşlerinde Benzer İş Grupları Tebliğine göre (A) Alt yapı işleri grubundaki yapım ihalelerinde, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1.2.maddesi gereğince, aşırı düşük sınır değer hesabında kullanılan “N” katsayısı “1,00” olarak belirlenmiştir.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer:ÇORUM-İskilip
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Özel Teknik Şartname’nin “İnşaatın Yeri Amacı ve Cinsi” başlıklı 1’inci maddesinde “DSİ 5. Bölge Müdürlüğü, 2019 Yılı Personel, Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi, Mal ve Hizmet Alımı, Cari Transferler ile Sermaye (Yatırım+Kamulaştırma) Giderlerine Ait Detay Programı ve Uygulama Planında yer alan “Çorum-İskilip Derekargın Göleti Sulaması” işi kapsamında; 395,65 ha sahanın sulama şebekeleri, bunun üzerindeki PE100 boru hatları, borulu şebeke sanat yapıları, sulama sahasındaki işletme ve bakım yolları ve ilgili sanat yapıları yapılması işidir.
Bu işe ait sözleşme kapsamında yapılacak her türlü iş; “DSİ Genel Teknik Şartnameleri”nde verilen esaslara göre uygulanacaktır. Söz konusu şartnameler bu işe ait sözleşmenin eki olup; http://www.dsi.gov.tr/faaliyetler/teknik-sartnameler adresinden ulaşılabilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
21.06.2019 tarihinde yapılan ihaleye 22 isteklinin katıldığı, ihale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde idare tarafından sınır değerin 17.475.958,55 TL olarak hesaplandığı ve teklifi sınır değerin altında kalan istekliler; Umut Yapı Taah. Boru Or. Akry. Ür. Mad. San. Tic. A.Ş., Rast Mad. Taş. İnş. Enerji Pet. Ür. Tic. ve San. A.Ş. – Hİ-KA Nakl. İnş. Taah. Mad. Tur. Pet. Ür. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve başvuru sahibi Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığından İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde belirtilen hususlarda aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, anılan açıklama talebi yazısı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi (20 adet), açıklama istenmeyen analiz girdileri listesi (19 adet) ve ayrıntılı analizlerin yer aldığı görülmüştür.
22.07.2019 tarihli ihale komisyonu kararında ihalenin NVS İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.üzerinde bırakıldığı, Medsan Enerji İnş. ve Tur. A. Ş. – Sistem 2023 Yapı Peyzaj Taş. Araç Kiralama San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olduğu, başvuru sahibi Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise aşırı düşük teklif açıklamasının, “DSİ Genel Müdürlüğü resmi internet sitesinde yayınlanan 2018/12 sayılı Genelge uyarınca, boru fiyat teklifleri alınan Fırat Plastik Kauçuk San. ve Tic. A.Ş.nin 16.10.2018 sonrasında uygunluk alan üretici firmalar arasında yer almadığından” gerekçesiyle uygun bulunmadığı görülmüştür.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden, ihale komisyonunun teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden belirlediği iş kalemleri/gruplarına ilişkin açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerini belirleyeceği, isteklilerin de açıklama istenilen analiz girdileri için Tebliğ’de belirlenen yöntemlere göre açıklamalarını sunacakları, isteklilerin açıklamalarının verilen analiz formatına uygun olması gerektiği, analiz formatına uygun açıklama sunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, analiz formatına uygun açıklama sunanların ise açıklamalarının kabul edileceği, bu itibarla üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin isteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler arasında sayıldığı anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede,
– Başvuru sahibi Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının, Fırat Kauçuk San. ve Tic. A.Ş.den PE100 borularına ilişkin fiyat teklifi sunduğu, meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalanmış söz konusu fiyat teklifinde “2019/250971 İhale kayıt numaralı Çorum – İskilip Derekargın Göleti Sulaması işi için ihtiyacınız olan PE100 Borularını, İhale Dokümanı, Birim Fiyat Teklifleri ve DSİ Teknik Şartnamelerine göre aşağıdaki tabloda belirtilen fiyatlardan fabrika teslim olarak vermeyi kabul ve taahhüt ederiz.” ifadelerine yer verildiği ve idarece istenilmemiş olmasına rağmen fiyat teklifi ekinde Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu görülmüştür.
– Başvuru sahibinin idareye yapılan şikayet başvurusuna, idarece verilen cevapta ise isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarını “sulama işi kapsamında çıkılan ihalelerde istekli firmalarca da çok iyi bilindiği üzere, iş için belirlenen yaklaşık maliyetin (ihzarat oranlarından da anlaşılacağı üzere) %70’inden fazlası boru rayiç bedelleridir. İsteklilerin aşırı düşük savunmasında boru fiyat tekliflerinin Fırat Plastik Kauçuk San. ve Ticaret A.Ş.den alındığı, firmanın bu alanda faaliyet gösteren Türkiye’nin en büyük üreticileri arasında olup olmadığı hususunda komisyonumuzca bir hüküm verilmemiş olup bütün üreticilere eşit mesafede işlem tesis etmek adına kurumumuz internet sitesinde yayınlanan 2018/12 sayılı Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesi gereğince uygunluğu olan üreticiler listesine göre değerlendirme yapılmıştır.Sonuç olarak yaklaşık maliyetin büyük bir kısmını oluşturan ve aşırı düşük savunmada en önemli kalem olan PE-100 boru bedelleri girdileri için teklif alınan üreticilerin, DSİ Genel Müdürlüğü resmi internet sitesinde yayınlanan 2018/12 sayılı Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesi uyarınca, uygunluk alan üreticiler arasında olmaması sebebiyle Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Haz. Bet. Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti. – Özbek İnş. Taah. San. Ve Tic. Ltd.Şti. İş Ortaklığının şikayet başvurusu uygun bulunmayarak reddedilmiştir.” denilerek başvuru sahibinin iddiasının uygun bulunmadığı anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin itirazen şikayete konu edilen iddiası incelendiğinde;
Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasında Fırat Plastik Kauçuk San. ve Ticaret A.Ş.den aldığı fiyat teklifinin 2018/12 sayılı Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesine uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı tespit edilmiştir.
16.10.2018 tarih ve “Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygunluğu” başlıklı söz konusu 2018/12 sayılı Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesinde “Kurumumuz tarafından yaptırılan işlerde kullanılan malzeme kalitesinin artırılması ve işletme ve bakım masraflarının azaltılması için boru ve su kontrol elemanı üreticilerine ait üretim tesislerinin ve malzemenin İdarece incelenmesi ve uygunluk değerlendirmesi yapılması amacıyla yenilenen Genel Teknik Şartnameler doğrultusunda düzenleme yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Yurtiçi ve yurtdışındaki boru, ekleme parçaları ve su kontrol elemanları (SKE) üreticileri EK-1~EK-7’deki Üretici Uygunluk Formlarında yer alan hususlar bakımından üreticinin tesislerinde üretici uygunluk değerlendirmesine tabi tutulacaktır.
…
Değerlendirme sonucu uygun görülen üretici üç yıl süreyle DSİ işlerine malzeme temin edebilecektir. Dosyası veya üretim tesisi uygun görülmeyen üreticilerden malzeme temin edilemeyecek ve üç aydan önce uygunluk değerlendirmesi için yeniden başvuruda bulunamayacaktır.
…
Yüklenici, iş programına uygun olarak boru, ekleme parçaları ve su kontrol elemanlarını temin edeceği üreticiyi ve malzeme özelliklerini içeren EK-8’de yer alan “Su Kontrol Elemanları Değerlendirme Formu”nu önceden İdareye sunacak ve İdare’nin onayını almadan sipariş vermeyecektir. Bu formda olmayan diğer malzemeler için malzemenin temel/tanıtıcı özellikleri ve üreticisini belirten bir resmi yazı ile de yüklenici İdareye başvurabilir. İdare, bu formu sözleşme ve eklerine uygunluk bakımından inceleyecektir. Yüklenici, İdarece onaylanan SKE Değerlendirme Formunda teknik özellikleri ve üretici bilgileri yer alan malzemeleri aynı şartlarda temin edecektir.
…
Bu genelge ihale dokümanına ek olarak konulacaktır.” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Söz konusu Genelge’nin DSi tarafından akdedilecek sözleşmelerin yürütülmesine ilişkin boru ve ekipman üreticilerinin uygunluğu hususlarına yönelik olduğu anlaşılmıştır. Kaldı ki başvuru konusu ihaleye ilişkin ihale dokümanı incelendiğinde, 2018/12 sayılı Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesinin ihale dokümanına ek olarak konulmadığı, ayrıca ihale dokümanında 2018/12 sayılı Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesine atıf yapılan herhangi bir düzenlemenin de yer almadığı, Özel Teknik Şartname’nin “İnşaatın Yeri Amacı ve Cinsi” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu işe ait sözleşme kapsamında yapılacak her türlü iş; “DSİ Genel Teknik Şartnameleri”nde verilen esaslara göre uygulanacaktır. Söz konusu şartnameler bu işe ait sözleşmenin eki olup; http://www.dsi.gov.tr/faaliyetler/teknik-sartnameler adresinden ulaşılabilir.” düzenlemesine yer verilmekle birlikte, atıf yapılan söz konusu internet sayfası incelendiğinde 2018/12 sayılı Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesinin Teknik Şartnameler başlığı altında yer almadığı, ayrı bir başlık altında (ekipman üreticilerinin uygunluğu 16.10.2018 sonrası) yer aldığı tespit edilmiştir.
Öte yandan, ihalelerde aşırı düşük teklif açıklamalarının amacı, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen istekliler tarafından, teklif edilen fiyatlar ile ihale konusu işin gerçekleştirilebilmesinin tespiti ve denetimidir. Bu denetim çerçevesinde teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin birim fiyatlarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesinde öngörülen kanıtlayıcı belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir. Başvuru sahibi tarafından alınan fiyat teklifinde ihale kayıt numarası ve işin adı da belirtilmek suretiyle teknik şartnamede özellikleri belirtilen ürüne ilişkin fiyatların verildiğinin belirtildiği, fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağının da ayrıca sunulduğu anlaşılmıştır.
Bu şartlar altında, söz konusu ihalede 2018/12 sayılı Boru ve Ekipman Üreticilerinin Uygulama Genelgesine göre uygunluk almamış bir firmadan alınmış fiyat teklifi sunulduğu gerekçesiyle teklifin reddedilmesi uygun görülmemiştir. Öte yandan, bu durum söz konusu ihaleye ilişkin sözleşmenin uygulanması aşamasında yüklenici olan isteklinin anılan Genelgeye uygun şekilde işi ifa etmesi sorumluluğunu ve yükümlülüğünü ortadan kaldırmamaktadır.
Bu itibarla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Muzaffer Kaygın İnş. Mad. Hazır Beton Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Özbek İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.