dava konusu ihaleye ilişkin idari şartnamede kendi malı olması istenilen araçlara ilişkin şartları sağladığı hususunda tereddüt bulunmayan davacının, idarece istenilen belgelerin asıllarını ihaleden sonra sunduğu kesin olarak ortaya konulamadığından kanaate dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir

dava konusu ihaleye ilişkin idari şartnamede kendi malı olması istenilen araçlara ilişkin şartları sağladığı hususunda tereddüt bulunmayan davacının, idarece istenilen belgelerin asıllarını ihaleden sonra sunduğu kesin olarak ortaya konulamadığından kanaate dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir

Toplantı No 2021/001
Gündem No 30
Karar Tarihi 06.01.2021
Karar No 2021/UH.II-26

BAŞVURU SAHİBİ:

Atlas İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Şişli Belediye Başkanlığı

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/256249 İhale Kayıt Numaralı “Belediye Hizmetlerinde ve Kent Temizliğinde Kullanılmak Üzere Araç ve Ekipmanların Kiralanması İşi”

 

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Şişli Belediye Başkanlığı tarafından 24.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “‘Belediye Hizmetlerinde ve Kent Temizliğinde Kullanılmak Üzere Araç ve Ekipmanların Kiralanması İşi’” ihalesine ilişkin olarak Atlas İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 04.12.2020 tarih ve 54670 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04.12.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1940 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ihale yetkilisince 30.10.2020 tarihinde “4734 sayılı Kanunun temel ilkeler arasında yer alan “kaynakların verimli kullanılması” ilkesini gerçekleştirmesini sağlamakla sorumlu olduğu, yaklaşık maliyet ve oluşan teklif farkları dikkate alınarak ihale yetkilisi olarak takdir yetkisi çerçevesinde ihaleyi Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri arasında yer alan kaynakların verimli kullanılması ilkesi çerçevesinde iptal edilmesi gerektiği değerlendirilmiş ve 2020/256249 ihale kayıt nolu ihale iptal edilmiştir.” ifadelerine yer verilerek ihalenin iptal edildiği, idarenin yaklaşık maliyette herhangi bir hata tespit etmediği, isteklinin 63.977.471,00 TL’lik teklif fiyatının 88.626.506,67 TL’lik yaklaşık maliyetin %27,81 altında bir fiyat olduğu, ihale komisyonunca tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenmesinde rekabet, eşitlik, saydamlık, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kamu kaynaklarının verimli kullanılmasının sağlanması temel ilkelerine aykırılık bulunmadığı, ihalenin yalnızca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelerden “ihtiyacın uygun şartlarla karşılanması” ve “kaynakların verimli kullanılması” ilkeleri bağlamında isteklinin teklifinin avantajlı olmadığı gerekçesiyle iptal edilmesinde mevzuata uyarlık bulunmadığı, dolayısıyla iptal kararının iptali şeklinde düzeltici işlem kararı verilmesi gerektiği iddiasına yer verilmiştir.

 

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.

        Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz. …” hükmü,

 

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

 

          Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır. …” hükmü yer almaktadır.

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı:?Belediye Hizmetlerinde ve Kent Temizliğinde Kullanılmak Üzere Araç ve Ekipmanların Kiralanması İşi?

b) Miktarı ve türü: Şişli İlçesi Sınırları Dahilinde Belediye Hizmetlerinde ve Kent Temizliğinde Kullanılmak Üzere 24 Ay Süre İle 77 Adet (Sürücüsüz) Araç ve Ekipmanların Kiralanması İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Şişli Belediye Başkanlığı Merkez Mah. Darülaceze Cad. No:8 5. Kat Şişli/İSTANBUL

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ve süresi 24 ay olan “Belediye Hizmetlerinde ve Kent Temizliğinde Kullanılmak Üzere Araç ve Ekipmanların Kiralanması İşi” ihalesine yönelik 17.07.2020 tarihinde düzenlenen ihale komisyonu kararına göre; 52 adet ihale dokümanının indirildiği, 10 isteklinin teklif verdiği, 2 isteklinin teklifinin geçerli kabul edildiği, Norm Sanayi Ürünleri imalat ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve idarece açıklama istendiği, anılan isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunması sonucunda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, başvuru sahibi Atlas İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür. Bunun üzerinde başvuru sahibinin 21.08.2020 tarihinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, başvuru üzerine 07.10.2020 tarihli ve 2020/UH.II-1642 sayılı Kurul kararı alındığı, alınan Kurul kararında Norm Sanayi Ürünleri imalat ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifi değerlendirme dışı bırakılması yönünde düzeltici işlem tesis edildiği görülmektedir.

 

Daha sonra 30.11.2020 tarihinde ihale yetkilisince verilen kararda, 07.10.2020 tarihli ve 2020/UH.II-1642 sayılı Kurul kararında Norm Sanayi Ürünleri imalat ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması neticesinde, ihalede tek geçerli teklifin Atlas İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi olduğu, iki isteklinin ihaleye sundukları teklifleri arasında 17.432.767,00 TL fiyat farkı olduğu, ihalenin söz konusu farkla tek geçerli teklif kalan firmaya verilmesindense yeniden ihale yapılmasının ve idarece yeniden daha çok sayıda fiyat teklifi alınarak yaklaşık maliyet tespiti yapma zorunluluğunun ortaya çıktığının belirtildiği, 4734 sayılı Kanun’un temel ilkeleri arasında yer alan “kaynakların verimli kullanılması” ilkesi çerçevesinde ihalenin iptal edilmesi gerektiğinin değerlendirildiği gerekçesiyle ihalenin iptal edildiği anlaşılmaktadır.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve iptali” başlıklı 39’uncu maddesi ve “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde yer alan hükümler ile ihalenin iptali hususunda, ihale komisyonlarına ve ihale yetkilisine dolayısıyla idarelere takdir yetkisi verildiği anlaşılmakla birlikte, ihale komisyonları ile ihale yetkililerinin söz konusu yetkilerinin mutlak ve sınırsız bir yetki niteliğinde olmadığı, mevzuat, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek usule ve amaca uygun olarak kullanılması gerektiği, iptal gerekçelerine ilişkin değerlendirmelerin somutlaştırılarak, başka bir ifadeyle bilgi/belgelere dayandırılarak açıkça ortaya konulması gerektiği, netice itibariyle, idarenin ihalenin iptalinde bir gerekçesinin olması, bu gerekçenin de somut ve hukuka uygun bir gerekçe olması gerektiği anlaşılmaktadır.

 

Öte yandan, 4734 sayılı Kanun’un 39’uncu maddesinin gerekçesinde yer alan  “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” ifadesinden ihaleye verilen tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması ya da anılan Kanun’un temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, idareye ihaleyi iptal etme yetkisi verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin ihaleye sunduğu teklif tutarının 63.977.471,00 TL olduğu, anılan ihalenin yaklaşık maliyetinin ise 88.626.506,67 TL olarak belirlendiği, idare tarafından yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığına yönelik bir tespit ve değerlendirmenin yapılmadığı göz önüne alındığında, anılan teklifin yaklaşık maliyetten 24.649.035,67 TL daha düşük olduğu, bu yönüyle ihtiyaçların uygun şartlarla karşılanması ile kaynakların verimli kullanılması ilkesine aykırılık teşkil etmeyeceği, bu nedenle ihalenin sadece “kaynakların verimli kullanılması” ilkesi ve teklifi değerlendirme dışı bırakılan Norm Sanayi Ürünleri imalat ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklif tutarı üzerinden yapılan hesaplama gerekçe gösterilerek iptal edilmesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Kaldı ki Norm Sanayi Ürünleri İmalat ve Dış Ticaret Ltd. Şti. tarafından 07.10.2020 tarihli ve 2020/UH.II-1642 sayılı Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 15. İdare Mahkemesi’nin 17.12.2020 tarihli ve E:2020/2032, K:2020/1845 sayılı kararı ile “… her ne kadar davalı idarece ruhsat asıllarının ihaleden sonra temin edilerek gönderildiği kanaatine varılarak düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmiş ise de, söz konusu kanaatin varsayıma dayandığı, davacının ruhsat asıllarını hangi aşamada ilgili idareye sunduğu hususunda ihtilaf bulunduğu anlaşılmaktadır.

Bu durumda, dava konusu ihaleye ilişkin idari şartnamede kendi malı olması istenilen araçlara ilişkin şartları sağladığı hususunda tereddüt bulunmayan davacının, idarece istenilen belgelerin asıllarını ihaleden sonra sunduğu kesin olarak ortaya konulamadığından kanaate dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, …” gerekçesiyle dava konusu işlemin iptal edildiği, bu doğrultuda alınan 06.01.2021 tarihli ve 2021/MK-3 sayılı Kurul kararı ile Norm Sanayi Ürünleri İmalat ve Dış Ticaret Ltd. Şti.nin teklifinin tekrar değerlendirmeye alınacağı göz önüne alındığında da ihalenin iptali kararının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,

 


Oybirliği ile karar verildi.